မာန္သီဟထြန္း – ေဆပီယန္စ္၊ အပိုင္း (၈) – အျခားလူသတၱဝါမ်ား ေဆပီယန္စ္မ်ားနဲ႔ ေရာစပ္ျခင္းမရွိလွ်င္

မာန္သီဟထြန္း – ေဆပီယန္စ္၊ အပိုင္း (၈) –  အျခားလူသတၱဝါမ်ား ေဆပီယန္စ္မ်ားနဲ႔ ေရာစပ္ျခင္းမရွိလွ်င္ 
Sapiens – A Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari
(မိုးမခ) ဒီဇင္ဘာ ၂၁၊ ၂၀၁၈


ေဆပီယန္စ္ အပိုင္း (၈)
ဘာသာျပန္ - မာန္သီဟထြန္း

သုိ႔ေသာ္ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား၊ ဒီနီဆုိဗန္မ်ားနဲ႔ အျခားလူသတၱဝါမ်ား ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ေဆပီယန္စ္မ်ားနဲ႔ ေရာစပ္ေပါင္းစည္းသြားျခင္းမရွိလွ်င္.. ဘာေၾကာင့္ သူတုိ႔ ယခု မရွိၾကေတာ့သနည္း။

 ျဖစ္ႏုိင္ေခ်တစ္ခုမွာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ဟုိမိုေဆပီယန္စ္မ်ားက ၎တုိ႔ကုိ မ်ိဳးတုန္းသြားေအာင္ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ေသာင္းခ်ီေနလာေသာ ေဘာ္လကန္ေတာင္ၾကားသုိ႔ ေဆပီယန္စ္ အုပ္စုတစ္စု ေရာက္ရွိလာသည္ကုိ ျမင္ေယာင္ၾကည့္ပါ။ ေရာက္လာေသာ သူစိမ္းမ်ားသည္ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား၏ ပင္မအစားအစာမ်ားျဖစ္ေသာ သမင္မ်ားကုိ စတင္အမဲလုိက္ၾကသည္။ အခြံမာသီမ်ား၊ ဘယ္ရီးသီးမ်ား ခူးယူစားေသာက္ၾကသည္။ ေဆပီယန္စ္မ်ားသည္ ပုိမိုေကာင္းမြန္ေသာ လက္နက္ကိရိယာမ်ား၊ အဆင့္ျမင့္ေသာ လူမႈဆက္ဆံေရးစြမ္းရည္မ်ားေၾကာင့္ ပိုမုိကၽြမ္းက်င္ေသာ အမဲလုိက္မုဆုိးမ်ား၊ အစာရွာေဖြသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ သူတုိ႔ ပြားမ်ားလာကာ ထုိေဒသတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထုိင္လာၾကသည္။ ပိုမိုအရည္အခ်င္းနည္းေသာ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား အေနျဖင့္ အစာရွာေဖြစားေသက္ရန္ ခက္ခဲသထက္ ခက္ခဲလာသည္ကုိ ေတြ႔ႀကံဳရေပသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ၎တို႔၏ လူဦးမ်ားေလ်ာ့နည္းလာကာ တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ဆံုးသြားၾကသည္။ ၎တို႔၏ အိမ္နီုးခ်င္း ေဆပီယန္စ္တခ်ိဳ႕နဲ႔ ပူးေပါင္းမိေသာ နီယန္ဒါသာလ္တစ္ေယာက္စ၊ ႏွစ္ေယာက္စသာလွ်င္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။

အျခားေသာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်တစ္ခုမွာ အစာေရစာမ်ားအတြက္ ၿပိဳင္ဆိုင္ရင္ဆုိင္ၾကရာမွ အခ်င္းခ်င္းရက္စက္မႈ မ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆီသုိ႔ ဦးတည္သြားခဲ့သည္။ သေဘာထားၾကီးသည္းခံမႈ ဟူသည္မွာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ေဆပီယန္စ္မ်ား၏ အမွတ္လကၡဏာ တစ္ရပ္မဟုတ္ေခ်။ ယေန႔ေခတ္ကာလမ်ား၌ပင္ အသားအေရ၊ ဘာသာစကား၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ စသည္တုိ႔ အနည္းငယ္မွ်သာလွ်င္ကြဲျပားေစကာမူ ေဆပီယန္စ္အုပ္စုတစ္ခုမွ တျခားအုပ္စုကုိ မ်ိဳးျဖဳတ္ေလာက္ေအာင္ပင္ ျဖစ္နုိင္ေစေပသည္။ေရွးေခတ္ ေဆပီယန္စ္မ်ားအေနျဖင့္ လံုးဝကြဲျပားေနေသာ အျခားလူသားမ်ိဳးစိတ္တစ္ခုကုိ သေဘာထားႀကီး သည္းခံခဲ့ပါမည္ေလာ။

 ျဖစ္ႏုိင္ခဲ့သည္မွာ ေဆပီယန္စ္မ်ားက နီယန္ဒါသာလ္မ်ားကုိ ေတြ႔ဆံုၾကသည့္အခါ ရလဒ္မွာ သမုိင္းတြင္ ပထမဆံုး နဲ႔ အေရးပါဆံုးေသာ လူမ်ိဳးတုန္းတုိက္ပြဲျဖစ္ခဲ့သည္ဟုသာ။

မည္သုိ႔ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္ ျဖစ္ေစ နီယန္ဒါသာလ္မ်ားနဲ႔ အျခားေသာ လူသတၱဝါ မ်ိဳးစိတ္မ်ားသည္ သမုိင္းတြင္ အလြန္စိတ္ဝင္စားဖြယ္ျဖစ္ေသာ အကယ္၍သာ.. ဟူသည့္စဥ္းစားစရာမ်ားကုိ ျဖစ္ေစသည္။ အကယ္၍ နီယန္ဒါသာလ္မ်ားနဲ႔ ဒီနီဆုိဗန္မ်ား ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ဟုိမိုေဆပီယန္စ္မ်ားနဲ႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ယွဥ္တြဲ ရွင္သန္လာခဲ့လွ်င္ အရာအားလံုး မည္သုိ႔ျဖစ္ပ်က္ေနမည္ကုိ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ကြဲျပား ျခားနားေသာ လူသားမ်ိဳးစိတ္မ်ား အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကေသာ ကမာၻတြင္ မည္သုိ႔ေသာယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈအသုိင္းအဝုိင္းမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အေဆာက္အအံုမ်ား ေပၚထြက္လာႏုိင္သည္ကုိ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။

ဥပမာအားျဖင့္ ဘာသာေရး ယံုၾကည္မႈမ်ား မည္သုိ႔ ျဖစ္ပ်က္လာႏုိင္သနည္း။ သမၼာက်မ္းစာ၏ ကမာၻဦးက်မ္းတြင္ အာဒံႏွင့္ဧဝတုိ႔ထံမွ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား ဆင္းသက္လာသည္ဟု ေဖာ္ျပမည္ေလာ။ သခင္ခရစ္ေတာ္သည္ ဒီနီဆုိဗန္လူမ်ား၏ အျပစ္အတြက္ပါ အသက္အေသခံပါမည္ေလာ။ ကိုရန္က်မ္းစာတြင္ ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ေသာ လူအားလံုးအတြက္ (မည့္မွ်ကြဲျပားေသာ လူသားမ်ိဳးစိတ္ ျဖစ္ေစကာမူ) တမလြန္ ေကာင္းကင္တြင္ ေနစရာေနရာမ်ား ခ်န္ထားမည္ေလာ။ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား အေနျဖင့္ ေရွးေရာမစစ္တပ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ႏုိင္ပါမည္ေလာ.. သုိ႔မဟုတ္ တရုတ္အင္ပါယာ၏ က်ယ္ျပန္႔ရႈပ္ေထြးေသာ ဗ်ဳရုိကေရစီ စနစ္တြင္ ပါဝင္ အမႈထမ္းႏုိင္ပါမည္ေလာ။ လူသားမ်ိဳးစု (genus Homo) မ်ားအားလံုးသည္ ကုိယ္ပုိင္လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားရွိ၍ လူသားမ်ိဳးစုမ်ားအားလံုးကုိ တူညီစြာ ဖန္ဆင္းျခင္းခံရပါသည္ဟု အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရး ေၾကျငာစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားမည္ေလာ။ ကားလ္မတ္စ္ အေနျဖင့္ အလုပ္သမားလူသားမ်ိဳးစိတ္မ်ားအားလံုးကုိ စည္းလံုးၾကေစရန္ ႏႈိးေဆာ္မည္ေလာ။

 လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၁၀,၀၀၀ ေက်ာ္မွစ၍ ဟုိမိုေဆပီယန္စ္မ်ားသည္ တစ္ခုတည္းေသာ လူသားမ်ိဳးစိတ္အျဖစ္သာ ရွင္သန္လာရသည္ကုိ အသားက်ေနၿပီျဖစ္၍ အျခားမည့္သုိ႔ေသာအရာမ်ား ျဖစ္ပ်က္ႏုိင္သည္ကုိ မွန္းဆၾကည့္ရန္မွာ ခက္ခဲလွေပသည္။ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ အျခား လူသားမ်ိဳးစိတ္ ညီအစ္ကုိမ်ားမရွိေတာ့ျခင္းက ဖန္ဆင္းျခင္း၏ စံနမူနာသည္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လူသားမ်ားသာျဖစ္သည္ဟု စိတ္ကူးရန္ လြယ္ကူေစသည္။ ထုိ႔အျပင္ ဤသည္က ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လူသားမ်ားႏွင့္ တိရိစာၦန္သတၱဝါမ်ားအၾကားတြင္ ေခ်ာက္နက္ႀကီးကဲ႔သုိ႔ ႀကီးမားေသာကြာျခားခ်က္ ရွိသည္ဟူ၍လည္း ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ကုိ ထင္မွတ္ေစသည္။ ခ်ားစ္ဒါဝင္က ကၽြႏု္ပ္တုိ႔လူသားမ်ားသည္ အျခားတိရိစာၦန္မ်ားကဲ့သုိ႔ အျခားေသာ သတၱဝါပင္ျဖစ္သည္ဟု ညႊန္ျပေသာအခါ လူအမ်ားအျပား အႀကီးအက်ယ္ ေဒါသထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ယေန႔ေခတ္၌ပင္ ဤအျခင္းအရာကုိ လက္ခံရန္ ျငင္းဆန္ေသာ လူအမ်ားအျပားရွိသည္။ နီယန္ဒါသာလ္မ်ားသာ အသက္ရွင္က်န္ေနေသးလွ်င္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔သည္ အျခားတိရိစာၦန္သတၱဝါမ်ားနဲ႔မတူဟူ၍ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ စိတ္ကူးၾကပါမည္ေလာ။ ဤအေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ဘိုးေဘးမ်ားက နီယန္ဒါသာလ္မ်ားကုိ မ်ိဳးျဖဳတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ၎တုိ႔သည္ လ်စ္လ်ဴရႈ၍ရေလာက္ေအာင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔နဲ႔နီးစပ္ၾကေသာ္လည္း သည္းခံလက္ခံမထားရႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ကြဲျပားေနၾကလြန္းသည္။

ေဆပီယန္စ္တို႔၏ အျပစ္ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ.. ဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ ၎တုိ႔ ေနရာသစ္တစ္ခုသို႔ေရာက္ရွိသြားတုိင္း မၾကာမီပင္ ယင္းေနရာရွိ ေဒသခံလူမ်ိဳးမ်ား မ်ိဳးတုန္းသြားခဲ့သည္။

ဟုိမို ဆုိလြန္ဆစ္စ္မ်ား၏ ေနာက္ဆံုးက်န္ရစ္ေသာအရာမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀,၀၀၀ ခန္႔ကျဖစ္သည္။ ဟုိမိုဒီနီဆုိဗာ မ်ားလည္း မၾကာမွီပင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၃၀,၀၀၀ ခန္႔တြင္ နီယန္ဒါသာလ္မ်ား ထြက္ေပ်ာက္သြားသည္။ ေနာက္ဆံုးေသာ လူပုႏြယ္ဝင္ လူသားမ်ိဳးစုမ်ားသည္ အင္ဒုိနီးရွားရွိ ဖေလာ္ရက္စ္ ကၽြန္းေပၚမွ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၁၂,၀၀၀ ခန္႔တြင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္။ ၎တို႔သည္ အရိုးအခ်ိဳ႕၊ ေက်ာက္လက္နက္ကိရိယာအခ်ိဳ႕၊ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ေသြးထဲတြင္ ဒီအဲင္ေအ အခ်ိဳ႕ႏွင့္ အေျဖရွာမရေသာ ေမးခြန္းအမ်ားအျပားကုိ ထားရစ္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ ေနာက္ဆံုး လူသားမ်ားျဖစ္ေသာ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ဟုိမုိေဆပီယန္စ္မ်ားကုိလည္း ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ၾကသည္။

 ေဆပီယန္စ္တုိ႔ ေအာင္ျမင္မႈ၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္သည္ မည္သည့္အရာနည္း။ ေနရာေဒသအားျဖင့္ အလြန္ေဝးကြာ၍ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္လည္း ကြဲျပားျခားနားလွေသာ ေဒသ အမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ က်ေနာ္တုိ႔ မည္ကဲ့သုိ႔ လ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔အေျခခ် ေနထုိင္နုိင္ခဲ့ၾကပါသနည္း။ အျခားေသာ လူသားမ်ိဳးစိတ္မ်ားကုိ လံုးဝဥသံု ေပ်ာက္ဆံုးသြားေအာင္ က်ေနာ္တုိ႔ မည္ကဲ့သုိ႔ ေမာင္းထုတ္ခဲ့ၾကပါသနည္း။ သန္မာ၍ ဦးေႏွာက္ႀကီးမားေသာ၊ အေအးဒဏ္လည္းခံႏုိင္ေသာ နီယန္ဒါသာလ္မ်ားပင္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔၏ ရင္ဆုိင္တုိက္ခုိက္မႈကုိ မရွင္သန္ႏုိင္ခဲ့သနည္း။ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုစရာမႈမ်ားေတာ့ အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္ေနၿမဲပင္။

 ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အေကာင္းဆံုး အေျဖသည္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ဤသုိ႔ ျငင္းခံုႏုိင္ရန္ ျပဳလုပ္ေပးေသာ အရာျဖစ္သည္။  

ဟုိမုိေဆပီယန္စ္ မ်ားအေနျဖင့္ အျခားေသာအရာ အားလံုးတုိ႔ထက္ ၎တုိ႔၏ ထူးကဲေသာဘာသာစကား၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္သာ ကမာၻကုိ အုပ္စုိးႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။

ပံုမ်ားကုိ ေအာက္ပါလင့္မ်ားမွ ယူပါသည္။

http://www.abouteducation.us/…/international-language-study…
http://www.musnaz.org/doce…/2016_Prehistoric_Foods_Menu.html
https://news.harvard.edu/…/…/10/an-ancient-tribe-and-change/

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)