ေမာင္လူေရး - ဒါးထမ္း ဒုတ္ထမ္း ရပ္ရြာအေျချပဳ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ား

 ေမာင္လူေရး - ဒါးထမ္း ဒုတ္ထမ္း ရပ္ရြာအေျချပဳ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ား

(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၁၁၊ ၂၀၁၉

ဇလုံေတာင္တဲ့။ ေနေရာင္မွာ ေရႊေတာင္ေပါက္တဲ့ေတာင္။

မိတ္ေဆြဆေတာ္တပါးက ဘုရားဖူးလိုက္မလားဆိုေတာ့ ေကာက္လိုက္သြားလိုက္တာ။ လြတ္လပ္ေရးေန႔ကို ဂဳဏ္ျပဳႀကိဳဆိုေသာအားျဖင့္ ဘုရားဖူးသြားတယ္ဆိုၿပီး မဆလေခတ္တုန္းက အသုံးအႏႈံးကို သုံးလို႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူးေပါ့။ ခုလို ေဖ့ဘြတ္မွာ ေရးရေျပာရတာကိုကဘဲ လြတ္သလိုလို မလြတ္သလိုလိုေခတ္ေလ။ ေရာက္သြားတာကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးေန႔ဘဲ။

ေရႊဘိုကေန ည ၈:၃၀ေလာက္ထြက္သြားတာ မနက္ ၆နာရီ ဗန္းေမာက္ေရာက္တယ္။ ဆေတာ့္မိတ္ေဆြအိမ္ ခနနား၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္သြား၊ ရွမ္းေခါက္ဆြဲစား၊ မုန္ညႇင္းခ်ဥ္ သိပ္ေကာင္းတယ္။ ကိုယ့္ဆီ စားရတာနဲ႔ မတူဘူး။ ေဒသအစားအစာမို႔ ထင္ရဲ႔။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္နဲ႔ မလွမ္းမကမ္းက ေဒသထြက္ ပစၥည္းေရာင္းတဲ့ဆိုင္မွာ တမလန္းသစ္ကို ပြတ္ထိုးထားတဲ့ ပစၥည္းေလးေတြ ၾကည့္ေနတုန္း ေတာင္ေပၚသြားမယ့္ကားေရာက္လာ။ သူတို႔ေတာင္တက္ကားနဲ႔မွ တက္လို႔ရတာဆိုေတာ့ ကိုယ့္ကား ထားခဲ့ၿပီး သူ႐ို႔ကားေပၚတက္တာပေလ။ က်ိဳက္ထီး႐ိုးဆန္ဆန္ဘဲ။ ကိုယ္ကေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွဳခင္းၾကည့္ခ်င္တာနဲ႔ ေနာက္က ရပ္လိုက္တယ္။ ေအးလိုက္တာေတာ့ မေျပာနဲ႔။

ေတာ္ေတာ္ေလးေမာင္းၿပီးေတာ့ ဆိုင္ခန္းအေဟာင္းေတြ တဲတန္းအေဟာင္းေတြ ေတြ႕ေတာ့ လိုက္ပို႔တဲ့ဆေတာ္မိတ္ေဆြသား ေက်ာင္းသားက ဒါက ကားဝင္းအေဟာင္းတဲ့၊ ခု ကားဝင္းအသစ္ထဲ သြားမွာ။ ျပသနာတက္ေနၾကတယ္တဲ့။ ဘယ္ကမွန္းမသိ ကုမၸဏီလာလုပ္ေနတာ၊ ၿမိဳ႕ကလဲ မေက်နပ္ၾကဘူးတဲ့ဆို ေျပာျပတယ္။ မၾကာခင္ ကားဝင္းက်ယ္ႀကီးထဲ ေရာက္သြားတယ္။ ကားဝင္းနဲ႔ ၿမိဳ႕က ေတာ္ေတာ္လွမ္းေသးတာဘဲ။ ၁၄ ေယာက္ေလာက္ တစီးလႊတ္ထင္တာဘဲ။ ေရွ႕ေခါင္း ေလးေထာင္ က်န္သုံးေထာင္။ ခနဘဲ ေစာင့္ရပါတယ္။

ေတာင္တက္လမ္းႀကီးေတြကလဲ တကယ့္အျမင့္ႀကီးေတြ၊ အဆင္းလဲ အဲလို။ ေတာင္အထပ္ထပ္နဲ႔ ေတာထူထူေတြ ၾကည့္ေကာင္းပ။ သစ္ပင္အျမင့္ႀကီးေတြလဲ ဟီးလို႔။ မႏွစ္က မူဆယ္ကေန တ႐ုတ္ဘက္က ေရတံခြန္တခုသြားတဲ့ခရီးေတာင္အမွတ္ရမိေသး။ အဲဒီမွာ သစ္ပင္ႀကီးေတြ တပင္နဲ႔ တပင္ ကူးဖို႔ ပိုက္ေတြ ႀကိဳးတံတားေတြ စက္သီးေတြ ဆင္ထားတာမ်ိဳး ဒီမွာလဲ လုပ္ထားရင္ ေကာင္းမယ္လို႔။ ေျခလ်င္တက္သူေတြ ကေလးေတြ နားရင္း၊ စြန္႔စားရင္း ရင္ခုန္ရတာပ။ ေစ်းဆိုင္ေလးေတြ စည္းကမ္းတက်ဖြင့္ထားဖို႔ေတာ့ လိုမယ္။ အဲဒီမွာက မဆူရ၊ ဆိုင္ေတြ လိုသေလာက္ဘဲ ဖြင့္ခြင့္ေပး၊ လူ လိုက္ မဆြဲရ။ ဒါဆို အသြားေျခလ်င္တက္၊ အျပန္ကားစီး။ အျပန္ေျခလ်င္ဆင္း အသြား ကားစီး။ အသြား အျပန္ ေျခလ်င္။ အသြားအျပန္ ကားစီး။ ႀကိဳက္သလို ျဖစ္လာမယ္။

ခနတည္းတဲ့အိမ္က လိုက္လာတဲ့ေက်ာင္းသားေလးက ေျပာတယ္။ ဒီရက္မို႔ ေတာ္ေသးတာတဲ့။ ဒီဇင္ဘာပိတ္ရက္ကမ်ားဆိုရင္ ခရီးသည္ေတြ မ်ားလိုက္ပုံမ်ား၊ တည္းခိုေဆာင္ေတြအကုန္ျပည့္၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြလဲျပည့္၊ တခ်ိဳ႕လဲ လမ္းေဘး ကားထိုးအိပ္ၾကတဲ့။ စားစရာလဲ ျပတ္ထြက္သတဲ့။ ေဒသခံေတြအတြက္ ဝမ္းသာစရာသတင္း။ ေအး ေဖ့ဘြတ္မွာ က်ဳိက္ထီး႐ိုး လူမ်ားတဲ့အေၾကာင္း လူသုံးသိန္းေလာက္လာတဲ့အေၾကာင္းေျပာၾကေတာ့ တေယာက္က ဒီလူေတြ ဘယ္လို အီးပါၾကသလဲ၊ စဥ္းစားလို႔ မရဘူးလို႔ တင္ထားတာေလး ဖတ္ရတယ္။ မင္းတို႔ဆီေရာ အဆင္ေျပလားဆိုေတာ့ သူ႔ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာလဲ အိမ္သာေရကို မနည္းႏိုင္ေအာင္ တင္ေနရတဲ့အေၾကာင္းေျပာျပတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေပၚလာရင္ အိမ္သာအလုံအေလာက္ရွိဖို႔ အေရးႀကီးတာဘဲ၊ မင္း အိမ္သာငွားတဲ့လုပ္ငန္းလုပ္ေပါ့လို႔ ေျပာျဖစ္ေသး။



ကားကို ယိမ္းထိုး လႊဲခါ သဲထိပ္ရင္ဖိုစီးၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေက်ာက္မ႑ပ္ေရာက္တယ္။ ဒါ့ပုံ သိပ္႐ိုက္လို႔ေကာင္းပ။ ဇလုံေတာင္ကိုလဲ လွမ္းျမင္ေနရတယ္။ အဲဒါၿပီးမွ ဇလုံေတာင္ေပၚေရာက္တယ္။ ေတာင္ေပၚမွာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက လာသမွ်ဧည့္ေတြကို ေရေႏြးၾကမ္းနဲ႔ မုန္႔နဲ႔ေကၽြးတယ္။ နားရင္း စားေပါ့။ ဗန္းေမာက္နဲ႔ ဇလုံေတာင္ ၁၂ မိုင္ေဝးသတဲ့။ ခေလာက္ဆန္ထားၿပီးၿပီဆိုေတာ့၊ ဆာၿပီေလ။ ေတာင္ေပၚမွာ အမိႈက္ေတြ ၿပီးစလြယ္ပစ္ထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ဆိုင္ေတြကေရာ ေက်ာင္းကေရာ ခရီးသြားေတြေပါ့ေလ။ က်ဳပ္တို႔အက်င့္က အမိႈက္ကို လက္ထဲကလြတ္ ႁဗြတ္ ပစ္တတ္ၾကတာမ်ိဳးကလား။ ကြမ္းေသြး တံေတြး ေတြ႕ကရေထြး။ ႏွပ္ညႇစ္ ေတြ႕ရာခါျပစ္၊ နီးရာဆြဲသုတ္ဆိုတဲ့အမ်ိဳးေလ။ အဲဒါေလးေတြ လုပ္ႏိုင္ရင္ သိပ္လွမွာပ။



ဘုရားေပၚေရာက္ေတာ့ ေရွ႕ေခါင္းထဲ စီးတဲ့ဆေတာ္က ကားသမားက ဒီကားေတြအေၾကာင္း၊ ခု သူတို႔ ကားဝင္းအသစ္နဲ႔ ျပႆနာျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းေတြ၊ အစိုးရ လုပ္ပုံ မႀကိဳက္တာေတြ တလမ္းလုံးေျပာသတဲ့။ တင္းပါး တပည့္ေတာ္ကိုလဲ ဆေတာ့္မိတ္ေဆြသားက ကားေပၚမွာ ေျပာတယ္ဘုရား၊ ေသခ်ာေမးၾကည့္ရင္ေတာ့ ေကာင္းမွာပ။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အျပန္ အဲဒီကားဘဲ ျပန္ၾကံဳတယ္။ ကားဆရာကို အဲဒီအေၾကာင္းေတြ ထပ္ေမးေတာ့ သူက လမ္း ခနနားတဲ့ေနရာမွာ အသင္းလူႀကီးေတြရွိတယ္။ သူတို႔ကို ေမးရင္ ပိုျပည့္စုံတယ္လို႔ဆိုၿပီး နားတဲ့ေနရာေရာက္ေတာ့ မိတ္ဆက္ေပးတာနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးျဖစ္တယ္။ သူတို႔နဲ႔ ဗ်ဴးထားတာေတြ ေဖာက္သည္ခ်ပါတယ္။ ဘယ္လိုေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာေတာ့ တိတိက်က်မသိပါဘူး။ သူတို႔ေျပာတာေတြေပါ့။ သက္ဆိုင္ရာမ်ားၾကားၿပီး တစုံတရာ ေကာင္းမြန္တဲ့အေျခအေနျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္လို လုပ္ႏိုင္ျငားပေလ။

ဘုန္းဘုန္း။​။ဇလံုေတာင္ ခုလို နာမည္ႀကီးလာတဲ့ စျဖစ္လာတဲ့အေျခအေနေလး ေျပာျပပါလား။

စိုင္းခန္းေရႊ(ဆယ္စီး တစီးေခါင္းေဆာင္၊ ဇလုံေတာင္တက္ကားအသင္း)။​​။ဒီလမ္းကိုက ဗန္းေမာက္ နယ္သူနယ္သားေတြက ကိုယ္ထူ ကို္ယ္ထျပင္ခဲ့တာ။ ျပင္လုိက္ ေမာင္းလိုက္နဲ႔ေပါ့။ နာမည္ႀကီးတာက ၃ ႏွစ္၊ ၅ႏွစ္ေလာက္ဘဲရွိေသးတာ။ ကိုယ့္ဟာနဲ႔ကိုယ္ ေဖာက္ၿပီးေတာ့ ေျပးဆြဲတာေပါ့ဘုရား။ ကားေတြစည္လာတဲ့အခါမွာ အခု သူတုိ႔က တုိင္းကက္ဘက္နက္ဆုိျပီး ဒီဝင္းၾကီးကို တည္ေဆာက္ၿပီးေတာ့ တပည့္ေတာ္တုိ႔ကို ဒီဝင္းၾကီးထဲမွာ ေျပးဆြဲရမယ္ေပါ့။ ၆၀၀၀ ေကာက္မယ္ေပါ့။ တပည့္ေတာ္တို႔က ၂၀၀၀ နဲ႔ ေျပးေနတာက ၁၀၀၀ ကက်ေတာ့ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ဝန္ထမ္းေတြအတြက္ လစာ။ တစ္လကို သိန္း အစိတ္ သုံးဆယ္ ေလာက္ကုန္တယ္။ ၁၀၀၀ ကက်ေတာ့ လမ္းအတြက္နဲ႔ အိမ္သာအတြက္ေပါ့။ အေပၚမွာ အရွင္ဘုရားတုိ႔ ေတြ႕ခဲ့မွာပါ။ အာ့ဒါေတြအတြက္ ပိုက္ဆံ မယူဘူး။ ျပီးေတာ့ ဗန္းေမာက္ေဒသအတြင္းမွာရွိတဲ့ ရြာေတြကို လွဴတယ္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔၂၀၀၀ ေကာက္တာကေတာ့ ဗန္းေမာက္နယ္အတြက္ပါ။ အခု သူတုိ႔ ေျပးတာကက်ေတာ့ ၃၀၀၀ က တုိင္းေဒသၾကီးအတြက္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ေဒသအတြက္က ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းဘဲ ပါတယ္။

ဘုန္းဘုန္း။​။တုိင္းေဒသၾကီးက ဘာသံုးမယ္လုိ႔ ေျပာလဲ။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။ဘာသံုးမယ္လုိ႔လဲ မေျပာဘူး။ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအတြက္လုိ႔ ေျပာတယ္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔အတြက္က ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းဘဲဘုရား။

ဘုန္းဘုန္း။​။ဒီလမ္းေတြက တုိင္းေဒသၾကီးက ထုိးေပးတာလား။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။မထုိးေပးဘူးဘုရား။ ကိုယ့္ဘာကိုယ္ ထုိးရတာ။ ဒီႏွစ္လည္း ဘက္ဖုိးနဲ႔ ျပင္ထားတာ။ သိန္း ၁၀၀ ေက်ာ္တယ္။ အခုေကာက္မယ္ဆုိတာက ၃၀၀၀ က ကုမၸဏီက ယူမယ္။ တာရင္း ကုမၸဏီက ယူူမယ္။ သူက ဘယ္ကမွန္းမသိဘူး။ ေလလံျပိဳင္တာေတြလည္း လုပ္မေပးဘူး။ ဘာကုမၸဏီ ဘာလုိ႔လည္း ေျပာတာေတြ မရွိဘူး။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈကို မရွိဘူး။ သူ႔ဘာနဲ႔သူ လာေထာင္တယ္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔က အခု ၆၀၀၀ ေပးမလား။ မေပးဘူးလားဘဲ ေမးတယ္။ မေပးနုိင္ရင္ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ကားအသင္းကို ဖယ္မယ္။ ဘာမွလည္း လာမေဆြးေႏြးဘူး။ ၆၀၀၀ ေပးနုိင္လားဘဲ ေမးတယ္။

ဘုန္းဘုန္း။​။အာ့က်ေတာ့ ဒီျမိဳ႕နယ္ခံေတြက ဘာေျပာလဲ။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။တပည့္ေတာ္တုိ႔က ၆၀၀၀ မေပးဘူးလုိ႔ ျငင္းေတာ့ တပည့္ေတာ္တို႔ကားအသင္းကို ဖယ္ၿပီး သူတုိ႔ကားေတြ လာမွာ။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ကားအသင္းကလဲ တုိင္းကက္ဘိနက္ ခြင့္ျပဳခ်က္ က်ထားတယ္။

ရာစိုး(စာရင္းစစ္)။​။တကယ္တမ္းေတာ့ ေပးတဲ့သူက အထဲကို ေျပးလုိက္။ မေပးတဲ့သူက အျပင္ကို ေျပးလုိက္တဲ့။ ႏွစ္ျခမ္းခြဲတာ။ အသင္းကို ဖရိုဖရဲျဖစ္ေအာင္လုပ္တာ။ ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္းလုပ္ၿပီးေတာ့တပည့္ေတာ္တုိ႔က မေပးလုိ႔ရင္ အေၾကာင္းတစ္ခုခုနဲ႔ ျငိစြန္းျပီးေတာ့ ဖ်က္စီးေတာ့မွာ။

ဘုန္းဘုန္း။​။အခု မေပးတဲ့သူေတြ ရွိလား။

ရာစိုး။​။မရွိဘူး။ အခုက မေကာက္ေသးဘူးဘုရား။ သူတုိ႔က ဘာအတြက္ေကာက္လဲဆုိတာ ေသခ်ာ ရွင္းမျပေသးဘူးဘုရား။ အဓိပၸာယ္မရွိဘူးေလ။

ဘုန္းဘုန္း။​။အခု လည္ပတ္တာက ခင္ဗ်ားတုိ႔ဘာသာ လည္ပတ္တာလား။

ဥကၠ႒ဦးဝင္းႏိုင္။​။တပည့္ေတာ္တုိ႔ဘာသာ တပည့္ေတာ္တုိ႔ လည္ပတ္တာ ဘုရား။ ခုလက္ရွိကေတာ့ ကိုယ့္ပိုက္ဆံနဲ႔ကိုယ္ လည္ပတ္ေနတာ။

စိုင္းခန္းေရႊ။ ။ အခု ေအာက္က ထြန္စက္ေတြနဲ႔ ေခ်ာေနတာလည္း ကိုယ့္ဘာသာလုပ္တာဘဲ။ နဂိုက ဒီလမ္းေတြကို ေခ်ာမလုိ႔။ သူတုိ႔လုပ္တာနဲ႔ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ေခ်ာရမလား။ မေခ်ာရမလားျဖစ္ေနဘီ။

ဘုန္းဘုန္း။​။သူတုိ႔က ဒီကလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဒီကလူေတြကိုလည္း မသိဘူးဆုိရင္ ဒီလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ခင္ဗ်ားတုိ႔က ဘာလုိ႔ ေပးတာလဲ။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။တပည့္ေတာ္တုိ႔က မေပးဘူးဘုရား။ သူတုိ႔ဟာနဲ႔ သူတုိ႔ ဝန္ႀကီးေတြနဲ႔ေပါင္းျပီး ခ်လာတာ။ တုိင္းကက္ဘက္နက္ဆိုျပီးေတာ့ လာတာ ဘုရား။ ေဒသခံေတြ သေဘာထား တစ္ခ်က္မွ မပါဘူး ဘုရား။

ရာစိုး။​​။ သူ႔ဟာနဲ႔ သူ အပန္းေျဖစခန္းဖြင့္တယ္ဘဲ ထင္ေနတာ။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ကို အာ့ထဲဝင္ရမယ္ ေျပာေနလုိ႔ တပည့္ေတာ္တုိ႔ေရႊ႕လုိက္တာ ၇ ရက္ဘဲ ရွိေသးတာ။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ နဂိုဝင္းကို သူတုိ႔က ေဘာင္မဝင္ဘူးဆုိျပီး မသံုးခုိင္းတာ။

ဘုန္းဘုန္း။​။ေဘာင္မဝင္ဘူးလုိ႔ ေျပာတာ ကုမၸဏီကေျပာတာလား။ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းပါသလား။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းကေနေျပာတာေလ။ မယက က ေျပာတာ။ မယကေရာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကေရာ ေျပာတာ။

ဘုန္းဘုန္း။​။လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ညွိႏႈိင္းေပးဘူးလား။

ရာစိုး။​​။ ညွိလည္း မညွိနွိဳင္းေပးဘူး။ အတင္းေသြးခြဲမယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ ေပါင္းတဲ့အဖြဲ႔က ဒီအထဲ ဝင္ေျပးသြား။ ၆၀၀၀ ေပးရင္ ဝင္ေျပး။ မေပါင္းတဲ့အဖြဲ႔က ဒီဘက္ကေျပး။ မေပးတဲ့အဖြဲ႔ကို ေနာက္ပိုင္းက် စာရင္းမွတ္ၿပီးမွ cancel လုပ္မွာေပါ့။ ေပးတဲ့ေကာင္ေတြက ဒီအထဲဝင္ေျပးေပါ့။ မေပးတဲ့ ေကာင္ေတြက ေဘးထြက္ေနေပါ့။ ျပီးေတာ့ ဒီကားေတြက အကုန္ လိုင္စင္ကားေတြ။ တပည့္ေတာ္တုိ႔က တုိင္း ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးဆုိေတာ့ အနီေတြ ျဖစ္သြားတာ။ တပည့္ေတာ္တုိ႔က အသင္းလည္း က်ျပီးသား။ အသင္းအဖြဲ႔မွတ္ပုံတင္က်ၿပီးသား။ ပထမကားေတြက အကုန္ ပထမblack ေတြ။ အကုန္လံုးျဖဳတ္ပစ္လုိက္ၿပီးေတာ့ အခုဟာက အကုန္လံုးလုိင္စင္ရွိတယ္။

ရာစိုး။​​။ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးခြင့္လည္း မေပးဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ မျဖစ္နုိင္ပါဘူးလုိ႔ ေျပာတာကို မျဖစ္ဘူး၊ ေပးကို ေပးရမွာဆိုျပီးေျပာတာဘုရား။ စည္ပင္ဝန္ၾကီး ကိုယ္တုိင္ကေရာ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ကေရာ ေျပာတယ္။ ဖြင့္ပြဲလာေတာ့ ေျပာတာ။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ကားေတြကသာ ကားဖြင့္ပြဲသာ ဝိုင္းလုပ္ေပးလုိက္ရတယ္။ ထမင္းလည္း မစားရဘူး။ ေရလည္း မတုိက္ဘူး။ ျပီးေတာ့ လာတဲ့ ေဒသခံေတြကိုလည္း ဘာမွ မေကြ်းဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ လူၾကီးေတြေတာင္ သူတုိ႔ကို ေတြ႕ဖုိ႔အတြက္ သစ္ပင္ေအာက္မွာ ထိုင္ေစာင့္ၿပီးေတာ့ ၾကိဳးစားတာ။ သူတုိ႔က အေတြ႕မခံဘူး။ သူတို႔ အမွား ရွိတာေၾကာင့္ အေတြ႕မခံတာေလ။ ဒါအရွင္းၾကီးေလ။

ဘုနး္ဘုန္း။​။အာ့ဒါနဲ႔ ပက္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာဆက္လုပ္ဖုိ႔ စဥ္းစားထားတာရွိလဲ။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။တပည့္ေတာ္က ပထမက ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မယ္ေပါ့ေလ။ အာ့လုိမ်ိဳး စီစဥ္ေတာ့ မလုပ္ပါနဲ႔ဆုိျပီး လႊတ္ေတာ္ကေတြေရာ က်န္တဲ့လူေတြကေရာေပါ့။ ေတာင္းပန္တာေပါ့။ တပည့္ေတာ္တုိ႔က စဥ္းစားတယ္ေလ။ ညွိမလုိ႔ လုပ္တာကိုး။ သူတုိ႔က ညွိဖုိ႔လုပ္တာမဟုတ္ဘူး ေပးမလား။ မေပးဘူးလားဘဲ ေမးတာတဲ့။ ၆၀၀၀ ေပးမလား မေပးဘူးလား။ ဒီဝင္းထဲကေန ေျပးမလားမေျပးဘူးလားဘဲ ေမးတာတဲ့။ အဲဒါ ဝန္ႀကီးေတြက ေမးတာ။ ဝန္ၾကီးေတြက ေထြအုပ္ကို ခုိင္းတာ။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေမးတာ။

ဘုန္းဘုန္း။​။လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နာမည္က ဘယ္သူလဲ။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။ျပည္သူ႕ လႊတ္ေတာ္က ဦးေက်ာ္စိုး။ တုိင္းေဒသၾကီး လႊတ္ေတာ္က ဦးဝင္ေရႊ။ တုိင္းေဒသၾကီးက ၁၊ ၂ ရွိတာ။၂ ကက်ေတာ့ ဦးညီညီ သူတုိ႔ သံုးေယာက္စလံုးေမးတာ။

ရာစိုး။ ။ကက္ဘိနက္အဆံုးအျဖတ္ကို ျငင္းပယ္လုိ႔ မရဘူးတဲ့။ သူတုိ႔က ညွိနွိဳင္းအစည္းအေဝးလုိ႔ေခၚတယ္။ ျပီးေတာ့ ညွိႏိႈင္းအစည္းအေဝးမဟုတ္ဘူး။ ဒါမွ ဒါၾကီးဘဲ ေျပာေနတယ္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ အသံဖုိင္ေတြလည္း အကုန္ရွိတယ္။ ၂၅ရက္ေန႔က။

ဘုန္းဘုန္း။​။ေခါငး္စဥ္းတပ္ထားတာေတြ႕တယ္ေလ။ CBT ။ အဲဒါ ေဒသခံကို အေျချပဳတဲ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္းေလ။ ဇလုံေတာင္ေဒသလူထု အေျချပဳ ခရီးသြားလုပ္ငန္းလို႔ မုခ္လုပ္ထားတာဘဲ။ အဲလို ကုမၸဏီေတြ ဘာေတြ အေဝးကလူေတြ ဝင္လာရင္ ေဒသခံျပည္သူေတြ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ခင္မ်ားတုိ႔က အဲဒီေခါင္းစည္းနဲ႔ ျပန္ေဆြးေႏြးလုိ႔ မရဘူးလား။

ရာစိုး။​​။တပည့္ေတာ္တုိ႔က ၾကိဳးစားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပးျပီးသြားဘီ။ အဲဒီ CBT ကို သိန္း၅၀ ေထာက္ပံ့ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ ဝင္းထဲ ထည့္တယ္။

ဘုန္းဘုန္း။​။ ခင္မ်ားတုိ႔ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မွာကေရာ ဆက္လုပ္ဖုိ႔ ရွိလား။

ရာစိုး။​​။ဆႏၵေဖာ္ထုတ္တာက ရည္ရြယ္ခ်က္ေတာ့ ရွိတယ္။ မေဖာ္ထုတ္လုိ႔လည္း မျဖစ္ဘူး အရွင္ဘုရား။ ဒါၾကီးက ႏွစ္ ၃၀ ေပးထားတာ။

ဘုန္ဘုန္း။ ။ ၆၀၀၀ ေတာင္းမယ့္ဟာမွာ ၃၀၀၀ က တုိင္းေဒသၾကီးအတြက္ဆုိ၊ က်န္တဲ့ ၃၀၀၀က ဘာလုပ္မွာလဲ။

ရာစိုး။​​။သူတုိ႔ ကုမၸဏီအတြက္တဲ့။

ဘုန္းဘုနး္။​။ကုမၸဏီက ဒီအတြက္ ဘာစိုက္ထုတ္ထားလဲ။

ရာစိုး။​​။ဘာမွ စိုက္မထုတ္ထားဘူး။ အာ့ဒါေၾကာင့္ ေျပာတာေပါ့။ လမ္းလည္း သူတုိ႔ လုပ္ေပးမထားဘူး။ BOT စနစ္ကအပန္းေျဖစခန္းကို ေပးတာ။ ကားဝင္းကို ေပးတာလဲ မဟုတ္ဘူး။ လမ္းပိုင္းကို ေပးတာလဲ မဟုတ္ဘူး။

ရာစိုး။​။BOT လည္း မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔ လုပ္ထားတာက။ အဲဒါလည္း မသက္ဆုိင္ေသးဘူး

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။သူတုိ႔က အပန္းေျဖခ်င္လုိ႔ ဝင္လုိ႔ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ဝင္မၾကိဳရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ဝင္ၾကိဳေပးတယ္။ အရွင္ဘုရားတုိ႔က ဗန္းေမာက္ၿမိဳ႕ေပၚက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွာ တည္းတယ္ဆုိရင္ လာၾကိဳေပးတယ္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ကားအသင္းက အကုန္လုပ္ေပးတယ္။ အခုဟာက အပန္းေျဖစခန္းဆိုၿပီး သူတုိ႔ ဝင္းထဲကို ထုိးရပါမယ္ဆုိလုိ႔ သြားထုိးရတာ အရွင္ဘုရား။

ဘုန္းဘုန္း။​။ခင္မ်ားတုိ႔ ကားခေတြကို သတ္မွတ္ေပးသလား။

ရာစိုး။​​။မသတ္မွတ္ေသးဘူး။ တပည့္ေတာ္တုိ႔က၃၀၀၀ ဘဲေလ။ ရိုးရိုးရွင္ရွင္းေျပာရမယ္ဆုိရင္ သူတို႔က ဂိတ္ကို အပိုင္စီးခ်င္တဲ့သေဘာမ်ိဳး။

ဘုန္းဘုန္း။​။ဂိတ္မွာ ေဒသခံေတြ ပါလား။ သူတုိ႔ ဘယ္ကဆုိတာေရာ သိလား။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။ေဒသခံေတြ မပါဘူး။ သူတုိ႔ဘယ္က မွန္းလဲဆုိတာကို မသိဘူး။

ဘုန္းဘုန္း။​။ခမ်ားတို႔ အေနနဲ႔ တုိင္းေဒသၾကီး အစိုးရတုိ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရတို႔ကို ဘာေျပာခ်င္ေသးလဲ။

စိုင္းခန္းေရႊ။​​။ဒီဟာနဲ႔ ပက္သက္လုိ႔ တပည့္ေတာ္တုိ႔က သူတုိ႔တုိင္းကက္ဘိနက္ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ လာပါတယ္ဆုိျပီးေတာ့ လုပ္တာေလ။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ အေနအထားကေတာ့ ေဒသခံသေဘာထားေတြနဲ႔ ညွိနွိဳင္းမႈ မရွိလုိ႔ မေက်နပ္ဘူးေပါ့။ ဒီပံုစံၾကီးက။ ေတာင္ေပၚက ဘုန္းဘုန္းနဲ႔လည္း အရွင္ဘုရားတုိ႔ ေတြ႕ဦးမွာပါ။ ဘုန္းဘုန္းကလည္း သေဘာမတူဘူး။ ဘုန္းဘုန္းက ဆြမ္းကို မဘုဥ္းခဲ့တာ။(ဖြင့္ပြဲေန႔က)

ဘုန္းဘုန္း။​။ဥကၠ႒ႀကီးကေရာ ဘာေျပာခ်င္လဲ။

ဥကၠ႒။​။တပည့္ေတာ္ကေတာ့ ေဒသခံေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ျပီးေပါ့ေနာ့။ တပည့္ေတာ္တုိက ၁၅၈ စီးကေတာ့ ဒီ ၆၀၀၀ ေပးကားကို သေဘာမတူဘူး။ ခုေတာ့ ၁၆၀ ေလာက္ရွိတယ္။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ ဒီဘက္ ေျပာင္းလာတာကလည္း တအားႀကီး ဖိအားေပးလုိ႔ ဘုရား။ အာ့ ၂၆ ရက္ေန႔ အစည္းအေဝးမွာ လႊတ္ေတာ္ေရာ စည္းကမ္း ဥကၠ႒ေရာ ဌာနဆုိင္ရာ စီမံကိန္းတုိ႔ လဝကတုိ႔ ရဲမွဴးတုိ႔ ပါမယ္။ သူတုိ႔က ဘယ္လုိလုပ္လဲဆုိေတာ့ ကိုစိုင္းခမ္းေရႊက ေပးနုိင္ရင္ သူတို႔ဝင္းထဲ လာခဲ့။ သူတုိ႔က ေကာက္မွာ။ တပည့္ေတာ္က မေပးနုိင္ရင္ ရတယ္၊ မေပးနဲ႔ သြား။ မၾကာမွီ အခ်ိန္အေတာအတြင္းမွာ ဒီဟာကို အေကာင္အထည္ကို ေဖာ္မယ္လုိ႔ ေျပာတယ္ဘုရား။ ၁၆၀ မွာ ေပးနုိင္တဲ့သူက ၅၀ ရွိခ်င္ရွိမယ္။ မေပးနုိင္တဲ့ ၁၀၀ ရွိခ်င္ရွိမယ္။ ေသြးခြဲပစ္လုိက္မွာေပါ့ ဘုရား။ တပည့္ေတာ္က ေျပာတယ္။ အာ့ဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္ကိုလည္း ေျပာတယ္။ ေသြးကြဲေတာ့မွာ တပည့္ေတာ္တုိ႔ အသင္းက။ အခ်ိဳ႕ စီးပြားေရးသမားေတြက ေပးခ်င္ၾကတာ။ တပည့္ေတာ္လည္း ေပးနုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သဘာဝမက်ဘူး။ ေဘာင္နဲ႔ မညီၫႊတ္လို႔။ သူတုိ႔က ဘယ္လုိေျပာလဲဆုိေတာ့ ၂၇ ရက္ေန႔က စေကာက္မယ္တဲ့။ တပည့္ေတာ္တုိ႔ကလည္း မထူးဘူး။ ေပးရမယ္ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ကားဝင္းကို ေျပာင္းမယ္ဆုိျပီးေတာ့ ၂၇ ရက္ေန႕ မနက္ ၅ နာရီထုိးကို ေျပာင္းလုိက္တာ။ အာ့ေန႕ မနက္က MRTV က ေၾကျငာတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါ လံုးဝမေကာက္ဘူး။ ျပန္ျဖစ္သြားျပန္တယ္။ မေကာက္ဘူးဆုိတဲ့ အတုိင္းအတာမွာ ၂၆ ရက္ေန႔ ေကာက္မယ္ဆုိျပီး လုပ္တဲ့ အစည္းအေဝးက အလကားျဖစ္သြားတယ္ဘုရား။ သူတို႔ ေဘာင္မဝင္ဘူးလုိ႔ တပည့္ေတာ္တုိ႔က ယုံၾကည္တယ္ဘုရား။

ဂိတ္မွဴး။​​။တပည့္ေတာ္ကေတာ့ ကုမၸဏီနဲ႔ တုိင္းေဒသၾကီးက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိပါ။ ေဒသခံေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တပည့္ေတာ္တုိ႔လည္း တမ်ိဳးတမည္ေတာ့ ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။

ဘုန္းဘုန္း။​။ခင္မ်ားတုိ႔ ေဒသကလည္း ေထာင္ နုိင္တယ္မုိ႔လား။

အားလုံး။​​။(ရယ္ၾကၿပီး)ေထာင္နုိင္တယ္ဘုရား။ ကိုယ့္ဘာသာကိုလည္ပတ္ေနၾကတာဘဲ။

ဘုန္းဘုန္း။ ။စာရင္းစစ္ႀကီးကေရာ

ရာစိုး။​​။ တုိင္းေဒသၾကီး အစုိးရကေတာ့ တရားမွ်တမႈ မရွိဘူး အရွင္ဘုရား။ အထင္သားၾကီးေလ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းမရွိဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ အေပၚမွာ တရားမွ်တမႈမရွိဘူးလို႔ထင္တယ္အရွင္ဘုရား။ ပ်က္စီးရာပ်က္စီးေၾကာင္းလုပ္ေနတယ္လို႔ျမင္တယ္။

ဘုန္းဘုန္း။ ။ခမ်ားတို႔နဲ႔ တိုက္႐ိုက္နားေထာင္ စကားေျပာေဆြးေႏြးရမွာကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဘဲေလ။ သူတို႔က ခမ်ားတို႔အသံကို သယ္ေဆာင္ရမယ့္သူေတြ။ သူတို႔ကိုေရာ ကိုရာစိုး ဘာေျပာခ်င္လဲ။

ရာစိုး။ ။ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း ပြင့္လင္းမႈမရွိဘူး။ သူတုိ႔ အထက္က အထက္က ဆုိတဲ့ စကားလံုးနဲ႔ လာလာျပီးေတာ့ ေျပာတယ္။ သူတုိ႔ ကိုယ္တုိင္ ဆံုးျဖတ္ထားတာ ဘာမွ မရွိဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို မၾကည့္ေပးဘူး။ တကယ္တမ္းေတာ့ အစိုးရဆိုတာက က်ေနာ္တို႔ လုိအပ္ခ်က္ကို သူတုိ႔ ျဖည့္ဆည္းေပးရမွာေလ။ ညွိနွိဳင္းေပးရမွာေလ။ ခုဟာက တစ္ဘက္သတ္ၾကီးလုပ္ေနတာ။ ဒါက တရားမွ်တမႈမရွိဘူး။

အဲဒါ သူတို႔ ေျပာျပတာေတြဘဲ။ ဇလုံေတာင္သမိုင္းစာအုပ္ဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သာေအးလက္ထက္က ေဒသခံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး လမ္းေၾကာင္းေဖာ္တဲ့အေၾကာင္း ဖတ္ရတယ္။ ဒါ အစိုးရ ပါဝင္ပတ္သက္မႈေပါ့။ သူတို႔ျပတဲ့စာရြက္ေတြၾကည့္ေတာ့၂၀၁၆မွာ လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္မွာလဲ ကားအသင္းေျပးဆြဲခြင့္ ေပးထားတာေတြ႕ရတယ္။

ဒါနဲ႔ဘဲ ရပ္ရြာအေျချပဳ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအေၾကာင္း ပိုသိခ်င္လို႔ ဂူဂဲမွာရွာေတာ့ CBT ကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ထားတာေလးေတြ႕လို႔ မိတ္ေဆြတေယာက္ကို ဘာသာျပန္ခိုင္းရတယ္။ သူ႔ဘာသာျပန္ခ်က္ကေတာ့-
 

Community Based Tourism ဆိုတာဘာလဲ။

community ရပ္ရြာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းဆိုတာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ စုေပါင္းတာဝန္တမ်ဳိးရွိေနတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ကိုယ္စားျပဳအဖြဲ႔ေတြကတဆင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသူေတြျဖစ္တယ္လို႔ ညႊန္းဆိုပါတယ္။

ရပ္ရြာအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုတာ ေဒသခံေနထုိင္သူေတြ ( ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေက်းလက္ေတာေန၊ ဆင္းရဲၿပီး စီးပြားေရးအရ ပထုတ္ခံထားရသူေတြ) က သူတို႔ရဲ႕ရပ္ရြာေတြဆီအလည္လာဖို႔ ခရီးသြားေတြကို ညအိပ္တည္းခုိႏိုင္ဖို႔ စီစဥ္ေပးထားၿပီး ဖိတ္ေခၚတယ္။

ေဒသခံေနထိုင္သူေတြက Land Manager ေတြ အျဖစ္၊ စြန္႔ဦးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ဝန္ေဆာင္မႈနဲ႔အစားအေသာက္ ျဖည့္ဆည္းစီစဥ္ေပးသူေတြ၊ အလုပ္သမားေတြအျဖစ္နဲ႔ ဝင္ေငြရရွိၾကတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကရတဲ့ေငြ တစိတ္တပိုင္းကို ရပ္ရြာအဖြဲ႔အစည္းတခုလံုးကို အက်ဳိးျပဳမယ့္ ပေရာ့ဂ်က္ေတြ အတြက္ သီးသန္႔ဖယ္ထားတယ္။

ရပ္ရြာအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းေၾကာင့္ ခရီးသြားေတြက ေဒသခံတို႔ေနထိုင္ရာနဲ႔ ေတာ႐ိုင္းသဘာဝေတြကို ေတြ႕ရွိရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြ၊ ထံုးတမ္းဓေလ့ေတြ၊ ႐ိုးရာေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မႈေတြကို တန္ဖိုးထား ေလးစားႏိုင္မယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကတဆင့္ သူတို႔ရဲ႕သဘာဝအေမြအႏွစ္၊ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ စီးပြားေရးအရတန္ဖိုး၊ လူမႈေရးရာအရတန္ဖိုးေတြကို ရပ္ရြာအဖြဲ႔အစည္းက သတိျပဳမိလာမယ္။ ဒီအေျခအေနေၾကာင့္ ဒီအရင္းအျမစ္ေတြကို ရပ္ရြာအေျချပဳထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈ ပိုအားေကာင္းလာမယ္တဲ့။

ကဲ ... ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ဇလုံေတာင္တက္ ကားအသင္းကလူေတြ ေျပာတာနဲ႔ ကိုက္ေနတာဘဲ။ ၿပီးေတာ့ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြံ႔ၿဖိဳးလာရင္ သစ္ထုတ္တာေတာင္ ေလ်ာ့သြားႏိုင္တာဘဲ။ ဒီကလူေတြက သစ္ထုတ္တာ ေရႊတူးတာမ်ားတာကိုး။ သူတို႔ေဒသကလူေတြ ေဒသအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းနဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳလာႏိုင္မွ သူတို႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကိုလဲ ေရရွည္ထိမ္းႏိုင္မွာမဟုတ္ပါလား။

အသိတေယာက္ CBT သုေတသနလုပ္ဖူးတာကို သတိရၿပီး လွမ္းေမးေတာ့ သူတို႔စာအုပ္ကို ၫႊန္းပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ " ၿမိဳင္ႏွင့္ သံေတာင္ႀကီးေဒသ လူထုအေျချပဳ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ား- လူထု၏ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈႏွင့္ ေဒသခံမ်ားအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားအား ေလ့လာသုံးသပ္ျခင္း" စာအုပ္မွာ CBT ကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္တာေတြအျပင္အစိုးရနဲ႔ ေဒသခံတို႔ အခ်ိပ္အဆက္ တာဝန္အပိုင္းအျခားေတြပါ သိရတယ္။

လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုင္ရာအယူအဆ၊ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အေျခခံသေဘာတရားမ်ား
လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္အေတြးအေခၚအယူအဆမ်ားကို စာေပအေျမာက္အမ်ားတြင္ေတြ ့ရွိႏိုင္ပါသည္။ Goodwin ႏွင့္Santilliတို ႔၏အဆိုအရ ထက္ေအာက္ အာဏာရွင္ဆန္ေသာနည္းလမ္းမ်ား က်ဆံုးမႈႏွင့္အတူ ေအာက္ေျခမွစ၍ဖြံ ့ျဖိဳးေစသည့္ နည္းလမ္းမ်ား(သို ့)အမ်ားပူးေပါင္းပါဝင္ေသာနည္းလမ္းမ်ား စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသည္။ လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းသည္ ခရီးသြားက႑အတြက္ ေအာက္ေျခမွစ၍ ဖြံ ့ျဖိဳးေစသည့္နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ျပီး၊ လူထုအေျချပဳ ခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္အယူအဆမ်ားမွာ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ ့အစည္းမ်ား၏ အမ်ားပူးေပါင္းပါဝင္မႈ၊ တိုးတက္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟုဆိုႏိုင္သည္။ အေျခခံလူတန္းစားဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရး၏ အႏွစ္သာရမ်ားျဖစ္ေသာ ေဒသခံမ်ားပူးေပါင္းပါဝင္ေရး၊ တန္းတူညီမွ်ရွိမႈႏွင့္အခြင့္အာဏာအပ္ႏွင္းျခင္းတို ့ကို လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းတြင္လည္း မ်ားစြာေတြ ့ရွိရပါသည္။ အျခားတစ္ဘက္တြင္မူ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ စိတ္အေထြေထြရွိသကဲ့သို ့လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းအား အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုသည္မ်ားကိုလည္း ေတြ ့ရွိႏိုင္ပါသည္။

လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ထိုင္းႏိုင္ငံလူထုအေျချပဳ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအင္စတီက်ဴမွ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရာတြင္-

"ရပ္ရြာလူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုသည္မွာ ေဒသဖြံ ့ျဖိဳးေရးအတြက္ပတ္ဝန္းက်င္ေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ ေရရွည္တည္တံ့ေရးတို ့ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားသည့္၊ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားအား ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ လူေနမႈဓေလ့စရိုက္မ်ားႏွင့္ ပိုမိုရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္ေစရန္ရည္ရြယ္၍ လုပ္ေဆာင္ထားေသာ၊ ေဒသခံမ်ားကိုယ္တိုင္ စီမံခန္ ့ခြဲႏိုင္ေသာ ေဒသခံမ်ားပိုင္ဆိုင္သည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းျဖစ္သည္။

အေရွ ့ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) ၏ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအရ လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္း ဆိုသည္မွာ-

"စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ေရရွည္တည္တံ ့မႈကို အာမခံသည့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရး အပါအဝင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ဘဝသာယာဝေျပာေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ရွင္သန္ေစေရး၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း အေျခခံဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေဒသခံမ်ားကိုယ္တိုင္စီမံခန္ ့ခြဲႏိုင္ေသာ၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ားအား အခြင့္အာဏာအပ္ႏွင္းထားသည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းျဖစ္သည္။

အဖြဲ ့အစည္း တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုအၾကား လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္း၏ သေဘာသဘာဝႏွင့္ပတ္သက္၍ မတူညီေသာအယူအဆမ်ားရွိေသာ္လည္း လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေဒသခံမ်ား၏ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈမွာ အဓိကက်သည္ကို မူေဘာင္အျဖစ္ ေတြ ့ရွိခဲ့ရပါသည္။ အလားတူ လုပ္ငန္း၏အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို ေလ့လာရာတြင္လည္း လူမႈေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ားအား အစဥ္အလာမပ်က္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ေရးကိစၥရပ္မ်ားကို ထည့္သြင္းသံုးသပ္ျခင္းမ်ား ပါဝင္သည္ကို ေတြ ့ရွိခဲ့ရပါသည္။

တစ္ဆက္တည္းတြင္WWFအဖြဲ ့မွလူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းမွအက်ိဳးအျမတ္အမ်ားစုကို ၎လုပ္ငန္းအေျချပဳသည့္ ေက်းရြာအတြင္းတြင္ တည္ရွိသံုးစြဲသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳတင္ျပခဲ ့ပါသည္။ သို ့မွသာ အဆိုပါေက်းရြာေနေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ လူထုအေျချပဳလုပ္ငန္း၏ အဓိကအက်ိဳးအျမတ္ကို ရရွိခံစားရသူမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းတြင္ စြန္ ့ဦးတီထြင္သူ အေျမာက္အမ်ားရွိေသာ္လည္း ၎ႏွင့္ပတ္သက္၍ တိက်သည္ ့အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္ကိုမူ မေတြ ့ရွိရေသးေပ။ အာဆီယံမွ သေဘာတူသတ္မွတ္ထားသည့္ အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ခ်က္အရ-

"လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုသည္မွာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ား ေရရွည္တည္တံ ့ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာ တန္ဘိုး၊ အေမြအႏွစ္ႏွင့္ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ားအား အကာအကြယ္ေပးျခင္းစသည္တို ့ကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းျဖင့္ ေဒသခံမ်ား၏ လူေနမႈဘဝသာယာဝေျပာေရးကို အက်ိဳးျပဳႏိုင္ျပီး ရပ္ရြာအဆင့္တြင္ တည္ေထာင္ထားရွိေသာ ေဒသခံမ်ားပိုင္ဆိုင္ေသာ ကိုယ္တိုင္လည္ပတ္၊ စီမံ၊ ေဆြးေႏြး ပါဝင္ႏိုင္သည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။

စာေပမ်ားတြင္ေတြ ့ရွိရသည့္လူထုအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္သက္သည္ ့အေျခခံမူဝါဒအမ်ားစုမွာ အာဆီယံအဖြဲ ့ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားမွ သေဘာတူလက္ခံထားသည့္ အေျခခံမူမ်ားႏွင့္ တူညီမႈရွိသည္ကို ေတြ ့ရွိရျပီး ၎တို ့မွာေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

၁။ ေဒသခံမ်ားအား ပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ေသခ်ာေစရန္ အခြင့္အာဏာအပ္ႏွင္းကာ ပါဝင္ေစျခင္း။

၂။ ပါဝင္ပတ္သက္သင့္သူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္မႈကို တည္ေဆာက္ျခင္း။

၃။ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ရပ္တည္ခ်က္ သေဘာထားမ်ားကို သိရွိသေဘာတူျခင္း။

၄။ လူမႈဘဝ သာယာဝေျပာမႈကို တိုးတက္ေစျခင္းႏွင့္ ေဒသခံမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာအဆင့္အတန္းကို ထိန္းသိမ္းေစျခင္း။

၅။ မွ်တျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိသည့္ အက်ိဳးအျမတ္ခြဲေဝမႈစနစ္ ထားရွိျခင္း။

၆။ ေက်းလက္စီးပြားေရးအေျခအေနႏွင့္ ေဒသတြင္းစီးပြားေရး ခ်ိတ္ဆက္စပ္မႈမ်ားကို အားေပးျခင္း။

၇။ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္းမ်ားအား အေလးထာျခင္း။

၈။ သဘာဝသယံဇာတ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား အေထာက္အကူျပဳျခင္း။

၉။ ေကာင္းမြန္သည့္ အိမ္ရွင္အိမ္ငွား အျပန္အလွန္ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ပိုမိုျပည့္စံုသည့္ ခရီးသြားျခင္း အေတြ ့အၾကံဳရရွိေစျခင္း။

၁၀။ ကံုလံုသည့္ေငြေၾကးပမာဏရွိေစရန္ အထာက္အပံ ့ျပဳျခင္း။

ခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အစိုးရ၏မူေဘာင္မ်ား
ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑ကို ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ဦးစားေပးက႑အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည့္ အားေလ်ာ္စြာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းက႑ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ မူဝါဒမ်ားစြာ ခ်မွတ္ခဲ ့ပါသည္။ တာဝန္သိခရီးသြားလုပ္ငန္းမူဝါဒကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ လည္းေကာင္း၊ ခရီးသြားက႑တြင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ေရး မူဝါဒကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း၊ ျပဌာန္းႏိုင္ခဲ ့သည့္အျပင္၊ ေဟာ္တယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလာေရးဝန္ၾကီးဌာနအေနျဖင့္ ျမန္မာ့ခရီးသြားက႑ ပင္မလုပ္ငန္းစီမံကိန္း (၂၀၁၃မွ၂၀၂၀) ကိုလည္း ကမ႓႓ၻာလုံးဆိုင္ရာ ခရီးသြားက႑ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးေကာင္စီ၏ သတ္မွတ္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ျပဳစုေရးဆြဲႏိုင္ခဲ့ပါသည္။

၂၀၁၂ခုႏွစ္တြင္ခ်မွတ္ခဲ ့သည့္ "တာဝန္သိခရီးသြားလုပ္ငန္းမူဝါဒ" အရ ခရီးသြားက႑ဖြံ ့ျဖိဳးေရးအတြက္ ျပည္သူမ်ား၏ ပူးေပါင္းပါဝင္ႏိုင္ခြင့္ကို အားေပးထားျပီး ခရီးသြားလုပ္ငန္း၏ ပတ္ဝန္းက်င္၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ရပ္ရြာစီးပြားေရးမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒသခံမ်ား ပိုမိုသိရွိ နားလည္သေဘာေပါက္ေစရန္ အားေပးမႈမ်ားကို ေတြ ့ရွိရသည္။ ထို ့ျပင္ ခရီးသြားက႑ ဖြံ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အေရးပါမႈကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားထားသည့္အျပင္ အရပ္ဖက္အဖြဲ ့စည္းမ်ားအား ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းဆိုင္ရာ စီမံကိန္းမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ အကူအညီေပးေရးမ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ ့ရွိရပါသည္။

"ခရီးသြားက႑တြင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ေရးမူဝါဒ" အရ ခရီးသြားလုပ္ငန္းဖြံ ့ျဖိဳး တိုးတက္ေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေဒသခံမ်ား၏ သင့္တင့္ေသာပူးေပါင္းပါဝင္မႈကို ရွိေစရန္နည္းလမ္းမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ-

"ေဒသခံမ်ား၏အသက္ေမြးေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို တိုက္ရိုက္အက်ိဳးသက္ေရာက္ႏိုင္သည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အစီအစဥ္မ်ားေရးဆြဲျခင္း၊ စီမံခန္ ့ခြဲျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ရာတြင္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ရာတြင္ ပါဝင္ခြင့္ျပဳျခင္းတို ့ကို မျဖစ္မေန ျပဳလုပ္ရန္ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ သို ့ေသာ္ အျပီးသတ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို သီးျခား ခ်မွတ္ႏိုင္ရန္ မဟုတ္ပဲ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ညိွႏႈိင္းခ်မွတ္ရမည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

ထို ့ျပင္ ၎မူဝါဒအရ ေဒသခံျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ အေသးစား၊ အလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပုဂၢလိက (သို ့) အမ်ားပိုင္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ အစုစပ္လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရာတြင္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံ ပါဝင္ႏိုင္ရန္ အတြက္လည္းေကာင္း တိုက္တြန္းအားေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားသည္ကို ေတြ ့ရွိရပါသည္ ... တဲ့။

ျမန္မာျပည္မွာ ရပ္ရြာအေျချပဳခရီးသြားလုပ္ငန္းကို အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ေပါင္းၿပီး ေဒသခံမဟုတ္တဲ့သူေတြ ဝင္ေရာက္လႊမ္းမိုးလာတဲ့သတင္းေတြ ခပ္စိပ္စိပ္ေတြ႕လာေနရပါတယ္။ ဒါဟာ ပဋိပကၡအသစ္ကို ဖိတ္ေခၚတာပါဘဲေလ။
ေမာင္လူေရး