ေမာင္ေဆာင္းခ ● ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားဆီကရရွိခဲ့ေသာ အေတြးမ်ား

ေမာင္ေဆာင္းခ ● ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားဆီကရရွိခဲ့ေသာ အေတြးမ်ား
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၊ ၂၀၁၉

၂၀၁၈ မုိးမခ ၾသဂုတ္လထုတ္မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။

၁၉၄၇ခုနွစ္၊ ပင္လံုညီလာခံ၌ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ထဲတြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းတုိ႔မွ ဗမာျပည္မနွင့္ပူးတြဲ၍ အခ်ဳပ္အျခာ ကင္းစင္ျပီး လြတ္လပ္သည့္ သမၼတနိုင္ငံေတာ္တစ္ခု ထူေထာင္သြားရန္ႏွင့္ (၁၀) နွစ္တိတိ လက္တြဲကာ အဆင္မေျပမႈမ်ား ရွိလာပါက ခြဲထြက္ခြင့္ရွိသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

သုိ႔ေသာ္ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး တစ္နွစ္အၾကာမွာတင္ တန္းတူညီမွ်မႈမရွိျခင္း၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ မရရွိျခင္းနွင့္ ဗဟိုဦးစီးအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္က မေက်မလည္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာကာ ေနာက္ဆံုးတြင္ လက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို စတင္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုမွ အေျခတည္ ခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္သည္ ယေန႔ထိတိုင္ မျပီးဆံုးနိုင္ဘဲရွိေနခဲ့သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး အဆံုးသတ္နိုင္ေရးအတြက္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသည္ ၂၁−ရာစုပင္လံု ညီလာခံကိုက်င္းပကာ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနေသာ္လည္း၂၀ဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ေပးထားေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အကန္႔အသတ္မ်ားေၾကာင့္ ေရွ႕မတိုးေနာက္မဆုတ္အေျခအေနကို ၾကံဳေတြ႕ေနရသည္။

ထုိ႔ျပင္ ယခုနွစ္အတြင္း ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရစစ္တပ္နွင့္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) တုိ႔ၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ခပ္စိတ္စိတ္ျဖစ္လာသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ထိုတိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား ေျမစာပင္ျဖစ္ၾကရျပီး တိုက္ပြဲ အတြင္း ရာခ်ီေသာျပည္သူမ်ား ပိတ္မိလွ်က္ရွိသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ေမလအတြင္းတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအနွံ႔အျပားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ စစ္ပြဲရပ္တန္႔ေရး ေတာင္းဆိုဆႏၵျပပြဲမ်ား၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကဗ်ာရြတ္ပြဲမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့ သည္။ အဆိုပါ ဆႏၵျပမႈမ်ားကို အစိုးရက တရားစြဲဆိုထားရေသာ အမႈအေရအတြက္မွာ ေမလတလအတြင္းမွာတင္ (၁၄)မႈအထိရွိျပီး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ (၄၅) ဦး တရားရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္းနွင့္ ယင္းအမႈမ်ားအနက္ ရန္ကုန္တိုင္းတြင္ (၇) မႈ၊ မႏၱေလးတိုင္းတြင္ (၃) မႈ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ (၂) မႈနွင့္ ပဲခူးတိုင္းတြင္ (၂) မႈ တုိ႔ပါဝင္ေၾကာင္း အသံ (လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕) က ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ေမလ (၁၂) ရက္ေန႔က ရန္ကုန္တိုင္း၊ တာေမြအဝိုင္းတြင္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလူထုလႈပ္ရွားမႈ ဆႏၵျပပြဲတစ္ခုတည္း မွာတင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူလူငယ္ (၁၇) ဦး တရားစြဲဆိုခံထားရသည္။ ယင္းဆႏၵျပပြဲအတြက္ သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ရဲစခန္းမ်ား သုိ႔ ျငိမ္းစုစီဥပေဒအတိုင္း ႀကိဳတင္အသိေပးအေၾကာင္းၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ၿမိဳ႕နယ္အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး႐ံုး၏ ၁၄.၁၀. ၂၀၁၇ ရက္စြဲပါ  အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္အရ အဆိုပါေနရာမ်ားတြင္ အမ်ားျပည္သူခရီးသြားလာမႈ အေနွာင့္အယွက္ အဟန္႔ အတားျဖစ္ေစျခင္း၊ စိတ္ၿငိဳျငင္ေစျခင္း၊ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစျခင္း (သုိ႔မဟုတ္) ထိခိုက္နစ္နာေစျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ျခင္းအျပင္ ယာဥ္အသြားအလာမ်ားျပားျခင္းႏွင့္ ယာဥ္ေၾကာ႐ႈပ္ေထြးျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ခြင့္မျပဳနိုင္ေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က အေၾကာင္း ျပန္ခဲ့ သည္။

ျငိမ္းခ်မ္းစြာစုေဝးျခင္းႏွင့္ စီတန္းလွည့္လည္ျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒ (ၿငိမ္းစုစီ) သည္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏သေဘာတူညီ ခ်က္ျဖင့္ ၂၀၁၆ ခုနွစ္ေအာက္တိုဘာလတြင္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတက လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး အတည္ျပဳျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒ တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ထိုဥပေဒရွိ ပုဒ္မ ၂၇ (ခ) တြင္  ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးဌာနက အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားထုတ္ျပန္နိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားျခင္းသည္။ ထိုပုဒ္မကိုထည့္သြင္း ေရးဆြဲထားျခင္းသည္လြတ္လပ္စြာဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္တားျမစ္ပိုင္ ခြင့္အား ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာနအား အလံုးစံုေပးအပ္လိုက္သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနသည္။ ယင္းပုဒ္မကို ဥပေဒျပင္ဆင္ျပဌာန္းစဥ္က ပယ္ဖ်က္သင့္ေၾကာင္း အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္ဘက္က ထည့္သြင္းစဥ္းစား ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစုေဝးရန္နွင့္ စီတန္းလွည့္လည္ရန္ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားခဲ့ေသာ္လည္း အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္၍ တရားစြဲဆိုသည္အထိျဖစ္လာခဲ့ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လူထုလႈပ္ရွားမႈသည္တဖက္တြင္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအတြက္ျငိမ္းစုစီဥပေဒထပ္မံျပင္ဆင္ရန္ အခ်က္ေပးေခါင္းေလာင္းသံျဖစ္ခဲ့သည္။ အဆိုပါျဖစ္စဥ္ကို သင္ခန္းစာယူကာ ျပည္သူတုိ႔၏ လြတ္လပ္စြာဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို ပိုမိုတိက်စြာ အကာအကြယ္ေပးနိုင္ရန္ ၿငိမ္းစုစီဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္က ျပန္လည္ သံုးသပ္ျပင္ဆင္သင့္သည္။

ထုိ႔ျပင္ ဆႏၵျပပြဲကို ၿဖိဳခြဲရာတြင္လည္း လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ေက်ာ္လြန္ခဲ့ေၾကာင္း ဗီဒီယိုဖိုင္ မွတ္တမ္းမ်ားကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ သိနိုင္သည္။ ယင္းဆႏၵျပပြဲကို လာေရာက္ဟန္႔တားေသာ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူမ်ားနွင့္  ဆႏၵျပပြဲဦးေဆာင္သူတုိ႔ၾကား လူစုခြဲ ရန္သေဘာတူညီမႈရရွိၿပီး စတင္လူစုခြဲထြက္ခြာ ေနခ်ိန္တြင္ရဲတပ္ဖြဲ႕ကအင္အားသံုးၿဖိဳခြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ဆႏၵျပသူမ်ားကိုဖမ္းဆီးရာတြင္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မဟုတ္သည့္ အမ်ဳိးသားေရးသမားမ်ားဟု ကိုယ့္ကိုယ္ကို အမည္ခံထားေသာ လူတစ္စု က ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ပါဝင္ခဲ့ျခင္းကို တာဝန္ရွိသူမ်ားကခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ေက်ာ္လြန္ ၿပီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းအတြက္ ဆႏၵျပပြဲအားၿဖိဳခြဲရန္ အမိန္႔ေပးခဲ့သည့္ တာဝန္ရွိသူကို အစိုးရက စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ အေရးယူ ရန္ လိုအပ္သည္။

နွစ္ေပါင္း (၇၀) ေက်ာ္ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးကို ရပ္တန္႔ေပးရန္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အေရးယူခံရသူမ်ားတြင္ ကဗ်ာဆရာမ်ားလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ မနၱေလးၿမိဳ႕တြင္ ေမလ ၆ ရက္ေန႔ကျပဳလုပ္သည့္ စစ္ပြဲမ်ားရပ္တန္္႔ေရးနွင့္ ပိတ္မိျပည္သူ မ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကဗ်ာဆရာကလင့္ (မႏၱေလး) ကို  ျငိမ္းစုစီဥပေဒ ပုဒ္မ (၁၉) ျဖင့္ တရား စြဲဆိုခဲ့ၿပီး ေမလ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ တရားရံုးက ေထာင္ဒဏ္ (၂) လ ခ်မွတ္ျခင္းခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ ေမလ (၁၄) ရက္ေန႔က ရန္ ကုန္ၿမိဳ႕၊ မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံတြင္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကဗ်ာရြတ္ပြဲတြင္ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကဗ်ာဆရာ ခန္႔မင္းထက္နွင့္ ကဗ်ာဆရာေရႊၾကယ္မိုးတုိ႔ကို ေက်ာက္တံတားရဲစခန္းက ၿငိမ္းစုစီဥပေဒ ပုဒ္မ (၁၉) ျဖင့္ အမႈဖြင့္ထားျပန္သည္။ ေခတ္အဆက္ ဆက္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈတိုင္းတြင္ ကဗ်ာဆရာတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔ တတ္စြမ္းရာေနရာမွ ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။ ဆရာၾကီးသခင္ ကိုယ္ေတာ္မွိုင္း၊ ဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာနွင္ ဆရာႀကီးေမာင္ေအာင္ပြင့္တုိ႔မွသည္ ယေန႔လူငယ္မ်ဳိးဆက္အထိ ကဗ်ာမ်ားျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ယခင္အစိုးရလက္ထက္တြင္ လူစည္ကားရာ ပန္းျခံ၊ ေဈးႏွင့္ လမ္းဆံုလမ္းခြ မ်ားသာ မက ရထားေပၚ၊ သ ေဘၤာေပၚအထိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကဗ်ာရြတ္ပြဲမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ မည္သည္ဥပေဒနွင့္မွ မၿငိဘဲ တရားစြဲဆိုခံခဲ့ရျခင္းလည္းမရွိပါ။ လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္တြင္မွ ပန္းျခံထဲတြင္ ကဗ်ာရြတ္ဆိုခဲ့ျခင္းကို ၿငိမ္းစုစီဥပေဒျဖင့္ အေရး ယူလာျခင္းျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေရး ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားနွင့္ဆိုင္းပုဒ္မ်ား မကိုင္ေဆာင္ထားဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကဗ်ာရြတ္ေသာ ကဗ်ာဆရာမ်ားကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းသည္ အစိုးရအတြက္ အရွက္ရစရာျဖစ္လာနိုင္သည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရေသးျခင္းကို ၂၀ဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ဟု ေျပာ၍ရနိုင္ေသာ္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတာင္းဆိုေသာ ျပည္သူမ်ားအား တရားစြဲအေရးယူေနျခင္းမ်ားကိုေတာ့  တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုၿပီး ေရာမခ်ေစခ်င္ပါ။

အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆိုသည္မွာ ယခင္က စစ္အစိုးရက်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ‘ေမ့ ေဖ်ာက္မရႏုိင္ေပမဲ့ ခြင့္လႊတ္ေပးခဲ့သည္’ ဆိုသည့္ အဆင့္သာျဖစ္သင့္သည္။ ေနာက္ပိုင္းက်ဴးလြန္လာေသာ ျပည္သူမ်ား အေပၚ ဖိနွိပ္မႈမ်ား၊ ဥပေဒခ်ိုးေဖာက္မႈမ်ားနွင့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို တပ္မေတာ္ကက်ဴးလြန္သည္ျဖစ္ေစ၊ အရပ္သားအစိုးရ ဘက္က က်ဴးလြန္သည္ျဖစ္ေစ ျပတ္ျပတ္သားသား ကိုင္တြယ္ရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္းနွင့္ ဥပေဒမ်ားျပင္ဆင္ျပဌာန္းရာတြင္ လည္း ျပည္သူကိုမ်က္နွာမူျပီး ျပည္သူ႔ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို အေလးထားေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုက္ပါသည္။

ေမာင္ေဆာင္းခ
ေမ ၂၇ ရက္၊ ၂၀၁၈။