လွေက်ာ္ေဇာ - ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ဖိုးပြိဳင့္အို အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား

လွေက်ာ္ေဇာ - ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ဖိုးပြိဳင့္အို အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာမ်ား 
(မိုးမခ) မတ္ ၆၊ ၂၀၁၉
၂၀၁၉ ဇႏၷဝါရီလ ၂၂ -၂၅ ၊ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ၊ ဒါးဗိုစ့္ မွာက်င္းပခ့ဲတဲ့ (ႏွစ္စဥ္က်င္းပျမဲ) ကမာၻစီးပြားေရးဖိုရိမ္ WEF ရဲ႕ ေခါငး္စီးကေတာ့ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၄.၀ (ဖိုးပိြဳင့္အို) ။ "စတုတၳစက္မႈေတာ္လွန္ေရး ေခတ္သစ္အတြင္း ကမာၻ႔အေဆာက္အအံုကို ပံုသြင္းျခင္း" ... တဲ့။

ဒါျဖင့္ ဂလုိဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၄.၀ ဆိုတာဘာလဲ။
စတုတၳစက္မႈေတာ္လွန္ေရး ဆိုတာဘာလဲ။
ေခတ္သစ္ထဲ စဝင္ျပီလား၊ ၾကည့္ရေအာင္ပါ။

တကယ္ေတာ့ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ဆိုတာ ကမာၻေပၚရွိလူသား အားလံုးရဲ႕ အေတြးအေခၚ အေျမာ္အျမင္ ယူဆခ်က္ေတြ၊ ထြက္ရွိလာတဲ့ကုန္ စည္နဲ႔ဝန္ေဆာင္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြ၊ ဘ႑ာအရင္းေပါင္းစံုေတြ အကန္႔အသတ္ အဟန္႔အတားမရွိ (နယ္စည္းမျခားပဲ) လူပုဂၢိဳလ္မ်ားပါ အပါ တကမာၻလံုး ျဖန့္ၾကက္ ျပန္႔ႏွံ့ စီးေျမာ ေရာယွက္သြားတဲ့ ျဖစ္စဥ္ပါပဲ။

ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ျဖစ္စဥ္ဟာ တဆင့္ျပီးတဆင့္ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚ ေနပါတယ္ ။

စက္မႈေတာ္လွန္ေရး ကေတာ့ ၁၈ရာစုအေစာပိုင္း အဂၤလန္မွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားအတြင္း နည္းပညာ တည္ထြင္ ဖန္တီးမႈမ်ားကတဆင့္ လူသားမ်ားရဲ႕ဘ၀ကို ဘက္စံုက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးတဲ့ အလြန္ရႈပ္ေထြး မ်ားျပားက်ယ္ေျပာလွတဲ့ ျဖစ္စဥ္တြဲႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာလည္း အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္ေနတာပါ။

ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ျဖစ္စဥ္မ်ားကို စက္မႈေတာ္လွန္ေရး အဆင့္မ်ားက တြန္းေဆာ္ေထာက္ကူ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ (၂) ရပ္ဟာ အျပန္အလွန္အားေပး အျပန္အလွန္တြန္းတင္ကာ အလြန္တြဲဘက္ညီစြာနဲ႔ ကမာၻ႔လူသားသမိုင္း ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈႀကီးကို အက်ိဳးျပဳခဲ့ျပီး အက်ိဳးျပဳဆဲလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ပထမစက္မႈေတာ္လွန္ေရးနဲ့အတူ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း ျဖစ္စဥ္ကို သိပၸံနည္းက် စတင္ရွင္းျပသူမွာ မာ့က္စ္ျဖစ္ေၾကာင္း ယခုအခါ အျငင္းမပြား ၾကေတာ့ပါဘူး။ မာ့က္စ္ရဲ့ အလြန္ထင္ရွားတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေၾကညာစာတမ္း (၁၈၄၈ ေဖေဖာ္ဝါရီ) မွာ စတင္ၿပီး အေတာ္ေလးျပည့္ျပည့္စံုစံု ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ အရင္းက်မ္းကေတာ့ ေရပက္မဝင္ေအာင္ ျပည့္စံုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။

"ေရေႏြးေငြ့ႏွင့္ စက္ကိရိယာတို႔က စက္မႈထုတ္လုပ္ေရးကို ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲ ေစလုိက္သည္။ ေခတ္မီ စက္မႈလုပ္ငန္းႀကီးက ကမၻာ့ေစ်းကြက္ကို တည္ေထာင္လိုက္သည္။ ဓနရွင္တို့၏ အရင္းအႏွီးလည္း တိုးပြားလာကာ အလယ္ေခတ္က ျကြင္းက်န္ေနသည့္ လူတန္းစားမွန္သမွ်ကို ေနာက္ကြယ္သို႔ ဖယ္ထုတ္လိုက္သည္"

 "ထုတ္လုပ္ေရး အျမဲမျပတ္ေျပာင္းလဲျခင္း၊ လူမႈဆက္ဆံေရးအားလံုး အဆက္မျပတ္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ျခင္း၊ ထာဝစဥ္မေရရာျခင္းႏွင့္ လႈပ္ရွားျခင္းတို႔သည္ အျခားေခတ္ကာလအားလံုးႏွင့္ မတူသည့္အခ်က္ပင္တည္း"။

"အသစ္ေပၚ ထြက္သမွ် အားလံုးသည္ အျမစ္မတြယ္မီမွာပင္ ေခတ္ကုန္သြားေတာ့၏"။

"ဓနရွင္လူတန္းစားသည္ ကမ​ၻာ့ေစ်းကြက္ကို ဖြင့္လွစ္္လိုက္ျခင္းျဖင့္ တိုင္းျပည္တိုင္းရွိ ထုတ္လုပ္ေရးႏွင့္ သံုးစြဲေရးကို ကမၻာ့လကၡဏာေဆာင္ေစသည္"။

 "ေဟာင္းႏြမ္းေနၿပီျဖစ္ေသာ ေဒသခ်င္းကင္းကြာေနမႈ အမ်ိဳးသားခ်င္းကင္းကြာေနမႈ မိိမိဘာသာဖူလံုမႈ တို့၏ေနရာတြင္ အမ်ိဳးသားမ်ား တဦးႏွင့္တဦး အဘက္ဘက္မွ ဆက္သြယ္ေနရမႈ အျပန္အလွန္ မွီခိုေနရမႈျဖင့္ အစားထိုးလိုက္သည္"။

"ရုပ္ဝတၳဳထုတ္လုပ္ေရး ၌သာမက အသိပညာ ထုတ္လုပ္ေရးတြင္လည္း ဤအတိုင္းပင္ျဖစ္သည္"။

"တခြန္းတည္းေျပာရလွ်င္ ဓနရွင္ပံုစံအတိုင္း ကမၻာတခုကို ဖန္တီးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္"။ (ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေၾကညာစာတမ္း မွ)

လြတ္လပ္စြာၿပိဳင္ဆိုင္တဲ့ အရင္းရွင္စနစ္မွ (၁၈၇၀ စုႏွစ္မ်ားအထိ) လက္ဝါးၾကီးအုပ္ အရင္းရွင္စနစ္သို႔ (၁၈၇၀ စုႏွစ္ စတင္၊ ၂၀ ရာစုအစမွာ ျပည့္စံု) ျဖစ္ေပၚတိုးပြား လာတာနဲ႔အမွ် ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈ၊ စီးပြားေရးကပ္၊ စစ္နဲ႔ေတာ္လွန္ေရးေတြလည္း ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။

ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ (ဒါးဗိုစ့္ဖိုရမ္) ကို ကမကထျပဳ စတင္တည္ေထာင္သူလည္းျဖစ္ အမႈေဆာင္ဥကၠ႒လည္းျဖစ္သူ ကေလာဇ္ဆရာပ္ Klaus Schwab အပါအ၀င္ အခုေခတ္ပညာရွင္မ်ား ရွင္းလင္းတင္ျပေနတဲ့ (ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၄.၀) ကေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။

၁။ အဆင့္ဆင့္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာမႈ။
(က) ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၁.၀ ကေတာ့ ၁၅ ရာစုအတြင္းကေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကကမ္းေျခကို ဥေရာပသားမ်ား ေျခခ်ျခင္းက စတင္ခဲ့တဲ့ ခရစၥတိုဗာ ကိုလံဘတ္စ္ရဲ႕ နယ္ေျမသစ္မ်ားရွာေဖြျခင္း၊ ကိုလိုနီမ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္း စတဲ့ ပထမကမာၻစစ္မတိုင္ခင္ (၁၈ရာစုအထိ) ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရး မ်ား စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့  ေခတ္ကိုေခၚပါတယ္။ ဒီအတြင္း စက္မႈ ေတာ္လွန္ေရး ၁.၀ ကာလမွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ေရေႏြးေငြ႕နဲ႔ ေမာင္းႏွင္တဲ့ သေဘၤာေတြ မီးရထားေတြ စက္ရံုေတြက ဒီဂလိုဘယ္လာေဇးရွင္း ၁.၀ ကို ေထာက္ကူေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒီအခ်ိန္ကစျပီး ထုတ္လုပ္ေရးမ်ားကို တႏိုင္တပိုင္ လုပ္ေဆာင္တဲ့စနစ္ကေန စက္ယႏာၱရားမ်ား တီထြင္ဖန္တီးျပီး ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို အမ်ားအျပား ထုတ္လုပ္လာႏိုင္ျပီး ကမာၻကုန္သြယ္ေရးစနစ္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။

(ဒါေပမယ့္ ဒီစက္မႈေတာ္လွန္ေရးေၾကာင့္ အလုပ္သမားလူတန္းစားမ်ားရဲ႕ ဆိုး၀ါးနိမ့္က်လွတဲ့ ဘ၀ေတြကို ဖရက္ဒရစ္အိန္ဂ်ယ္က ၁၈၄၄ မန္ခ်က္စတာ စက္ရံုမ်ားအတြင္းက အလုပ္သမားလူတန္းစားမ်ားရဲ႕ အေျခအေနဆိုတဲ့ စာအုပ္ကို ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ အရင္းရွင္မ်ားရဲ႕ ရက္ရက္စက္စက္ ေသြးစုပ္မႈ အေျခအေနေတြ ပါရွိပါတယ္။

အဲဒါေတြကိုအေျခခံျပီး မာ့က္စ္နဲ႔အိန္ဂယ္တို႔ ပူးတြဲျပီး ကြန္ျမဴနစ္ပါတီေၾကျငာစာတမ္းကို ေရးသားျပီး အရင္းရွင္စနစ္ကို ေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္ခဲ့တာပါ။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ အလုပ္သမားလူတန္းစား (တနည္း၊ ေသြးစုပ္ခံလူတန္းစား အဖိႏွိပ္ခံလူတန္းစား) ရဲ႕ အခြင့္အေရး ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္မႈမ်ား (သ႑ာန္ မ်ိဳးစံုနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးမ်ား ) အဆက္မျပတ္ ေပၚေပါက္လာပါေတာ့တယ္။

၁၈၄၄မွာ ေရးခဲ့တဲ့ အိန္ဂ်ယ္ရဲ႕ အဂၤလိပ္အလုပ္သမား လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ ဘ၀စာအုပ္ (မူရင္း ဂ်ာမန္ဘာသာ)ကို ၁၈၉၂ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ဆို ထုတ္ ေ၀ရာမွာ အိန္၈်ယ္က အမွာစာမွာ ယခုလိုေရးထားပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္က သူဟာ အသက္(၂၄)ႏွစ္ အရြယ္ လူငယ္တဦးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ အေျခခံတရားေတြ သိပ္အေျပာင္းအလဲ မရွိေပမယ့္ အေသးအမႊား အေျပာင္းအလဲမ်ားေတာ့ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဥပမာ - အလုပ္သမားမ်ားအၾကား ကူးစက္ေရာဂါမ်ား(ကာလ၀မ္းေရာဂါ၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ားစသျဖင့္) မၾကာခန က်ေရာက္ေနတဲ့အတြက္ အဂၤလိပ္ အရင္းရွင္လူတန္းစားမ်ားအတြက္ မိမိတို႔မိသားစုမ်ား ဒီအႏၱရာယ္မ်ားက ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ မိမိေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္ျမိဳ႕ရြာမ်ားအတြင္း က်န္းမာေရး အေျခခံစနစ္မ်ား (မိလႅာစနစ္၊ေရေပးေဝေရးစနစ္) တို့ကို တည္ေဆာက္ေပးလာ ရပါတယ္လို႔ ေရးထားပါတယ္။ ဒီလိုနည္းေတြနဲ႔ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးမ်ား တစတစ တိုး တိုး ရလာပါတယ္။ ... တဲ့။

ဒါေတြကေတာ့ အိန္ဂ်ယ္ရဲ႕အျမင္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။

(ခ) ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၂.၀ ကေတာ့ ၁၉ရာစုမွာ ေပၚလာတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြ စစ္ပြဲေတြ စတာေတြအျပင္ ႏိုင္ငံခြေက်ာ္ ကုမၸဏီမ်ားေပၚ ေပါက္လာတဲ့ျဖစ္စဥ္ပါ။ စက္မႈေတာ္လွန္ေရး၂.၀ မွာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြး အေခ်ာကိုင္လုပ္ငန္းမ်ား သံ သံမဏိ လုပ္ငန္း ေရနံလုပ္ငန္း လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကုန္ကားႀကီးမ်ား ကုန္တင္ရထားတြဲမ်ား ပင္လယ္ကူး သေဘၤာႀကီးမ်ား အကူအညီနဲ႔ ဒီ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း၂.၀ ဟာ အလြန္ လ်င္ျမန္သြက္လက္စြာ တိုးတက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကာလမွာပဲ ေရအားလွ်ပ္စစ္ တီထြင္လာႏိုင္တာေၾကာင့္ တိုးတက္မႈဟာ ပိုအရွိန္ျမင့္လာပါတယ္။ အလုပ္သမား လူတန္းစားမ်ားရဲ႕ ေနထိုင္မႈဘဝမ်ား (အထူးသျဖင့္ စက္မႈ တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံမ်ားက) အေတာ္တိုးတက္လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးစနစ္ဟာ မညီမမွ်ျဖစ္လာျပီး အဲဒီ ပဋိပကၡမ်ားကတဆင့္ စစ္ပြဲႀကီးေတြ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

(ဂ) ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၃.၀ ကေတာ့ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးအျပီး ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္တဲ့ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၊ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္္ပံုေငြအဖြဲ႕၊ ကမာၻဘဏ္၊ ကမာၻကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕၊ စတာေတြ ေပၚေပါက္လာျပီး ကမာၻ႔အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ အေဆာက္အအံုမ်ားနဲ႔ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးကိုပါ ဂယက္ရိုက္လာတဲ့ အခ်ိန္အခါျဖစ္လာပါတယ္။

ဒီဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ စက္မႈေတာ္လွန္ေရးေတြက ကမာၻလူသားေတြအတြက္ အလြန္မ်ားျပားႀကီးမားတဲ့ ေငြေၾကးပမာဏ ရုပ္၀တၳဳေတြကို ဖန္တီးေပးခဲ့ေပမယ့္ ရရွိလာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြကို မွ်ေ၀ရာမွာေတာ့ မညီမွ်ပါဘူး။ ဒါေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် တရားမွ်တမႈရွိေအာင္ ဒီႏိုင္ငံတကာ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက တရားဥပေဒေတြ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ေရးဆြဲျပီး ႏိုင္ငံအားလံုးကို ဒီေဘာင္ေတြအတြင္း ဆြဲသြင္းခဲ့တာပါ။

တတိယစက္မႈေတာ္လွန္ေရးက ေပၚထြက္လာခဲ့တဲ့ သတင္းဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာမ်ားက ကမာၻႀကီးကိုခ်ံဳ႕ေပးခဲ့ျပီး ကမာၻရြာဆိုတဲ့ အသံုးအႏံႈး စေပၚလာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းကို တဆင့္ျမွင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ တကမာၻလံုးအႏွံ႕(မတူတဲ့အဆင့္ေတြနဲ႕) အင္တာနက္ေခတ္ႀကီး ပီပီျပင္ျပင္ ေပၚထြက္လာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေနာက္ထပ္ထြက္ေပၚလာတဲ့ ျပန္ျပည့္ျမဲစြမ္းအင္ (Renewable Energy) ေနေရာင္ျခည္ ေလ ေရ စသည္မ်ားကို အက်ယ္အျပန္႔ အသံုးျပဳလာႏိုင္မႈမ်ားကလည္း လူသားေတြကို ပိုမိုခ်မ္းသာၾကြယ္၀ ေခ်ာင္ခ်ိလာေစခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီကာလမွာပဲ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းရဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ ပိုမို ျပင္းထန္ သည္းသန္လာျပီး မေျဖရွင္းရင္ မျဖစ္ေတာ့တဲ့ အခ်ိန္အခါ ေရာက္လာပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ  ...

 (ဃ) ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၁.၀ ၊ ၂.၀ နဲ႔ ၃.၀ ေတြအေပၚ အေျခခံျပီး ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၄.၀ ဆိုတဲ႔ ေခတ္သစ္တရပ္ ေပၚထြက္လာတာပါ။

ဒီအဆင့္ေတြဟာ တဆင့္နဲ႔တဆင့္အၾကား သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ခြဲျခားထားမႈမရွိပဲ တခ်ိဳ႕အဆင့္ေတြဆို ထပ္ေနတာေတာင္ရွိပါတယ္။ ပထမအဆင့္ ၃ ဆင့္စလံုးဟာ ကုန္သြယ္ေရးစနစ္မ်ားနဲ႕သာ သက္ဆိုင္ေပမယ့္ ဒီအဆင့္ ၄.၀ မွာေတာ့ ထူးျခားမႈေတြ ရွိလာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဥာဏ္ရည္တု(Artificial Intelligence .A.I.) စတဲ့ အတတ္ပညာ နည္းပညာသစ္မ်ား တီထြင္ တိုးတက္မႈမ်ားက အလြန္လ်င္ျမန္လြန္းတာေၾကာင့္ ဒါေတြကို ႀကီးၾကပ္ခ်ဳပ္ထိန္းတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္မ်ားက လိုက္မမွီ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ (နဂိုရွိရင္းစြဲ ျပႆနာမ်ားကို ထပ္ေလာင္းေပးလိုက္တာပါ)။

ဥပမာ၊ စက္ရံုလုပ္ငန္းမ်ားမွာ စက္ရုပ္မ်ားက အစားထိုး၀င္ေရာက္ လာတဲ့အခါ အလုပ္သမားမ်ား အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ကုန္တာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတဲ့ျပသာနာမ်ိဳး။

ဆိုေတာ့ ဒါေတြစုေပါင္းေျဖရွင္းဖို႔ ဦးေႏွာက္မုန္တိုင္းဆင္ဖို႔ အတြက္ အခုလို ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးဖိုရမ္လို ေဆြးေႏြးပြဲေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး စုေပါင္းလုပ္ ေဆာင္ ေနရျပီး အေတြးအေခၚ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ႏွီးေႏွာဖလယ္ ေနၾကရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီျပသာနာေတြကို တႏိုင္ငံခ်င္းစီ သီးျခားစီေျဖရွင္းလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

၂။ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းရဲ႕ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ၾကည့္ရေအာင္ပါ။
က။ အႀကီးဆံုးစိန္ေခၚမႈက ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာျခားမႈ။ ႏိုင္ငံမ်ားအခ်င္းခ်င္း အၾကားမွာေရာ တႏိုင္ငံခ်င္းမွာေရာ ၾကာေလႀကီးေလ ျဖစ္လာမႈပါ။ တကယ္ေတာ့ ေငြရင္းေငြႏွီးရွိသူမ်ား နည္းပညာအသစ္ ကိုင္ထားႏိုင္သူ (လက္ဝါးျကီးအုပ္ထားႏိုင္သူ) မ်ားက အေပၚစီးရေနျပီး ဒါေတြကို မွ်ေ၀မေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ တိုင္းျပည္တျပည္ထဲ တြင္းမွာပဲျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ၾကားမွာပဲျဖစ္ေစ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈမ်ား ပိုမ်ားျပားလာမႈ ေတြကေနတဆင့္ ေပၚထြက္လာတဲ့ လူမႈေရးတင္းမာမႈမ်ား၊ ဒီကေနတဆင့္ (အရင္းရွင္စနစ္ရဲ႕ အေဆာက္အအံု အားနည္းခ်က္မ်ားကို မျပဳျပင္ မေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့ ေရေပၚဆီ) ႏိုင္ငံေရးသမားအခ်ိဳ႕ရဲ႕ လူျပိန္းႀကိဳက္ ၀ါဒမ်ားျဖစ္တဲ့ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကာကြယ္ေရး၀ါဒတို႔ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲတို႔ စတာေတြ ေပၚထြက္လာတာပါ။

ဥပမာ၊ စက္ရံုလုပ္ငန္းမ်ားမွာ အလိုအေလွ်ာက္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ မႈမ်ား(automation)နဲ႔ စက္ရုပ္မ်ား ေပၚေပါက္လာမႈမ်ားေၾကာင့္ အလုပ္ အကိုင္မ်ား ရွားပါးလာမႈကို တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက တျခားႏိုင္ငံက ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားအေပၚ အျပစ္ပံုခ်ျပီး ႏိုင္ငံနယ္စပ္မ်ားမွာ တံတိုင္းမ်ား တည္ေဆာက္ဖို႔ စီစဥ္တဲ့ျပသာနာမ်ိဳး။

ဒါေတြက ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းကေန ေနာက္ဆုတ္ဖို႔ အေတြးအေခၚ ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။

ခ။ ဒါ့အျပင္ ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းေဘာင္မ်ားဟာ လက္ရွိအခ်ိန္ကာလနဲ႔ သိပ္အံ၀င္ဂြင္က်မႈ မရွိေတာ့တာ၊ တနည္းေျပာရရင္ စီးပြားေရး တစံုတရာ က်ဆင္းလာေနျပီျဖစ္တဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးျပီး ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ အလ်င္အျမန္ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္လာေနတဲ့  ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား အၾကား ကုန္သြယ္ေရးတင္းမာမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာေနတာ။

ဥပမာ၊ အေမရိကန္နဲ႔ တရုတ္ၾကားက ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ။

ဂ။ နည္းပညာသစ္မ်ား တီထြင္ဖန္တီးမႈသစ္မ်ားရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈဆိုင္ရာ မူပိုင္ခြင့္ အျငင္းပြားမႈမ်ား။ ယခုေနာက္ဆံုးေပၚ 5G (ပဥၥမမ်ိဳးဆက္) နည္းပညာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေပၚေပါက္ေနတဲ့ တရုတ္အေမရိကန္ စကားစစ္ ထိုးပြဲမ်ားကိုၾကည့္ပါ။

ဃ။ သဘာဝက ေပးအပ္ထားတဲ့ အရင္းအျမစ္မ်ားကို စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ထုတ္ယူ သံုးစြဲမႈမ်ားက သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္ေျပာင္း လဲမႈမ်ား စတဲ့ သဘာ၀မိခင္ရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ျခင္းမ်ားနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ရမႈမ်ား။ သဘာ၀ ေဘးမ်ားမွ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားမ်ားျပားလာမႈ။

င။ သတင္းဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ နည္းပညာတိုးတက္မႈမ်ားက ရာဇ၀တ္မႈခင္းျပႆနာမ်ားကို ပိုက်ယ္ျပန္႕ ပ္ိုရႈတ္ေထြး လာေစပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ၊ အစြမ္းေရာက္၀ါဒဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားဟာ ပိုေျဖရွင္းရ ခက္လာျခင္းမ်ား စသည္ျဖင့္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေတြဟာ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းရဲ႕ အားနည္းခ်က္မ်ားလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ကိစၥရပ္တိုင္းမွာ ဘက္ႏွစ္ဘက္ရွိပါတယ္။

ဒါျဖင့္ အားေကာင္းခ်က္မ်ားကေရာ---

၃။ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းရဲ႕ အားေကာင္းခ်က္မ်ား။
က။ သတင္းဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ နည္းပညာ တိုးတက္လာမႈမ်ားက ပိုမိုပြင့္ လင္း ျမင္သာမႈရွိတဲ့ တာ၀န္ခံမႈရွိတဲ့ ပိုမိုတရားမွ်တတဲ့ စနစ္သစ္မ်ားကို ေဖာ္ ေဆာင္ ေပးလာေနပါတယ္။(ဥပမာ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းလာႏိုင္တာ၊ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ႀကီးမ်ားရဲ႕ အခြန္ေရွာင္ကိစၥမ်ား (tax Haven)ကို ေျဖရွင္းဖို႔ႀကိဳးစားလာတာ၊ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းအၾကား သတင္း ဖလွယ္ေရးစနစ္မ်ား ေပၚထြက္လာလို႔ ႏိုင္ငံတကာ အမႈအခင္းႀကီးမ်ားကို ေျဖရွင္းလာႏိုင္တာ စသျဖင့္)

ခ။ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရာမွာ ကြင္းဆက္မ်ားနဲ႔(chain system) လုပ္ေဆာင္တဲ့စနစ္ ေပၚထြန္းလာမႈက ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းအၾကား ဆက္ဆံေရးမ်ားကို ပိုမိုေခ်ာေမာ ေျပျပစ္လာပါတယ္။ တေၾကာင္းမေထာက္ တေၾကာင္းေထာက္ရျပီး အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ အေပးအယူမွ်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္လာၾကရပါတယ္။

ဒါဟာပိုမိုရင့္က်က္တဲ့ အားလံုးတန္းတူညီမွ်တဲ့ စနစ္တရပ္ ကမၻာ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္သစ္ (New Global Governance) ေပၚထြက္ေရးအတြက္ အက်ိဳးျပဳပါတယ္။

ဂ။ ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး ေပၚထြက္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕စည္းမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံႀကီးငယ္မဟူ တန္းတူညီမွ် ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိတဲ့စနစ္ (Multilateral-ism) ဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေတာ္ေကာင္းမႈျပဳခဲ့ျပီး ကမာၻႀကီးေပၚက လူသားေတြကို အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဆင္းရဲငတ္ျပတ္မႈ၊ ေရာဂါဘယ ထူေျပာမႈ၊ ကူးစက္ေရာဂါပ်ံ႕ႏံႈ႕မႈ စတဲ့စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြမွာ အလြန္ သိသာထင္ရွားတဲ့ တိုးတက္မႈမ်ားကို ေတြ႕လာရပါတယ္။

ကုလသမဂြအေနနဲ႔ ဒီစနစ္ကို ပိုျပည့္စံုသထက္ျပည့္စံုေအာင္ လုပ္ေဆာင္ လာရာမွာ အခုေနာက္ဆံုး စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႕ျဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ရည္မွန္းခ်က္(၁၇) ခ်က္ ဆိုတာကို ခ်မွတ္ႏိုင္ျပီး ႏိုင္ငံအားလံုး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာေရး လုပ္ေဆာင္ ေပးေနတာေတြ႕လာရပါတယ္။

ဒါေတြက ဗိုလ္က်စိုးမိုးေရးစနစ္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ား အခြင့္အာဏာေတြ ပိုရေနတဲ့စနစ္ ဆိုတာေတြကို အားနည္းလာေစ ႏိုင္ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ - ပိုတရားမွ်တ တဲ့ ႏိုင္ငံတကာစနစ္တရပ္ ေပၚလာေစႏိုင္ပါတယ္။ (Fair and Equitable International Order.)

ဃ။ ျပန္ျပည့္ျမဲစြမ္းအင္မ်ားကို အႏွံအျပား အသံုးျပဳလာႏိုင္မႈမ်ားက (သဘာ၀ထြက္ စြမ္းအင္ ေရနံ၊ ေက်ာက္မီးေသြး စတာေတြကို အစားထိုးႏိုင္လို႔) သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ အမ်ားႀကီးအက်ိဳးရွိေစပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီျပႆနာေတြေျဖရွင္းဖို႔ (အားေကာင္းခ်က္မ်ားကို ပိုမိုဖြံ႕ျဖိဳးေစျပီး အားနည္းခ်က္မ်ားကို သက္သာေစဖို႔) ကမာၻအရပ္ရပ္ နယ္ပယ္စံုက ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပညာရွင္မ်ား Elite အီးလိမ်ား ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြး တတ္ေရာက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွ စဥ္းစားစရာ အစအနသဲလြန္စ စကားလံုးမ်ား ထြက္လာပါတယ္။

၄။ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းမ်ားရွာရာမွာ အမ်ားဆံုးၾကားရတဲ့ စကားလံုးမ်ား။
က။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး Cooperation

ဒီစိန္ေခၚမႈအားလံုးဟာ တခုနဲ႔တခု ခ်ိတ္ဆက္ ေပၚေပါက္ေနတာျဖစ္လို႔ ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းမ်ားကို ရွာရာမွာလည္း ႏိုင္ငံအားလံုး စုေပါင္းေဆြးေႏြး အေျဖရွာရပါမယ္။ အခုျဖစ္ေပၚလာမယ့္ စနစ္မွာ ႏိုင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ ပါ၀င္ရမွာသာမက စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ပညာရွင္သုေတသီေတြ အားလံုး ပါ၀င္လာရမွာျဖစ္ျပီး ျပႆနာေတြကို စနစ္တက် ဘက္စံုက ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာျပီး ဗ်ဴဟာေတြ ေပၚလစီေတြ စုေပါင္းေရးဆြဲၾကျပီး ခ်မွတ္က်င့္သံုး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံအားလံုးက ဒီအသစ္ေပၚထြက္လာတဲ့ နည္းပညာမ်ားကို စုေပါင္းထိမ္းခ်ဳပ္ အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ အေဆာက္အအံုသစ္(Architecture) ရေရးကို ႀကိဳးစားၾကဖို႔ တိုက္တြန္းမႈေတြ မ်ားျပားလာပါတယ္။

ခ။ အားလံုး အက်ံဳး၀င္လာေရး Inclusive

စတုတၳစက္မႈေတာ္လွန္ေရးဟာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္စီးဆင္းမႈ (digital flow) မ်ားေၾကာင့္ ၂၀၂၅ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၇ ထရီလွ်ံ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။ အရင့္အရင္က ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ကုန္သြယ္မႈမ်ားထက္ အလြန္လ်င္ျမန္ သြက္လက္သြားမႈေၾကာင့္ပါ။ ဒီေတာ့ တခ်ိဳ႕အေနနဲ႔ ေနာက္က်က်န္ရစ္ခဲ့ ႏိုင္တာေၾကာင့္ (ဂလိုဘယ္လိုင္ ေဇးရွင္းအဆင့္ဆင့္မွာ ႀကံဳခဲ့ရသလိုပဲ) အစာမေၾကမႈမ်ား ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ မညီမမွ်ျဖစ္မႈမ်ား ပိုႀကီးလာႏိုင္ပါတယ္။

ဒါကိုေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္က ပါ၀င္ပတ္သက္လာျပီး လူမႈေတာ္လွန္ေရးမ်ားအတြက္ လမ္းခင္းေပးတာပါ။ ရရွိလာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ မ်ားကို ခြဲေ၀ရာမွာ တတ္ႏိုင္သမွ် တရားမွ်တေအာင္ လူအားလံုး အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ခြဲေ၀ခံစားရရွိႏိုင္တဲ့ စနစ္ေတြ ေပၚေပါက္လာေအာင္ လုပ္ရမွာပါ။

ႏိုင္ငံေတြမွာ လူမႈဖူလံုေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို (အခမဲ့ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္၊ အခမဲ့ေဆးကုသရရွိခြင့္၊ သက္ႀကီးပင္စင္ စသျဖင့္) ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရမ်ားက ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ေပးရမွာပါ။

(ကုလရဲ႕စဥ္ဆက္မျပတ္ဖြံ႕ျဖိဳးေရးဆိုတာ နည္းလမ္းတရပ္ပါ။)

ဂ။ ဥာဏ္ရည္တု Artificial Intelligence A.I.

ဒီနည္းလမ္းေၾကာင့္ ၂၀၂၀မွာ ၀င္ေငြ ၁ ထရီလွ်ံ(ေဒၚလာ) ရရွိမွာျဖစ္ျပီး ကမာၻႀကီးရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈစနစ္ကို မႀကံဳစဖူးထူးျခားစြာ ေျပာင္းလဲလွ်င္ျမန္ ေစပါလိမ့္မယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီနည္းပညာဟာ လက္တဆုပ္စာ အခြင့္ထူးခံမ်ားရဲ့ Elite လက္ထဲမွာပဲ မရွိေစဘဲ လူသားအားလံုးအတြက္ ျဖစ္ေစႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရပါလိမ့္မယ္။

ဃ။ အနာဂတ္လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ကၽြမ္းက်င္မႈပိုင္း ျပန္လည္ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးျခင္း Re-skilling.

စက္မႈေတာ္လွန္ေရးမ်ားေၾကာင့္ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္မယ့္ အလုပ္သမား မ်ားကို ကၽြမ္းက်င္မႈ အတတ္ပညာမ်ားကို အဆက္မျပတ္ ေလ့က်င့္သင္ၾကား ေပးတာ အျပင္၊ ေနာင္အနာဂတ္ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္တဲ့ အေနနဲ႔ ပညာေရးစနစ္ေတြကိုပါ ျပဳျပင္တာလုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ ကုမၸဏီမ်ားအေနနဲ႔လည္း မိမိတို႔ရဲ႕ လုပ္သားမ်ားရဲ႕ ပညာေရးနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္မႈအတတ္ပညာမ်ားကို အဆက္မျပတ္ ျမွင့္တင္ေပးရပါလိမ့္မယ္။

ထို႔အတူ လူသားမ်ားအားလံုးဟာလည္း ကမာၻႀကီးနဲ႔အတူ ရင္ေဘာင္တန္း ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေလ့လာေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို သက္ဆံုးတိုင္ လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူသားမ်ားသာလွ်င္ အဖိုးအတန္ဆံုး အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္လို႔ပါပဲ။ ဘယ္ေလာက္အဆင့္ျမင့္တဲ့ စက္ရုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါကိုလူသားေတြကသာ တီထြင္ဖန္တီးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၄.၀ နဲ႔ စတုတၳစက္မႈ ေတာ္လွန္ေရးအေၾကာင္း အနည္းဆံုး တီးမိေခါက္မိဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။

ေသခ်ာတာကေတာ့ကမၻာႀကီးဟာ ႏွစ္၁၀၀ အတြင္း မႀကံဳစဖူး အေျပာင္းအလဲႀကီးမ်ားနဲ႔ ႀကံုေတြ႕ေနရတယ္။ ဘ႑ာေရးကပ္၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈ၊ လူမႈမတည္ၿငိမ္မႈ၊ ဗိုလ္က်စိုးမိုးေရးနဲ့ ေခတ္သစ္ကိုလိုနီဝါဒ၊ နည္းပညာေတာ္လွန္ေရး၊ ကမၻာ့စည္းစနစ္အေျပာင္းအလဲ တို႔နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္။ အႏၳရာယ္ စိန္ေခၚမႈ အမိ်ဳးမ်ိဳးနဲ့ ရင္ဆိုင္ေနရသလို ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ မဟာဗ်ူဟာအရ အေရးႀကီးတဲ့ ကာလလည္းျဖစ္တယ္။

ဒီေဆာင္းပါးကို ကမၻာစီးပြားေရးဖိုရမ္မွာ (ဒီဖိုရမ္တည္ေထာင္သူ) ကေလာဇ့္ဆရာပ္ရဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းက တခ်ိဳ႕စကားလံုးမ်ားနဲ႔ပဲ နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္။

"ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၄.၀ ကို ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မႀကိဳက္ သည္ျဖစ္ေစ၊ ရင္ဆိုင္ဖို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ မျဖစ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဒီျဖစ္စဥ္ႀကီးကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေရွ႕ေမွာက္ ေရာက္ရွိေနပါျပီ ... " တဲ့။

ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးအျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိျပီးေရးသားေျပာဆို တင္ျပခ်က္မ်ားလည္း စံုပါတယ္။ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း ၄.၀ ဆိုတာကို တစံုတရာ တီးမိ ေခါက္မိ ရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

လွေက်ာ္ေဇာ
၁၈ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၁၉

ကိုးကား -

www.cgtn.com မွေဆာင္းပါးမ်ား။
Are we ready for globalization 4.0 by Wang Huiyao.22.1.2019
The future of globalization 4.0 requires countries to work togather China Plus Article 23-1-2019.
Is the globalization in retreat.T.V show The Heat 29.1.2019.
Four key words from 2019 WEF Davos Meeting CGTN 26.1.2019.
2. Industrial Revolution. Wikipedia..