႓ပိႂင္တူဟိန္းမႀ ႓ခိမ္းမယ့္မိုး
ေအာင္ဒင္
ဧဴပီ ၂၉၊ ၂၀၀၈
၁ - ကဵေနာ္တိုႛအားလံုး No
ရဲေဘာ္မဵား မိတ္ေဆၾမဵားခင္ဗဵား
၂၀၀၇ ခုႎႀစ္ရဲႛ ဳသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာလမဵားက အစဴပႂခ့ဲတ့ဲ ဴမန္မာႎိုင္ငံဴပည္သူမဵားရဲႛ ေရၿ၀ၝေရာင္ေတာ္လႀန္ေရး႒ကီးက ဒီကေနႛအထိ အရႀိန္အဟုန္ဴမင့္မားစၾာနဲႛ ခဵီတက္ေနဆဲပၝပဲ။ စစ္အာဏာရႀင္ေတၾရဲႛ အဳကမ္းဖက္တုံႛဴပန္မႁမဵားေအာက္မႀာ ဒူးမေထာက္ ဦးမႌၿတ္ပဲ လမ္းခၾဲခ့ဲရတ့ဲရဲေဘာ္မဵားကို ေဳကကၾဲစၾာ ႎႁတ္ဆက္၊ အိပ္မက္အသစ္ေတၾေမၾးဖၾား၊ အနာဂတ္ကို တည္ေဆာက္မ့ဲ ခင္ဗဵားတိုႛရဲႛ လက္မဵားဟာ သန္မာေနဆဲ၊ ခင္ဗဵားတိုႛရဲႛ ရင္ခုန္သံေတၾဟာ ရဲရင့္ေႎၾးေထၾးေနဆဲ၊ ခင္ဗဵားတိုႛရဲႛ ေမ႖ာ္လင့္ခဵက္မဵားက လတ္ဆတ္ ေတာက္ပေနဆဲ၊ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ဒုတိယလၾတ္လပ္ေရးတိုက္ပၾဲရဲႛ ေအာင္ပန္းကို မဳကာခင္မႀာ ခင္ဗဵားတိုႛ ဆင္ဴမန္းႎိုင္ဳကေတာ့မယ္ ကဵေနာ္ယံုဳကည္မိပၝရဲႛ။
၁၉၈၈ ခုႎႀစ္ကစခ့ဲတ့ဲ အဳကမ္းမဖက္တ့ဲ ဒီမိုကေရစီေရး လူထုလႁပ္ရႀားမႁ႒ကီးဟာ အႎႀစ္ ၂၀ ထဲကို ေရာက္ရႀိလာသလို လူထုတိုက္ပၝဲရဲႛ ပံုသဏၵာန္ဟာလည္း ေဴပာင္းလဲခ့ဲပၝ႓ပီ။ ဒီကေနႛ ဒီအခဵိန္မႀာ ကဵေနာ္တိုႛဟာ ဒီမိုကေရစီေရးလႁပ္ရႀားမႁဳကီးရဲႛ အထၾဋ္အထိပ္တိုက္ပၾဲကို ေရာက္ရႀိေနပၝ႓ပီ။
စစ္အာဏာရႀင္ေတၾက တိုင္းဴပည္ကို ရာသက္ပန္အုပ္ခဵႂပ္ႎိုင္ဖိုႛအတၾက္ သူတိုႛစိတ္တိုင္းကဵ ေရးဆၾဲထားတ့ဲ ဴမန္မာႎိုင္ငံ စစ္က႗န္ဴပႂေရးဥပေဒကို တဖက္သတ္ဴပႉာန္း အတည္ဴပႂဖိုႛ ဳကိႂးစားေနပၝ႓ပီ။ ဒီပၾဲမႀာ သူတိုႛေအာင္ဴမင္ခ့ဲရင္ ကဵေနာ္တိုႛရဲႛ ၁၉၉၀ ေရၾးေကာက္ ပၾဲရလဒ္ ထာ၀ရ ဆံုးရံႁးရေတာ့မယ္။ စစ္အာဏာရႀင္စနစ္ဟာ ဴမန္မာႎိုင္ငံမႀာ တရား၀င္ ဴဖစ္လာ႓ပီး ကဵေနာ္တိုႛဴပည္သူေတၾ သားစဥ္ေဴမးဆက္ စစ္က႗န္ဘ၀ ေရာက္ဳကရေတာ့မယ္။ ဒီမိုကေရစီ၊ လူႛအခၾင့္အေရးနဲႛ တိုင္းရင္းသားလူမဵိႂးစုမဵားအေရးေတၾဟာ စစ္ဖိနပ္မဵားေအာက္ မႀာ နာကဵင္ဳကရေတာ့မယ္။
စကားတခု ဳကားဖူးပၝတယ္။ "တိုက္ပၾဲပံုသဏၵာန္ကို ရန္သူက ဖန္တီး႓ပီး တိုက္ပၾဲရဲႛအရႀိန္အဟုန္က ညီႌၿတ္မႁကို တည္ေဆာက္ ေပးတယ္" တ့ဲ။ ဘယ္သူဘယ္၀ၝက ေဴပာခ့ဲသလဲ မမႀတ္မိေတာ့ပၝ။ ဒၝေပမယ့္ ကဵေနာ္တိုႛအတၾက္ သိပ္ကိုမႀန္ကန္တ့ဲ စကားပၝပဲ။ နအဖက သူတဖက္သတ္ ေရးဆၾဲထားတ့ဲ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို လူထုဆႎၬခံယူပၾဲနဲႛ အတည္ဴပႂမယ္လိုႛ ေ႐ကၾးေဳကာ္လိုက္တာဟာ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမဵား အတၾက္ တိုက္ပၾဲပံုသဏၵာန္ကို ဖန္တီးေပးလိုက္တာပၝပဲ။
"ဴမန္မာဴပည္ကို ရာသက္ပန္ အုပ္ခဵႂပ္ေတာ့မယ္ေဟ့" လိုႛ စစ္ဘီလူးမဵားက ေ႐ကၾးေဳကာ္လိုက္တာဟာ ဴမန္မာဴပည္သူလူထုကို စစ္ေဳကဴငာလိုက္တာပၝပဲ။ စိန္ေခၞလိုက္တာပၝပဲ။ ဒီစိန္ေခၞမႁကို ကဵေနာ္တိုႛ ရင္ဆိုင္လိုက္ ပၝတယ္။
စစ္အာဏာရႀင္စနစ္ကို လံုး၀(လံုး၀) အလိုမရႀိဘူးလိုႛ ဴမန္မာဴပည္သူေတၾက ၁၉၉၀ ေရၾးေကာက္ပၾဲမႀာ ဴပတ္ဴပတ္သားသား ေဳကဴငာခ့ဲဳကသလို၊ အခုလာမယ့္ ေမလ လူထုဆႎၬခံယူပၾဲမႀာလည္း ထပ္မံ ဴပတ္ဴပတ္သားသား ေဳကဴငာဳကမႀာပၝ။ နအဖရဲႛ စစ္တပ္အကဵိႂးဴပႂ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို ဴပည္သူလူထုက ဴပတ္ဴပတ္သားသား ကန္ႛကၾက္ဳကမႀာပၝ။
ဒီတိုက္ပၾဲ႒ကီးရဲႛ အရႀိန္အဟုန္က ႒ကီးမားလၾန္း႓ပီး ကဵေနာ္တိုႛတိုင္းဴပည္ရဲႛ ကံဳကမၳာကို အဆံုးအဴဖတ္ေပးရမယ့္ အေဴခအေနမဵိႂးမိုႛ ကဵေနာ္တိူႛ ညီႌၿတ္လာဳကပၝ႓ပီ။ ကဵေနာ္တိုႛအားလံုး ဴပည္တၾင္းဴပည္ပ ဘယ္ေလာက္ပဲေ၀းေ၀း၊ အေရာင္ေတၾ ဘယ္လိုပဲကၾဲကၾဲ၊ အဖၾဲႛအစည္းေတၾ ဘယ္လိုပဲမဵားမဵား၊ စစ္အုပ္စုရဲႛ မိစၥာေခဵာက္ကမ္းပၝး႒ကီးထဲကို ကဵဖိုႛ တည္းတည္းေလးဴဖစ္ေနတ့ဲ ကဵေနာ္တိုႛအမိေဴမကို ကယ္တင္ဖိုႛ ကဵေနာ္တိုႛ ညီႌၿတ္လာဳကပၝ႓ပီ။
ႎႀစ္ေပၝင္းမဵားစၾာ ကဵေနာ္တိုႛ အားမလိုအားမရ ဴဖစ္ခ့ဲရတ့ဲ အမဵိႂးသားဒီမိုကေရစီအဖၾဲႛခဵႂပ္ရဲႛ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီးမဵားကလည္း ဒီအဴမင့္မား ဆံုးတိုက္ပၾဲမႀာ ရဲရဲရင့္ရင့္ ေရႀႛတန္းကရပ္လိုႛ၊ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းမႀာမႀ ေမၾးဖၾားဳကတ့ဲ လူငယ္ ေကဵာင္းသားကေလးေတၾကအစ လက္ႎႀစ္ ဖက္ကို ဳကက္ေဴခခတ္လိုႛ၊ ဌာနဆိုင္ရာ၀န္ထမ္းမဵားနဲႛ တပ္မေတာ္သား မိသားစု၀င္မဵားကအစ "No" လိုႛ တဖၾဖၾ ေရရၾတ္ဳကလိုႛ၊ တိုင္းရင္းသားလူမဵိႂးစုမဵားကလည္း "No"၊ ဴပည္ပေရာက္ဴမန္မာမဵားကလည္း "No" ၊ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မဵားကလည္း "No" ၊ နံမည္ေကဵာ္အႎုပညာရႀင္မဵားကလည္း "No" ၊ ကဵေနာ္တိုႛအားလံုးရဲႛ တညီတႌၿတ္တည္း ေ႐ကၾးေဳကာ္သံက "No" ၊ စစ္တပ္ရဲႛဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကိုလည္း "No" ၊ စစ္တပ္ကိုလည္း "No" ၊ မတရားတ့ဲ အုပ္စိုးမႁမႀန္သမ႖ကိုလည္း "No" ၊ ဒီထက္ရႀင္းတာ မရႀိႎိုင္ေတာ့ပၝဘူး။
၂ - နအဖရဲႛ ေဴခလႀမ္းမဵား
ဗိုလ္သန္းေရၿေခၝင္းေဆာင္တ့ဲ နအဖစစ္အုပ္စုဟာ မတရားမႁမဵားနဲႛ တည္ေဆာက္ဖၾဲႛစည္းထားတ့ဲ မိစၥာေတၾပၝ။ တခဵိႂႛက "ဗိုလ္သန္းေရၿက ဆႎၬခံယူပၾဲကို ေသေသခဵာခဵာ တၾက္ဆဴပင္ဆင္ဴခင္း မရႀိပဲ ေခၞယူလိုက္တာ" လိုႛ တၾက္ဆဳကပၝတယ္။ ဘယ္လိုပဲဴဖစ္ဴဖစ္ ဴပည္သူႛဆႎၬ ခံယူပၾဲကို ၂၀၀၈ ခုႎႀစ္ ေမလမႀာ ေခၞယူဖိုႛ ေဳကဴငာတာနဲႛ တ႓ပိႂင္တည္းမႀာပဲ ေရၾးေကာက္ပၾဲအသစ္ကို ၂၀၁၀ မႀာ ကဵင္းပဖိုႛ ေဳကဴငာတာ ဟာဴဖင့္ ဒီအတုအေယာင္ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို အတင္းအဓမၳ အတည္ဴပႂဖိုႛ စစ္အာဏာရႀင္မဵားက ပိုင္းဴဖတ္ထားေဳကာင္း သိသာ ထင္ရႀားတ့ဲ အေထာက္အထားပၝပဲ။ စစ္အုပ္စုဟာ ၂၀၀၈ ေမ ဆႎၬခံယူပၾဲမႀာ ဘယ္လိုနည္းနဲႛဴဖစ္ဴဖစ္ အႎိုင္ရေအာင္ ဳကိႂးစားမႀာပၝ။
ေနႛစဥ္ထုတ္သတင္းစာေတၾမႀာ ေရဒီယိုနဲႛ ရုပ္ဴမင္သံဳကားမႀာ ဴပည္သူလူထုကို ေထာက္ခံမဲေပးဳကဖိုႛ အ႒ကီးအကဵယ္ စည္းရံုးေနပၝတယ္။ ေနရာေဒသ အႎႀံႛအဴပားမႀာလည္း ဆိုင္းဘုတ္႒ကီးေတၾ ေထာင္႓ပီး ေထာက္ခံမဲ ေပးခိုင္းေနပၝတယ္။ နအဖရဲႛ ၀န္႒ကီးေတၾ၊ ၀န္ကေလးေတၾ၊ ဗိုလ္ခဵႂပ္ေတၾ ေနရာအႎႀံႛအဴပားကို သၾား႓ပီး ႓ခိမ္းေဴခာက္လိုက္၊ လႀည့္ဖဵားလိုက္၊ လာဘ္ထိုးလိုက္ လုပ္ေနတာကေတာ့ မဳကားခဵင္မႀ အဆံုးပၝပဲ။ တခဵိန္တည္း တ႓ပိႂင္တည္းမႀာပဲ ဴပည္သူလူထုကို ကန္ႛကၾက္မဲေပးဖိုႛ ဦးေဆာင္စည္းရံုးေနတ့ဲ အဖၾဲႛခဵႂပ္အဖၾဲႛ၀င္ေတၾ၊ ၈၈ မဵိႂးဆက္ ေကဵာင္းသားေတၾ၊ ဴပည္သူႛလၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္ေတၾဟာဴဖင့္ နအဖ ငႀားရမ္းထားတ့ဲ ေဳကးစားလူမိုက္မဵားရဲႛ တိုက္ခိုက္မႁေအာက္မႀာ နာကဵင္ဳက၊ ဒဏ္ရာရဳက၊ အဖမ္းအဆီးခံဳကရနဲႛ ။
နအဖက ဒီဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို လၾယ္လၾယ္ကူကူ အတည္ဴပႂႎိုင္ေရးအတၾက္ လိုအပ္တ့ဲ ေထာက္ခံမဲ ပမာဏကိုလည္း ဴမင့္ဴမင့္ မားမား မသတ္မႀတ္ထားပၝဘူး။ ဒီဖၾဲႛစည္းပံုကို ေနာင္တခဵိန္မႀာ ဴပန္ဴပင္မယ္ဆိုရင္ လၿတ္ေတာ္မႀာ ၇၅%ေကဵာ္ ေထာက္ခံမဲနဲႛ လူထုဆႎၬခံ ယူပၾဲမႀာ ၅၀%ေကဵာ္ ေထာက္ခံမဲ လိုမႀာ ဴဖစ္ေပမယ့္ ဒီဖၾဲႛစည္းပံုကို လူထုဆႎၬခံယူပၾဲမႀာ အတည္ဴပႂဖိုႛအတၾက္ေတာ့ မဲေပးပိုင္ခၾင့္ရႀိသူ အားလံုးရဲႛ ၂၅%ေကဵာ္သာ လိုအပ္မႀာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒီကေနႛ ဴမန္မာႎိုင္ငံလူဦးေရကို ၅၆ သန္းလိုႛ ခန္ႛမႀန္း႓ပီး မဲေပးပိုင္ခၾင့္ရႀိသူ ၃၂ သန္းလိုႛ ခန္ႛမႀန္းတ့ဲ အတၾက္ ဒီဖၾဲႛစည္းပံုကို မဲေပးပိုင္ခၾင့္ရႀိသူ ၈ သန္းေကဵာ္ေလာက္က ေထာက္ခံရံုနဲႛ အတည္ဴပႂမႀာပၝ။
ဆႎၬခံယူပၾဲမႀာ ကန္ႛကၾက္မဲေပးမႀာ ေသခဵာသေလာက္ရႀိတ့ဲ ႎိုင္ငံသား ေတာ္ေတာ္မဵားမဵားဟာလည္း မဲေပးခၾင့္ မရဳကပၝဘူး။ အခုဴပႂလုပ္ခ့ဲ ဴပႂလုပ္ေနဆဲဴဖစ္တ့ဲ ထိုင္း၊ စကႆာပူ၊ မေလးရႀား အစရႀိတ့ဲ ဴပည္ပႎိုင္ငံမဵားမႀာရႀိတ့ဲ ဴမန္မာသံရံုးမဵားက ႒ကိႂတင္မဲဆႎၬေပးပၾဲမဵားကို ေလ့လာ ဳကည့္မယ္ဆိုရင္ ဴပည္ပေရာက္ဴမန္မာႎိုင္ငံသား အမဵားစု၊ အထူးသဴဖင့္ ထိုင္းႎိုင္ငံမႀာဆိုရင္ တသန္းေကဵာ္ဟာ မဲေပးခၾင့္ ဆံုးရံႁးေနတာ ေတၾႛရပၝတယ္။
ဴပည္တၾင္းမႀာလည္း သူတိုႛကိုယ္တိုင္ ဴပႉာန္းထားတ့ဲ ဆႎၬခံယူပၾဲဥပေဒကို ခဵိႂးေဖၝက္႓ပီး ၀န္ထမ္းေတၾကို သက္ဆိုင္ရာဌာနေတၾမႀာ၊ ဆရာ ဆရာမေတၾကို သက္ဆိုင္ရာေကဵာင္းေတၾမႀာ မဲရံုေဆာက္ခၾင့္ မရႀိဘဲ မဲရံုေဆာက္႓ပီး ႒ကိႂတင္မဲေပးခိုင္းေနတာဟာ ႒ကီးမားတ့ဲ မတရားမႁပၝပဲ။ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို ေ၀ဖန္ရင္ ေထာင္ဒဏ္တသက္တက႗န္း၊ ဆႎၬခံယူပၾဲကို ေႎႀာက္ယႀက္ရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႎႀစ္ စတ့ဲ ဥပေဒေတၾနဲႛ လည္း ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒ အတည္ဴပႂႎိုင္ေရး အကာအကၾယ္ ေပးထားပၝေသးတယ္။ ဒၝအဴပင္ ႎိုင္ငံတကာက ေတာင္းဆိုတ့ဲ ႎိုင္ငံတကာအကဲခတ္မဵား ဆႎၬခံယူပၾဲကို ေလ့လာေစာင့္ဳကည့္ခၾင့္ရေရး ေတာင္းဆိုခဵက္ကိုလည္း နအဖက ဴငင္းပယ္ထားပၝေသးတယ္။
အ႒ကီးမားဆံုး လိမ္လည္မႁေတၾကေတာ့ ဆႎၬခံယူပၾဲ ကဵင္းပတ့ဲေနႛ ေမ ၁၀ ရက္နဲႛ ေနာက္ရက္ေတၾမႀာ ဴဖစ္မႀာပၝ။ နအဖရဲႛ ဆႎၬခံယူပၾဲ ဥပေဒအရ မဲရံုေတၾမႀာ မဲစာရင္းအႎိုင္အရံႁးကို ထုတ္ဴပန္ေဳကဴငာခၾင့္ မရႀိပၝဘူး။ ဆိုင္ရာမဲရံုမဵားရဲႛ မဲစာရင္းအႎိုင္အရံႁးကို သက္ဆိုင္ရာ ႓မိႂႛနယ္ေကာ္မရႀင္က လက္ခံစုေဆာင္း႓ပီး သက္ဆိုင္ရာ ဴပည္နယ္/တိုင္းေကာ္မရႀင္မဵားထံပိုႛ၊ ယင္းတိုႛမႀတဖန္ ဗဟိုေကာ္မရႀင္ကို ပိုႛ႓ပီး ဳကပ္ေဴပး ေနဴပည္ေတာ္မႀာ အေဴခစိုက္တ့ဲ ဗဟိုေကာ္မရႀင္ကမႀ ဒီကိန္းဂဏန္းမဵားကို ေပၝင္း႓ပီး အႎိုင္အရံႁး ေဳကဴငာမႀာပၝ။
အားလံုးသိတ့ဲ အတိုင္း ဆႎၬခံယူပၾဲကဵင္းပေရး ဗဟိုေကာ္မရႀင္ရဲႛ ဥကၠႉ ဦးေအာင္တိုးဟာ အမဵိႂးသားညီလာခံကဵင္းပေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီရဲႛ ဥကၠႉ လည္းဴဖစ္၊ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒမူဳကမ္း ေရးဆၾဲေရးေကာ္မရႀင္ရဲႛ ဥကၠႉလည္း ဴဖစ္႓ပီး၊ ေကာ္မရႀင္အဖၾဲႛ၀င္ေတၾဟာလည္း နအဖက စိတ္တိုင္းကဵ ေရၾးခဵယ္ထားတ့ဲ လူေတၾပၝ။ ဗဟိုေကာ္မရႀင္က အဆင့္ဆင့္ တင္ဴပလာတ့ဲ မဲစာရင္းမဵားကို ေပၝင္းစပ္ေရတၾက္ရာမႀာလည္း မည္သူကမႀ ေစာင့္ဳကပ္ေလ့လာႎိုင္မႀာ မဟုတ္ပၝ။
ဒၝေဳကာင့္ အဳကီးမားဆံုး လိမ္လည္မႁဳကီးဟာ ဆႎၬခံယူပၾဲအ႓ပီး ေနာက္တပတ္ခန္ႛ အဳကာ ဳကပ္ေဴပး ေနဴပည္ေတာ္ ဗဟိုေကာ္မရႀင္က မဲစာရင္း ထုတ္ဴပန္ေဳကဴငာတ့ဲအခၝမႀာ ဴဖစ္ပၝလိမ့္မယ္။ ကန္ႛကၾက္မဲေတၾ ဘယ္ေလာက္ပဲမဵားမဵား ဖၾဲႛစည္းပံု အေဴခခံဥပေဒကို အႎိုင္ေပး အတည္ဴပႂမႀာပၝ။
ဆႎၬခံယူပၾဲကဵင္းပတ့ဲေနႛ ညေနဖက္ မဲရံုပိတ္ခဵိန္မႀာ မဲရံုမႀႃးနဲႛအဖၾဲႛက မဲပံုးထဲက မဲေတၾကို ေရတၾက္ပၝလိမ့္မယ္။ ဥပေဒအရ မဲေရတၾက္တ့ဲ အခဵိန္မႀာ အနည္းဆံုး ၁၀ ဦးထက္ မပိုတ့ဲ မဲေပးခၾင့္ရႀိသူေတၾေရႀႛေမႀာက္မႀာ ေရတၾက္ရမႀာ ဴဖစ္ေပမယ့္ ႒ကံႛဖၾံႛနဲႛ စၾမ္းအားရႀင္ေတၾသာ အဲဒီ ၁၀ ဦး ဴဖစ္မႀာပၝ။
ေရတၾက္႓ပီးတ့ဲေနာက္ မဲစာရင္းကို သက္ဆိုင္ရာ ရပ္ကၾက္/ေကဵးရၾာေကာ္မရႀင္ထံ တင္ပိုႛရမႀာပၝ။ ရပ္ကၾက္/ေကဵးရၾာ ေကာ္မရႀင္ေတၾက သူတိုႛထံေရာက္လာတ့ဲ မဲရံုအသီးသီးက စာရင္းေတၾကို စုေပၝင္း႓ပီး ႓မိႂႛနယ္ေကာ္မရႀင္ေတၾထံ တင္ဴပ၊ ႓မိႂႛနယ္ ေကာ္မရႀင္ေတၾက ေကဵးရၾာ/ရပ္ကၾက္ေကာ္မရႀင္မဵားက တင္သၾင္းတ့ဲ မဲစာရင္းေတၾကို ထပ္ေပၝင္း႓ပီး သက္ဆိုင္ရာ ဴပည္နယ္/တိုင္း ေကာ္မရႀင္ကိုတင္၊ ဴပည္နယ္/တိုင္းေကာ္မရႀင္က သက္ဆိုင္ရာ႓မိႂႛနယ္မဵားက တင္ဴပလာတ့ဲ မဲစာရင္းမဵားကို ထပ္ေပၝင္း႓ပီး ဳကပ္ေဴပး ေနဴပည္ေတာ္က ဗဟိုေကာ္မရႀင္ကိုတင္၊ ဳကပ္ေဴပးေနဴပည္ေတာ္ ဗဟိုေကာ္မရႀင္က ဴပည္နယ္/တိုင္းေကာ္မရႀင္မဵားက တင္ပိုႛလာတ့ဲ မဲစာရင္းမဵားကို ထပ္ေပၝင္း၊ အဲဒၝကိုမႀ အရင္ရရႀိထားတ့ဲ ဳကိႂတင္မဲမဵားကို ထပ္မံေပၝင္းစပ္႓ပီး ေနာက္ဆံုးပိတ္ မဲစာရင္းကို ေဳကဴငာမႀာပၝ။
ဒၝေဳကာင့္ မဲရံုပိတ္တ့ဲညေနက စ႓ပီး မဲရံုမႀႃးမဵားနဲႛ ေကာ္မရႀင္အဆင့္ဆင့္ရဲႛ လိမ္လည္ပၾဲဳကီး စပၝ႓ပီ။ မဲရံုမႀႃးေတၾအဆင့္မႀာ လိမ္လိုႛခက္ရင္ေတာင္မႀ အဲဒီမဲစာရင္းေတၾ ေကဵးရၾာ/ရပ္ကၾက္ေကာ္မရႀင္အေရာက္မႀာ စတင္လိမ္လိုႛ ရပၝ႓ပီ။ အဲဒီေနာက္ ႓မိႂႛနယ္ေကာ္မရႀင္ေတၾက ထပ္လိမ္၊ ႓ပီးေတာ့ ဴပည္နယ္/တိုင္းေကာ္မရႀင္ေတၾက ထပ္လိမ္နဲႛ ဳကပ္ေဴပးေနဴပည္ေတာ္ ဗဟိုေကာ္မရႀင္က ဳကိႂတင္မဲမဵားနဲႛ ထပ္ေပၝင္း လိမ္လည္႓ပီးတ့ဲေနာက္မႀာေတာ့ နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒဟာ ေထာက္ခံမဲ ၁၀၀%၊ ကန္ႛကၾက္မဲ မရႀိနဲႛ အတည္ဴပႂႎိုင္မႀာပၝ။
၃ - ဒီလိုဆိုရင္ ?
အဲဒီလိုဆိုရင္ အခု ကဵေနာ္တိုႛက လူထုကို ကန္ႛကၾက္မဲေပးဖိုႛ စည္းရံုးေနတာ၊ ကန္ႛကၾက္မဲေတၾ ေပးေနဳကတာ ဘာထူးမႀာလည္း တခဵိႂႛက ေမးႎိုင္ပၝတယ္။ တႎိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲႛ ကန္ႛကၾက္မဲေပးဖိုႛ စည္းရံုးေနတာ၊ မေဳကာက္မရၾံႛ ကန္ႛကၾက္မဲေပးေနဳကတာ၊ အဖမ္းအဆီး အႎိုင့္အထက္ဴပႂမႁမဵားကို ရင္ဆိုင္ရ႓ပီး လႁပ္ရႀားေနဳကတာဟာ နအဖရဲႛ အဓမၳအတည္ဴပႂမႁကို ကန္ႛကၾက္ႎိုင္ဖိုႛနဲႛ နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံုကို အသိအမႀတ္ မဴပႂဖိုႛ အတၾက္ပၝ။
နအဖက ဒီဖၾဲႛစည္းပံုကို ဘယ္လိုပဲ လိမ္လည္အတည္ဴပႂဴပႂ၊ ဴပည္သူလူထုက လက္မခံရင္၊ ႎိုင္ငံတကာအစိုး ရေတၾက လက္မခံရင္၊ ဘယ္လိုမႀ ဒီဥပေဒကို အသက္သၾင္းလိုႛ မရႎိုင္ပၝဘူး။ အခုကစလိုႛ ဆႎၬခံယူပၾဲလုပ္တ့ဲေနႛအထိ လူထုလႁပ္ရႀားမႁေတၾ ဟာ နအဖရဲႛ မသမာမႁေတၾကို ေဖၞထုတ္ရင္း လူထုရဲႛ လက္မခံမႁေတၾကို ထုတ္ေဖၞဴပသေနတာပၝ။ အဲဒီေနာက္မႀာေတာ့ နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံု ကို ႎိုင္ငံတကာက အသိအမႀတ္မဴပႂေရး ဆက္႓ပီး လႁပ္ရႀားဳကရမႀာပၝ။
စကတည္းက ကဵေနာ္တိုႛက ဒီဖၾဲႛစည္းပံုကို မကန္ႛကၾက္ခ့ဲဘူး၊ မဴငင္းဆန္ခ့ဲဘူးဆိုရင္ ဒီဖၾဲႛစည္းပံု အတည္ဴပႂ႓ပီးသၾားတ့ဲအခဵိန္မႀာ ဒီဖၾဲႛစည္းပံု အသက္၀င္လာမႁကို ဴငင္းဆန္ကန္ႛကၾက္ႎိုင္ေတာ့မႀာ မဟုတ္ပၝဘူး။
အခုဆိုရင္ ဒီဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒရဲႛ မတရားမႁေတၾကို ကဵေနာ္တိုႛအားလံုးက ဴမန္မာဴပည္သူေတၾေရာ ကမၲာ့ဴပည္သူေတၾေရာ အားလံုး သိေအာင္ ထုတ္ေဖၞဴပသႎိုင္ဳကသလို ဒီဖၾဲႛစည္းပံု အတုအေယာင္ကို လံုး၀လက္မခံႎိုင္ဘူးဆိုတ့ဲ ဴမန္မာဴပည္သူမဵားရဲႛဆႎၬေတၾကိုလည္း ကမၲာကသိေအာင္ ဴပႎိုင္ဳကပၝ႓ပီ။ ဆႎၬခံယူပၾဲရက္ေတာင္ မေရာက္ေသးပၝဘူး။ စကႆာပူ၊ ဂဵပန္၊ ထိုင္း၊ မေလးရႀား၊ အဂႆလန္၊ ဴပင္သစ္စတ့ဲ ဴပည္ပေရာက္ဴမန္မာမဵားက သူတိုႛရဲႛဆန္ႛကဵင္မႁကို ႎိုင္ငံတကာအစိုးရမဵား၊ ဴပည္သူမဵားသိေအာင္ ထုတ္ေဖၞဴပသ႓ပီ၊ ဴပသေနဳကဆဲပၝ။ ဒီအရႀိန္အဟုန္ဟာ ဆက္လက္ဴမင့္မားေန႓ပီး ေမ (၁၀)ရက္ေနႛမႀာေတာ့ ဴမန္မာႎိုင္ငံတၾင္းက ဴပည္သူသန္းေပၝင္းမဵားစၾာရဲႛ လူထုဆႎၬ ထုတ္ေဖၞဴပသပၾဲ႒ကီး ဴဖစ္လာေတာ့မႀာပၝ။ နအဖဟာ ဆႎၬခံယူပၾဲရလဒ္ကို လိမ္လိုႛရေပမယ့္ ဴမန္မာဴပည္သူလူထုရဲႛ ကန္ႛကၾက္မႁ၊ ဴငင္းဆန္မႁ ကို ဘယ္လိုမႀ ဖံုးကၾယ္လိုႛ မရႎိုင္ပၝဘူး။
တခဵိန္တည္းမႀာပဲ ဆႎၬခံယူပၾဲ ကဵင္းပေရးလုပ္ငန္းစဥ္ရဲႛ မသမာမႁေတၾကို ကဵေနာ္တိုႛ ေဖၞထုတ္ခ့ဲ၊ ေဖၞထုတ္ဆဲ၊ ေဖၞထုတ္ေနဳကတာပၝ။ မတရားတ့ဲဴပစ္ဒဏ္၊ မမ႖တတ့ဲစည္းရံုးမႁ၊ ႓ခိမ္းေခဵာက္မႁ၊ အဳကပ္ကိုင္မႁ၊ လိမ္လည္မႁေတၾအဴပင္ သန္းေပၝင္းမဵားစၾာေသာ ဴပည္ပေရာက္ဴမန္မာ ႎိုင္ငံသားေတၾကို မဲေပးခၾင့္ ကန္ႛသတ္မႁေတၾ၊ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒမူဳကမ္းကို ေလ့လာခၾင့္မရမႁေတၾဟာဴဖင့္ ဒီဆႎၬခံယူပၾဲဟာ မတရား မမ႖တဘူးဆိုတာကို အတိအလင္း သက္ေသဴပေနတာပၝ။
ဒီေတာ့ ဒီဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကိုယ္ႎိႁက္ရဲႛ မတရားမႁ၊ ဆႎၬခံယူပၾဲကဵင္းပေရးလုပ္ငန္းစဥ္ရဲႛ မတရားမမ႖တမႁနဲႛ လူထုရဲႛဴငင္းဆန္ကန္ႛကၾက္ မႁေတၾဟာဴဖင့္ နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံုကို ဴမန္မာဴပည္သူမဵားအားလံုးကေရာ၊ ႎိုင္ငံတကာအစိုးရမဵားကပၝ အသိအမႀတ္ မဴပႂဳကဖိုႛ လံုေလာက္ ခိုင္မာတ့ဲ အေဳကာင္းတရားေတၾပၝပဲ။ ႓ပီးေတာ့ ကဵေနာ္တိုႛဟာ နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒတခုတည္းကိုပဲ ကန္ႛကၾက္ဴငင္းပယ္တာ မဟုတ္ပၝဘူး။ နအဖ စစ္အာဏာရႀင္စနစ္ဳကီးတခုလံုးကိုပၝ ကန္ႛကၾက္ဴငင္းပယ္ဳကတာပၝ။
၄ - အရႀိန္အဟုန္ဴမႀင့္ဳကစိုႛ
ကဵေနာ္တိုႛရဲႛ လႁပ္ရႀားမႁေတၾကို ေနာက္တဆင့္ တက္ရပၝေတာ့မယ္။ ေမလ ၁၀ ရက္ကို ဦးတည္႓ပီး ဆႎၬခံယူပၾဲမႀာ ကန္ႛကၾက္မဲေတၾ ေပးဳကဖိုႛ စည္းရံုးလႁံႛေဆာ္ေနဳကတာေတၾကို ေမ ၁၀ ရက္ ေနာက္ပိုင္း နအဖက ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို အတည္ဴပႂေဳကာင္း တဖက္သတ္ေဳကဴငာမႀာကို ႒ကိႂတင္တုန္ႛဴပန္မႁေတၾနဲႛ ေပၝင္းစပ္ေပးဖိုႛ လိုပၝ႓ပီ။ ကဵေနာ္တိုႛ လုပ္သင့္တာကို ဴမန္မာႎိုင္ငံတၾင္းက ဴပည္သူႛလၿတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလႀယ္မဵားက အ႒ကံဴပႂထား႓ပီးပၝ႓ပီ။
မတ္လ ၃၁ ရက္ေနႛက ဴမန္မာႎိုင္ငံတၾင္းက ဴပည္သူႛလၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္မဵားက ကမၲာတ၀ႀမ္းမႀ လၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္မဵားထံ ပန္ဳကားလၿာတေစာင္ ထုတ္ဴပန္ပၝတယ္။ အဲဒီပန္ဳကားလၿာမႀာ ဴမန္မာဴပည္သူႛလၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္မဵားကိုယ္စား ဦးပူကဵင္ရႀင္းထန္ ဦးေဆာင္တ့ဲ လၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္ ၁၄ ဦးက လက္မႀတ္ေရးထိုးထားပၝတယ္။ သူတိုႛက ကမၲာတ၀ႀမ္းက လၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္ ေတၾကို
၁။ နအဖစစ္အုပ္စုအေပၞ စီးပၾားေရး၊ သံတမန္ေရး ဖိအားေပးမႁမဵား ဴပႂလုပ္ဖိုႛ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမဵားအား တိုက္တၾန္းေပးရန္၊
၂။ နအဖစစ္အုပ္စု၏ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို အသိအမႀတ္ မဴပႂေဳကာင္း ေဳကဴငာရန္ႎႀင့္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမဵားအား အလားတူ တိုက္တၾန္းရန္၊
၃။ ကမၲာ့ကုလသမဂၢလံု႓ခံႂေရးေကာင္စီမႀ မလၾဲမေသၾ လိုက္နာရမည့္ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္မဵား ခဵမႀတ္ေရးအတၾက္ တိုက္တၾန္းရန္ႎႀင့္ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရမဵားအားလည္း အလားတူ ေတာင္းဆိုရန္၊
၄။ နအဖစစ္အုပ္စုအား ကမၲာ့ႎိုင္ငံမဵားမႀ လက္နက္ေရာင္းခဵမႁ ပိတ္ပင္ေရးအတၾက္ ေတာင္းဆိုရန္ႎႀင့္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမဵားအား လည္း တိုက္တၾန္းရန္၊ နအဖစစ္ေခၝင္းေဆာင္မဵားအေပၞ ဘၸာေရးႎႀင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ပိတ္ဆိုႛမႁမဵားဴဖင့္ အေရးယူရန္၊
၅။ ဴမန္မာ့အေရး ကုလသမဂၢလံု႓ခံႂေရးေကာင္စီတၾင္ အဴခားႎိုင္ငံမဵားႎႀင့္ ပူးေပၝင္း၍ အဴပႂသေဘာေဆာင္ရၾက္ေရးအတၾက္ တရုတ္အစိုးရအား ဖိအားေပးရန္ႎႀင့္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမဵားအားလည္း အလားတူ ေဆာင္ရၾက္ေရး တိုက္တၾန္းရန္ စသဴဖင့္ ပန္ဳကားထားပၝတယ္။
ဴပည္တၾင္းက လၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္မဵားက ရဲရဲရင့္ရင့္နဲႛ ႎိုင္ငံတကာလၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္မဵားထံ တင္ဴပေတာင္းဆိုလိုက္တာပၝ။ သူတိုႛရဲႛေတာင္းဆိုခဵက္ေတၾ၊ ပန္ဳကားခဵက္ေတၾကို ကဵေနာ္တိုႛက သူတိုႛကိုယ္စား ကဵေနာ္တိုႛေရာက္ရႀိရာ ႎိုင္ငံေတၾက လၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္မဵားထံ လက္ဆင့္ကမ္း တင္ဴပေပးရင္း အဓိက ေတာင္းဆိုခဵက္ဴဖစ္တ့ဲ နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို အသိအမႀတ္ မဴပႂေရး ဖိအားေပးဳကရမႀာပၝ။
အေမရိကန္ဴပည္ေထာင္စုမႀာေတာ့ Rush Holt, Berman, Ros-Lehtinen စတ့ဲ ေအာက္လၿတ္ေတာ္ အမတ္မဵားက ဴမန္မာလၿတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႀယ္မဵားရဲႛ ပန္ဳကားခဵက္ကို တုန္ႛဴပန္တ့ဲ ဥပေဒမူဳကမ္းတရပ္ ကို ေအာက္လၿတ္ေတာ္မႀာ တင္သၾင္းလိုက္ပၝ႓ပီ။ ေမ ၁၀ ဆႎၬခံယူပၾဲ မတိုင္ခင္ မဲခၾဲဆံုးဴဖတ္ႎိုင္မႀာပၝ။ ဒီဥပေဒမူဳကမ္းမႀာ အေမရိကန္ေအာက္လၿတ္ေတာ္အမတ္ မဵားက နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကို ဴပစ္တင္ေ၀ဖန္႓ပီး ဒီဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံ ဥပေဒကို နအဖက လူထုဆႎၬခံယူပၾဲရဲႛရလဒ္အဴဖစ္ ေဳကဴငာမယ္ ဆိုရင္ အသိအမႀတ္မဴပႂဖိုႛ အေမရိကန္သမၳတကို တိုက္တၾန္းထားပၝတယ္။
ဂဵပန္ႎိုင္ငံမႀာလည္း အလားတူ ဥပေဒမူဳကမ္းတရပ္ကို တင္သၾင္းႎိုင္ဖိုႛ ႒ကိႂးစားေနဳကပၝတယ္။ အဲဒီလို ဥပေဒမူဳကမ္းကို စကႆာပူမႀာ၊ ထိုင္းမႀာ၊ ကိုးရီးယားမႀာ၊ မေလးရႀားမႀာ၊ ဳသစေဳတးလဵမႀာ၊ ကေနဒၝမႀာ၊ အိႎၬိယမႀာ၊ ဖိလစ္ပိုင္မႀာ၊ အင္ဒိုနီးရႀားမႀာ၊ အဂႆလန္မႀာ၊ ဴပင္သစ္မႀာ၊ ႎိုင္ငံတကာပၝလီမန္ေတၾမႀာ တင္သၾင္းႎိုင္ဳကမယ္၊ အနည္းဆံုး သက္ဆိုင္ရာ ပၝလီမန္အမတ္ေတၾက နအဖရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံုအေဴခခံဥပေဒကိုေရာ ဆႎၬခံယူပၾဲ လုပ္ငန္းစဥ္ေတၾကိုပၝ ဴပစ္တင္ေ၀ဖန္ရႁတ္ခဵဳကမယ္ဆိုရင္ ဴမန္မာႎိုင္ငံကို စစ္က႗န္ဴပႂေရး ဖၾဲႛစည္းပံုဟာ ဘယ္လိုပဲ လိမ္လည္႓ပီး အတည္ဴပႂဴပႂ၊ အသက္၀င္လာဖိုႛ အလၾန္ႛအလၾန္ကို ခက္ခဲပၝလိမ့္မယ္။
ေနာက္ဆံုးတေနႛ ဒီဖၾဲႛစည္းပံုဟာ သမိုင္းရဲႛ အမိႁက္ဴခင္း႒ကီးထဲကို ေရာက္သၾားဖိုႛေတာင္ ရႀိပၝတယ္။
၅ - ႓ပိႂင္တူရုန္းလ႖င္ ေရၿႛႎိုင္ပၝသည္။
နအဖက လူထုကို စိန္ေခၞသလို လူထုကလည္း နအဖကို တုန္ႛဴပန္ရင္ဆိုင္ေနပၝ႓ပီ။ ဳကပ္ေဴပးေနဴပည္ေတာ္က ဗိုလ္ခဵႂပ္ေတၾ အိပ္မက္ဆိုးေတၾ မက္ေနဳကပၝ႓ပီ။ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖၾဲႛမဵားကအစ တပ္မေတာ္မိသားစု၀င္မဵားအထိ လူထုဖက္ကရပ္တည္ဖိုႛ ေဴခလႀမ္း ဴပင္ေနဳကပၝ႓ပီ။ ကဵေနာ္တိုႛ တေယာက္လက္ကိုတေယာက္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ခဵိတ္ဆက္ထားရင္ ဴဖစ္ေပၞလာမယ့္ အင္အားဟာ ဗိုလ္သန္းေရၿရဲႛ စစ္အုပ္စုကို ေဳကာက္ဖဵား ဖဵားေစမႀာပၝ။ အသက္ကို နက္နက္ရိႁင္းရိႁင္းရႁ၊ လက္ေတၾကို ခိုင္ခိုင္႓မဲ႓မဲဆုပ္၊ ေနာက္ဴပန္မရုပ္တ့ဲေဴခလႀမ္းမဵားနဲႛ ႓ပိႂင္တူေရၾႛလဵားဳကပၝစိုႛ။ ။
(စာေရးသူ ေအာင္ဒင္သည္ အေမရိကန္အေဴခစိုက္သည့္ "အေမရိကန္ဴပည္ေထာင္စုဴမန္မာ့အေရးလႁပ္ရႀားမႁအဖၾဲႛ" ၊ U.S. Campaign for Burma ၏ မူ၀ၝဒဆိုင္ရာ ဒၝရိုက္တာတဦးအဴဖစ္ ေဆာင္ရၾက္ေနသူ ဴဖစ္သည္)
Comments