Myo Myint Cho - Letter to Refugee witth Love

ဒုကၡသည္ေယာင္ေဆာင္သူက

ဒုကၡသည္ေတြဆီ ေရးတဲ့စာ

မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ

ဧျပီ ၉၊ ၂၀၀၉

အေမရိကန္ႀကီး စီးပြားပ်က္ေနၿပီတဲ့။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာၾကတယ္။ အေမရိကန္ဆိုတာကလည္း ကမၻာေပၚမွာ ပညာရွင္ဆိုသူေတြ အေပါဆံုး တိုင္းျပည္ေတြထဲက တခုမဟုတ္လား။ ေျပာမွေပါ့..။ ေကာင္းေနတုန္းကေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈညံ့တယ္လို႔ ေလသံေတာင္ မဟခဲ့သူေတြက “ပ်က္မွာေပါ့ အစိုးရစီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ညံ့တာကိုး”လို႔ ေျပာျပန္တယ္။

ကြန္ျမဴနစ္ဘက္ လွည့္ထားတဲ့ ေျပာင္းဦးကို အၾကမ္းဖက္ဝါဒီေတြဘက္ ထိုးခ်ိန္လိုက္ေတာ့ “ဒါမွ ဒို႔ေခါင္းေဆာင္ကြလို႔ …” သံကုန္ဟစ္သူေတြက … အခုေတာ့ “ပ်က္မွာေပါ့ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုၿပီး တမိုးလံုးေဖ်ာက္ဆိပ္လုပ္တာကိုး” လို႔ ဆိုၾကတယ္။

“ရီပတ္ဘလီကင္ေတြ ေသြးဆာလို႔တိုင္းျပည္ပ်က္တာ” လို႔ ေျပာသူေတြကို “ရီပတ္ဘလီကင္ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီမိုကရက္ျဖစ္ျဖစ္ အရင္းရွင္စနစ္ဆိုတာ ဒီအတိုင္း ျဖစ္ကိုျဖစ္ရမွာ”ဆိုၿပီး

“စကတည္းက ငါ မေျပာလား သမားေတြ” က ပညာရွိေလသံနဲ႔ တရားျပတယ္။

“ျပည္တြင္းက ဘ႑ာအရင္းရွင္ႀကီးေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ မသမာလို႔” ဆိုၿပီး “အတြင္းျပန္ခတ္”တဲ့ သူက ခတ္တယ္။

အရင္တံုးက အေမရိကန္ေတြကို က်ားကန္ၿပီး အားသန္လာခဲ့သူေတြက အခုေတာ့ အေမရိကန္ဆို ကန္တန္တန္ လုပ္ျပခ်င္ေနၿပီ။

“ဆရာေလာက္ဆို ေတာ္ေရာေပါ့.. ဆရာႀကီးလို႔ အေခၚမခံခ်င္ပါနဲ႔ေတာ့”

“ေဒၚလာေနရာမွာ တျခားခိုင္မာတဲ့ ေငြတခုခု ေျပာင္းသံုးၾကရင္ ဘယ့္ႏွယ္လဲ”

လို႔ ေမးဆတ္သူေတြလည္း ဆတ္ေနၿပီ။

တခါတုန္းက အာရွတိုက္ရဲ႕ လူမမာႀကီးလို႔ ကင္ပြန္းတပ္ခံခဲ့ရဖူးတဲ့ နဂါးႀကီးကလည္း အၿမီးတရမ္းရမ္းနဲ႔ မီးပန္းေတြ မႈတ္မႈတ္ ျပေနခ်ိန္ဆိုေတာ့ ... အင္း …

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ေငြေၾကး၊ စီးပြားေရးစတာေတြမွာ တိုက္ရိုက္ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြလည္း မသက္သာလွဘူး။ ဘယ္သူ လက္ခံခံ၊ မခံခံ - အေမရိကန္ေဒၚလာဟာ ကမၻာသံုးေငြလိုျဖစ္ေနတာ ဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္တိုင္းလိုလို အနည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ အဖ်ားခတ္မိၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္ေတြကေတာ့ ကၽြဲထက္ပိုမပိန္ေအာင္ ဗိုသီဗတ္သီနဲ႔ ျပန္အဖတ္ဆည္ေနတာလည္း အမွန္ပါပဲ။

ထူးျခားတာက က်ေနာ္တို႔ ဗမာႏိုင္ငံက စစ္ဗိုလ္ေတြကေတာ့ ေအးေဆးပါတဲ့။ ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူးတဲ့။ သူတို႔ကို မထိခိုက္ပါဘူးတဲ့။

ဒီေနရာမွာ သူတို႔ေျပာတဲ့ “သူတို႔” ဆိုတာ ဘယ္သူ႔ကိုေျပာတာလဲ ဆိုတာေတာ့ အားလံုးလည္း သိၿပီးသားမို႔ ဘာမွမေျပာလိုပါဘူး။ ထားပါေတာ့ေလ။ က်ေနာ္ စိတ္ဝင္စားတာက ဒီမွာ (အေမရိကားမွာ) ေရာက္ေနၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔အေပၚေရာ ဒီဂယက္က ဘယ္အထိ ပြတ္တိုက္ ေနသလဲလို႕ စစ္ၾကည့္မိတယ္။

က်ေနာ္တို႔လို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာလည္း ပညာနဲ႔အေျခခံလုပ္ရတဲ့ လုပ္သားေတြကို မဆိုလိုပါဘူး။ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ သူေတြကိုေျပာတာပါ။ အရင္ကဆို အထည္ခ်ဴပ္ စက္ရံုမွာ ေလွ်ာက္မယ့္သူက အထည္ခ်ဴပ္တတ္ရင္၊ သန္႔ရွင္းေရးအလုပ္ေလွ်ာက္မယ့္သူက သန္႔ရွင္းေရး လုပ္တတ္ရင္၊ စက္ပစၥည္းေတြကို ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္ရတဲ့ အလုပ္ေလွ်ာက္မယ့္သူက အဲဒါေတြကို ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္တတ္ရင္ ရၿပီ။ မတတ္ေသးရင္လည္း အလုပ္လုပ္ရင္း သင္ေပးေသးတာ။ ေရြးခ်ယ္စရာေတြလည္း အထိုက္အေလ်ာက္ရွိတယ္။

ဒီမွာ မႀကိဳက္ေသးရင္ - ဟိုမွာ ...။ ဟိုမွာ မႀကိဳက္ေတာ့ရင္ ဒီမွာ…။ ေျပာင္းဖို႔လည္း သိပ္မခက္ဘူး ဆိုပါေတာ့။ အဂၤလိပ္ စကား ေျပာတတ္လား ... ဆိုတာကေတာ့ ေမးရိုးေမးစဥ္အေနနဲ႔ ေမးတာေလာက္ပါ။

အခုေတာ့ ဒီလို မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အာလူးေၾကာ္စက္ရံုမွာ အလုပ္သြားေလွ်ာက္ေလွ်ာက္၊ တည္းခိုခန္းလိုဟာမ်ိဳးမွာ သန္႔ရွင္းေရးအလုပ္ သြားေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ - အရင္ဆံုးေမးတဲ့စကားက “အဂၤလိပ္စကားေျပာတတ္လား …” တဲ့။

ခက္ေတာ့တာေပါ့။ ကဗ်ာဆရာ “ေျမႏု” ေျပာသလို တသက္လံုး “စစ္မက္နဲ႔ ႀကီးျပင္း၊ ေျပးလႊားရင္း စာငတ္၊ ဘာတတ္လို႔လဲ ... ဆရာရယ္” ဆိုသူေတြကို အဂၤလိပ္စာတတ္လား ဆိုေတာ့။

ခမ်ာမ်ား လက္ပူတိုက္ အဂၤလိပ္စာေလး၊ စကားေလး အေျပးအလႊား သင္ယူၾကရွာပါရဲ႕။

ဒါေပမယ့္ အလုပ္ရွာရတာဟာ “ေက်ာက္စရစ္ေတာမာေခါင္ေခါင္မွာ၊ အေတာင္ပံကၽြတ္သည့္ ႀကိဳးၾကာ၊ ေရရွာ၍မရသကဲ့သို႔” ဆိုတာေလာက္ မခက္ေပမယ့္၊ လြယ္ေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။

ျပႆဒ္က စ ေလာင္တဲ့မီးကိုး။

ဒီမွာ ညည္းၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕မ်ား ျခဴသံေတာင္ပါရဲ႕။ ထိုင္းလို ႏိုင္ငံေတြမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြအျဖစ္ လုပ္ေနၾကတဲ့ ဗမာအလုပ္သမားေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းကဗမာအလုပ္သမားေတြသာ ၾကားရင္ - ဘယ္လိုေနမလဲ မေျပာတတ္ပါဘူး။ ဘယ္နားသြားသြား မၾကားခ်င္ခ်င္၊ ၾကားခ်င္ခ်င္၊ ၾကားရတတ္တဲ့ အသံပါ။

တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဒီစီးပြားပ်က္လိႈင္း ကိုယ့္ကိုယ္ ေဆာင့္လာရင္ေတာင္ အသာေလး ေရွာင္ေပးလိုက္ရံုပဲလို႔ ေပါ့ပါ့ပါးပါးခံယူထားသူေတြ အသံလည္း ၾကားရတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။ ငရဲကလာသူအတြက္ ျပာပူဆိုတာ ေအးေဆးပါဆိုတဲ့ သေဘာ။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေနေသးသပ ျခံဳထဲကလို႔ ႀကံဳးဝါးၿပီး ျပန္ေကာင္းလာခ်ိန္ကို ေမွ်ာ္တလင့္လင့္နဲ႔ပါ။ ဒါလည္းမဆိုးပါဘူး။ အားမတန္ခ်ိန္မွာ မာန္ေလးနည္းနည္းေလွ်ာ့ထားသလိုေပါ့၊ တခ်ိဳ႕လည္း ၿခိဳးၿခံေခၽြတာေရး အစီအစဥ္ေလးေတြ ဆြဲလို႔။ ဒါလည္း ေကာင္းတာပါပဲ။ ရွိတာေလးနဲ႔ ဝေအာင္စားဆိုတဲ့ အစဥ္အလာ ဆိုဆံုးမမႈကေန ေသြဖည္မသြားေသးဘူးလို႔ ယူ စရာပါ။

က်ေနာ္ကလည္း ဒီကို မုန္႔ေဝခ်ိန္နဲ႔လြဲၿပီး တုတ္ေဝခ်ိန္နဲ႔တည့္တည့္တိုး ေရာက္သူဆိုေတာ့ “မုန္႔ေဝခ်ိန္ ေရႊထီးေဆာင္း ဇာတ္လမ္း” ေတြ ျပန္ၾကားရတယ္။ ဝမ္းသာတာေပါ့။ ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြ ေကာင္းစားခဲ့တာဘဲဟာ။ ဒုကၡသည္(အစစ္)ေတြအေနနဲ႔ ေရာက္လာၾကၿပီး၊ ဒီလိုႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္ပိုင္အိမ္နဲ႔၊ ကားေကာင္းေကာင္းနဲ႔၊ အလုပ္ခိုင္ခိုင္နဲ႔ ေနႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ လြယ္မွ မလြယ္ပဲကိုး။

ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြထဲက တခ်ိဳ႕ေနႏိုင္တာျမင္ေတာ့ ပီတိျဖစ္မိတယ္။ “တုတ္ေဝခ်ိန္၊ ဗိန္းေဗာင္းတိုက္သံ” ေတြကိုေတာ့ မေရာက္လာခင္ကတည္း နားစြန္နားဖ်ားေတြ ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္းလည္း ေဆာက္နဲ႔ထြင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။

အေမရိကန္အေနနဲ႔ “ကိုင္သမွ်ေျမ ေရႊျပန္ျဖစ္ဖို႔” ကို သိပ္ေမွ်ာ္လင့္မထားဘဲ ေရာက္လာသူ ဆိုေတာ့ ေနသာေျဖသာ ရွိပါတယ္။ ၾကာေတာ့ “မုန္႔ေဝခ်ိန္ အလြမ္းဇာတ္”ေတြ ျပန္ က တာျမင္ရင္ အထည္ႀကီးပ်က္ ပ်က္ျပေနလားလို႔ ေတြးမိခ်င္လာတယ္။ တခါတခါ စိတ္အခ်ဥ္ေတာင္ နည္းနည္း ေပါက္မိတယ္။ ေျပာေတာ့ မေျပာမိခဲ့ပါဘူး။

“ဟိုတုန္းကမ်ား - ကားဆို ဇီးရိုး မိုင္းေလ့ဂ်္မွ။ (Zero Mileage ဆိုတာက ကားအသစ္ က်ပ္ခၽြတ္ကို ေျပာတာပါ။ သူမ်ားစီးၿပီးသား တပတ္ရစ္ေတြ မသံုးဘူးဆိုတဲ့ သေဘာ)။

“ပစၥည္းဆိုရင္လည္း ဘယ္ အမွတ္တံဆိပ္မွ” တို႔ …

“ေစ်းဝယ္ရင္ ဘယ္ကုန္တိုက္ႀကီးေတြမွ” တို႔ …

“အျပင္ထြက္စားရင္လည္း ဘယ္ဆိုင္မွာမွ” …

“ကိုယ့္အိမ္နဲ႔ကိုယ္ ေနတာ၊ အပတ္မင့္န္ေတြမွာ မေနဘူး” တို႔ …

ဘာတို႔ ညာတို႔ ေပါ့ေလ။

အဲဒါေတြၾကားမိေတာ့ “အေျပာဝံ့လွပါလား”လို႔ေတာ့ ေတြးမိပါတယ္။

လက္ထဲရွိတဲ့ေငြယားေလးနဲ႔၊ ဘဏ္ကအတိုးနဲ႔၊ ေခ်းယူလိုက္တာေလးနဲ႔ေပါင္းၿပီး လက္ငင္း ေပးတန္သေလာက္ ေပးထား၊ က်န္တာကို လစဥ္ အရစ္က်ေလး သြင္းၿပီး ေနလိုက္ရင္၊ (အလုပ္ကလည္း ၿမဲေနမယ္ဆိုရင္ေပါ့ေလ) … ဘယ္ေလာက္ဆို ကိုယ္ပိုင္အိမ္ေလးနဲ႔ ေနႏိုင္ၿပီ။ စမတ္က်က်ေလး ျဖစ္သြားၿပီ … ဆိုတဲ့ အိပ္မက္လွလွေလးေတြ တိမ္ ျဖစ္သြားတာျမင္ရေတာ့ - စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။

ကားဖိုး၊ အိမ္ဖိုးေတြ မေပးႏိုင္ေတာ့လို႔ ကားေတြ အိမ္ေတြျပန္အပ္ရလိုက္ရတာကို ဘဝတခုစာ အပ်က္အမွတ္နဲ႔ “သိမ္ငယ္သံ” ေတြၾကားေတာ့ ဘာေျပာရမွန္း မသိသလိုျဖစ္မိတယ္။ လူမည္း မိသားစုတစု အဲသလိုႀကံဳရတဲ့ဒဏ္မခံႏိုင္လို႔ ဆိုၿပီး တမိသားစုလံုး သတ္ေသသြားၾကတဲ့အေၾကာင္း တီဗီထဲၾကားလိုက္ေတာ့ ဒီလူေတြ ဒို႔ေလာက္ ခံႏိုင္ရည္မရွိဘူးလို႔ ႀကံဖန္ေတြးမိတယ္။

ဒီကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ေရာက္လာ ေရာက္လာ၊ အလုပ္သမားေတြအျဖစ္နဲ႔ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြမွာ လုပ္ကိုင္ေနၾကရသူေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေနနဲ႔ အလုပ္ကရတဲ့ ခံစားခြင့္၊ အလုပ္ေၾကာင့္ရရွိလာတဲ့အက်ိဳး … စတာေတြမွာလည္း ထိုင္းကဗမာအလုပ္သမားေတြနဲ႔ေရာ၊ ဗမာျပည္က ဗမာအလုပ္သမားေတြနဲ႔ေရာ မတူပါဘူး။ ႏိုင္းယွဥ္ခ်က္အရ ေျပာၾကေၾကးဆိုရင္ေတာ့ ဒီမွာက အပံုႀကီးသာပါတယ္။

တနာရီကို ၈ ေဒၚလာေလာက္ရတဲ့ အလုပ္ကေလးတခုေလာက္ ပံုမွန္ ရသြားၿပီ၊ ၿမဲသြားၿပီဆိုရင္ ကားေလးတစီးေလာက္ေတာ့ အရစ္က်ေခ်တဲ့စနစ္နဲ႔ ဝယ္လို႔ ရသြားၿပီ။ (ကားဆိုတာကလည္း ဒီမွာေတာ့ မရွိမျဖစ္လူ႔အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းပါ)။ အပတ္မင့္န္ ေကာင္းေကာင္းေလးေတြမွာ ေရပူ ေရေအးနဲ႔ ေလပူေလေအးနဲ႔ (ဒါလည္း ရာသီဥတုလိုအပ္ခ်က္အရ) ေနၿပီး၊ ပံုမွန္ေလး စားလို႔ ေသာက္လို႔ ေနႏိုင္ေနပါၿပီ။

ေနာက္ၿပီး အလုပ္ကအေျခအေနမေကာင္းလို႔ အနားေပးလိုက္တယ္ (Lay off ေပါ့ေလ) ဆိုရင္လည္း အလုပ္လက္မဲ့ေၾကးေလး ေလွ်ာက္ၿပီး စားေနလို႔ ရေသးတယ္။ ဒီလို Lay off စားေနခ်ိန္မွာ အစိုးရက အိမ္လခ၊ မီးလခ(လွ်ပ္စစ္ခ) ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ရံုးေတြသြားၿပီး ေလွ်ာက္ၾကမယ္ဆိုလည္း တစိတ္တပိုင္းေတာ့ ရေနၾကေသးတယ္။

ပညာအခံရွိသူေတြက်ေတာ့ (လူရည္ေလးလည္းလည္မယ္ ဆိုရင္) Lay-off စားခ်ိန္ဆို ေက်ာင္းေလးဘာေလးတက္လိုက္ရင္၊ ပညာသင္ေခ်းေငြတို႔၊ ေထာက္ပံ့ေၾကးေလးတို႔နဲ႔ ဖူဖူလံုလံုေလး ရွိၾကပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ ေနာက္ထပ္ အလုပ္သစ္ ျပန္ရွာရင္း၊ စားလို႔ ေနလို႔ ရေနေသး ပါတယ္။

ဆိုလိုတာက - အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္တာခ်င္းအတူတူ ပူစရာေတာ့ နည္းေသးတယ္၊ ဆင္းရဲတာခ်င္းအတူတူ ကိုယ္ပိုင္ကားေလးနဲ႔ ဆင္းရဲတယ္၊ အႏွိမ္ခံရတာခ်င္းအတူတူ လူလို႔ေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳ ခံၾကရေသးတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ကိုယ့္ေျမမဟုတ္ေပမယ့္ ရပ္ေနလို႔ ရေသးတယ္။ ကိုယ့္ေရမဟုတ္ေပမယ့္ အဝေသာက္လို႔ရတယ္။ ကိုယ့္ေလ မဟုတ္ေပမယ့္ အဆုတ္ေတြ ျပည့္သြားေအာင္ ရႈရိႈက္ခြင့္ရွိတယ္။ ကုန္ကုန္ ေျပာရရင္ လြတ္လပ္တဲ့ေကာင္းကင္တခု ေအာက္ကေန မနက္ျဖန္ေတြကို မစားရ ဝခမန္း ယံုလို႔ ရေနပါေသးတယ္။

ဆံုးရႉံးစရာက်န္ေသးတဲ့ ဆံုးရႉံးမႈေတြကို ႀကံဳေနခ်ိန္ေတြမွာ၊ ဆံုးရႉံးစရာ ဘာမွ မက်န္ေတာ့ေအာင္ ဆံုးရႉံးေနရသူေတြဘက္ကို ငဲ့ၾကည့္လိုက္ေတာ့ - “မုန္႔ေဝခ်ိန္ အလြမ္းဇာတ္” ေတြကိုေရာ၊ “တုတ္ေဝခ်ိန္ ဗိန္းေဗာင္း တိုက္သံ”ေတြကိုပါ တဝက္တပ်က္၊ ဥပကၡာစိတ္နဲ႔ “နားအဝင္ ယဥ္တတ္လာၿပီ” လို႔သာ …။

Comments