အုန္းႏိုင္ - ဂႏၵီခန္းမေၾကညာစာတမ္း (၁၁)
(“ညီမေလး အရပ္ပုတယ္..။ေဒါက္ျမင္႔ဖိနပ္ စီးပါ”)
ၾသဂုတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၄
ေနာက္ အစီအစဥ္ကေတာ့ သဘာပတိ ဦးၾကည္ေမာင္ရဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းပါ။ သူက မေန႔က အဖြင့္မိန္႔ခြန္း ေျပာကတည္းက ပရိသတ္
သေဘာက်သြားတာ သိေတာ့ အခ်ိဳး တစ္မ်ိဳး ခ်ိဳးလိုက္ပါတယ္။ မတ္ခြက္ကို လက္နဲ႔ တစ္ဝက္ေလာက္ အုပ္လိုက္ၿပီး
“အခုေျပာတာ နိဂံုးခ်ဳပ္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အခုတင္က လဘက္ရည္ေသာက္ခ်ိန္မွာ က်ေနာ့ ေျမးလို အင္မတန္ခင္တဲ့ ကေလးနဲ႔ ေတြ႕တယ္...။ ငါ့ေတာ့ စကားေျပာခိုင္းျပန္ၿပီကြာ ..။ ငါကလည္း တစ္ခါေျပာ တစ္ခါဆိုသလို ျဖစ္ေနတယ္..”
ဒီအခ်ိန္မွာ ေအာက္ဘက္ လမ္းေပၚပရိသတ္ဆီက က်ယ္က်ယ္ေျပာပါဆိုတဲ့ အသံေတြထြက္လာတယ္။ ဦးၾကည္ေမာင္လည္း ဒီအသံေတြ ၾကားတယ္။ မ်က္ႏွာ ျပံဳးၿဖီးၿဖီးနဲ႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။
“မေန႔ကလည္း ေျပာရေသးတယ္ကြာ..။ ေနာက္ၿပီး ေတာ့ ဒီမွာလည္း အင္မတန္မွ စကားေျပာေကာင္းတဲ့ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ငါတို႔ ေရွ႕မွာ ေျပာသြားေတာ့ ငါေျပာေတာင္ မေျပာရဲေတာ့ဘူး..။ဒီေတာ့ ကေလးက ေျပာတယ္။ အဘ သူ႔ဆန္စား ရဲမွေပါ့ဗ်...တဲ့ ။ အဲလို ေၾကာင္လို႔မရဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့..”
( ေအာက္လမ္းမေပၚမွ မၾကားရဘူး က်ယ္က်ယ္ေျပာပါ ေအာ္သံမ်ား ပိုက်ယ္လာသည္။)
ဦးၾကည္ေမာင္က မ်က္ႏွာ ျပံဳးၿဖီးၿဖီး နဲ႔ပဲ
“သူတို႔ မၾကားေအာင္ေျပာတာ..။ ၿပီးေတာ့ ဒီအထဲမွာ အသက္ႀကီးတဲ့ ဆရာႀကီး ဦးဝန္တို႔လို လူပါတယ္။ အင္မတန္မွ ခဲခဲယဥ္းယဥ္း ထိုင္ေနရတဲ့ မိုးကုတ္က ဆရာဝန္ႀကီး ဦးအုန္းေမာင္တို႔ လို ပါတယ္။ ဒီေလာက္ ေတာင္ စကားေတြေျပာ တာၾကားၿပီး တဲ့ အခါက်ေတာ့ နားၿငီးေနလိမ့္မယ္ လို႔ ဆိုေတာ့ ..။ကေလးက အဘ သည္လိုဆို ဒ႑ာရီ တစ္ခု ေျပာျပပါလို႔ ဆိုတယ္။ ေအး.. အဲလိုဆို ငါေတာ့ ဒ႑ာရီ တစ္ခု ၾကံမွပဲလို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ တကယ္ျဖစ္တဲ့ အက်ိဳးအေၾကာင္းတစ္ခုေျပာျပပါမယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္တာလည္း မဟုတ္ပါဘူး ခင္ဗ်ာ။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ မိုင္ေပါင္း သံုးေထာင္ေလာက္ေဝးတဲ့ ေနရာမွာ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ လူေတြ အင္မတန္ ညံ့ဖ်င္းေနလို႔ တိုင္းျပည္ဟာ အင္မတန္ နစ္နာေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“...အဲဒီေတာ့ အစိုးရထဲမွာပါတဲ့ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ေယာက္နဲ႔ အရပ္သား တစ္ေယာက္နဲ႔ အင္မတန္ရင္းႏွီး ၾကပါတယ္။ အရပ္သသားက အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုကို အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ကို သြားေျပာတယ္။ သူငယ္ခ်င္း အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုကို မင့္ကို ေျပာခ်င္တယ္။ ငါ့ျခံထဲမွာ မေန႕ညက ဟို ၿဂိဳလ္ တစ္ခုကလာတဲ့ ထူးထူးဆန္းဆန္း လူေတြ ေရာက္ေနတယ္။ ေရာက္ေနၿပီးေတာ့ ငါတို႔တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာေနတယ္.. လို႔ ဆိုေတာ့ ။ ဟာ - တကယ္လား။ ဒါဆို - သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ခိုင္းမယ္ကြာ.. တဲ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲလို႔
အရပ္သားက ေမးတယ္။ ဒီေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္က ...ဟာ မင္းက ဘာျဖစ္လို႔ ေမးရတာလဲ။ သူတို႔က တစ္ျခားၿဂိဳလ္က လာတယ္ဆိုတာ ဒ႑ာရီ မဟုတ္ဘူးကြ။ ငါတို႔က ဒီတိုင္းျပည္ကို ဒို႔အုပ္ခ်ဳပ္မွ ရလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုေနတဲ့ ဟာကသာ ဒ႑ရီကြလို႔ ..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“.ဒီလိုဆိုရင္ ေစာေစာတံုးက လူႀကီးေတြကို လူငယ္ေတြက တစ္ေန႕လံုး အားသြင္းေပးထားတဲ့ ဟာေတြ နဲနဲေတာ့ အေၾကာေတြ မ်ား ေလ်ာ့ကုန္မလားလို႔ပါ..”
ၿပီးေတာ့မွ စကားေျပာခြက္ကို ဖံုးထားတဲ့ လက္ကို ဖယ္လိုက္ပါတယ္..။ ၿပီး အသံနဲနဲျမႇင့္ၿပီး
“ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ဗဟိုဦးစီး အဖြဲ႕ဝင္မ်ားနဲ႕ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား ခင္ဗ်ား...။ အလြန္တရာ က်က္သေရ မဂၤလာနဲ႕ ျပည့္စံုတဲ့ မဟတၲမ ဂႏၵီ ခန္းမေဆာင္ႀကီးထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ (၂) ရက္ၾကာေအာင္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကၿပီး ပါၿပီ။ ေရွ႕လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ပတ္သက္လို႔လည္း အေၾကအလည္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး.. ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားလည္း ခ်ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အပင္ပန္းခံၿပီး က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားဟာအလြန္တရာ အက်ိဳးရွိပါလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အဓိကထားၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ အခ်က္
ေတြထဲမွာ အေျခခံဥပေဒ အေၾကာင္း၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရး အေၾကာင္း၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ေခၚယူေရး အေၾကာင္း၊ အဲဒီ အခ်က္သံုးခ်က္က အဓိက ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒါေတြကို ျပည့္ျပည့္ဝ၀ ေျပာဆိုၿပီး ျဖစ္ေတာ့ က်ေနာ့္ အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒါကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ၿပီး ေျပာဆိုလို တဲ့ အရာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး...။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ က်ေနာ့္ကိုယ္ပိုင္ က်ေနာ္ေပးခ်င္တဲ့ မွတ္ခ်က္အနည္းငယ္ေလာက္ကို ေက်ာ႐ိုးေလာက္သေဘာ ေျပာျပပါမယ္”
(လက္ခုပ္သံမ်ား)
“အေျခခံဥပေဒ ဆိုတာ ေရးတဲ့အခါမွာ ေပ်ာ့ေျပာင္း ေအာင္ေရးရပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို ဖလက္ေဇးဘယ္လတီ (Flexibility) ေပါ့။ ဖလက္ေဇဘယ္လတီေပါ့။ ေပ်ာ့ေျပာင္းေအာင္ေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အေျခခံဥပေဒမ်ားဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ရာသက္ပန္ အတည္ျဖစ္တဲ့ ထံုးစံမရွိပါဘူး။ အေမရိက အေျခခံဥပေဒ ေတာင္မွဘဲ (၂၈)ႀကိမ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ ရပါၿပီ။ ပထမ အႀကိမ္ကေတာ့ ဒီအေျခခံဥပေဒဆြဲၿပီးေတာ့ မေရွးမေႏွာင္းဘဲ ဆယ္ႀကိမ္ျပင္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးျပင္တဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ အခုအထိ မၿပီးႏိုင္ေသးပါဘူး။ အတည္ျပဳခ်က္မရေသးပါဘူး..”
(လက္ခုပ္သံမ်ား)
“ အဲလိုဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႕လူေတြက အေျခခံဥပေဒဆိုတာဟာ အင္မတန္မွ မြန္ျမတ္တဲ့ တရားမ်ားလားလို႔ ေပါ့ (Sacred) ေဆးခရက္ဆိုတဲ့ စကား၊ ေနာက္တစ္ခုက ဒါဟာ တစ္ခါလုပ္ခဲ့လို႔ရွိရင္ ရာသက္ပန္ တည္တယ္ (Permenent) ပါမင္းနင့္ ဆိုတဲ့စကား၊ အဲဒီလို သူတို႔ ယူဆပါတယ္။ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ အေျခခံဥပေဒ ဆိုတဲ့ဟာ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးမ်ား၊ ေမာ္ကြန္းထိုးထားသလို သာမာန္လူေတြ ျမင္ႏိုင္တဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆဟန္တူပါ တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ လက္ေတြ႕အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ လူမ်ားကေတာ့ ဒီလိုမယူဆပါဘူး။ လက္ေတြ႕အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ တကယ့္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးေတြထဲမွာ ဟိုး .. ေရွးတံုးက ကြယ္လြန္ ခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက သူတို႔ ရဲ႕လက္ေတြနဲ႕ အခုေခတ္ လူေတြရဲ႕ လည္ဂုတ္ကို စမ္းၿပီးေတာ့ ဆြဲထားတာမ်ိဳး မျဖစ္ေစသင့္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒ ဟာ ေခတ္နဲ႕လိုက္လို႔ အေျခအေနနဲ႕ လိုက္လို႕ ေျပာင္းလဲရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (၄၇) ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက ဘာလုပ္ထားတယ္၊ ညာလုပ္ထားတယ္ ဆိုတာ ေခတ္နဲ႕မေလ်ာ္ရင္ ေျပာင္းလဲလိုက္တာ
ေပါ့”
(လက္ခုပ္သံမ်ား)
“ ညီမေလး အရပ္ပုပါတယ္။ အရပ္ရွည္ေအာင္ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲေမးေတာ့ ေဒါက္ျမင့္ဖိနပ္စီးလိုက္ပါ ဆိုသလိုေပါ့”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ ၿဗိတိသွ် အေျခခံဥပေဒမွာ ဘယ္လိုေတာင္ ေျပာၾကသလဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသားရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ကို အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ျဖစ္ေအာင္
ေျပာင္းလဲလို႔ မရတာကလြဲရင္ က်န္တာအားလံုး ေျပာင္းလဲလို႔ ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဟာ.. ဒါဆိုရင္
အားလံုးသေဘာေပါက္ပါၿပီ”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ေနာက္တစ္ခု ..ဘယ္သူ႔အတြက္ေရးသလဲလို႔ ေမးရမယ္။ ျပည္သူ႕အတြက္ေရးတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ေရးတယ္လို႔ေျပာရမယ္ ...မ႑ိဳင္ႀကီး သံုးခုရွိတယ္။ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္၊ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ ဆိုတာရွိတယ္။ ဒီမ႑ိဳင္သံုးခုက ဘယ္သူ႔အတြက္ ကာကြယ္ေပးသလဲ ဆိုေတာ့ သာမာန္ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ေပးတဲ့ မ႑ိဳင္ေတြ ျဖစ္ပါ တယ္..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ဘာတဲ့ .. ျပည္သူလူထု လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသား စည္း႐ံုးအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း၊ ေပါင္းသင္း သြားလာ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ အျပည့္အစံုပဲ၊ ဒါေတြကို ဥပေဒျပဳမ႑ိဳင္က က်ဴးေက်ာ္လႊမ္းမိုးမယ္။ တရား စီရင္ေရးမ႑ိဳင္က က်ဴးေက်ာ္လႊမ္းမိုးမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီမ႑ိဳင္ သံုးခုက သူတို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားနဲ႕ က်ဴးေက်ာ္တဲ့ မ႑ိဳင္တစ္ခုကို အျမဲခ်ိန္ခြင္လွ်ာလို ညီမွ်ေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ မတရား မျပဳက်င့္ႏိုင္ေအာင္
ခ်က္အင္ဘဲလန္႔ (Check and Balence) ဆိုတဲ့ဟာေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ေထထားတယ္။ ထိန္းထားတယ္။ အဲလိုလုပ္ရပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ဒီမ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို ဘယ္သူေရးသလဲဆိုေတာ့ ျပည္သူေတြက ေရးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမ႑ိဳင္သံုးခုက ျပည္သူေတြကို ဖိနပ္လို နင္းထားလို႔မရပါဘူး”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ ဒီေတာ့ တိုတိုနဲ႔ရွင္းရွင္းေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီဥပေဒျပဳမ႑ိဳင္ကို ထိပ္မွာတင္ထားတာဟာ မိဘျပည္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မိဘ
ျပည္သူေတြ စိတ္မခ်မ္းသာမဲ့ အေျခခံ ဥပေဒမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုမွ မေရးဘူး ဆိုၿပီး သတိထားရင္ ဒါလြယ္လြယ္နဲ႔ ၿပီးပါတယ္ခင္ဗ်ား ..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ေနာက္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရး အေၾကာင္းေျပာပါမယ္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးဆိုတာဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႕ ဘယ္သူနဲ႔ ဘယ္သူရယ္လို႔
နာမည္တပ္ေရးေနစရာလဲ မလိုပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ဒီအလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာဟာ ျပႆနာ ရွိတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ လူ႕ေလာကမွာ ျပႆနာေတြ ဒလၾကမ္းျပည့္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာေတြကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းတဲ့ အလုပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရး အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားကိုမွ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့ အခါမွာ လူနည္းစုဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္ရွင္နဲ႕ အလုပ္သမားနဲ႕ဘဲ ျဖစ္ေပေစ ေပါင္းသင္းဆက္ ဆံေရး နယ္ပယ္ အားလံုးမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ျပႆနာေတြ ေျပလည္ေအာင္ ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါက်လို႔ရွိရင္ သူ႕ဝါဒ၊ သူ႕အခြင့္အေရး၊ ဖ်က္ဆီးဖို႕ ၊ ကိုယ့္ဝါဒ ကိုယ့္အခြင့္အေရးကို သူကလည္း ဖ်က္ဆီးဖို႕၊ ေျပာင္းလဲဖို႔၊ ဒီလိုႀကိဳးစားတာဟာ ေဆြးေႏြးတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ လည္ပင္းညႇစ္ၿပီးေတာ့ ဖ်က္ဆီးတာ ျဖစ္ပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႕ေဆြးေႏြးရမဲ့ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ အယူဝါဒကိုမွ စြန္႕လႊတ္ဖို႕ မေျပာပါဘူး။ သူ႕ရပ္တည္ခ်က္ေတြကို ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ က်ေနာ္တို႕ လံုးဝ ႀကိဳးစားလိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔မွာ ခံစားရခ်က္ေတြ သူ႕ဘက္က ခံစားရခ်က္ေတြဟာ အေၾကာင္းမွန္ေတြ ဖက္စ္ (Facts) လား..။ အမွန္လား..။ တကယ္ရွိရဲ႕လား..။ စိတ္ကူးေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတာေတြလား..။ ဒါေတြကို ေျပလည္ေအာင္ သူနဲ႕ ကိုယ္ နဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြ ကို အျပည့္အဝ ေျပာဆိုၾကၿပီးေတာ့မွ အလုပ္လုပ္လို႕ ျဖစ္ေအာင္ ေနရာတစ္ခုကို ရွာၾကဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ က်ေနာ္တို႔မွာ နစ္နာခ်က္ေတြရွိသလို သူတို႔မွာ နစ္နာခ်က္ေတြရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ရွိသလို သူတို႔မွာလည္း စိုးရိမ္ခ်က္ေတြရွိမယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“သူ႕ရာထူး သူ႕ထမင္းစားေရး၊ သူကေလးေက်ာင္းထားေရး..၊ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြနဲ႔ တင့္ေတာင့္တင့္တယ္ ေနေရး..၊ က်ေနာ္တို႔မွာလည္း ဒီအလားတူ ျပႆနာေတြရွိပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ ေနေရး၊ စားေရး၊ ဝတ္ေရး က်ေနာ္တို႔ သားသမီးမ်ား က်ေနာ္တို႔ ေဆြမ်ိဳးစုမ်ား၊ ခ်မ္းသာဖို႕ ဟာလည္း သူ႕ဘက္က ဂ႐ုစိုက္ဖို႕ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဂ႐ုစိုက္ဘို႕ ဟာေတြဟာ ဘယ္ေနရာေတြမွာ ရွိတယ္။ တကယ္ဘဲ ရွိတယ္ဆိုတာ သိေအာင္ တင္ျပရမယ္။ သူ႕ကိုလည္းေကာင္း၊သူ႕အခြင့္အေရးေတြကိုလည္းေကာင္း က်ေနာ္တို႕မနင္းဘူး၊ မခ်ိဳးဘူး၊ မေဖာက္ဘူး၊ က်ေနာ္တို႕အခြင့္အေရးကိုလည္း မနင္းနဲ႕ မခ်ိဳးနဲ႕ မေဖာက္နဲ႕ အဲဒါဆို အလုပ္ျဖစ္ေရာ..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“သူ႕အေျခအေနလံုးဝ ေျပာင္းေအာင္ က်ေနာ္တို႕မလုပ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အေျခအေနကိုလည္း လံုးဝ ပ်က္ျပားေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႕။ အဲဒီေရခ်ိန္ကို ဘာျဖစ္လို႕ရွာမေတြ႕ႏိုင္သလဲ ”
(ဩဘာသံမ်ား)
“လူေတာ္ေတြဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို လက္ခေမာင္းခတ္ၿပီး ..က်ဳပ္သိပ္ေတာ္တယ္... လို႔ ေအာ္ဟစ္ျပဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္ဆိုရင္
လံုးဝ မေတာ္ဘူး။ က်ေနာ္ဟာ ..အာဝါးရား.. ဘဲ။ လမ္းေပၚက ေကာင္ဘဲ”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ဒါေပမဲ့ ျပႆနာေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းတတ္တဲ့သူမွ တကယ္ေတာ္တာ။ ေျပလည္ေအာင္ ျပႆနာ မေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ သူ႕ဟာသူ မိုးလား ကဲလား ဘာဘဲ ေျပာေျပာ (လက္တဘက္ထဲ လက္ခုပ္တီးဟန္လုပ္ျပ) .. ဒါလုပ္ေနတာပဲလို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“.. က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ခံစားခ်က္ေတြကို အျပည့္အဝ ေျပာမယ္။ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ခံစားခ်က္ေတြကို အျပည့္အဝ ေျပာမယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါမယ္ ဘယ္ပံု ဘယ္နည္းကို စံ ထားၿပီးေတာ့ ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္ၾကမယ္ ဆိုတာ .. အဲဒီတစ္ခုသာ
အတည္ျပဳႏိုင္ပါေစ။ က်န္တာဘာတစ္ခုမွ အခက္အခဲမရွိပါဘူး”
(ဩဘာသံမ်ား)
“က်ေနာ္တို႔က ဒီတိုင္းျပည္မွာေနၿပီး ဒီတိုင္းျပည္မွာ ေသၾကမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံျခားသားေတြ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က အဏုျမဴဗံုးေတြနဲ႕ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ ပစ္ဖို႔မဟုတ္ဘူး”
(ဩဘာသံမ်ား) .. ..
“အေမရိကန္နဲ႕ ႐ုရွားေတြနဲ႕ တင္းမာတာမ်ိဳး၊ က်ေနာ္တို႔မွာ တင္းမာစရာ တစ္ခုမွ မေတြ႕ပါဘူး။ ဘာျပဳလို႔ က်ေနာ္တို႔အခ်င္းခ်င္း
ဆက္သြယ္ေရး ဒါေလာက္ခက္ခဲေနၾကရတာလဲ”
(ဩဘာသံမ်ား) .. .. ..
“ ဒါ လြယ္လြယ္ကေလးရယ္။ ဒီကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ တူညီၾကတဲ့ ဆႏၵေတြကို ထုတ္ေဖာ္ၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကဖို႕ပဲ လိုပါတယ္ ခင္ဗ်ား.. ။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္ရွည္ရွည္လ်ားလ်ား ေျပာရင္း တစ္ခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ေျပာမယ္ဆိုၿပီး ေျခာက္ခ်က္ျဖစ္သြားမွာ စိုးလို႔ ဒီမွာဘဲ ႏႈတ္ခမ္းသပ္ပါမယ္”
(ဩဘာသံမ်ား).
“အင္အားအျပည့္နဲ႔ ဝင့္ၾကြားစြာ ဂႏၵီခန္းမသို႕ ေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ .. က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ညီအစ္ကို၊
ေမာင္ႏွမတို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ပူးေပါင္းေဆြးေႏြးပြဲမွ ရရွိအပ္တဲ့ အသိ၊ ဗဟုသုတ၊ စိတ္ဓါတ္တို႔နဲ႕ မူလရွိၿပီးျဖစ္တဲ့ အလြန္ေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓါတ္၊
ဇြဲ၊ အင္အားတို႔ကို ဆထက္ထမ္းပိုး တိုးတက္ ေအာင္ ဦးခင္ေမာင္ေဆြတို႔၊ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္တို႔ရဲ႕ ႏုနယ္ပ်ိဳျမစ္တဲ့ ဘက္ထရီေတြနဲ႕ ေကာင္းေကာင္း အားသြင္းေပးခဲ့ပါၿပီ”
(ဩဘာသံမ်ား) ..
“ ဤခန္းမထဲက ထြက္သြားတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ေနရာ အသီးသီးကို ျပန္တဲ့အခါမွာ တိုင္းျပည္အတြက္ ခါတိုင္းထက္ တိုးတက္ၿပီး
လုပ္ေဆာင္ၾကပါမယ္ဆိုတဲ့ ထက္ျမက္တဲ့ အဓိ႒ာန္နဲ႕ မိမိတို႔ေဒသ အသီးသီးမွာ ရွိၾကတဲ့ မိမိတို႔ရဲ႕ မိဘျပည္သူေတြကို လုပ္ေကြ်းႏိုင္ၾကပါေစလို႔ .. ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီမ်ားရဲ႕ ကိုယ္စား က်ေနာ္က ဆုေတာင္းရင္း ဤအစည္းအေဝးႀကီးကို ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားနဲ႕ ေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးဆံုးမယ္ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း .. .. ႐ိုေသေလးျမတ္စြာ ေၾကညာ အပ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား.”
.(ရွည္လ်ားေသာ ဩဘာသံမ်ား)။
ေနာက္ဆံုးအစီအစဥ္အေနနဲ႔ေတာ့ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား အျဖစ္ ၊မဆလ..ပံုစံအတိုင္း...ေလးခု..တို႔အေရး .ငါးခု...ေအာင္ရမည္..မူနဲ ႔
(၁) အမ်ိဳး သားဒီမို ကေရစီ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ ဥကဌ ဦးတင္ဦး၊အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင္႔တကြ နိုင္ငံ ေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအားလံုးလြတ္ေျမာက္ေရး
(တို႔ အေရး....တို႔ အေရး)
(၂)ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ အျမန္ေခၚယူေရး (တို ့အေရး....တို ့အေရး )
(၃)ေအးခ်မ္း ေခ်ာေမြ ့စြာ အာဏာလႊဲ ေျပာင္းေရး (တို ့အေရး...တို ့အေရး)
(၄)ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စုသစ္ တည္ေဆာက္ေရး (တို ့အေရး....တို ့အေရး)
(၅) ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ ပံု (ေအာင္ ရမည္....ေအာင္ ရမည္)
လက္သီးလက္ ေမာင္း တန္းျပီး ေၾကြးေၾကာ္ လိုက္ၾကပါတယ္..။
ပဲခူးတိုင္း လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အုပ္စုလိုက္ဓါတ္ပံုရိုက္ၾကဦးမယ္ ဆိုလို ့ စင္ျမင္႔ ေပၚတက္ၾကပါတယ္..။လႊတ္ ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္တဲ႔ တိုင္းစည္းရံုး ေရးမွဴး ဦးနိုင္ဦး ၊ဦးသိန္းလြင္ နဲ႔ ေဒၚစန္းစန္းႏြဲ ့(သာယာဝတီ)တို ့လည္း အတူ ဓါတ္ပံုရိုက္ ၾက ပါတယ္..။တိုင္းတာ၀န္ခံ ဦးျမေလးကေတာ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တဦးလည္း ျဖစ္ရက္နဲ ႔ ဘာေၾကာင္႔မွန္းမသိ..။ဓါတ္ပံု ၀င္မရိုက္ပါဘူး..။ တခုခုေတာ႕ တခုခုပါပဲ..။
စင္ျမင့္ ေပၚက ျပန္ဆင္းေတာ့ ဆရာၾကီး မင္းသုဝဏ္ကို ထိုင္ျပီးဦးခ်ကန္ေတာ႔ ခဲ့ပါေသးတယ္...။
အျပင္က ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ လမ္းတေလွ်ာက္နဲ ့ကုန္သည္လမ္းတေလွ်ာက္မွာလည္း လူေတြၾကိတ္ၾကိတ္တိုး စည္ကားေနပါတယ္...။ ဒီေန ့ေတာ ့ မိုးမရြာလို ့ ေျခာက္ေျခာက္ေသြ ့ေသြ ့ဘဲ ျပန္နိုင္ခဲ ့ပါတယ္..။ အျပန္ေတာ ့ ေစာေသးတာ နဲ ့ ဘတ္စ္ကား နဲ ့ဘဲ ျပန္ျဖစ္ ခဲ ့ပါတယ္...။
(“ညီမေလး အရပ္ပုတယ္..။ေဒါက္ျမင္႔ဖိနပ္ စီးပါ”)
ၾသဂုတ္ ၂၁၊ ၂၀၁၄
ေနာက္ အစီအစဥ္ကေတာ့ သဘာပတိ ဦးၾကည္ေမာင္ရဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းပါ။ သူက မေန႔က အဖြင့္မိန္႔ခြန္း ေျပာကတည္းက ပရိသတ္
သေဘာက်သြားတာ သိေတာ့ အခ်ိဳး တစ္မ်ိဳး ခ်ိဳးလိုက္ပါတယ္။ မတ္ခြက္ကို လက္နဲ႔ တစ္ဝက္ေလာက္ အုပ္လိုက္ၿပီး
“အခုေျပာတာ နိဂံုးခ်ဳပ္ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အခုတင္က လဘက္ရည္ေသာက္ခ်ိန္မွာ က်ေနာ့ ေျမးလို အင္မတန္ခင္တဲ့ ကေလးနဲ႔ ေတြ႕တယ္...။ ငါ့ေတာ့ စကားေျပာခိုင္းျပန္ၿပီကြာ ..။ ငါကလည္း တစ္ခါေျပာ တစ္ခါဆိုသလို ျဖစ္ေနတယ္..”
ဒီအခ်ိန္မွာ ေအာက္ဘက္ လမ္းေပၚပရိသတ္ဆီက က်ယ္က်ယ္ေျပာပါဆိုတဲ့ အသံေတြထြက္လာတယ္။ ဦးၾကည္ေမာင္လည္း ဒီအသံေတြ ၾကားတယ္။ မ်က္ႏွာ ျပံဳးၿဖီးၿဖီးနဲ႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။
“မေန႔ကလည္း ေျပာရေသးတယ္ကြာ..။ ေနာက္ၿပီး ေတာ့ ဒီမွာလည္း အင္မတန္မွ စကားေျပာေကာင္းတဲ့ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ငါတို႔ ေရွ႕မွာ ေျပာသြားေတာ့ ငါေျပာေတာင္ မေျပာရဲေတာ့ဘူး..။ဒီေတာ့ ကေလးက ေျပာတယ္။ အဘ သူ႔ဆန္စား ရဲမွေပါ့ဗ်...တဲ့ ။ အဲလို ေၾကာင္လို႔မရဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့..”
( ေအာက္လမ္းမေပၚမွ မၾကားရဘူး က်ယ္က်ယ္ေျပာပါ ေအာ္သံမ်ား ပိုက်ယ္လာသည္။)
ဦးၾကည္ေမာင္က မ်က္ႏွာ ျပံဳးၿဖီးၿဖီး နဲ႔ပဲ
“သူတို႔ မၾကားေအာင္ေျပာတာ..။ ၿပီးေတာ့ ဒီအထဲမွာ အသက္ႀကီးတဲ့ ဆရာႀကီး ဦးဝန္တို႔လို လူပါတယ္။ အင္မတန္မွ ခဲခဲယဥ္းယဥ္း ထိုင္ေနရတဲ့ မိုးကုတ္က ဆရာဝန္ႀကီး ဦးအုန္းေမာင္တို႔ လို ပါတယ္။ ဒီေလာက္ ေတာင္ စကားေတြေျပာ တာၾကားၿပီး တဲ့ အခါက်ေတာ့ နားၿငီးေနလိမ့္မယ္ လို႔ ဆိုေတာ့ ..။ကေလးက အဘ သည္လိုဆို ဒ႑ာရီ တစ္ခု ေျပာျပပါလို႔ ဆိုတယ္။ ေအး.. အဲလိုဆို ငါေတာ့ ဒ႑ာရီ တစ္ခု ၾကံမွပဲလို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ တကယ္ျဖစ္တဲ့ အက်ိဳးအေၾကာင္းတစ္ခုေျပာျပပါမယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္တာလည္း မဟုတ္ပါဘူး ခင္ဗ်ာ။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ မိုင္ေပါင္း သံုးေထာင္ေလာက္ေဝးတဲ့ ေနရာမွာ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ လူေတြ အင္မတန္ ညံ့ဖ်င္းေနလို႔ တိုင္းျပည္ဟာ အင္မတန္ နစ္နာေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“...အဲဒီေတာ့ အစိုးရထဲမွာပါတဲ့ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ေယာက္နဲ႔ အရပ္သား တစ္ေယာက္နဲ႔ အင္မတန္ရင္းႏွီး ၾကပါတယ္။ အရပ္သသားက အင္မတန္မွ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုကို အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ကို သြားေျပာတယ္။ သူငယ္ခ်င္း အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥတစ္ခုကို မင့္ကို ေျပာခ်င္တယ္။ ငါ့ျခံထဲမွာ မေန႕ညက ဟို ၿဂိဳလ္ တစ္ခုကလာတဲ့ ထူးထူးဆန္းဆန္း လူေတြ ေရာက္ေနတယ္။ ေရာက္ေနၿပီးေတာ့ ငါတို႔တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာေနတယ္.. လို႔ ဆိုေတာ့ ။ ဟာ - တကယ္လား။ ဒါဆို - သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ခိုင္းမယ္ကြာ.. တဲ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲလို႔
အရပ္သားက ေမးတယ္။ ဒီေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္က ...ဟာ မင္းက ဘာျဖစ္လို႔ ေမးရတာလဲ။ သူတို႔က တစ္ျခားၿဂိဳလ္က လာတယ္ဆိုတာ ဒ႑ာရီ မဟုတ္ဘူးကြ။ ငါတို႔က ဒီတိုင္းျပည္ကို ဒို႔အုပ္ခ်ဳပ္မွ ရလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုေနတဲ့ ဟာကသာ ဒ႑ရီကြလို႔ ..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“.ဒီလိုဆိုရင္ ေစာေစာတံုးက လူႀကီးေတြကို လူငယ္ေတြက တစ္ေန႕လံုး အားသြင္းေပးထားတဲ့ ဟာေတြ နဲနဲေတာ့ အေၾကာေတြ မ်ား ေလ်ာ့ကုန္မလားလို႔ပါ..”
ၿပီးေတာ့မွ စကားေျပာခြက္ကို ဖံုးထားတဲ့ လက္ကို ဖယ္လိုက္ပါတယ္..။ ၿပီး အသံနဲနဲျမႇင့္ၿပီး
“ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ဗဟိုဦးစီး အဖြဲ႕ဝင္မ်ားနဲ႕ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား ခင္ဗ်ား...။ အလြန္တရာ က်က္သေရ မဂၤလာနဲ႕ ျပည့္စံုတဲ့ မဟတၲမ ဂႏၵီ ခန္းမေဆာင္ႀကီးထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ (၂) ရက္ၾကာေအာင္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကၿပီး ပါၿပီ။ ေရွ႕လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ပတ္သက္လို႔လည္း အေၾကအလည္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး.. ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားလည္း ခ်ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အပင္ပန္းခံၿပီး က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားဟာအလြန္တရာ အက်ိဳးရွိပါလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယံုၾကည္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အဓိကထားၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ အခ်က္
ေတြထဲမွာ အေျခခံဥပေဒ အေၾကာင္း၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရး အေၾကာင္း၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ေခၚယူေရး အေၾကာင္း၊ အဲဒီ အခ်က္သံုးခ်က္က အဓိက ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒါေတြကို ျပည့္ျပည့္ဝ၀ ေျပာဆိုၿပီး ျဖစ္ေတာ့ က်ေနာ့္ အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒါကို အက်ယ္ခ်ဲ႕ၿပီး ေျပာဆိုလို တဲ့ အရာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး...။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ က်ေနာ့္ကိုယ္ပိုင္ က်ေနာ္ေပးခ်င္တဲ့ မွတ္ခ်က္အနည္းငယ္ေလာက္ကို ေက်ာ႐ိုးေလာက္သေဘာ ေျပာျပပါမယ္”
(လက္ခုပ္သံမ်ား)
“အေျခခံဥပေဒ ဆိုတာ ေရးတဲ့အခါမွာ ေပ်ာ့ေျပာင္း ေအာင္ေရးရပါတယ္။ အဂၤလိပ္လို ဖလက္ေဇးဘယ္လတီ (Flexibility) ေပါ့။ ဖလက္ေဇဘယ္လတီေပါ့။ ေပ်ာ့ေျပာင္းေအာင္ေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အေျခခံဥပေဒမ်ားဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ရာသက္ပန္ အတည္ျဖစ္တဲ့ ထံုးစံမရွိပါဘူး။ အေမရိက အေျခခံဥပေဒ ေတာင္မွဘဲ (၂၈)ႀကိမ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ ရပါၿပီ။ ပထမ အႀကိမ္ကေတာ့ ဒီအေျခခံဥပေဒဆြဲၿပီးေတာ့ မေရွးမေႏွာင္းဘဲ ဆယ္ႀကိမ္ျပင္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးျပင္တဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ အခုအထိ မၿပီးႏိုင္ေသးပါဘူး။ အတည္ျပဳခ်က္မရေသးပါဘူး..”
(လက္ခုပ္သံမ်ား)
“ အဲလိုဆိုေတာ့ တခ်ိဳ႕လူေတြက အေျခခံဥပေဒဆိုတာဟာ အင္မတန္မွ မြန္ျမတ္တဲ့ တရားမ်ားလားလို႔ ေပါ့ (Sacred) ေဆးခရက္ဆိုတဲ့ စကား၊ ေနာက္တစ္ခုက ဒါဟာ တစ္ခါလုပ္ခဲ့လို႔ရွိရင္ ရာသက္ပန္ တည္တယ္ (Permenent) ပါမင္းနင့္ ဆိုတဲ့စကား၊ အဲဒီလို သူတို႔ ယူဆပါတယ္။ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ အေျခခံဥပေဒ ဆိုတဲ့ဟာ ေက်ာက္တိုင္ႀကီးမ်ား၊ ေမာ္ကြန္းထိုးထားသလို သာမာန္လူေတြ ျမင္ႏိုင္တဲ့ဟာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆဟန္တူပါ တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ လက္ေတြ႕အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ လူမ်ားကေတာ့ ဒီလိုမယူဆပါဘူး။ လက္ေတြ႕အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ တကယ့္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးေတြထဲမွာ ဟိုး .. ေရွးတံုးက ကြယ္လြန္ ခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက သူတို႔ ရဲ႕လက္ေတြနဲ႕ အခုေခတ္ လူေတြရဲ႕ လည္ဂုတ္ကို စမ္းၿပီးေတာ့ ဆြဲထားတာမ်ိဳး မျဖစ္ေစသင့္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒ ဟာ ေခတ္နဲ႕လိုက္လို႔ အေျခအေနနဲ႕ လိုက္လို႕ ေျပာင္းလဲရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ (၄၇) ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒက ဘာလုပ္ထားတယ္၊ ညာလုပ္ထားတယ္ ဆိုတာ ေခတ္နဲ႕မေလ်ာ္ရင္ ေျပာင္းလဲလိုက္တာ
ေပါ့”
(လက္ခုပ္သံမ်ား)
“ ညီမေလး အရပ္ပုပါတယ္။ အရပ္ရွည္ေအာင္ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲေမးေတာ့ ေဒါက္ျမင့္ဖိနပ္စီးလိုက္ပါ ဆိုသလိုေပါ့”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ ၿဗိတိသွ် အေျခခံဥပေဒမွာ ဘယ္လိုေတာင္ ေျပာၾကသလဲဆိုေတာ့ အမ်ိဳးသားရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ကို အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ျဖစ္ေအာင္
ေျပာင္းလဲလို႔ မရတာကလြဲရင္ က်န္တာအားလံုး ေျပာင္းလဲလို႔ ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ဟာ.. ဒါဆိုရင္
အားလံုးသေဘာေပါက္ပါၿပီ”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ေနာက္တစ္ခု ..ဘယ္သူ႔အတြက္ေရးသလဲလို႔ ေမးရမယ္။ ျပည္သူ႕အတြက္ေရးတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ေရးတယ္လို႔ေျပာရမယ္ ...မ႑ိဳင္ႀကီး သံုးခုရွိတယ္။ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္၊ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ ဆိုတာရွိတယ္။ ဒီမ႑ိဳင္သံုးခုက ဘယ္သူ႔အတြက္ ကာကြယ္ေပးသလဲ ဆိုေတာ့ သာမာန္ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ေပးတဲ့ မ႑ိဳင္ေတြ ျဖစ္ပါ တယ္..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ဘာတဲ့ .. ျပည္သူလူထု လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသား စည္း႐ံုးအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း၊ ေပါင္းသင္း သြားလာ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ အျပည့္အစံုပဲ၊ ဒါေတြကို ဥပေဒျပဳမ႑ိဳင္က က်ဴးေက်ာ္လႊမ္းမိုးမယ္။ တရား စီရင္ေရးမ႑ိဳင္က က်ဴးေက်ာ္လႊမ္းမိုးမယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီမ႑ိဳင္ သံုးခုက သူတို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားနဲ႕ က်ဴးေက်ာ္တဲ့ မ႑ိဳင္တစ္ခုကို အျမဲခ်ိန္ခြင္လွ်ာလို ညီမွ်ေအာင္လုပ္ေပးတယ္။ မတရား မျပဳက်င့္ႏိုင္ေအာင္
ခ်က္အင္ဘဲလန္႔ (Check and Balence) ဆိုတဲ့ဟာေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ေထထားတယ္။ ထိန္းထားတယ္။ အဲလိုလုပ္ရပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ဒီမ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို ဘယ္သူေရးသလဲဆိုေတာ့ ျပည္သူေတြက ေရးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမ႑ိဳင္သံုးခုက ျပည္သူေတြကို ဖိနပ္လို နင္းထားလို႔မရပါဘူး”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ ဒီေတာ့ တိုတိုနဲ႔ရွင္းရွင္းေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီဥပေဒျပဳမ႑ိဳင္ကို ထိပ္မွာတင္ထားတာဟာ မိဘျပည္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မိဘ
ျပည္သူေတြ စိတ္မခ်မ္းသာမဲ့ အေျခခံ ဥပေဒမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုမွ မေရးဘူး ဆိုၿပီး သတိထားရင္ ဒါလြယ္လြယ္နဲ႔ ၿပီးပါတယ္ခင္ဗ်ား ..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ေနာက္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရး အေၾကာင္းေျပာပါမယ္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးဆိုတာဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႕ ဘယ္သူနဲ႔ ဘယ္သူရယ္လို႔
နာမည္တပ္ေရးေနစရာလဲ မလိုပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ဒီအလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ေနရာမွာ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာဟာ ျပႆနာ ရွိတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အလုပ္လုပ္ရပါတယ္။ လူ႕ေလာကမွာ ျပႆနာေတြ ဒလၾကမ္းျပည့္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပႆနာေတြကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းတဲ့ အလုပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရး အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားကိုမွ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့ အခါမွာ လူနည္းစုဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္ရွင္နဲ႕ အလုပ္သမားနဲ႕ဘဲ ျဖစ္ေပေစ ေပါင္းသင္းဆက္ ဆံေရး နယ္ပယ္ အားလံုးမွာ ေတြ႕ရတဲ့ ျပႆနာေတြ ေျပလည္ေအာင္ ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါက်လို႔ရွိရင္ သူ႕ဝါဒ၊ သူ႕အခြင့္အေရး၊ ဖ်က္ဆီးဖို႕ ၊ ကိုယ့္ဝါဒ ကိုယ့္အခြင့္အေရးကို သူကလည္း ဖ်က္ဆီးဖို႕၊ ေျပာင္းလဲဖို႔၊ ဒီလိုႀကိဳးစားတာဟာ ေဆြးေႏြးတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ လည္ပင္းညႇစ္ၿပီးေတာ့ ဖ်က္ဆီးတာ ျဖစ္ပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႕ေဆြးေႏြးရမဲ့ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ အယူဝါဒကိုမွ စြန္႕လႊတ္ဖို႕ မေျပာပါဘူး။ သူ႕ရပ္တည္ခ်က္ေတြကို ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ က်ေနာ္တို႕ လံုးဝ ႀကိဳးစားလိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔မွာ ခံစားရခ်က္ေတြ သူ႕ဘက္က ခံစားရခ်က္ေတြဟာ အေၾကာင္းမွန္ေတြ ဖက္စ္ (Facts) လား..။ အမွန္လား..။ တကယ္ရွိရဲ႕လား..။ စိတ္ကူးေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတာေတြလား..။ ဒါေတြကို ေျပလည္ေအာင္ သူနဲ႕ ကိုယ္ နဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြ ကို အျပည့္အဝ ေျပာဆိုၾကၿပီးေတာ့မွ အလုပ္လုပ္လို႕ ျဖစ္ေအာင္ ေနရာတစ္ခုကို ရွာၾကဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ က်ေနာ္တို႔မွာ နစ္နာခ်က္ေတြရွိသလို သူတို႔မွာ နစ္နာခ်က္ေတြရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ရွိသလို သူတို႔မွာလည္း စိုးရိမ္ခ်က္ေတြရွိမယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“သူ႕ရာထူး သူ႕ထမင္းစားေရး၊ သူကေလးေက်ာင္းထားေရး..၊ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြနဲ႔ တင့္ေတာင့္တင့္တယ္ ေနေရး..၊ က်ေနာ္တို႔မွာလည္း ဒီအလားတူ ျပႆနာေတြရွိပါတယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ ေနေရး၊ စားေရး၊ ဝတ္ေရး က်ေနာ္တို႔ သားသမီးမ်ား က်ေနာ္တို႔ ေဆြမ်ိဳးစုမ်ား၊ ခ်မ္းသာဖို႕ ဟာလည္း သူ႕ဘက္က ဂ႐ုစိုက္ဖို႕ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဂ႐ုစိုက္ဘို႕ ဟာေတြဟာ ဘယ္ေနရာေတြမွာ ရွိတယ္။ တကယ္ဘဲ ရွိတယ္ဆိုတာ သိေအာင္ တင္ျပရမယ္။ သူ႕ကိုလည္းေကာင္း၊သူ႕အခြင့္အေရးေတြကိုလည္းေကာင္း က်ေနာ္တို႕မနင္းဘူး၊ မခ်ိဳးဘူး၊ မေဖာက္ဘူး၊ က်ေနာ္တို႕အခြင့္အေရးကိုလည္း မနင္းနဲ႕ မခ်ိဳးနဲ႕ မေဖာက္နဲ႕ အဲဒါဆို အလုပ္ျဖစ္ေရာ..”
(ဩဘာသံမ်ား)
“သူ႕အေျခအေနလံုးဝ ေျပာင္းေအာင္ က်ေနာ္တို႕မလုပ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အေျခအေနကိုလည္း လံုးဝ ပ်က္ျပားေအာင္ မလုပ္ပါနဲ႕။ အဲဒီေရခ်ိန္ကို ဘာျဖစ္လို႕ရွာမေတြ႕ႏိုင္သလဲ ”
(ဩဘာသံမ်ား)
“လူေတာ္ေတြဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို လက္ခေမာင္းခတ္ၿပီး ..က်ဳပ္သိပ္ေတာ္တယ္... လို႔ ေအာ္ဟစ္ျပဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္ဆိုရင္
လံုးဝ မေတာ္ဘူး။ က်ေနာ္ဟာ ..အာဝါးရား.. ဘဲ။ လမ္းေပၚက ေကာင္ဘဲ”
(ဩဘာသံမ်ား)
“ဒါေပမဲ့ ျပႆနာေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းတတ္တဲ့သူမွ တကယ္ေတာ္တာ။ ေျပလည္ေအာင္ ျပႆနာ မေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ သူ႕ဟာသူ မိုးလား ကဲလား ဘာဘဲ ေျပာေျပာ (လက္တဘက္ထဲ လက္ခုပ္တီးဟန္လုပ္ျပ) .. ဒါလုပ္ေနတာပဲလို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္”
(ဩဘာသံမ်ား)
“.. က်ေနာ္တို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ခံစားခ်က္ေတြကို အျပည့္အဝ ေျပာမယ္။ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ခံစားခ်က္ေတြကို အျပည့္အဝ ေျပာမယ္။ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါမယ္ ဘယ္ပံု ဘယ္နည္းကို စံ ထားၿပီးေတာ့ ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္ၾကမယ္ ဆိုတာ .. အဲဒီတစ္ခုသာ
အတည္ျပဳႏိုင္ပါေစ။ က်န္တာဘာတစ္ခုမွ အခက္အခဲမရွိပါဘူး”
(ဩဘာသံမ်ား)
“က်ေနာ္တို႔က ဒီတိုင္းျပည္မွာေနၿပီး ဒီတိုင္းျပည္မွာ ေသၾကမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံျခားသားေတြ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က အဏုျမဴဗံုးေတြနဲ႕ တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ ပစ္ဖို႔မဟုတ္ဘူး”
(ဩဘာသံမ်ား) .. ..
“အေမရိကန္နဲ႕ ႐ုရွားေတြနဲ႕ တင္းမာတာမ်ိဳး၊ က်ေနာ္တို႔မွာ တင္းမာစရာ တစ္ခုမွ မေတြ႕ပါဘူး။ ဘာျပဳလို႔ က်ေနာ္တို႔အခ်င္းခ်င္း
ဆက္သြယ္ေရး ဒါေလာက္ခက္ခဲေနၾကရတာလဲ”
(ဩဘာသံမ်ား) .. .. ..
“ ဒါ လြယ္လြယ္ကေလးရယ္။ ဒီကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ တူညီၾကတဲ့ ဆႏၵေတြကို ထုတ္ေဖာ္ၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးၿပီးေတာ့ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကဖို႕ပဲ လိုပါတယ္ ခင္ဗ်ား.. ။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္ရွည္ရွည္လ်ားလ်ား ေျပာရင္း တစ္ခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ေျပာမယ္ဆိုၿပီး ေျခာက္ခ်က္ျဖစ္သြားမွာ စိုးလို႔ ဒီမွာဘဲ ႏႈတ္ခမ္းသပ္ပါမယ္”
(ဩဘာသံမ်ား).
“အင္အားအျပည့္နဲ႔ ဝင့္ၾကြားစြာ ဂႏၵီခန္းမသို႕ ေရာက္ရွိလာၾကတဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ .. က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ညီအစ္ကို၊
ေမာင္ႏွမတို႔ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ပူးေပါင္းေဆြးေႏြးပြဲမွ ရရွိအပ္တဲ့ အသိ၊ ဗဟုသုတ၊ စိတ္ဓါတ္တို႔နဲ႕ မူလရွိၿပီးျဖစ္တဲ့ အလြန္ေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓါတ္၊
ဇြဲ၊ အင္အားတို႔ကို ဆထက္ထမ္းပိုး တိုးတက္ ေအာင္ ဦးခင္ေမာင္ေဆြတို႔၊ ရွမ္းျပည္က ကိုယ္စားလွယ္တို႔ရဲ႕ ႏုနယ္ပ်ိဳျမစ္တဲ့ ဘက္ထရီေတြနဲ႕ ေကာင္းေကာင္း အားသြင္းေပးခဲ့ပါၿပီ”
(ဩဘာသံမ်ား) ..
“ ဤခန္းမထဲက ထြက္သြားတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ေနရာ အသီးသီးကို ျပန္တဲ့အခါမွာ တိုင္းျပည္အတြက္ ခါတိုင္းထက္ တိုးတက္ၿပီး
လုပ္ေဆာင္ၾကပါမယ္ဆိုတဲ့ ထက္ျမက္တဲ့ အဓိ႒ာန္နဲ႕ မိမိတို႔ေဒသ အသီးသီးမွာ ရွိၾကတဲ့ မိမိတို႔ရဲ႕ မိဘျပည္သူေတြကို လုပ္ေကြ်းႏိုင္ၾကပါေစလို႔ .. ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီမ်ားရဲ႕ ကိုယ္စား က်ေနာ္က ဆုေတာင္းရင္း ဤအစည္းအေဝးႀကီးကို ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားနဲ႕ ေအာင္ျမင္စြာ ၿပီးဆံုးမယ္ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း .. .. ႐ိုေသေလးျမတ္စြာ ေၾကညာ အပ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား.”
.(ရွည္လ်ားေသာ ဩဘာသံမ်ား)။
ေနာက္ဆံုးအစီအစဥ္အေနနဲ႔ေတာ့ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား အျဖစ္ ၊မဆလ..ပံုစံအတိုင္း...ေလးခု..တို႔အေရး .ငါးခု...ေအာင္ရမည္..မူနဲ ႔
(၁) အမ်ိဳး သားဒီမို ကေရစီ အဖြဲ ့ခ်ဳပ္ ဥကဌ ဦးတင္ဦး၊အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင္႔တကြ နိုင္ငံ ေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအားလံုးလြတ္ေျမာက္ေရး
(တို႔ အေရး....တို႔ အေရး)
(၂)ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ အျမန္ေခၚယူေရး (တို ့အေရး....တို ့အေရး )
(၃)ေအးခ်မ္း ေခ်ာေမြ ့စြာ အာဏာလႊဲ ေျပာင္းေရး (တို ့အေရး...တို ့အေရး)
(၄)ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စုသစ္ တည္ေဆာက္ေရး (တို ့အေရး....တို ့အေရး)
(၅) ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ ပံု (ေအာင္ ရမည္....ေအာင္ ရမည္)
လက္သီးလက္ ေမာင္း တန္းျပီး ေၾကြးေၾကာ္ လိုက္ၾကပါတယ္..။
ပဲခူးတိုင္း လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အုပ္စုလိုက္ဓါတ္ပံုရိုက္ၾကဦးမယ္ ဆိုလို ့ စင္ျမင္႔ ေပၚတက္ၾကပါတယ္..။လႊတ္ ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္တဲ႔ တိုင္းစည္းရံုး ေရးမွဴး ဦးနိုင္ဦး ၊ဦးသိန္းလြင္ နဲ႔ ေဒၚစန္းစန္းႏြဲ ့(သာယာဝတီ)တို ့လည္း အတူ ဓါတ္ပံုရိုက္ ၾက ပါတယ္..။တိုင္းတာ၀န္ခံ ဦးျမေလးကေတာ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တဦးလည္း ျဖစ္ရက္နဲ ႔ ဘာေၾကာင္႔မွန္းမသိ..။ဓါတ္ပံု ၀င္မရိုက္ပါဘူး..။ တခုခုေတာ႕ တခုခုပါပဲ..။
စင္ျမင့္ ေပၚက ျပန္ဆင္းေတာ့ ဆရာၾကီး မင္းသုဝဏ္ကို ထိုင္ျပီးဦးခ်ကန္ေတာ႔ ခဲ့ပါေသးတယ္...။
အျပင္က ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ လမ္းတေလွ်ာက္နဲ ့ကုန္သည္လမ္းတေလွ်ာက္မွာလည္း လူေတြၾကိတ္ၾကိတ္တိုး စည္ကားေနပါတယ္...။ ဒီေန ့ေတာ ့ မိုးမရြာလို ့ ေျခာက္ေျခာက္ေသြ ့ေသြ ့ဘဲ ျပန္နိုင္ခဲ ့ပါတယ္..။ အျပန္ေတာ ့ ေစာေသးတာ နဲ ့ ဘတ္စ္ကား နဲ ့ဘဲ ျပန္ျဖစ္ ခဲ ့ပါတယ္...။