ထြန္း၀င္းျငိမ္း - သူ႕စာမ်ားကေျပာတဲ့ သခင္အုန္းျမင့္
(သူ႔ေဖ့စ္ဘြတ္) မိုးမခ၊ ၾသဂုတ္ ၂၇၊ ၂၀၁၆
ေလး ရွည္မွ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား
စာေရးလွ်င္ တိုးတက္ေရးအုန္းျမင့္ဟု ကေလာင္အမည္ ေရးထိုးတတ္သည့္ သခင္အုန္းျမင့္ကို ၁၉၉၁ ခုနွစ္ေလာက္က အင္းစိန္ အက်ဥ္း ေထာင္ထဲတြင္ စတင္ေတြ႕ဖူးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က သခင္အုန္းျမင့္အား န၀တစစ္အစိုးရက နို္င္ငံေရးပုဒ္မျဖင့္ ေထာင္ ၅ နွစ္ခ်ကာ အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္၏ ေလးရွည္ဟုေခၚေသာ တို္က္တြင္ထားသည္။ ကၽြန္ေတာ္က ေလးတိုဟုေခၚသည့္ တိုက္တြင္ ေနခဲ့ရသည္။
ထိုစဥ္က အင္းစိန္ေထာင္၏ တိုက္၀င္းတြင္ တိုက္အမွတ္ ၁ မွ ၆ အထိရွိသည္။ ႀကိဳးတုိက္က သပ္သပ္ရွိသည္။ ၄ တိုက္ကို အခန္း ၁ မွ ၂၀ အထိ ေလးရွည္ဟု ေခၚ၍ အခန္း ၂၁ မွ ၃၀ အထိ အခန္း ၁၀ ခန္းကုိ အကန္႔သပ္သပ္ ခဲြထားကာ ေလးတို ဟုေခၚသည္။ ေထာင္၀င္စာ ေတြ႕ရေသာရက္မ်ားတြင္ နို္င္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားသည္ တိုက္အသီးသီးမွ ထြက္လာၾကကာ အခ်ိန္အနည္းငယ္ေတြ႕ခြင့္ရၾကသည္။ ေထာင္၀င္စာေတြ႕ရန္ လူစုေနေသာ အခ်ိန္နွင့္ ေထာင္၀င္စာေတြ႕သည့္အခန္းသို႕ အသြားအျပန္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ျပင္ပအေျခအေနမ်ား၊ တိုက္ အခ်င္းခ်င္း အေနအထားမ်ားကို အျပန္အလွန္ သတင္းဖလွယ္ၾကသည္။ တဦးခ်င္း က်န္းမာေရး၊ လူသစ္ေရာက္ရွိမူ၊ အဖြဲ႕အသီးသီး၏ လက္ရွိနိုင္ငံေရး သေဘာထား စသည္ ျဖင့္ ခပ္သုတ္သုတ္ ေျပာျဖစ္ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္မ်ားတြင္ အဘသခင္အုန္ုးျမင့္အား စတင္ေတြ႕ဖူးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုစဥ္ကပင္ အဘသခင္အုန္းျမင့္မွာ အသက္ ၇၀ ေက်ာ္ အဘိုးအိုတဦး ျဖစ္ေနေလျပီ။ အရပ္မနိ္မ့္မျမင့္၊ ခပ္ပိန္ပိန္ပါးပါး၊ တေခါင္းလံုး ျဖဴေဖြး ေနေသာ ဆံပင္မ်ားကို ေနာက္သို႔ လွန္၍ ဖီးတတ္သည္။ ဘိုင္ဖိုကယ္ထည့္ထားေသာ ေကာ္ကိုင္းမ်က္မွန္ေအာက္မွ စူးရွေသာမ်က္လံုးအစံုက အျခားသူ၏ ရင္တြင္းသို႕ ေဖာက္တြင္း ျမင္ေနရသည့္နွယ္။ အဘသခင္အုန္းျမင့္မွာ ပင္ကိုယ္စကားနည္းသည္။ ေျပာတာထက္ နားေထာင္တာ ပိုမ်ားသည္။ ေျပာလွ်င္လည္း တိုတိုရွင္းရွင္းေျပာသည္။ အားမနာတတ္။ တုတ္ထိုးအိုးေပါက္ ေျပာတတ္သည္။ သို႕ေသာ္ စာနာစိတ္ရိွသည္။ တဖက္သားကို ကူညီ ရိုင္းပင္းဖို႕ အသင့္ရွိတတ္သူျဖစ္သည္။
၁၉၉၁ ခုနွစ္ နွစ္ကုန္ခါနီးတြင္ အဘသခင္အုန္းျမင့္သည္ က်န္းမာေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ေထာင္တြင္းေဆးရံုတက္ရသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ၉၁ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ေတာင္ငူေထာင္သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ခံရသည္။ အင္းစိန္ေထာင္ထဲတြင္ အဘသခင္အုန္းျမင့္နွင့္ ေတြ႕ခဲ့ရေသာကာလမွာ အလြန္တိုေတာင္းပါသည္။ ျမင္ခဲ့ဖူးရုံသာ ရွိပါသည္။ ေတာင္ငူေထာင္သို႕ေရာက္ေသာအခါ ေလးရွည္ထဲတြင္ အဘနွင့္ အနီးကပ္ေနခဲ့ရေသာ ရဲေဘာ္မ်ားမွတဆင့္ အဘအေၾကာင္းကို ၾကားသိေနခဲ့ရသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ေတာင္ငူေထာင္ေရာက္ျပီး ၃ နွစ္နီးပါးၾကာေသာအခါ အဘလြတ္ သြားေၾကာင္း ၾကားရပါသည္။
အဘက အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ၀င္ မဟုတ္ေသာ္လည္း NLD ၏ လူမူေထာက္ကူေရး အဖြဲ႕တြင္ ဒုဥကၠ႒အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ကာ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ ကူညီေထာက္ပံေရးကို ေဆာင္ရြက္သည္။ စစ္အစိုးရ၏ ျပင္းထန္ေသာ ဖိနွိပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ နိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ေထာင္ထဲတြင္ အလြန္ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ၾကရေၾကာင္း သခင္အုန္းျမင့္ အသိဆုံးျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ ေထာင္က ထြက္ ေသာအခါ နိုင္ငံ ေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို ကူညီနိုင္ရာ ကူညီနိုင္ေၾကာင္း နည္းလမ္းရွာေဖြ ေဆာင္ရြက္သည္။ ဘယ္နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားကို ဘယ္ေထာင္မွာ ဘယ္လိုထား၍ ဘယ္ပံုအေရးယူ အျပစ္ေပးထားသည္။ ဘယ္သူတို႔ကို ေနာက္မႈ ထပ္ကပ္လိုက္သည္။ ဘယ္အက်ဥ္း သားေတြကို ဘယ္ေထာင္ေရႊ႕လိုက္သည္ စသည့္သတင္းမ်ားကို အဘသည္ ေလလိွဳင္းက အင္တာဗ်ဴးတြင္ ဖြင့္ခ်ေနသည္ကို ၾကားေနရသည္။
တကယ္ေတာ့ အဘဦးအုန္းျမင့္သည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ျဖတ္သန္းလာေသာ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတစ္ဦး၏ ခံစားမူ၊ စာနာမူမ်ားျဖင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အနိုင္ရရွိေသာပါတီၾကီး၏ ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာ၀န္ကို မွ်ယူ ကူထမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္တြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လူမႈေထာက္ကူေရးအဖြဲ႕ဟု အဖြဲ႔ငယ္တခုဖြဲ႕ျပီး နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္ ၊ ဖိနွပ္ခံရမႈမ်ားကုိ စနစ္တက် စာရင္းဇယားျပဳစုကာ ကမာၻသို႔တင္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစာရင္း ဇယားမ်ားသည္ပင္လွ်င္ ေနာင္အခါတြင္ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕အတြက္ အသုံး၀င္မည့္ အခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္မည္ဟု ယူဆမိပါသည္။
ထို႕ေနာက္ ၁၉၉၆ နို၀င္ဘာ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းတြင္ ေအာင္သေျပစစ္ေၾကာေရးစခန္းမွာ ၃ပတ္ခန္႕ ထိန္းသိ္မ္းခံရေၾကာင္း ၾကားရ သည္။ ၁၉၉၈ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ၌ တကသ၊ ဗကသ ေက်ာင္းသားသမိုင္းျပဳစုရာတြင္ ကူညီခဲ့မူေၾကာင့္ စစ္အစိုးရက ေထာင္ ၇နွစ္ ခ်ခံ ရ ေၾကာင္း ၾကားရျပန္ပါသည္။ တဖက္က နို္င္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေထာက္ပံ့ေရးကို ေဆာင္ရြက္၍ တဖက္တြင္ ၀ါရင့္နိုင္ငံေရးသမား ၾကီးမ်ား အဖြဲ႕၌ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ကာ ျမန္မာနိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းတြင္ စစ္အစိုးရ၏ဖိနွိပ္မႈမ်ားကိုအံတုျပီး အေရးပါသည့္ သေဘာထား၊ ရပ္ခံမႈမ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္ကို အမွတ္ရမိပါသည္။
ေက်ာ္လင္းစာေပ ကၽြန္းျပန္ၾကီး
အဘႏွင့္ လူခ်င္းမေတြ႕ခင္ကတည္းက သူ႔ေၾကာင္းကို ၾကားခဲ့ရ ဖတ္ခဲ့ရဖူးသည္။
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးေရးေသာ “သူလိုလူ” တြင္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ အယ္ဒီတာအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ေၾကာင္း ဖတ္ခဲ့ရသည္။ ထိုအခ်ိန္က ဦးခ်စ္ေမာင္မွာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တြင္ အလုပ္မဆင္းနိုင္ေသး။ ျမန္မာအလင္းတြင္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူေနခ်ိန္။ ထား၀ယ္သြားသည့္ အဒမ္မ္ဆင္ သေဘာၤၾကီးအနီး ဗံုးေပါက္ကြဲသည့္ သတင္းနွင့္ ပတ္သက္၍ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေျဖရွင္းခ်က္ထည့္ခိုင္းရာ မထည့္ဘဲ အျဖစ္မွန္ကို ဖံုးကြယ္သည့္ အလုပ္မလုပ္နိုင္ဟုဆိုကာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ အျဖစ္မွ နုတ္ထြက္ခဲ့သည္။ ထိုအခါမွ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တြင္ အခ်ိန္ျပည့္ ဦးစီးေဆာင္ရြက္ နိုင္ခဲ့သည္။ သခင္အုန္းျမင့္လည္း တိုးတက္ေရး သတင္းစာတြင္ ၀င္လုပ္ေနရာမွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ႕ဆရာနွင့္အတူ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တြင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပံုမ်ားကို “သူလိုလူ” တြင္ေတြ႕ရသည္။
ဆရာေက်ာ္ျမင့္လြင္ ေရးသည့္ “ ျမန္မာလူသန္ေဇာ္၀ိတ္ၾကီး” စာအုပ္တြင္ ဗမာနုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားသမ်ားသမဂၢ၏ ပုသိမ္ညီလာခံ သို႕ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ကိုေအာင္ဆန္း(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း)၊ ကိုဗဟိန္း(သခင္ဗဟိန္း)၊ ကိုလွေရႊတို႔နွင့္အတူ ကိုအုန္းျမင့္ေလး (ေက်ာ္လင္းစာေပ)လည္း လိုက္ပါခဲ့သည္။ ညီလာခံက်င္းပသည့္ပုသိမ္မွ ဇီးခ်ိဳင္ရြာဖက္သို႕ အစိုးရစံုေထာက္မ်ားကို မ်က္ေျချဖတ္ကာ ဦးေဇာ္၀ိတ္က ကာယဗလျပျပီး ကိုေအာင္ဆန္းတို႔က တရားပြဲက်င္းပခဲ့ပံု၊ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကရာတြင္ အဘ သခင္အုန္းျမင့္ ပါ၀င္ခဲ့သည္ကို ဖတ္ခဲ့ရသည္။ သခင္အုန္းျမင့္သည္ တိုးတက္ေရးနွင့္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတို႕တြင္ သတင္းေထာက္ လုပ္ေနစဥ္က ၃၇လမ္း အလယ္ဘေလာက္မွ တိုက္ခန္းတြင္ ဆရာဇ၀နနွင့္ အခန္းခ်င္းကပ္လ်က္ေနရပံု၊ ဆရာဦးခ်စ္ေမာင္ အိမ္ေထာင္က် သြားသည့္အခါတြင္ ဆရာဇ၀နအခန္း၌ ေနခဲ့ရပုံ၊ သခင္သန္းထြန္း ေန႔စဥ္လာတတ္ပုံႏွင့္ သခင္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနွင့္အတူ လက္ပြန္းတႏွီး ေနခဲ့ၾကပံုမ်ားကို “ဇ၀န၏ ဇ၀န” တြင္ေတြ႕ရသည္။
အဘ သခင္အုန္းျမင့္သည္ ၁၉၅၁ ခုနွစ္မွ ၁၉၆၄ ခုနွစ္အထိ ေက်ာ္လင္းစာေပကိုထူေထာင္၍ လက္၀ဲနိုင္ငံေရး စာအုပ္အမ်ားအျပား ထုတ္ေ၀ ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဖဆပလအစိုးရ၏ မ်က္မုန္းက်ိဳးသူမ်ားစာရင္းတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ဖဆပလထဲမွ တည္ျမဲအုပ္စုက ပို၍အျငိဳးထား သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တည္ျမဲအုပ္စုနွင့္ ေျပလည္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းအိမ္ေစာင့္အစိုးရ တက္ေသာအခါ ေျမေပၚရွိလက္၀ဲသမားမ်ားကို ဖမ္းဆီး ကာ ကိုကိုးကၽြန္းသို႔ ပို႔ပစ္ေလေတာ့သည္။
၁၉၅၈ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႕စြဲျဖင့္ထုတ္ေ၀ေသာ ျပည္ေထာင္စုေန႔စဥ္သတင္းစာ၏ မ်က္နွာဖံုးသတင္းတြင္ “ နံနက္ ၄ နာရီ အဖမ္း အဆီးမ်ား၊ ပမညတ၊ ရဲေဘာ္နွင့္ လူငယ့္တပ္ဦးမွ ပါ၀င္ၾကျခင္း” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ “ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းအစိုးရသည္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔ တြင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနုလက္မွ အာဏာလႊဲေျပာင္းယူခဲ့ေသာ္လည္း ပါလီမန္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကသျဖင့္ လုပ္ငန္း အရပ္ရပ္ကို ထိေရာက္စြာမေဆာင္ရြက္နိုင္ဘဲရွိခဲ့ရာမွ ပါလီမန္အစည္းအေ၀းက်င္းပျပီးသည္ႏွင့္တျပိင္နက္္ ကုန္ေစ်းက်ဆင္းေရးအတြက္ စီးပြားေရး ေသာင္းက်န္းမူမ်ားကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ စတင္နွိပ္ကြပ္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ ထိုမွတဖန္ ဒီဇင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႕ နံနက္၄နာရီ အခ်ိန္တြင္ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးအတြက္ နိုင္ငံေရးေလာက ၊ ေက်ာင္းသားေလာကနွင့္ သတင္းစာ ေလာကမွ ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ကို စစ္စံုစမ္းေထာက္လွမ္းေရး ဌာန၊ အင္းစိန္စံုေထာက္ဌာန၊ အထူးသတင္းေထာက္လွမ္းေရးဌာနတို႕ ပူးေပါင္းျပီး ဖမ္းဆီးလိုက္သည္ကို ေတြ႕ရျပန္ေၾကာင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံရသူမ်ား မွာ လက္၀ဲကြန္ျမဴနစ္၀ါဒသမားမ်ားျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း”၊ ဆက္လက္ျပီး “ အဖမ္းခံရသူမ်ား ”ဟု ေခါင္းစဥ္ငယ္ ေအာက္တြင္ “စစ္ ဘက္ရဲတို႕မွ ဖမ္းဆီးလိုက္ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ ပမတညအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ျမေသြး၊ ပမတညသဘာပတိ အဖြဲ႔၀င္ ျပည္သူ႕ ဒီမိုကေရစီပါတီအတြင္းေရးမွဴး သခင္ဘေမာင္၊ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ပါတီအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္အံုးတင္၊ အလင္းေရာက္ ရဲေဘာ္မ်ား ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕၀င္ အတြင္းေရးမွဴး ဗိုလ္မ်ိဳးျမင့္၊ လမ္းစဥ္အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေစာလြင္၊ ေက်ာ္လင္းပံုနွိပ္တိုက္ပိုင္ရွင္ ဦးအုန္းျမင့္၊ သတင္းစာ ဆရာေဟာင္းနွင့္ လူငယ့္တပ္ဦး ဥကၠ႒ေဟာင္း ဦးကိုကိုေလး၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုလွမင္း၊ လူငယ္တပ္ဦးမွ ကို၀င္းထြဋ္၊ လူငယ့္တပ္ဦးအေသခံတပ္မွ ကိုစိန္လွနွင့္ ကိုျမင့္ေအာင္၊ မုတၱမကုမၸဏီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး သခင္ဗတင္တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း” ေဖာ္ျပ ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
သခင္အုန္းျမင့္နွင့္အတူ နုိုင္ငံေရးသမား အေယာက္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ကၽြန္းပို႕ခံရပံုမ်ားကို ျမင့္ေက်ာ္ေရးသည့္ “ကိုကိုးကၽြန္းမွ ဇာတ္လမ္းမ်ား” ၊ ကိုကိုေလး၏ “ဘာလဲဟဲ့ ကိုကိုးကၽြန္း” စသည့္စာအုပ္မ်ားတြင္ ဖတ္ခဲ့ဖူးပါသည္။ မိမိယံုၾကည္ရာကို မစြန္႔လႊတ္ဘဲ ျပည္မနွင့္ ေရေျမ တဆက္ တည္း မရွိေသာ၊ အနီးဆံုးကမ္းေျခနွင့္ မိုင္ရာခ်ီေ၀းေသာ ပင္လယ္ထဲမွ ကၽြန္းတခုသို႕ ပို႕ခံရသည့္တိုင္ တိုင္းျပည္အတြက္၊ ျပည္သူ လူထု အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ဆက္လက္ရပ္တည္ခဲ့ၾကသည့္ တိုင္းခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပည္သူတရပ္လံုးက မေမ့နုိင္ၾကသည္မွာ သဘာ၀ က်ပါသည္။ မိမိပါတီ၊ မိမိအဖြဲ႕အစည္း၊ မိမိပုဂၢိဳလ္ေရးအတြက္ အာဏာကို အလြဲသံုးစားျပဳကာ အၾကမ္းဖက္ဖိနွိပ္ညွင္းပန္းနွိပ္စက္သူမ်ားကို သမိုင္းကခြင့္လႊတ္ေလ့မရွိဟု ျမင္မိပါသည္။ သမိုင္းအတြက္ အမွန္တရားဆိုသည္မွာ အာဏာရွိသူတို႔ တဖက္သတ္၀ါဒျဖန္႔ခ်ီေနမူမ်ားအတြက္ ေရွ႕ေနလိုက္ေပးသည့္အရာ မဟုတ္ေပ။ အဖိနွိပ္ခံေနရေသာ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအတြက္ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံ၀ံ့သူမ်ား၏ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကိုသာ သမိုင္းကခ်ီးေျမွာက္ဂုဏ္ျပဳၾကေပလိမ့္မည္ဟု ယူဆမိပါသည္။
ဂ်ာနယ္ေက်ာ္နွင့္ ေထာင့္အရသာ
အဘသခင္အံုးျမင့္က လက္ပံတန္းဇာတိျဖစ္သည္။ ၁၉၁၈ ခုနွစ္ ဧျပီလ ၂၈ရက္တြင္ လက္ပံတန္းျမိဳ႕ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၌ တို႔ဗမာ အစည္းအရံုးေၾကြးေၾကာ္သံစာရြက္မ်ားျဖန္႔ေ၀ျခင္းျဖင့္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလွဳပ္ရွားမႈမ်ားကို စတင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ မွာ သူ၏ဆရာျဖစ္သည္။ ၁၉၃၄ ခုနွစ္မတ္လတြင္ လက္ပံတန္းျမိဳ႕အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္းေအာင္ခဲ့ရာ ေဆးတကၠသိုလ္သို႔ စာရင္းသြင္းျပီး မတက္ျဖစ္ေတာ့ဘဲ ရန္ကုန္သတင္းစာေလာကသို႔ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ သူ၏ ပထမဆံုးသတင္းစာေဆာင္းပါးမွာ “ျမန္မာ့အလင္း” တြင္ ၁၉၃၆ခုနွစ္၌ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ “မျမန္မမာေသာ ေနွးေပ်ာ့မ်ား” ေဆာင္းပါးျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္က ေရေက်ာ္ရပ္ နွင္းပန္း လမ္းတြင္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္နွင့္အတူေနထိုင္ကာ ဆယ့္နွစ္ရာသီျပံဳး၊ ျမင့္အုန္းကေလာင္အမည္မ်ားျဖင့္ အခန္းဆက္၀တၳဳရွည္၊ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။
၁၉၃၇ ခုနွစ္ ဧျပီလ မႏၲေလးျမိဳ႕တြင္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိဗဟိန္း ဦးစီးက်င္းပသည့္ ဒုတိယအၾကိမ္ ဗမာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္း သား သမဂၢမ်ားကြန္ဖရင့္သု႔ိ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုနွစ္ ဇြန္လတြင္ တိုးတက္ေရးသတင္းစာအယ္ဒီတာအျဖစ္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့ သည္။ သခင္အမည္စတင္ခံယူခဲ့ၿပီး ဦးခ်စ္ေမာင္ႏွင့္အတူု ထုတ္ေ၀သူနာမည္ခံ၍ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ကိုထုတ္ေ၀ခဲ့ကာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တြင္ နိုင္ငံေရး သတင္းမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ဆီမီးခြက္ကေလာင္အမည္နွင့္ေရးသားခဲ့ေသာ “ ရန္သူမ်ားကို ကလဲ့စား ေခ်ၾက ေလာ့” ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ တိုးတက္ေရးသတင္းစာကို အာမခံေငြ သံုးေထာင္က်ပ္ ေတာင္းခံရသည္။ ထိုနွစ္တြင္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး ဌာနခ်ဳပ္ အမႈေဆာင္အျဖစ္ အေရြးခံရသည္။
၁၉၃၉ ခုနွစ္တြင္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္က “ ေထာင့္အရသာ” ဆိုသည့္ စာအုပ္တအုပ္ထုတ္ဖူးသည္။ သခင္ကိုကိုေလး၊ သခင္စံထြန္းလွ၊ သခင္ ဧၾကည္၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္သင္၊ သခင္မ်ိဳးညြန္႕ ၊ သခင္လွေမာင္တို႕၏ ေထာင္အေတြ႕အၾကံဳမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။ စာအုပ္ ေရွ႕ ပိုင္းအဖြင့္တြင္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္က အမွာေရး၍ စာအုပ္ေနာက္ဆံုးတြင္ သခင္အုန္းျမင့္က အမွာေရးထည့္ထားသည္။ သခင္အုန္းျမင့္ အမွာစာ၌“ေရွ႕အဘို႕တြင္ လူငယ္ေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ ေထာင္ထဲသို႕သြားၾကရမည္ကိုလည္း ၾကိဳတင္စဥ္းစားမိကာ ေထာင္ ထဲတြင္ရသင့္ ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးအတြက္ တိုက္နည္းခိုက္နည္း၊ ေထာင္အေစခံတို႔၏ ပရိယာယ္တို႔အား တိမ္းနည္းတို႕ကို ေစာေစာစီးစီးသိႏွင့္ ၾကားနွင့္မွ ၎တို႔ေထာင္က်ေသာအခါ လက္နက္ေကာင္းပါသြားနိုင္မည္ဟု တထစ္ခ်ယံုၾကည္မိကာ ရဲေဘာ္သခင္သန္းထြန္းတို႔ လူစုေတာင္မွ ေထာင္မွ ထြက္လာသည့္အခါ ၎တို႕၏ ေထာင္မွတ္တမ္းတေစာင္ ထုတ္ေ၀ရန္ သႏၷိ႒ာန္ခ်လိုက္မိေပ၏” ဟူ၍ ျပင္းျပေသာ တိုက္ပြဲ၀င္ စိတ္ ျဖင့္ အမွာေရးခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။
၁၉၄၀ ခုနွစ္ မတ္လ ၁၂ရက္ေန႕တြင္ အိႏိၵယျပည္လံုးဆိုင္ရာအမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္ၾကီး၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ရမ္းဂါးညီလာခံသို႕ တို႔ဗမာ အစည္းအရံုးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗဟိန္း၊ သခင္တင္ေမာင္၊ သခင္ဗ၊ သခင္ ခင္ေအာင္၊ သခင္ အုန္းေဖ(၀ါးခယ္မ)တို႕နွင့္ အတူ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုအေၾကာင္းကို စပယ္ျဖဴမဂၢဇင္း (၁၉၉၅၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ) ထုတ္တြင္ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းနွင့္ အိႏိၵယအမ်ိဳးသားကြန္ကရက္” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့သည္။ အိႏိၵယနိုင္ငံ ရမ္းဂါးျမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ညီလာခံခရီးစဥ္တြင္ ကြန္ကရက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအျဖစ္ ပ႑စ္ေနရူး၊ မဟတၱမဂႏၵီၾကီးတို႕နွင့္ ေတြ႕ခြင့္ရခဲ့သလို အိႏၵိယနယ္စပ္ ကိုင္ဘာေတာင္ၾကားလမ္းအနီး အုဒ္မန္ေဇဟုေခၚေသာ ေတာင္ေပၚရြာကေလးမွ နယ္ျခားဂႏၵီၾကီးဟုေခၚၾကသည့္ ပထန္လူမ်ိဳးေခါင္းေဆာင္ အဗၺဒူဂူဖါးခန္နွင့္ေတြ႕ခဲ့ပံု၊ သခင္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္သန္းထြန္းတို႔ အင္တာဗ်ဴးၾကပံုမ်ားကို သခင္အုန္းျမင့္က ဤသို႔မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။
“အျပန္လမ္းတလမ္းလံုး နယ္ျခားဂႏၵီၾကီးရဲ႕ရွပ္နီတပ္အေၾကာင္းကို စစ္စစ္ေပါက္ေပါက္ေမးၾက၍ မစၥတာ ဇဖူလာခန္က ခန္္အဗၺဒူ ဂူဖားခန္ဟာ အဲ့ဒီ ရႊံ႕မံထားတဲ့ အိမ္ထဲမွာပဲေနေၾကာင္း ၊ အိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂ၊ စားပြဲ၊ ကုလားထုိင္၊ ဘီရိုစသည္ျဖင့္ တခမ္းတနား အေဆာင္အေယာင္ ဘာ မွ မရွိ။ သူ႕အဖို႕ ကိုယ္ပိုင္ပစၥည္း ပစၥယ အထူးအေထြမရွိ။ ေငြေၾကးလဲမရွိ၊ မက္ေမာမႈလဲမရွိ၊ အခ်ိန္က်လွ်င္ သူ႔ေနာက္လိုက္မ်ားက လာေပး တာ စားေၾကာင္း၊ စားေတာ့လည္း ေထာပတ္၊ ပဲဟင္း၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီ္း၊ ဆလပ္ရြက္၊ ဂိုဘီ(ဂ်ံဳၾကမ္း ခ်ပါတီလို) အရြယ္အစား (ဗမာမုန္႔ေလေပြခန္႔) အခ်ိဳမုန္႔မ်ားသာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ၊ အသားလဲ စားတဲ့အေၾကာင္း ၊ ရိုးရိုးလူမ်ား၊ အမ်ိဳးသားမ်ားစားတာ ထက္မပို ေၾကာင္း၊ ၀တ္ရံုေတာင္ အပိုတစ္ထည္ပဲရွိေၾကာင္း၊ (အခန္းနံရံတြင္ ခ်ိတ္ထားတာေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။) သူ႔ရွပ္နီတပ္သားေတြဟာ အခ်က္ေပး လိုက္တာနဲ႕ နာရီပိုင္းအတြင္း ေသာင္းနဲ႔ခ်ီျပီးစုလို႔ရေၾကာင္းတုိ႔ကို ေျပာျပသျဖင့္ သိရွိရပါသည္။
သခင္ေအာင္ဆန္းက ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေတြ႕ခဲ့ရတဲ့၊ တည္းခဲ့ရတဲ့ ကြန္ကရက္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အဆင့္အတန္း၊ ျမင့္လွတဲ့အေနအထိုင္၊ အစား အေသာက္၊ ခမး္နားလွတဲ့တိုက္ၾကီး၊ အိမ္ၾကီးေတြနဲ႕ ခန္အဗၺဒူဂူဖားခန္ရဲ႕ နဂိုဘ၀မမက္ဘဲ ရိုးရိုးစင္းစင္း၊ မထယ္မ၀ါ၊ ဟိတ္ဟန္မၾကီးဘဲ သူ႔လူ ေတြနဲ႔ ထူးမျခားနား၊ စည္းစိမ္မယစ္ဘဲ၊ ဒီလိုေနလို႔၊ စားလို႔၊ သူ႔လူေတြ (ရွပ္နီေတြ)က သူကေသဆိုရင္ အေသခံၾကမွာ မုခ်ဘဲဟု ေျပာလည္း ေျပာ၊ သူ႔ဘာသာသူ ေခါင္းတျငိမ့္ျငိ္မ့္နဲ႕ လုပ္ေနတာပါပဲ” ဟုေရးသားခဲ့သည္။
ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ အဂၤလိပ္ကိုေတာ္လွန္ရန္ ဂ်ပန္နွင့္ေပါင္း၍ စစ္ပညာသင္ခဲ့သူမ်ားသည္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဟု ထင္ရွားခဲ့သလို ဂ်ပန္ကို ေတာ္ လွန္ရန္အတြက္ အဂၤလိပ္သို႔ စစ္သင္တန္းသြားတက္ခဲ့ေသာ သူမ်ားလည္းရွိသည္။ ထိုသူတို႔သည္လည္း အေယာက္ ၃၀ ရွိသည္။ ျပည္တြင္း သို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ျပန္၀င္လာကာ ေလထီးနွင့္ဆင္းခဲ့ၾကသျဖင့္ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးေလထီးသမားမ်ားဟုလည္း ေခၚဆိုၾကသည္။ ထိုအထဲတြင္ ရခိုင္ျပည္ မင္းျပား ၊ ေပါက္ေတာ၊ ေျမပံုနယ္ဘက္မွ ျခေသၤ့အဖြဲ႔ဟုအမည္ေပးထားသည့္ ဗံုေပါက္သာေက်ာ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႕တဖြဲ႕ရွိသည္။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတပ္မ်ားႏွင့္တြဲျပီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ေမာင္ကေလး၊ ဗိုလ္စံသာေက်ာ္၊ ဗိုလ္သာ ေက်ာ္တို႔ ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိအေၾကာင္းကို သခင္အုန္းျမင့္က “ ဖက္္ဆစ္ေတာ္လွန္ရး ေလထီးသမား” အမည္ျဖင့္ မိုးဂ်ာနယ္ (၁၉၉၅၊ ေမ)တြင္ ေရးခဲ့သည္။
ထိုအထဲတြင္ ဗိုလ္စံသာေက်ာ္ကဲ့သုိ႔ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးျပီးေသာအခါ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ထဲ၀င္ ၊ ျပီးေတာ့ တပ္မေတာ္ထဲေရာက္ ၊ ၁၉၄၉ ဇြန္လတြင္ အစိုးရတပ္ထဲကေန ေတာခိုျပီး ၁၉၅၈မွာ ဥပေဒေဘာင္ထဲျပန္ေရာက္ခဲ့၊ ထို႕ေနာက္ဘယ္နိုင္ငံေရးပါတီမွာမွ မပါ၀င္ေတာ့ဘဲ အစိုးရ၀န္ထမ္းဘ၀ျဖင့္ ပင္စင္ယူခဲ့သူျဖစ္ျပီး အဂၤလိပ္နွင့္ ဂ်ပန္လက္ထက္တြင္ အရာရွိခန္႔စဥ္မွာလည္း ရာထူးယူခဲ့သူ မဟုတ္ဘဲ ေတာ္လွန္ေရးမွာ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ေတာခိုစဥ္ကအေၾကာင္းေတြကို ယူက်ံုးမရျငီးတြားတာတို႕၊ အျပစ္ဖို႕တာတို႕ လံုး၀မေျပာတဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့သည္။ ေဆာင္းပါး၏ ေနာက္ဆံုးအပိုဒ္တြင္ နိုင္ငံေရးေလာကဓံကို ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည့္ ဗိုလ္စံသာေက်ာ္၏ ေျပာစကားေလးတစ္ခြန္းျဖင့္ အဆံုးသတ္ထားသည္။ “ အခုလို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း လိပ္ျပာသန္႔သန္႔ေနရတာ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းသလဲဗ်ာ” ဟုဆိုသည္။
နိုင္ငံေရးေလာကဓံကို ၾကံ့ၾကံ့ခိုင္နိုင္ျခင္းမွာ ဗိုလ္စံသာေက်ာ္၏ ရိုးသားမႈ၊ နွိမ့္ခ်မႈ၊ ေရာင့္ရဲမႈမ်ားနွင့္ သာမန္ျပည္သူလူထုဘ၀၌သာ တဆက္ တည္းေနထိုင္နိုင္ခဲ့မူမ်ားက သူ႕အတြက္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနွင့္ လိပ္ျပာသန္႔သန္႔ ေနနိုင္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္မည္ဟု ေတြးထင္မိပါသည္။ အဘက ထိုသို႕ စံျပဳထိုက္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ နိုင္ငံေရးသမားၾကီးမ်ား အေၾကာင္းကို တခုတ္တရေရးေလ့ရွိသည္။
သခင္ဗစိန္၊ သခင္ေလးေမာင္၊ သခင္သိန္းေမာင္ၾကီးတို႕ အေၾကာင္းကို ေရးထားေသာ “ေက်ာင္းသားနွင့္တို႔ဗမာ” ပန္မဂၢဇင္း (၁၉၈၇၊ ေအာက္ တိုဘာလ)။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ကိုေအာင္ဆန္း၏ ၁၉၃၆ ဒုတိယေက်ာင္းသားသပိတ္အျပီးတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား အားျပန္ျဖည့္ျပီး ေရွ႕နွစ္တြင္ ဥကၠ႒ေဆာင္ရြက္ရာ၌ ေအာင္ဆန္းေသာ္လည္းေကာင္း ျပဳတ္ရမည္၊ အလုပ္ေသာ္လည္းေကာင္း ေအာင္ရမည္ဟု ေျပာဆိုမႈကို ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ “လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ငါးဆယ္က သတင္း၊ ကိုေအာင္ဆန္းရဲ႕ ၾကံဳး၀ါးသံ” စံပယ္ျဖဴ (၁၉၈၈၊ မတ္)။ ၁၃၀၀ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုအျပီးမွာ လြတ္လပ္ေရးကို ေတာင္းယူလို႔မရ၊ လက္နက္ကိုင္တိုက္ယူမွ ရေတာ့မည္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု တပ္ေပါင္းစုၾကီးဖြဲ႕စည္းျပီး ေတာ္လွန္မွ ျဖစ္မယ္လို႔ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ျပီး ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို လွ်ိဳ႕၀ွက္ဖြဲ႕စည္းကာ သခင္ေအာင္ဆန္း အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ လွဳပ္ရွားခဲ့ၾကပံုမ်ားကို “ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရးအစ သခင္ေအာင္ဆန္းက” ဆိုျပီး စံပယ္ျဖဴ (၁၉၈၈၊ ေမ) တြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ဆရာၾကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္းတည္းျဖတ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအထုပၸတိၱစာအုပ္တြင္ သခင္အုန္းျမင့္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္က်ဆံုးစဥ္က ခံစားမႈ မ်ားကို သူနွင့္အတူ ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ပံုရိပ္မ်ားနွင့္ တြဲဆက္ေဖာ္ျပထားပံုမွာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ျဖစ္သည္။ “တိမ္ဖံုးေသာ လပမာ” ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ထုိေဆာင္းပါးအစတြင္ သခင္အုန္းျမင့္အေၾကာင္းကို ယခုလို ညႊန္းသည္။ “`ဤေဆာင္းပါးရွင္ ဦးအုန္းျမင့္မွာ ကြယ္လြန္ သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အရင္းနွီးဆံုး မိတ္ေဆြတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဦးအုန္းျမင့္နွင့္ သခင္တင္ဦးတို႕မွာ သခင္ဘ၀ကပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း မကြယ္လြန္မီကေလးက က်င္းပခဲ့ေသာ သတင္းစာဆရာမ်ား အစည္းအေ၀းတြင္ ဦးေအာင္ဆန္းက သခင္အုန္းျမင့္အား ႏႈတ္ဆက္ရင္း “ က်ဳပ္ အေၾကာင္း က်ဳပ္တို႔ နွစ္ေယာက္သာ ေကာင္းေကာင္းသိတယ္” ဟုေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။
ကၽြန္ေတာ္ေထာင္က လြတ္လာျပီး (၂၀၀၁၊ မတ္ ၂၉) ေနာက္ပိုင္း ကုိမုိး၀င္းႏွင့္ အစ္မ မဒုံတုိ႔ လုိက္ပုိ႔သျဖင့္ အဘသခင္အုန္းျမင့္ဆီ ေရာက္ျဖစ္ ပါသည္။ အဘနွင့္ မၾကာခဏ ခရီးအတူ သြားျဖစ္သည္။ အဘလညး္ အေမလူထုေဒၚအမာေမြးေန႔တိုင္း မႏၲေလးသို႕ သြား၍ ဆရာဒဂုန္တာရာ ၏ ေမြးေန႔တိုင္း ေအာင္ပန္းျမိဳ႕သို႔ ေရာက္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာနွစ္မ်ားတြင္ ကၽြန္ေတာ္က မေရာက္နိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း အဘကေတာ့ ေရာက္ျဖစ္ ေအာင္သြားသည္။ အေမလူထုေဒၚအမာ ကြယ္လြန္စဥ္ကလည္း ကားငွား၍ မႏၲေလးသို႔သြားရန္ ဦးစြာေဆာ္ၾသသူမွာ အဘပင္ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ ေတာ္တို႔က “ အဘက်န္းမာေရး အေျခ အေနက ခရီးထြက္လို႕ အဆင္ေျပပါ့မလား” ဆုိၿပီး ေမးျဖစ္ေတာ့ “ လမ္းမွာပဲ ေသေသဗ်ာ၊ သြားျဖစ္ ေအာင္သာ ျမန္ျမန္ စီစဥ္ၾကစမ္းပါ ” ဟု ဆိုသည္။ အဘသခင္အုန္းျမင့္သည္ လူထုေဒၚအမာကို သူ႔စာမ်ားတြင္လည္း ၁၃၀၀ျပည့္ အေရးေတာ္ ပံုမွ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသူအျဖစ္၊ သတင္းစာ ဆရာမၾကီးအျဖစ္၊ စာေရးဆရာမၾကီးအျဖစ္ အလြန္ေလးစားသည္။ လူထု သတင္းစာကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ထုတ္ေ၀နိုင္ခဲ့ေသာ လူထုဦးလွနွင့္ ေဒၚအမာကို သတင္းစာပညာတြင္သာမက နိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအရပါ အထူးေလးစား သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဆရာလူထုဦးလွအတြက္ အမွတ္တရ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ “လူထုခ်စ္သမွ် လူထုဦးလွ” စာအုပ္တြင္ သခင္အုန္းျမင့္က “ကိုလွကို ခင္မင္သတိရလို႔” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ေရးခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါး၌ ဤသုိ႔ ေတြ႕ရသည္။
၁၉၃၄ ေလာက္ကတည္းက လူထုဦးလွနွင့္ ခင္မင္ရင္းနွီးခဲ့ပံု ၊ ထိုစဥ္ကလူထုဦးလွ၏ လူငယ္မ်ားႀကီးပြားေရးအသင္းတြင္ ၾကီးပြားေရးမဂၢဇင္း ထုတ္ေ၀ခဲ့ပံု၊ ဦးလွနွင့္အေပါင္းအသင္းမ်ား၏ ေက်းလက္ေတာရြာျပဳျပင္ေရးအေၾကာင္း ၊ ဦးလွ၊ ကိုေဆာင္း၊ ကိုဘၾကင္၊ ကိုခင္ေမာင္၊ ကိုဇင္ (ေနွာင္တြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဥကၠ႒ျဖစ္လာသူ သခင္ဇင္) တို႔နွင့္ ဇာတ္သဘင္ကို ည၀က္သာကသည့္ စနစ္အသံုးျပဳဖို႕ တီထြင္ ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ပံု၊ လူထုဦးလွက ေကာလိပ္ေက်ာင္းသူ မအမာထံ ရန္ကုန္ျမိ႕႔မွ မႏၲေလးျမိဳ႕သုိ႔ တေန႔လွ်င္ ရည္းစားစာ ၂ ေစာင္ထည့္၍ သမာဓိပိုး ပိုးပံု မ်ားကို အလြန္ခင္မင္ရင္းနွီးစြာ ေရးထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ လူထုဦးလွ၏ ၾကီးပြားေရးမဂၢဇင္းသည္လည္း ၁၃၀၀ျပည့္အေရးေတာ္ပံု ေပၚေပါက္လာျပီးေနာက္တြင္ ျပဳျပင္ေရးအဆင့္မွ ေက်ာင္းသားထုအေရး၊ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ၀င္ ေဆာင္းပါးမ်ား စတင္ပါ၀င္လာေၾကာင္း ေရးသည္။ ဦးလွသည္ ေဒၚအမာနွင့္ အေၾကာင္းပါ၍ မႏၲေလးသို႕ လိုက္ပါေနထိုင္ကာ လူထုသတင္းစာထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ၁၉၅၀ ခုနွစ္ေလာက္ က လူထုသတင္းစာ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားအေပၚအေလးထားေဆာင္ရြက္ပံုကို သခင္အုန္းျမင့္က ယခုလိုေရးခဲ့သည္။
“၁၉၅၀ ခုနွစ္ပိုင္းမွာ အနုျမဴဗုံးဆန္႔က်င္တားဆီးေရး၊ ကမာၻျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းကို ေက်ာင္းသားလူငယ္၊ အလုပ္သမား၊ စာေပသမား၊ ပန္းခ်ီ ပန္းပုအနုပညာရွင္မ်ား လူတန္းစားအလႊာ အသီးသီးမွပုဂၢိဳလ္မ်ားစုေပါင္းေဆာ္ၾသလႈံ႕ေဆာ္ေဆာင္ရြက္ၾကပါတယ္။ မႏၲေလးအေျခခံျပီး အထက္ ဗမာျပည္ဘက္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးတရပ္ ေပၚထြန္းလာေတာ့တာပါပဲ။ ၁၉၅၁ ခုနွစ္ပိုင္းမွာ လူထုသတင္းစာက ထူးထူးျခားျခား ျငိမ္းခ်မ္းေရးအာေဘာ္ကို အထူးျပဳအားေပးလႈံ႕ေဆာ္ေရးသားေပးတဲ့ အတြက္ တျပည္လံုး ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္ျပီး ျပည္သူလူထုက အထူးေလးစား ဖတ္ရႈအားေပးတဲ့ ထိပ္တန္းသတင္းစာၾကီးတေစာင္အျဖစ ္ထင္ရွားလာပါတယ္။” ဟုေတြ႔ရသည္။
လူထုဦးလွေရးသားခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားပံုျပင္မ်ားသည္လည္း တိုင္းရင္းသားေသြးစည္းညီညြတ္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳနိုင္ဖို႕ ရည္ရြယ္ ေရးသားခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ပါေသးသည္။ ထိုေဆာင္းပါး၏ ေနာက္ဆံုးအပိုဒ္တြင္ လူထုဦးလွကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ညီညြတ္ေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္း ေရး တည္ေဆာက္ရာတြင္ ၀ိုင္း၀န္းပါ၀င္ၾကရန္ နိႈးေဆာ္ထားပံုမွာ -
“ကိုလွ အလြန္လိုလားေတာင့္တ ဆႏၵျပင္းျပလွတဲ့ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ျမန္မာတမ်ိဳးသားလံုး စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၀ိုင္း၀န္း ၾကိဳးပမး္အားထုတ္ျပီး ကိုလွ အစဥ္တစိုက္ ေမွ်ာ္မွန္းေတာင့္တ ၾကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ၀ိုင္း၀န္းတည္ေဆာက္ရာမွာ ကိုယ္တိုင္ တတ္နိုင္တဲ့ဘက္က ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ၾကပါစို႕” ဟုေရးသားထားပါေၾကာင္း တင္ျပရင္းနိဂံုးခ်ဳပ္ လိုက္ရပါသည္။
ထြန္း၀င္းျငိမ္း
(၈၊ ၁၀၊ ၂၀၁၃)
True News Journal ၁၂၊ ၁၀၊ ၂၀၁၃ ေန႔ထုတ္မွ
စာကိုး
၁။ ေထာင့္အရသာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တိုက္ထုတ္ ၊ ၁၉၃၉
၂။ ကိုလွကိုခင္မင္သတိရလို႕ လူထုခ်စ္သမွ်လူထုဦးလွ လူထုစာအုပ္တိုက္၊ ၁၉၈၄
၃။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ အိႏိၵယအမ်ိဳးသားကြန္ကရက္ စံပယ္ျဖဴမဂၢဇင္း၊ ၁၉၉၅၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ
၄။ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးသမား ဗိုလ္စံသာေက်ာ္ မိုးဂ်ာနယ္၊ ၁၉၉၅၊ ေမ
၅။ တိမ္ဖံုးေသာ လပမာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအတၳဳပၸတၱိ ၊ ၁၉၄၈
၆။ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရးအစ သခင္ေအာင္ဆန္းက စံပယ္ျဖဴ၊ ၁၉၈၈၊ေမ