သီရိဘုုန္းစံ - “ပဝါရဏာအစ ဝစီပိတ္အက်င့္က”
(မိုုးမခ) ေအာက္တိုုဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၆
သီတင္းကၽြတ္ေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ပတ္သက္ရာပတ္သက္ေၾကာင္း ရာသီစာေလး တစ္ပုဒ္ေလာက္ေရးခ်င္စိတ္ ျဖစ္လာတယ္။
သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႕မွာ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကတဲ့ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ပြဲ၊ ဆီမီးညွိထြန္းပြဲ၊ တာဝတႎသာပြဲ၊ မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ၊ ပဝါရဏာပြဲ၊ ကထိန္သကၤန္းဦးလွဴဒါန္းပြဲ အစရွိတဲ့ပြဲေတြ ပြဲေတြထဲက ပဝါရဏာပြဲဟာ ဘယ္ကဘယ္လို စတင္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သလဲ။
ၾကားဖူး ႀကဳံဖူး ျမင္ဖူးေနၾကတာပါပဲ ဝတ္ေဆာက္တည္ပြဲေတြ၊ ပဝါရဏာျပဳပြဲေတြ။ ဒကာ ဒကာမေတြကလည္း ဘုန္းႀကီးေတြဘာလုပ္လုပ္ သဒၶါတရားအားေကာင္းေကာင္းနဲ႕ ပါရမီျဖည့္လွဴဒါန္းေနၾကတာပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဝတ္ေဆာက္တည္တယ္ဆိုတာ ဘာလုပ္တာလဲ၊ ပဝါရဏာျပဳတယ္ဆိုတာေရာ ဘာလုပ္တာလဲလို႕ဆိုတာ ဂဃနဏေတာ့ သိပ္မသိၾကေပဘူး။
ထားေတာ့၊ အခုေျပာျပခ်င္တဲ့ “ပဝါရဏာ” ဆိုတာကေတာ့ မိမိတို႕ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္ကတည္းက စခဲ့တာလို႕ဆိုရပါမယ္။ ရဟန္းေတြ ဝစီပိတ္က်င့္ၾကရာက စတင္ အေၾကာင္းခံလာတာပါ။
ျမတ္ဗုဒၶဟာ သာဝတၳိျပည္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းမွာ ဝါကပ္ေတာ္မူခ်ိန္ ရပ္ေဝးတစ္ေနရာ မွာ ရွိေတာ္မူၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း နီးစပ္ရာေက်ာင္းတိုက္ေတြမွာ ဝါကပ္ၾကပါတယ္။ တစ္ေက်ာင္းတည္း တစ္ေနရာတည္းမွာ အတူဝါကပ္ၾကတဲ့ရဟန္းေတြဟာ ဝါတြင္းကာလမွာ စကားေၾကာင့္ အမွားမျဖစ္ၾကရေအာင္ ၁။ အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္စြာေနႏိုင္ေရး၊ ၂။ ျငင္းခုန္ ခိုက္ရန္ ကင္းရွင္းေရး၊ ၃။ ေအးၿငိမ္းခ်မ္းသာစြာေနႏိုင္ေရး ဆိုတဲ့ မူ (၃) ရပ္ကိုဦးတည္ၿပီး စကားမေျပာဘဲ ဝစီပိတ္အက်င့္ကို က်င့္သုံးၾကဖို႕ သေဘာတူ အတည္ျပဳခ်မွတ္ၾကတယ္။
တစ္ဝါတြင္းလုံး စကားမေျပာၾကဘဲ ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ၾက တယ္။ ဆြမ္းခံၿပီးအရင္ဆံုး ျပန္ေရာက္လာသူက ေျခေဆးေရ၊ ေျခေဆးအင္းပ်ဥ္၊ ေျခပြတ္ အိုးျခမ္းေတြကို ျပင္ဆင္ထားေပးတယ္။
တခ်ဳိ႕ရဟန္းေတြက ဆြမ္းစားစရာ ေနရာထိုင္ခင္းေတြ ခင္းက်င္းေပးတယ္။ တခ်ဳိ႕က ပန္းကန္ ခြက္ေယာက္ေတြ ေဆးေၾကာေပးတယ္။ တခ်ဳိ႕က ေသာက္ေရသံုးေရ တည္ထား ေပးၾကတယ္။
ဆြမ္းခံၿပီး ေနာက္က်မွေရာက္လာတဲ့ ရဟန္းေတြကေတာ့ စားႂကြင္းစားက်န္ေတြ ရွင္းလင္းေပးတဲ့တာဝန္ ယူရတယ္။ ေနရာထိုင္ခင္းေတြ သိမ္းဆည္းရတယ္။ ဆြမ္းစားေက်ာင္း ကို တံျမက္စည္းလွည္းရတယ္။
တစ္ပါးပါးက ေသာက္ေရသံုးေရအိုးေတြမွာ ေရမရွိတာျမင္ရင္ ေရျဖည့္ရတယ္။ တစ္ပါးတည္းမႏိုင္ရင္ အမူအရာနဲ႕ တစ္ပါးပါးကိုအကူအညီေတာင္းရတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႕ စကား လုံးဝမေျပာဘဲ တစ္ဝါတြင္းလုံး ေနထိုင္ေတာ္မူၾကခဲ့တယ္။ ဒီေန႕ေခတ္ တခ်ဳိ႕က်င့္သုံးၾကတဲ့ ဝစီပိတ္အက်င့္ဆိုတာေပါ့။
ခုလို သီတင္းဝါလကၽြတ္တဲ့အခါ ရဟန္းေတြဟာ ျမတ္စြာဘုရားကို သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ ကန္ေတာ့ၾကတယ္။
အဲဒီအခါ ျမတ္စြာဘုရားက ရဟန္းေတာ္ေတြကို ဝမ္းပန္းတသာ ႏႈတ္ဆက္ေျပာဆိုေလ့ ရွိတဲ့အတိုင္း – “ခ်စ္သားတို႔၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရပါရဲ႕လား၊ တစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦး ခိုက္ရန္ျငင္းခုန္မႈမရွိဘဲ ညီၫြတ္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကပါရဲ႕လား”လို႕ ေမးေတာ္မူတယ္။ အဲဒီအခါ ရဟန္းေတြက - “မွန္လွပါ အလြန္ခ်မ္းသာစြာေနခဲ့ၾကရပါတယ္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္တို႕ တစ္ဝါ တြင္းလံုး တစ္ပါးနဲ႕တစ္ပါး စကားမေျပာၾကဘဲ ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္ထမ္းကာ ဝစီပိတ္က်င့္သုံး ေနထိုင္ခဲ့လို႕ ခ်မ္းသာၾကေၾကာင္းပါဘုရား” လို႕ေလ ွ်ာက္တင္ၾကတယ္။
အဲဒီမွာ ဇာတ္လမ္းစတာပဲ။ ျမတ္စြာဘုရားက ရဟန္းေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈံ႕ခ်ေတာ္မူတယ္။ အျပစ္တင္ေတာ္မူတယ္ဗ်ာ ဝစီပိတ္ဆရာတို႕ရဲ႕။
“သင္တို႔သည္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ မေနခဲ့ၾကရပါဘဲ ခ်မ္းသာစြာ ေနခဲ့ၾကရပါသည္”ဟု ဝန္ခံၾကသည္။ သင္တို႔၏ ဤဝစီပိတ္အက်င့္သည္ ေတာတြင္းတိရိစၧာန္တို႔၏ ေနထိုင္နည္းသာ ျဖစ္သည္။ သိုးမ်ား၏ ေနထိုင္နည္းသာျဖစ္သည္။ ရန္သူအခ်င္းခ်င္းတို႔၏ အမူအက်င့္နည္း ေတြသာျဖစ္သည္။ သင္တို႔သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ‘အ,အတို႔၏ အက်င့္’၊ တိတၳိတို႔၏ က်င့္စဥ္ ကို ေဆာက္တည္က်င့္သံုးၾကရသနည္း။ ဤအက်င့္သည္ သာသနာေတာ္ကို မၾကည္ၫိုေသး သူတို႔အတြက္ ၾကည္ၫိုလာရန္လည္းေကာင္း၊ ၾကည္ၫိုၿပီးသူတို႔အတြက္ ပိုမို၍ ၾကည္ၫိုသဒၶါ တက္ေစရန္လည္းေကာင္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ” လို႕ ကဲ့ရဲ႕ရႈံ႕ခ် အျပစ္တင္ေတာ္မူလိုက္တယ္။
ဒီတင္မကေသးဘူး “သာသနာပ တိတၳိေတြက်င့္စဥ္ျဖစ္တဲ့ ဒီ‘လူအ,အက်င့္’။ ‘ဝစီပိတ္ အက်င့္’ကို က်င့္သံုးပါက ဒုကၠဋ္အာပတ္သင့္ေစ”လို႕ ဝိနည္းဥပေဒ သိကၡာပုဒ္ပညတ္ၿပီး ပိတ္ပင္ေတာ္မူခဲ့တယ္။
ဒီဥပေဒသတ္မွတ္ၿပီးတဲ့အခါ ဝါကၽြတ္ၿပီးတဲ့ ရဟန္းေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း အျပစ္ျမင္က၊ ၾကားက၊ ယံုမွားသံသယျဖစ္က ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ (ဝစီိပိတ္) မေနဘဲ ေျပာဆိုဆံုးမဖို႔ ဖိတ္ၾကား ထားရမယ္လို႕ ဆက္လက္မိန္႕ေတာ္မူပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ေရာက္တိုင္း ရဟန္းေတာ္မ်ား ‘ပဝါရဏာပြဲ’ ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာ ဒီကေန႕ထိေအာင္ပါပဲ။
‘ပဝါရဏာ’ဆိုတာ ပါဠိစကား၊ ျမန္မာလိုေတာ့ ‘ဖိတ္ၾကားျခင္း’လို႕ အဓိပၸါယ္ရတယ္။
“သံဃံ ပဝါေရမိ ဒိေ႒န ဝါ သုေတန ဝါ ပရိသကၤာယ ဝါ။ ဝဒႏၲဳ မံ အာယသၼေႏၲာ အႏုကမၸံ ဥပါဒါယ။ ပႆေႏၲာ ပဋိကရိႆာမိ”
“ျမင္လုိ႕ပဲျဖစ္ေစ၊ ၾကားလို႕ပဲျဖစ္ေစ၊ စိတ္ထဲမွာ သံသယျဖစ္လို႕ပဲျဖစ္ေစ အျပစ္ရွိတယ္ လို႕ထင္ပါက အခ်ိန္မေရြး ဆုံးမေတာ္မူပါ” လို႕ အခ်င္းခ်င္းဖိတ္ၾကားတာကို “ပဝါရဏာ” လို႕ ေခၚဆိုပါေၾကာင္း ေမတၱာေလာင္းလို႕ သိသေလာက္ေလး မ ွ်ေဝလိုက္ပါတယ္။
အသိဉာဏ္တန္ခိုး ထပ္ဆင့္တိုး အဖိုးထိုက္တန္ၾကပါေစ…
ေမတၱာျဖင့္-
သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႕မွာ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကတဲ့ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ပြဲ၊ ဆီမီးညွိထြန္းပြဲ၊ တာဝတႎသာပြဲ၊ မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ၊ ပဝါရဏာပြဲ၊ ကထိန္သကၤန္းဦးလွဴဒါန္းပြဲ အစရွိတဲ့ပြဲေတြ ပြဲေတြထဲက ပဝါရဏာပြဲဟာ ဘယ္ကဘယ္လို စတင္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သလဲ။
ၾကားဖူး ႀကဳံဖူး ျမင္ဖူးေနၾကတာပါပဲ ဝတ္ေဆာက္တည္ပြဲေတြ၊ ပဝါရဏာျပဳပြဲေတြ။ ဒကာ ဒကာမေတြကလည္း ဘုန္းႀကီးေတြဘာလုပ္လုပ္ သဒၶါတရားအားေကာင္းေကာင္းနဲ႕ ပါရမီျဖည့္လွဴဒါန္းေနၾကတာပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဝတ္ေဆာက္တည္တယ္ဆိုတာ ဘာလုပ္တာလဲ၊ ပဝါရဏာျပဳတယ္ဆိုတာေရာ ဘာလုပ္တာလဲလို႕ဆိုတာ ဂဃနဏေတာ့ သိပ္မသိၾကေပဘူး။
ထားေတာ့၊ အခုေျပာျပခ်င္တဲ့ “ပဝါရဏာ” ဆိုတာကေတာ့ မိမိတို႕ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္ကတည္းက စခဲ့တာလို႕ဆိုရပါမယ္။ ရဟန္းေတြ ဝစီပိတ္က်င့္ၾကရာက စတင္ အေၾကာင္းခံလာတာပါ။
ျမတ္ဗုဒၶဟာ သာဝတၳိျပည္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းမွာ ဝါကပ္ေတာ္မူခ်ိန္ ရပ္ေဝးတစ္ေနရာ မွာ ရွိေတာ္မူၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားလည္း နီးစပ္ရာေက်ာင္းတိုက္ေတြမွာ ဝါကပ္ၾကပါတယ္။ တစ္ေက်ာင္းတည္း တစ္ေနရာတည္းမွာ အတူဝါကပ္ၾကတဲ့ရဟန္းေတြဟာ ဝါတြင္းကာလမွာ စကားေၾကာင့္ အမွားမျဖစ္ၾကရေအာင္ ၁။ အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္စြာေနႏိုင္ေရး၊ ၂။ ျငင္းခုန္ ခိုက္ရန္ ကင္းရွင္းေရး၊ ၃။ ေအးၿငိမ္းခ်မ္းသာစြာေနႏိုင္ေရး ဆိုတဲ့ မူ (၃) ရပ္ကိုဦးတည္ၿပီး စကားမေျပာဘဲ ဝစီပိတ္အက်င့္ကို က်င့္သုံးၾကဖို႕ သေဘာတူ အတည္ျပဳခ်မွတ္ၾကတယ္။
တစ္ဝါတြင္းလုံး စကားမေျပာၾကဘဲ ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္ေက်ပြန္ေအာင္ ထမ္းေဆာင္ၾက တယ္။ ဆြမ္းခံၿပီးအရင္ဆံုး ျပန္ေရာက္လာသူက ေျခေဆးေရ၊ ေျခေဆးအင္းပ်ဥ္၊ ေျခပြတ္ အိုးျခမ္းေတြကို ျပင္ဆင္ထားေပးတယ္။
တခ်ဳိ႕ရဟန္းေတြက ဆြမ္းစားစရာ ေနရာထိုင္ခင္းေတြ ခင္းက်င္းေပးတယ္။ တခ်ဳိ႕က ပန္းကန္ ခြက္ေယာက္ေတြ ေဆးေၾကာေပးတယ္။ တခ်ဳိ႕က ေသာက္ေရသံုးေရ တည္ထား ေပးၾကတယ္။
ဆြမ္းခံၿပီး ေနာက္က်မွေရာက္လာတဲ့ ရဟန္းေတြကေတာ့ စားႂကြင္းစားက်န္ေတြ ရွင္းလင္းေပးတဲ့တာဝန္ ယူရတယ္။ ေနရာထိုင္ခင္းေတြ သိမ္းဆည္းရတယ္။ ဆြမ္းစားေက်ာင္း ကို တံျမက္စည္းလွည္းရတယ္။
တစ္ပါးပါးက ေသာက္ေရသံုးေရအိုးေတြမွာ ေရမရွိတာျမင္ရင္ ေရျဖည့္ရတယ္။ တစ္ပါးတည္းမႏိုင္ရင္ အမူအရာနဲ႕ တစ္ပါးပါးကိုအကူအညီေတာင္းရတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႕ စကား လုံးဝမေျပာဘဲ တစ္ဝါတြင္းလုံး ေနထိုင္ေတာ္မူၾကခဲ့တယ္။ ဒီေန႕ေခတ္ တခ်ဳိ႕က်င့္သုံးၾကတဲ့ ဝစီပိတ္အက်င့္ဆိုတာေပါ့။
ခုလို သီတင္းဝါလကၽြတ္တဲ့အခါ ရဟန္းေတြဟာ ျမတ္စြာဘုရားကို သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ ကန္ေတာ့ၾကတယ္။
အဲဒီအခါ ျမတ္စြာဘုရားက ရဟန္းေတာ္ေတြကို ဝမ္းပန္းတသာ ႏႈတ္ဆက္ေျပာဆိုေလ့ ရွိတဲ့အတိုင္း – “ခ်စ္သားတို႔၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရပါရဲ႕လား၊ တစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦး ခိုက္ရန္ျငင္းခုန္မႈမရွိဘဲ ညီၫြတ္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကပါရဲ႕လား”လို႕ ေမးေတာ္မူတယ္။ အဲဒီအခါ ရဟန္းေတြက - “မွန္လွပါ အလြန္ခ်မ္းသာစြာေနခဲ့ၾကရပါတယ္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္တို႕ တစ္ဝါ တြင္းလံုး တစ္ပါးနဲ႕တစ္ပါး စကားမေျပာၾကဘဲ ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္ထမ္းကာ ဝစီပိတ္က်င့္သုံး ေနထိုင္ခဲ့လို႕ ခ်မ္းသာၾကေၾကာင္းပါဘုရား” လို႕ေလ ွ်ာက္တင္ၾကတယ္။
အဲဒီမွာ ဇာတ္လမ္းစတာပဲ။ ျမတ္စြာဘုရားက ရဟန္းေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈံ႕ခ်ေတာ္မူတယ္။ အျပစ္တင္ေတာ္မူတယ္ဗ်ာ ဝစီပိတ္ဆရာတို႕ရဲ႕။
“သင္တို႔သည္ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ မေနခဲ့ၾကရပါဘဲ ခ်မ္းသာစြာ ေနခဲ့ၾကရပါသည္”ဟု ဝန္ခံၾကသည္။ သင္တို႔၏ ဤဝစီပိတ္အက်င့္သည္ ေတာတြင္းတိရိစၧာန္တို႔၏ ေနထိုင္နည္းသာ ျဖစ္သည္။ သိုးမ်ား၏ ေနထိုင္နည္းသာျဖစ္သည္။ ရန္သူအခ်င္းခ်င္းတို႔၏ အမူအက်င့္နည္း ေတြသာျဖစ္သည္။ သင္တို႔သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ‘အ,အတို႔၏ အက်င့္’၊ တိတၳိတို႔၏ က်င့္စဥ္ ကို ေဆာက္တည္က်င့္သံုးၾကရသနည္း။ ဤအက်င့္သည္ သာသနာေတာ္ကို မၾကည္ၫိုေသး သူတို႔အတြက္ ၾကည္ၫိုလာရန္လည္းေကာင္း၊ ၾကည္ၫိုၿပီးသူတို႔အတြက္ ပိုမို၍ ၾကည္ၫိုသဒၶါ တက္ေစရန္လည္းေကာင္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ” လို႕ ကဲ့ရဲ႕ရႈံ႕ခ် အျပစ္တင္ေတာ္မူလိုက္တယ္။
ဒီတင္မကေသးဘူး “သာသနာပ တိတၳိေတြက်င့္စဥ္ျဖစ္တဲ့ ဒီ‘လူအ,အက်င့္’။ ‘ဝစီပိတ္ အက်င့္’ကို က်င့္သံုးပါက ဒုကၠဋ္အာပတ္သင့္ေစ”လို႕ ဝိနည္းဥပေဒ သိကၡာပုဒ္ပညတ္ၿပီး ပိတ္ပင္ေတာ္မူခဲ့တယ္။
ဒီဥပေဒသတ္မွတ္ၿပီးတဲ့အခါ ဝါကၽြတ္ၿပီးတဲ့ ရဟန္းေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း အျပစ္ျမင္က၊ ၾကားက၊ ယံုမွားသံသယျဖစ္က ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ (ဝစီိပိတ္) မေနဘဲ ေျပာဆိုဆံုးမဖို႔ ဖိတ္ၾကား ထားရမယ္လို႕ ဆက္လက္မိန္႕ေတာ္မူပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ေရာက္တိုင္း ရဟန္းေတာ္မ်ား ‘ပဝါရဏာပြဲ’ ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာ ဒီကေန႕ထိေအာင္ပါပဲ။
‘ပဝါရဏာ’ဆိုတာ ပါဠိစကား၊ ျမန္မာလိုေတာ့ ‘ဖိတ္ၾကားျခင္း’လို႕ အဓိပၸါယ္ရတယ္။
“သံဃံ ပဝါေရမိ ဒိေ႒န ဝါ သုေတန ဝါ ပရိသကၤာယ ဝါ။ ဝဒႏၲဳ မံ အာယသၼေႏၲာ အႏုကမၸံ ဥပါဒါယ။ ပႆေႏၲာ ပဋိကရိႆာမိ”
“ျမင္လုိ႕ပဲျဖစ္ေစ၊ ၾကားလို႕ပဲျဖစ္ေစ၊ စိတ္ထဲမွာ သံသယျဖစ္လို႕ပဲျဖစ္ေစ အျပစ္ရွိတယ္ လို႕ထင္ပါက အခ်ိန္မေရြး ဆုံးမေတာ္မူပါ” လို႕ အခ်င္းခ်င္းဖိတ္ၾကားတာကို “ပဝါရဏာ” လို႕ ေခၚဆိုပါေၾကာင္း ေမတၱာေလာင္းလို႕ သိသေလာက္ေလး မ ွ်ေဝလိုက္ပါတယ္။
အသိဉာဏ္တန္ခိုး ထပ္ဆင့္တိုး အဖိုးထိုက္တန္ၾကပါေစ…
ေမတၱာျဖင့္-
သီရိဘုန္းစံ