ဇင္လင္း - လက္နက္ခ်ေရး ေထာင့္က်ဥ္းထဲ ေမာင္းသြင္းေနသမွ် ျပည္တြင္းစစ္ အဓြန္႕ရွည္ေနဦးမည္
(မိုးမခ) ေအာက္တိုဘာ ၂၀၊ ၂၀၁၆
သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ အစိုးရ၏ ‘ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ- ၂၁ ရာစု ပင္လုံ’ (ပထမ အၾကိမ္) ကို ၾသဂုတ္ ၃၁ ရက္ေန႕မွ စက္တင္ဘာ ၃ ရက္ေန႕အထိ ေနျပည္ေတာ္ရွိ္ ျမန္မာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာကြန္ဗင္းရွင္းဗဟိုဌာန-၂ (MICC-2) ၌ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပျပီးစီးခဲ့သည္။ ညီလာခံ က်င္းပျပီးစီးခဲ့သည္မွာ ရက္သတၱ (၇) ပတ္ခန္႕ ရွိျပီျဖစ္ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားျဖစ္သည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အစိုးရတပ္မေတာ္၏ ထိုးစစ္မ်ား တိုးျမွင့္ ျပဳလုပ္လာျခင္းေၾကာင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ေလ်ာ့က်သြားျခင္း မရိွသည္ကို သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ ဖတ္ရႈသိရွိေန ရသည္။ ၂၁ ရာစု ပင္လုံ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ပထမအေက်ာ့ က်င္းပၿပီးသည့္ေနာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တို႕တြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တုိ႔ တုိက္ပြဲမ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားလွ်က္ရွိ သည္။ ယခု စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ အမ်ားဆုံးခံစားရသူမ်ားမွာ အျပစ္မဲ႕အရပ္သူအရပ္သားမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေရးအကဲခတ္မ်ားက ေ၀ဖန္ သုံးသပ္ေနၾကသည္။ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR) ၏ စာရင္းမ်ားအရ ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တို႕တြင္ စစ္ေဘးေရွာင္ေနရပ္စြန္႔ခြာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္ရသူေပါင္း အနည္းဆုံး (၁၀၀,၀၀၀) ခန္႕ရွိသည္ဟု သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။ လက္ရွိ အေျခအေနမွာပင္ ကခ်င္၊ ရွမ္းႏွင့္ကရင္ျပည္နယ္မ်ားအတြင္း တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေထာင္ခ်ီေသာ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား ေန႔စဥ္ တိုုးမ်ားလာေနျပီး၊ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ားလည္း အထူး လိုအပ္ေနေပသည္။
၂၁ ရာစုပင္လံုညီလာခံ ပထမအေက်ာ့အၿပီး အစိုးရတပ္မေတာ္က ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ KIO ထိန္းခ်ဳပ္ နယ္ေျမမ်ားအား ျပင္းထန္စြာ ထိုးစစ္ဆင္ေနေၾကာင္း တႏိုင္းၿမိဳ႕ရွိေဒသခံျပည္သူမ်ားက သိရွိၿပီးေနာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္ေန႕က လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ႔ၾကသည္။ တႏိုုင္းၿမိဳ႕ ၌ လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျခင္းအစီအစဥ္ကို တႏိုင္းၿမိဳ႕ ကခ်င္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ၿပီး လူမ်ိုဳး ေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္းစံုမွ ေဒသခံျပည္သူ (၇၀၀) ေက်ာ္တက္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ေအာက္တိုုဘာလ ၃ ရက္ေန႕ နံနက္က တႏိုုင္းၿမိဳ႕အတြင္း လွည့္လည္ဆႏၵထုုတ္ေဖာ္ရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အစိုးရ တပ္မေတာ္၏ ထုိးစစ္မ်ား ရပ္တန္္႔ ေပးရန္ တႏိုုင္းေဒသခံ ျပည္သူမ်ား စုုေပါင္းလမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵျပျခင္းျဖစ္သည္ဟု တႏိုင္းၿမိဳ႕ ‘ကခ်င္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီ’ ဥကၠ႒ ဦးအင္ဒိန္ေဇာ္ေနာ္ က RFA ေရဒီယိုသတင္းဌာနအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဒီေန႔ စီတန္းလွည့္လည္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္အစီအစဥ္လုပ္ရျခင္းဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ၂၁ ပင္လံု ညီလာခံ လုပ္ေနစဥ္မွာပဲ စစ္တပ္ကထိုးစစ္ဆင္လာၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အႏွံ႔မွာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္လာၿပီး ကြ်န္ေတာ္တိို႔ ဒီ စစ္မီးႀကီးဟာ ဒီထက္မကပိုၿပီးျပင္းထန္းလာလုိ႔ရွိရင္ ဒီျပည္သူလူထုေတြ ေရာစစ္ေျပးဒုကၡသည္ စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြ ပါ အေတာ္မ်ားမ်ား ဒုကၡေရာက္ႏိုင္မယ့္ အေနအထားေတြရွိပါတယ္။ အခုကြ်န္ေတာ္တို႔ ဒီစစ္မီးကို ၿငိမ္းဖို႔အတြက္နဲ႔ ကခ်င္ ျပည္နယ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အျမန္ဆံုးေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူစုေ၀းၿပီးမွ ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္ျခင္း ျဖစ္ပါ တယ္” ဟု ဦးအင္ဒိန္ေဇာ္ေနာ္ က RFA သို႕ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ၾကားရသည္။
လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈတြင္ ပါ၀င္သည့္ ျပည္သူမ်ားက ကခ်င္ေဒသတြင္ တပ္မေတာ္ ထိုးစစ္ခ်က္ခ်င္းရပ္ေရး၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားဂုဏ္ သိကၡာရွိစြာေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းျဖင့္ေျဖရွင္းေရး၊ ကခ်င္ ျပည္နယ္တြင္ ဖယ္ဒရယ္စနစ္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ရရွိေရး၊ ႏိုင္ငံျပႆနာ မေျပလည္သေရြ႕ အႀကီးစား စီးမံကိန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားေရး စသည့္ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ႔ၾကေၾကာင္း သတင္းကဆိုသည္။ ကခ်င္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္မွ ထိုးစစ္ဆင္မႈမ်ားေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုလားမႈ ရွိပုံမရဟု လူထုက ျမင္ေနသည္။ ယခု ထိုးစစ္မ်ား ဆင္ေနပုံအရ တပ္မေတာ္က ‘ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ- ၂၁ ရာစု ပင္လုံ’အေပၚ ယုံၾကည္မႈ ရွိပုံမရဟု ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္မ်ားက ထင္ေနၾကသည္။ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားလွ်က္ရွိေသာ စစ္ေရးပဋိပကၡမ်ား ရပ္စဲေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား စုေပါင္းလက္မွတ္ထုိး ေတာင္းဆိုမႈ ျပဳလုပ္ၾကရန္ ရွိသည္ဟု မန္တုံမဲဆႏၵနယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚနန္းမုိး က ဆိုသည္။ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ ျပည္သူလူထု၏ အသက္အုိးအိမ္စည္းစိမ္ကုိ အကာအကြယ္ေပးေရးအတြက္ ျပည္သူလူထု၏ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအေနျဖင့္ လက္မွတ္ေရးထုိးေတာင္းဆုိသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚနန္းမုိးက RFA ေရဒီယိုသတင္းဌာနအား ေျပာေၾကာင္း သိရသည္။
ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္ေန႕တြင္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ KIO/KIA တပ္ဖြဲ႕မ်ား အၾကား ျဖစ္ပြား လွ်က္ရွိေသာ တိုက္ပြဲမ်ား အျမန္ဆံုးရပ္ဆိုင္းေပးရန္ ျပည္သူလူထု တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ေပၚ၌ ဆႏၵျပေတာင္း ဆိုခဲ့ၾကသည္။ ဆႏၵျပသူေတြဟာ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ စီတာပူရပ္ကြက္က မေနာကြင္းမွာ စုေဝးခဲ့ၾကၿပီး ၿမိဳ႕ထဲက ရပ္ကြက္ေတြမွာ လွည့္လည္ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုသူမ်ားက ထိုးစစ္ခ်က္ခ်င္းရပ္၊ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား ဂုဏ္သိကၡာ ရွိစြာေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ေပး စသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္ဆႏၵျပခဲ႔ေၾကာင္း သိရသည္။ ဤ ရက္ပိုင္းမွာပင္ ျမစ္ႀကီးနား၊ ဆင္ဘို၊ တႏိုင္း စသည့္ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္လည္း အစိုးရတပ္မေတာ္၏ ထိုးစစ္မ်ား ရပ္တန္႔ေရး အတြက္ ဆႏၵျပခဲ႔ေတာင္းဆိုၾကသည့္အျပင္၊ KIO/KIA တပ္ဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္လည္း ေတာင္သူမ်ား၏ လယ္ယာေျမမ်ား တ၀ိုင္တြင္ မိုင္းမေထာင္ရန္၊ လူထုထံ ဆက္ေၾကးေကာက္ မေကာက္ရန္၊ လူသစ္စုေဆာင္းမႈ မလုပ္ရန္ တို႕ကိုလည္း ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္ေန႕႔ ဆႏၵျပပြဲတြင္ ျမစ္ႀကီးနား၊ ဝိုင္းေမာ္၊ နမၼတီး စသည့္ ၿမိဳ႕ရြာ မ်ားမွ ေဒသခံမ်ား စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ကခ်င္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့ၾက ေၾကာင္း သိရသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲမ်ား အျမန္ဆံုးရပ္တန္႔ကာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေျချပဳ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အစည္း ၄၀ ခန္႕က ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႕တြင္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ေတာင္းဆိုလိုက္ေၾကာင္းလည္း RFA ေရဒီယိုသတင္းအရ သိရသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ရွိ City Park Royal စားေသာက္ဆုိင္၌ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြကို စက္တင္ဘာလ ၂၈ ႏွင့္ ၂၉ ရက္ေန႕မ်ားတြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း အေျခစိုက္ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အစည္း ၄၀ ခန္႕မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ လက္ရွိ ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္စခန္းမ်ားႏွင့္ ေက်းရြာမ်ားထဲသို႕ လက္နက္ႀကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ကေလး ၂ ဦး ဒဏ္ရာရျပီး ၂ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးတစ္ဦး ေသဆံုးခဲ႔ေၾကာင္း ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအစည္းအရံုးက ဆိုသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ဇူလိုင္လကလည္း SNLD ပါတီ၏ သီေပါၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚနန္းစန္းစန္းေအး က တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရၿပီး စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ ေက်ာင္း သူ ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ေက်ာင္းမတက္ရေၾကာင္း၊ စစ္တပ္၏ ေပၚတာဆြဲခံရမႈမ်ားလည္း ရွိေနေၾကာင္း ရွမ္းျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္သို႕တင္ျပခဲ့သည္။ သို႕ျဖစ္၍ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း တိုက္ပြဲမ်ား အျမန္ဆံုး ရပ္တန္႔ေပးေရးႏွင့္ စစ္ေရးတင္းမာမႈ မ်ား ကို ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရတို႕က ၾကားဝင္ျဖန္ေျဖေပးေရး တိုက္တြန္းသည့္ ‘အေရးႀကီးအဆို’ ကို ေဒၚနန္းစန္းစန္းေအး က ရွမ္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ ဇူလိုင္လက အဆိုကိုတင္သြင္းခဲ့ဖူးသည္။ SNLD ကိုယ္စားလွယ္၏ ၎ စစ္ပြဲမ်ား ရပ္တန္႔ေပးေရး တိုက္တြန္းသည့္ အဆိုကို ဇူလိုင္ ၁၄ ရက္ေန႔ကတင္သြင္းခဲ့ေၾကာင္းသိရျပီး၊ နယ္/လံုဝန္ႀကီး က မွတ္တမ္းတင္ထားရန္ ေဆြးေႏြးေသာ္လည္း မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ အဆို အႏိုင္ရသျဖင့္ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ( KIA) တို႔ၾကား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေသာ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံ ကခ်င္ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ သြားလာရန္ခက္ခဲလာျခင္း၊ လုပ္ ကိုင္စားေသာက္ရန္ ခက္ခဲလွ်က္ရွိျခင္း၊ ေဒသခံမ်ား စစ္ေဘး ဒုုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ စစ္ေရွာင္စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကရျပီး မိမိတို႔ ေနရပ္သို႔ ျပန္လည္ေနထိုင္ရန္ အခက္အခဲမ်ား ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း လြိဳင္လင္ခရိုင္ မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕နယ္ တုံေလာဝ္ေက်းရြာအုပ္စု၏ အေနာက္ဘက္တြင္ အစိုးရတပ္မေတာ္မွ သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ RCSS/SSA အား ထိုးစစ္ဆင္ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား မိမိရပ္ရြာ ေနအိမ္၌ မအိပ္ရဲၾကဘဲ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၌ စုေပါင္းအိပ္ေနရသည္ဟု သွ်မ္းသံေတာ္ဆင့္ သတင္းအရ သိရသည္။ သၽွမ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ/သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္သည္ (RCSS/ SSA) သည္ တစ္နိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ ( NCA) လက္မွတ္ထိုးထားေသာ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။
မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးစိုင္းပန္ က “လႊတ္ေတာ္မွာစစ္ပြဲ ရပ္တန႔္ဖို႔ အဆိုတင္ သြင္းထားတာရွိေပ မယ့္လည္း အခုထက္ထိ ဆက္ျဖစ္ေနတုန္းဘဲ။ က်ေနာ္ေတာ့ အဆိုဆက္တင္မယ္။က်ေနာ္တို႔သိသေလာက္ ျမင္ သ ေလာက္ေတာ့ NCA လက္မွတ္ထိုးတယ္ဆိုေပမယ့္ အပစ္ရပ္ၾကတယ္ ဆိုေပမယ့္ မၾကာမၾကာဆိုသလို ပစ္ေနၾကတာပဲ။ ေနာက္ပိုင္း NCA လက္မွတ္ထိုး ထားတဲ့ စစ္ပြဲမျဖစ္ေတာ့ဘူးလို႔အယုံအၾကည္မရွိနိုင္ဘူးေပါ့။ ေရွ႕ဆက္ စစ္ပြဲမျဖစ္လာ နိုင္ဘူးလို႕ မေျပာနိုင္ဘူး” ဟု ဆိုသည္။
ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕နယ္ တုံေလာေက်းရြာအုပ္စု၌ အစိုးရတပ္ မေတာ္ ႏွင့္ သၽွမ္းျပည္တပ္ေတာ္ၾကား ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႔မွ ၃ ရက္ေန႔ထိတိုက္ပြဲျဖစ္ၿပီး စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ၂,၀၀၀ ခန္႕ တုံေလာေက်းရြာ ေတာင္ေက်ာင္း ႏွင့္ေျမာက္ေက်ာင္း တြင္ ခိုလွုံေၾကာင္း သိရသည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား အထူးသျဖင့္ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ကရင္ ျပည္နယ္တို႔တြင္ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း ထိုးစစ္ဆင္ေနမႈ အျမန္ဆံုးရပ္တန္႔ရန္ ခ်င္းလူငယ္ကြန္ယက္အဖြဲ႔ကလည္း ေအာက္တိုဘာလ ၄ ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္ တစ္ေစာင္ထုတ္ျပန္ေတာင္းဆိုထားေၾကာင္း ‘ခုိႏူမ္းထုန္ သတင္း’ (Khonumthung News) က ေဖၚျပခဲ့သည္။
“ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကရက္တစ္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေမွ်ာ္ကိုးလ်က္ တိုင္းရင္းသားေဒသ မ်ားတြင္ ထိုးစစ္ဆင္ေနမႈအား တစ္ႏုိင္ငံလံုးအဆင့္ရပ္ဆိုင္းေပးရန္ ေလးေလးနက္နက္ တိုက္တြန္း သည္” ဟု ၎ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း သတင္းက ဆိုသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ စက္တင္ဘာလဆန္းမွ အစျပဳ၍ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားအဖြဲ႔မ်ား ျဖစ္သည့္ ‘တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္’ (DKBA)၊ ‘ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႔’ (KIO/KIA) တို႔ အၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္(NCA)ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးထားသည့္ RCSS/SSA)ႏွင့္ အစုိးရတပ္မေတာ္တုိ႔အၾကားလည္း မၾကာေသးမီက တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႕က အပစ္ရပ္လက္မွတ္မေရးထိုးရေသးေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေရႊလီလမ္းရွိ “အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဗဟိုဌာန” (NRPC)၌ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ညီၫြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC) က တစ္ႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို တပ္မေတာ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕မ်ား တစ္ၿပိဳင္တည္း ေၾကညာျပီး အပစ္ရပ္စဲၾကေရးကို ေတာင္းဆုိခဲ့ေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္တို႕၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ရရွိရန္ ႀကိဳးပမ္းေပးမည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း UNFC အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ခူးဦးရယ္က ဇူလုိင္ ၁၈ ရက္ေန႕တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြ အတြင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အေျခအေန အရပ္ရပ္ ကို သုံးသပ္ၾကည့္ပါက NLD အစိုးရသစ္အေနျဖင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အားသြန္ခြန္စိုက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရန္ သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားပုံရေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။
“ညီညြတ္ေသာတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားဖက္ ဒရယ္ေကာင္စီ” (UNFC) က ေအာက္တုိဘာ ၈ ရက္ေန႕တြင္ ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ “မိမိတုိ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ တုိင္းျပည္၏ အေျခခံ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာကို ႏုိင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းရန္ ေခတ္အဆက္ဆက္ အုပ္စုိးသူ ႏွင့္ အစိုးရတုိ႔ကို လုိလားေတာင္း ဆုိခဲ့ ေသာ္လည္း တုိင္းျပည္အာဏာကို ရယူထားသည့္ အာဏာရွင္အဆက္ဆက္က စစ္မွန္ေသာ ႏုိင္ငံေရး ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲ မ်ားအား ယေန႔ထိတုိင္ မေဖာ္ေဆာင္ေသး။” ဟု UNFC က ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ေၾကာင္း မြန္သတင္းေအဂ်င္စီသတင္းက ေဖၚျပခဲ့သည္။ UNFC အေနျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္ ႏုိင္ငံေရးမူေဘာင္ ညိွႏႈိင္းေဆြးေႏြးျခင္းကို ၂၀၁၂ - ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ကာလတြင္လည္းေကာင္း၊ တႏုိင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ NCA ကို NCCT အေနျဖင့္ ၂၀၁၃- ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကာအတြင္းလည္းေကာင္း၊ အစုိးရႏွင့္ ညိွႏႈိင္းလုပ္ေဆာင္၍ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ နီးပါးၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ကို အၿပီးတုိင္ရပ္စဲႏုိင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအေနျဖင့္ NCCT အဖြဲ႔ဝင္မ်ားအားလံုးကို NCA တြင္ အတူတကြ ပါဝင္လက္မွတ္ ေရးထုိးရန္ လက္မခံခဲ့ သျဖင့္ ယေန႔ထိတုိင္ တစ္ႏုိင္ငံလံုးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကုိ မေဖာ္ ေဆာင္ႏုိင္ပဲ စစ္ပြဲ၏ အနိဌာရုံမ်ားအား တုိင္းျပည္ အေန ျဖင့္ ဆုိးဝါးစြာ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႔ေနရေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ထုိးစစ္မ်ား အျမန္ဆံုး ရပ္တန္႔၍ တုိင္းျပည္၏ အေျခခံႏုိင္ငံေရးျပႆနာကို ႏုိင္ငံေရးနည္းျဖင့္ အေျဖမရွာဘဲ စစ္အင္အားသံုး ေျဖရွင္းေနမည္ဆုိပါက ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း အလွမ္းေဝးေနဦးမည္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေအာက္တုိဘာ ၈ ရက္ေန႕ UNFC ၏ သေဘာထားထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ထုိးစစ္ဆင္မႈမ်ား ရပ္တန္႔ေပးရန္ ျပည္သူလူထု၏ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈကို အေလးထားျခင္း နွင့္ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈရွိစြာ ညိွႏႈိင္းေဆြးေႏြး အေျဖရွာေရးအတြက္ စစ္ေရးနည္းျဖင့္ ေျဖရွင္းေနမႈကို အျမန္ရပ္တန္႔ေပးသင့္ေပသည္။ လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္အၾကား၊ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအၾကား၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္အၾကား မူ၀ါဒ သေဘာထားဆိုင္ရာ အျမင္ ကြဲလြဲမႈအခ်ိဳ႕ ရွိေနသည္ဟု ယူဆပါသည္။ ၎ကိစၥကို အေျမာ္အျမင္ႀကီးစြာျဖင့္ ညွိႏိႈင္း ေဆြးေႏြး အေျဖရွာသင့္ပါသည္။ တဦးအေပၚတဦး နားလည္ေစရန္၊ တဦးႏွင့္ တဦးယုံၾကည္မႈ ခိုင္ျမဲေစရန္ သေဘာထားႀကီး စြာထား၍ Dialogue နည္းလမ္းျဖင့္ အေျဖရွာ ဖို႕လိုပါသည္။ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအၾကား ျပည္တြင္း စစ္ အေျခခံဇစ္ျမစ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သုံးသပ္ပုံ ကြဲလြဲမႈအခ်ိဳ႕ ရွိေနသည္ကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ညွိႏိႈင္းသင့္ပါသည္။ အရွိကို ရိုးရိုးသားသား လက္ခံ၊ တန္းတူညီမွ်မႈ စိတ္ဓါတ္ကို အေျခခံ ညွိႏိႈင္းမွသာ လက္ရွိ စစ္ေရး ပဋိပကၡမ်ားကို အဆုံးသတ္ႏိုင္ မည္ ထင္ပါသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္တြင္ NLD အစိုးရသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဆုံးရႈံးနစ္နာမႈမ်ားႏွင့္ စိတ္ ခံစားခ်က္မ်ားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ နားလည္ရန္ ႀကိဳးစားေနျပီး၊ စစ္ေရးပဋိပကၡအားလုံးကို အဆုံးသတ္ပစ္လိုပုံရပါသည္။ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလူထု၏ စစ္မုန္တီးေရး ဆႏၵထုတ္ေဖၚမႈမ်ားကိုလည္း NLD အစိုးရက သေဘာတူ လကၡံပုံရပါသည္။
သို႕ေသာ္ တပ္မေတာ္က တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပး အက်ပ္ကိုင္ ေျပာဆိုေနသျဖင့္ နားလည္မႈ ရရွိရန္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနသည္။ တန္းတူရည္တူ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးလိုေသာ သေဘာထားအမွန္တကယ္ရွိလွ်င္ ႀကိဳတင္စည္းမ်ဥ္း ကန္႕သတ္ မထားဘဲ၊ စိတ္ေကာင္း ႏွလုံးေကာင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ Open Political Talks လုပ္သင့္ပါသည္။ အျပဳသေဘာျဖင့္ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းရပါမည္။ စစ္ေရးဖိအားသုံး ဇြတ္အတင္း လက္နက္ခ်ေရး ေထာင့္က်ဥ္းထဲ ေမာင္းသြင္း ရန္ ႀကံစည္ေနသမွ် မယံုသကၤာစိတ္မ်ား ပိုမိုႀကီးထြားလာႏိုင္သည္။ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ ရရွိေအာင္ မလုပ္ႏိုင္သမွ်ကာလပတ္လုံး စစ္ပြဲမ်ား အဓြန္႕ရွည္ေနမည္သာ ျဖစ္သည္ကို တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွလုံးသြင္း ႏိုင္ၾကပါေစကုန္။