ေမာင္ေမာင္စုိး ● တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီႏွင့္ ျမန္မာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရး - အပိုင္း (၁)
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆၊ ၂၀၁၇
● တ႐ုတ္ေပၚလစီ
တ႐ုတ္တုိ႔သည္ ျမန္မာျပည္အပါအဝင္ နိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားႏွင့္ဆက္ဆံရာတြင္ မည္သုိ႔ဆက္ဆံမည္ဆိုသည့္ ေပၚလစီခ် မွတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ေပၚလစီကို ကိုင္တြယ္ေဖၚေဆာင္ရာတြင္လည္းေကာင္း ယူနစ္ ၃ ခုျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။
အဓိကပင္မယူနစ္မွာ တ႐ုတ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာနႀကီးဟုဆိုရမည္။ အဆိုပါဌာနသည္ တ႐ုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ေပၚလစီကို အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ဌာနျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ျပည္၌ အစိုးရႏွင့္ တ႐ုတ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္တုိ႔သည္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီ၏ေခါင္းေဆာင္မႈ ေအာက္တြင္ရွိေနေပရာ ပါတီ၏ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမူဝါဒ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာေပၚလစီသည္ အေရးပါဆံုးျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရးကို အဓိက တာဝန္ယူၿပီး အာဏာရပါတီေရာ မရသည့္ပါတီပါ ဆက္ဆံခြင့္ရွိသည္။ မည္က့ဲသုိ႔ဆက္ဆံမည္ဆိုသည္ကို အဓိက ဆံုးျဖတ္ေပးသည့္ယူနစ္ျဖစ္သည္။
ဒုတိယယူနစ္မွာ အစိုးရ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနျဖစ္သည္။ ထိုဌာနသည္ အဓိက တရားဝင္အစိုးရခ်င္းဆက္ဆံေရးကို အဓိ ကထားသည္။ အစိုးရခ်င္း ခင္မင္ရင္းႏွီးေသာဆက္ဆံေရးအျပင္ ယေန႔ကာလ၌ လက္တံရွည္လာေသာ တ႐ုတ္၏စီးပြား လုပ္ငန္းမ်ား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ အနာဂတ္တ႐ုတ္စီးပြားေရးေသနဂၤဗ်ဴဟာမ်ားကို အေလးထားသည့္ေပၚလစီႏွင့္ ေျခလွမ္း မ်ားကို ေဆာင္ရြက္သည္။
တတိယယူနစ္မွာ တ႐ုတ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္၌ ကမၻာ့ေဒသအသီး သီးႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆက္စပ္သုံးသပ္လုပ္သည့္ ႏိုင္ငံတကာဌာနရွိသည္။ ျမန္မာျပည္ပတ္သက္၍ အေရွ႕ေတာင္အာရွဌာန ေအာက္တြင္ ထားရွိသည္။ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ နယ္နမိတ္ခ်င္း မိုင္ေထာင္ခ်ီဆက္စပ္ေနေပရာ တ႐ုတ္တပ္မေတာ္၏ အဓိက အာရံုစိုက္မႈမွာ တ႐ုတ္နယ္စပ္လုံျခံဳေရးကိုအေလးထား၍ သူ၏ေပၚလစီႏွင့္ေျခလွမ္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္သည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ တ႐ုတ္တုိ႔၏ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေပၚလစီႏွင့္ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံ ေရးဌာနသည္ အခရာျဖစ္ၿပီး က်န္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္တုိ႔သည္လည္း သူ႔အခန္းႏွင့္သူ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၾကသည္ဟု ဆိုရပါမည္။
● ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန
၁၉၆၆ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ျပည္ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးကာလေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ေပၚလစီသည္ နိုင္ငံတကာအဖိႏွိပ္ျပည္သူမ်ားအားကူညီေရး ျမန္မာျပည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအား ကူညီေရးျဖစ္သည္။ ထိုကာလ က နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္၏အခန္းသည္ ေနာက္သုိ႔ေရာက္ေနၿပီး ပါတီ၏ နိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးဌာနက ေရွ႕တန္းေရာက္သည္။
ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအား ကူညီပ့ံပိုးမႈမ်ားအားလုံးအား နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာနက တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္ၿပီး လြတ္ ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္က ကူညီပ့ံပိုးေပးရသည္။ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ တ႐ုတ္သံအမတ္တုိ႔၏ အစိုးရခ်င္းဆက္ဆံ ေရးသည္ ေအးစက္သည္။ တ႐ုတ္သံရံုးဧည့္ခံပြဲမ်ားတြင္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္တပ္မေတာ္မွ အရာရွိမ်ားကို မေတြ႔ရဘဲ ဒီမိုကရက္ မ်ား၊ လက္ဝဲသမားမ်ား၊ အတိုက္အခံမ်ား ျပည့္လ်ံေနကာလဟု ဆိုရေပမည္။
သုိ႔ေသာ္ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ တိန္႔ေရွာက္ဖင္တက္တက္လာၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္တုိ႔၏ေပၚလစီသည္ သိသိသာသာေျပာင္းလဲလာသည္။ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္မွစ၍ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအားေထာက္ပ့ံမႈ ေလ်ာ့ခ်လာၿပီး ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွစ၍ အစိုးရခ်င္းဆက္ဆံသည့္ ေပၚလစီသည္ ဦးစားေပးေျပာင္းလဲလာသည္။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန၏ အခန္းက႑ ေလွ်ာ့ ခ်ခ့ဲၿပီး အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းႏွင့္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ ဆက္ဆံေရးဌာန၏ ေရွ႕တန္းေရာက္လာသည္။ တ႐ုတ္နယ္ စပ္ရွိ ယခင္ၾသဇာႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ႀကီးမားသည့္ တ႐ုတ္ပါတီ၏ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာနမ်ား ဖြဲ႕စည္းမႈမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ခ့ဲၿပီး ေျပာင္းလဲဖြဲ႕စည္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ခ့ဲသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
သုိ႔ေသာ္ အေရးပါသည့္အခ်ိန္တိုင္း အထူးသျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းနိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားရွိသည့္အခ်ိန္တိုင္း တ႐ုတ္ပါ တီ၏ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာနသည္ ထြက္ေပၚလႈပ္ရွားသက့ဲသုိ႔ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္တြင္လည္း တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါ တီ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန၏လက္တံမ်ားအား (ယခင္ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးအၿပီးကာလက့ဲ ဖြဲ႕စည္းပုံႀကီးမားစြာမထားေတာ့ေသာ္လည္း) ထားရွိဆဲျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ေျပာင္းလဲလာေသာ ျမန္မာျပည္နိုင္ငံေရးအေျခအေနႏွင့္ကိုက္ညီေအာင္ ေရွ႕ေဆာင္သည္ကေတာ့ တ႐ုတ္ပါတီ၏နိုင္ငံတကာေရးရာဌာနျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းစြာေတြ႔ျမင္နိုင္သည္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္လည္အတြင္း အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္တဦးအျဖစ္သာရွိေနေသးေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား တ ႐ုတ္ျပည္သုိ႔ဖိတ္ေခၚျခင္းသည္ တ႐ုတ္ပါတီ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာနမွ စီစဥ္ခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ပါတီခ်င္း ဆက္ဆံေရး အျဖစ္ တေလ်ာက္လုံး အတိုက္အခံအျဖစ္ရွိခ့ဲသည့္ NLD ပါတီေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္၊ အေနာက္အုပ္စုႏွင့္ ရင္းႏွီးေသာ ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္သူအား ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မသိမီ၊ အစိုးရမဖြဲ႕ႏိုင္မီ၊ တ႐ုတ္တုိ႔ ဖိတ္ေခၚေတြ႔ဆံုျခင္းသည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ေနာက္ေရာက္ေနခ့ဲေသာ တ႐ုတ္ပါတီ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန၏ ေျခလွမ္းျဖစ္သည္။
ထိုသုိ႔ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ မစၥတာရွီက်င့္ပင္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ေတြ႔ဆံုမႈသည္ ၁၉၉၀ မွစ၍ စစ္အစိုးရႏွင့္ ၾက့ံ ခိုင္ေရးကိုသာ မ်က္ႏွာမူထားခ့ဲသည့္ တ႐ုတ္အစိုးရေပၚလစီအခ်ဳိးအေကြ႕ျဖစ္သည္။ ထိုေတြ႔ဆံုမႈအၿပီး နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဌာနက ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္ႀကီးအား လဲလွယ္လိုက္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ မူအသစ္အတြက္ လူအသစ္လဲ လွယ္လိုက္ပုံရသည္။
တကယ္တမ္းဆိုလ်င္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းစ၍ တ႐ုတ္ပါတီသည္ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ နိုင္ငံေရးပါတီအားလုံးအား စတင္ ဆက္ဆံလာခ့ဲၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာျပည္အေျခအေနကိုေလ့လာၿပီး ၎တုိ႔၏ေပၚလစီကို ျမန္မာျပည္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ေျပာင္းလဲခ့ဲသည္ဟု ဆိုရမည္။ သုိ႔ေသာ္တ႐ုတ္ပါတီ၏ ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရး ယခင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီႏွင့္ဆက္ ဆံခ့ဲသည့္ ညီေနာင္ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရးမ်ဳိး မည္သည့္ပါတီႏွင့္မွ မရွိေတာ့ဘဲ သာမန္နိုင္ငံေရးပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရးမ်ဳိး သာျဖစ္ေပေတာ့သည္။
တ႐ုတ္ပါတီနိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာနသည္ ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရးးကိုသာ တိုက္ရိုက္ကိုင္တြယ္သည္မဟုတ္ဘဲ ေျပာင္း လဲလာေသာ နိုင္ငံတကာအေျခအေနမ်ားႏွင့္အညီ NGO အမည္ခံ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုလည္းဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳ ထားသည္။ ၂၀၀၅ ခုႏွွစ္ေအာက္တိုဘာမွစ၍ တ႐ုတ္ NGO ဆိုသည္မ်ားကို တ႐ုတ္ပါတီ နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာန၏ ေအာက္တြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခ့ဲၿပီး ၂၀၁၅ အထိ NGO အဖြဲ႕ေပါင္း ၆၃ ဖြဲ႕ရွိၿပီး အားလုံးအား Network တခုတည္းျဖင့္ ခ်ိတ္ ဆက္ထားသည္ဟုဆိုပါသည္။
ထို NGO မ်ားမွတဆင့္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္လည္း ခ်ိတ္ဆက္၍ ညီလာခံမ်ားက်င္းပျခင္း အကူအညီမ်ားေပးျခင္းတုိ႔ကို လုပ္ေဆာင္ လ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာျပည္သုိ႔ တ႐ုတ္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူလာေရာက္ၿပီး အကူအညီေပးေလ့ရွိေသာ တ႐ုတ္ NGO မွာ တ႐ုတ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေဖာင္ေဒးရွင္း (China Peace and Develoment Foundation) ျဖစ္သည္။
● တ႐ုတ္အစိုးရ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန
ျမန္မာျပည္ႏွင့္ အစိုးရခ်င္းဆက္ဆံေရးတြင္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာတ႐ုတ္သံအမတ္တုိ႔က ေရွ႕တန္း ေရာက္သည္။ တ႐ုတ္ျပည္လြတ္ေျမာက္သည့္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တ႐ုတ္ႏွင့္ သံတမန္အေစာဆံုးဆက္သြယ္သည့္ နိုင္ငံမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံပါသည္။ ဖဆပလ အစိုးရေခတ္ကာလတေလ်ာက္ တ႐ုတ္ျမန္မာအစုိးရခ်င္းဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ခ့ဲၿပီး နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးတြင္ ဘက္မလိုက္ေရးမူဝါဒ ဘန္ေဒါင္းမူငါးခ်က္တုိ႔ ခ်မွတ္ရာတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ျမန္မာ အစိုးရတုိ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခ့ဲသည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တ႐ုတ္ ျမန္မာအစိုးရခ်င္းဆက္ဆံေရးေအးစက္ခ့ဲသည္။ ရန္ကုန္ရွိ တ႐ုတ္သံ႐ံုးဧည့္ခံ ပြဲမ်ားတြင္ ျမန္မာအစိုးရ အရာရွိမ်ားမေတြ႔ၾကရေတာ့။ တ႐ုတ္ေပၚလစီ၌ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနေနာက္ေရာက္ေနသည့္ကာလဟု ဆိုရမည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၌ တ႐ုတ္သံအမတ္ႀကီးသည္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ NLD ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ေတြ႔ ဆံုခ့ဲေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ နဝတအစိုးရဘက္သုိ႔ မ်က္ႏွာမူလိုက္ၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္အစိုးရ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန သည္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ဆက္ဆံေရးတြင္ ေရွ႕တန္းေရာက္လာသည္။
တ႐ုတ္သံ႐ုံးဧည့္ခံပြဲမ်ားတြင္ အတိုက္အခံမ်ားကို မေတြ႔ရေတာ့ဘဲစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အစိုးရအရာရွိမ်ားကိုသာ ေတြ႔ရသည့္ ကာလမ်ား ျဖစ္ခ့ဲသည္။ အစိုးရခ်င္းဆက္ဆံေရးတြင္ တ႐ုတ္တုိ႔အေလးေပးခ့ဲသည္မွာ ျမန္မာျပည္တြင္း တ႐ုတ္တုိ႔၏ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ႏွစ္နိုင္ငံ စီးပြားကူသန္းကုန္သြယ္မႈမ်ားအျပင္ ေရရွည္ တ႐ုတ္စီးပြားေရးေသနဂၤဗ်ဴဟာမ်ားအေပၚ အေျခခံသည္။ ဤသုိ႔ရရွိသည့္ တ႐ုတ္တုိ႔၏စီးပြားေရးအက်ဳိးအျမတ္မ်ားအေပၚမူတည္ၿပီး ျမန္မာစစ္ဖက္အား စစ္လက္နက္ပစၥည္းေရာင္း ခ်ေပးေရးအပါ နိုင္ငံေရးအရ ကုလသမဂၢလုံျခံဳေရးေကာင္စီတြင္ ဗီတိုသုံုးစြဲျခင္းတုိ႔အား တ႐ုတ္တုိ႔က ျပန္လည္ ေဆာင္ရြက္ ေပးခ့ဲသည္။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကစသည့္ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမ်ားတြင္ တ႐ုတ္ပါတီ၏နိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးဌာနမွ ပါဝင္ပတ္ သက္လာသည္ကို ေတြ႔ရေသာ္လည္း တ႐ုတ္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ အခန္းသည္ ေလ်ာ့က်သြားျခင္းေတာ့ မရွိေပ။ သုိ႔ေသာ္ ျပင္ဆင္မႈအခ်ဳိ႕ေတာ့ရွိခ့ဲသည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ ၂၀၁၀ မွစ၍ တ႐ုတ္သ႐ရံုးဧည့္ခံပြဲမ်ားတြင္ အစိုးရအရာရွိမ်ား စစ္ ဖက္အရာရွိမ်ားသာမက နိုင္ငံေရးပါတီေပါင္းစုံမွသူမ်ားအားလည္း ေတြ႔ျမင္လာၾကရေတာ့သည္။
● တ႐ုတ္စစ္ဖက္
တ႐ုတ္စစ္ဖက္တြင္ အျမင့္ဆံုးက ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္ျဖစ္သည္။ အစိုးရဖြဲ႕စည္းပုံတြင္ေတာ့ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနအျဖစ္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။တ႐ုတ္တုိ႔၏ဖြဲ႕စည္းပုံအရ တ႐ုတ္စစ္တပ္သည္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီ၏လက္ေအာက္ခံျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္စစ္တပ္သည္ ပုံမွန္အားျဖင့္နိုင္ငံျခားေရး တြင္ ပါဝင္သည္ဆိုသည္မွာ သူ၏တိုင္းျပည္ကာကြယ္ေရးမူဝါဒေပၚတြင္ အေျခခံ၍ စဥ္းစားျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္ႏွင့္ဆက္စပ္ေနသည္ မိုင္ေထာင္ခ်ီ ရွည္လ်ားသည့္ နယ္စပ္ကာကြယ္ေရးႏွင့္လုံျခံဳ ေရးတာဝန္မွာ တ႐ုတ္စစ္တပ္၏ တာဝန္ျဖစ္သည္။ ထို႔အတြက္ နယ္စပ္လုံျခံဳေရးဆိုင္ရာမူဝါဒမ်ားကို တ႐ုတ္စစ္တပ္ကကိုင္တြယ္သည္ဟု ဆိုရမည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမူဝါဒအရ တ႐ုတ္နယ္စပ္တေလ်ာက္ ဗကပတပ္ဖြဲ႕မ်ားေပၚလာၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ႏွင့္ရင္းႏွီး သည့္အျပင္ တ႐ုတ္၏ေထာက္ပ့ံမႈ ရယူထားသည့္ ဗကပတပ္ဖြဲ႕မ်ား နယ္စပ္တေလ်ာက္ရွိေနျခင္းသည့္ တ႐ုတ္နယ္စပ္လုံျခံဳ ေရးအတြက္ ၾကားခံဇံုတခုျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ဗကပၿပိဳကြဲၿပီးသည့္ေနာက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာခ့ဲေသာ္ လည္း ထိုတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည့္ နဝတအစိုးရႏွင့္ အပစ္ရပ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူခ့ဲသည့္ျပင္ ထိုအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္ၾကား မကင္းရာမကင္း ေၾကာင္း ဆက္ဆံေရးရွိေနေပရာ တ႐ုတ္စစ္တပ္မွၾကည့္လွ်င္ တ႐ုတ္နယ္စပ္လုံျခံဳေရးအတြက္ ၾကားခံဇံုရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ တ႐ုတ္စစ္တပ္အတြက္ ႀကီးမားသည့္ေပၚလစီအေျပာင္းအလဲလုပ္စရာမလိုခ့ဲေပ။
သုိ႔ေသာ္ တ႐ုတ္နယ္စပ္ရွိ လုံျခံဳေရးအေျခအေနသည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွစ၍ အေျပာင္းအလဲစသည္ဟု ဆိုရမည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ တြင္ နအဖ၏ BGF နယ္ျခားေစာင့္တပ္ေပၚလစီႏွင့္အတူ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း တ႐ုတ္နယ္စပ္ရွိ ပန္ဝါ ကန္ပိုင္တီေဒသ မ်ားသည္ နအဖအစိုးရလက္ေအာက္ခံ နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားျဖစ္လာၿပီး ကိုးကန္႔ေဒသတြင္လည္း ဖုန္ၾကားစင္းတုိ႔အား ျမန္မာစစ္ဖက္မွ အင္အားသုံးဖယ္ရွားခ့ဲၿပီးသည့္ေနာက္ ကိုးကန္႔ေဒသႏွင္ ပန္ဝါေဒသႏွစ္ခုတုိ႔၌လည္း ၾကားခံဇံုမရွိေတာ့ေပ။ ထို႔အျပင္ မုန္းကိုး ေဖါင္းဆိုင္ေဒသ၌လည္း ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွစၿပီး ျမန္မာစစ္ဖက္မွ ဝင္ေရာက္ေနရာယူလာနိုင္ခ့ဲရာ တ႐ုတ္နယ္ စပ္တေလ်ာက္ လုံျခံဳေရးအျမင္သက္သက္ကၾကည့္လွ်င္ ၾကားခံဇံုမ်ား တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့ပါးလာသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္တေလ်ာက္ လုံျခံဳေရးတာဝန္ယူထားသည့္ တ႐ုတ္စစ္တပ္အတြင္း ၾကားခံဇံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ စဥ္းစားမႈမ်ားရွိသည္ဟု ဆိုရမည္။ ၂၀၁၅ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ျဖစ္ပြားခ့ဲသည့္ ကိုးကန္႔စစ္ပြဲအတြင္း ကိုးကန္႔အဖြဲ႕အား ကူညီခ့ဲ၍ ရာထူးမွဖယ္ရွားခံခ့ဲရသည္ဟု ယူဆရသည့္ ခ်င္တူးစစ္ေဒသမွ မဟာဗ်ဴဟာေရးဆြဲသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဟြမ္ရွင္းႏွင့္ တ ႐ုတ္စစ္ဖက္အရာရွိႀကီး ၄ ဦးခန္႔သည္ တ႐ုတ္နယ္စပ္လုံျခံဳေရးႏွင့္ ၾကားခုံဇံုထားရွိသင့္သည္ဆိုသည့္ အယူအဆႏွင့္ ပတ္ သက္ေနသည္ဟု အကဲခတ္မ်ားကဆိုၾကသည္။
မည္သုိ႔ဆိုေစ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တ႐ုတ္နယ္စပ္တေလ်ာက္ တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြားလာၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ နယ္စပ္လုံျခံဳ ေရးအေပၚတြင္ အေျချပဳၿပီး တ႐ုတ္ျမန္မာဆက္ဆံေရးတြင္ တ႐ုတ္စစ္တပ္၏အခန္းကို ေတြ႔ရသည္။ ကိုးကန္႔ တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္လာၿပီး တ႐ုတ္ပိုင္နက္တြင္း ဗံုးဆံမ်ားက်၍ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားမ်ား ထိခိုက္ေသဆံုးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ ေသာအခါ တ႐ုတ္စစ္တပ္ထြက္လာၿပီး တင္းတင္းမာမာတုန္႔ျပန္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ တ႐ုတ္နယ္စပ္တြင္ ေလယဥ္ပ်ံသန္း ခြင့္ပိတ္ျခင္း၊ က်ည္အစစ္စစ္ေရးေလ့က်င့္ျခင္းတုိ႔အား အခ်ိန္အကန္႔အသတ္မရွိျပဳလုပ္ေၾကာင္း ေၾကညာျခင္းတုိ႔ျပဳ လုပ္ခ့ဲ သည္ကိုေတြ႔ရၿပီး ကိုးကန္႔စစ္ရွိန္က်သြားသည္က္ို ေတြ႔ရသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တ႐ုတ္ျမန္မာဆက္ဆံေရးတြင္ တ႐ုတ္စစ္တပ္၏အခန္းသည္ ေပၚလြင္လာသည္ဟု ဆိုရပါမည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။
ေမာင္ေမာင္စိုး (Mg Mg Soe)
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၁၊ ၂၀၁၇ ရက္ေန႔ ဧရာဝတီျမန္မာပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပၿပီးျဖစ္သည္။
photo credit : www.scmp.com