ဇာနီႀကီး ● အခြန္နဲ႔ပတ္သက္၍ သိသမွ်
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၂၊ ၂၀၁၇
● ဝင္ေငြခြန္ေကာက္ျခင္းနဲ႔ႏိုင္ငံသာယာဝေျပာ ခေယာင္းလမ္း
အခုတေလာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခခံလူတန္းစားေတြ၊ ကုမၸဏီအေသးေလးေတြ အခြန္ေကာက္ခံရတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အ ေတာ္ေလးမေက်မနပ္ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ အခြန္ေကာက္ဥပေဒကိုျပင္ဆင္ေနၿပီး ဝင္ေငြခြန္ေကာက္နည္းကို လူတဦးခ်င္းအ တြက္ ျဖစ္ညႇစ္ေကာက္ခံေနတဲ့အေၾကာင္း ပို႔စ္တခုေတြ႕လုိ႔ ရွယ္လိုက္ပါတယ္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရတံုးကစၿပီး ကုမၸဏီမွတ္ပံုတင္တာနဲ႔ ႀကိဳတင္အခြန္ေငြ ေကာက္ပစ္လိုက္တယ္။ ေငြမဲေတြ မ်ားစြာရ ေနတဲ့ အလုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ကုမၸဏီေတြ ဥပမာ ေဆာက္လုပ္ေရး လူသံုးကုန္ဆိုင္မ်ား ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းဆိုင္မ်ား ဟိုတယ္ တည္းခိုခန္း စားေသာက္ဆိုင္ ေရႊဆိုင္ သြင္းကုန္/ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္း ျပည္ပအလုပ္ကိုင္ရွာေဖြေရးလုပ္ငန္း ဘတ္စကားလုပ္ငန္း ေက်ာက္စရစ္၊ သဲ၊ အုတ္လုပ္ငန္း ခရီးသြားလုပ္ငန္း ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း သင္တန္းေက်ာင္း.. စသျဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ားစြာ မွတ္ပံု တင္ၾကတယ္။ မွတ္ပံုတင္တာနဲ႔ အခြန္ၾကိဳတင္ေကာက္ခံရတယ္။ အခု သမၼတဦးထင္ေက်ာ္ လက္ထက္မွာ ပိုဆိုးလာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
● အလုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီမ်ားရဲ့အခြန္
အခြန္ႀကိဳတင္ေကာက္ခံရရင္ ဥပမာ စားေသာက္ဆိုင္လုပ္ငန္း အရမ္းေရာင္းေကာင္းတဲ့ အေဝးေျပးကားလမ္းက ေအဘီစီစား ေသာက္ဆိုင္ တေန႔ကို လူတေထာင္လာစားေတာ့ တေန႔ သိန္း ၅ ေထာင္ ဝင္ေငြရတယ္။ ဒီေတာ့ အခြန္႐ံုးက ႀကိဳတင္အခြန္ေငြ သိန္း ၅ ေထာင္ ေတာင္းတယ္။ လုပ္ပါဦး ... အ႐ံႈးခံလုပ္ေနရတာ .. ဘာညာနဲ႔ေျပာၿပီး သိန္း ၁ ရာေလာက္ လာဘ္ထိုးလိုက္ တယ္။ ဒီေတာ့ ေဘာင္ဝင္ေအာင္ အခြန္သိန္းတေထာင္ပဲ ေပးခိုင္းလိုက္တယ္။
ဒီနည္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက လုပ္ငန္းႀကီးေတြအားလံုး ေငြမဲေတြ အမ်ားႀကီးရတယ္။ ဒါကေတာ့ အလုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြ ဝင္ေငြေကာင္းေနပံု၊ ေငြမဲေတြ ဒလေဟာဝင္ေနပံု .. အခြန္အမွန္အကန္ မရရွိ ျဖစ္ေနပံုပါ။ ေငြရေျပစာမွာ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း အခြန္ တံဆိပ္ေခါင္း ကပ္ေပးရမယ္ဆိုလို႔ ကပ္ေပးတဲ့ဆိုင္မ်ားရွိေပမယ့္ ဆိုင္အားလံုးနီးပါးကေတာ့ တံဆိပ္ေခါင္း ကပ္မေပးပါ။ စား သံုးသူမ်ားကလည္း ကိုယ္နဲ႔မဆိုင္ စားေသာက္လို႔ေကာင္းရင္ က်သင့္သေလာက္ ေပးလိုက္တာပဲေလ။ ဒီဆိုင္က အခြန္ေပး မေပး စားသံုးသူေတြက ဘယ္ဂ႐ုစိုက္မလဲ။
အလားတူ အလုပ္ျဖစ္ေနတဲ့ကုမၸဏီေတြရွိေနေပမဲ့ အလုပ္မျဖစ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြက အမ်ားစုျဖစ္ပါတယ္။
● အလုပ္မျဖစ္တဲ့ ကုမၸဏီမ်ားရဲ့ အခြန္
တေန႔မွာ လူတရာေလာက္ေတာင္ လာမစားတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ကေတာ့ အခြန္႐ံုးက သိန္း ၁ ေထာင္ အခြန္ေကာက္ရင္ ျပႆနာႀကီးျဖစ္ၿပီေပါ့။ စားေသာက္ဆိုင္က မေပးႏိုင္ဘူး အခြန္႐ံုးကိုသြားေျပာေတာ့ အခြန္႐ံုးက လာေရာက္စစ္ေဆးတယ္။ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးမယ္။ သိန္း ၅ ရာ ေပးပါဆိုလဲ ဘယ္ေပးႏိုင္ပါ့မလဲ။ တႏွစ္လံုးက သိန္း ၁ ေထာင္ဖိုးေလာက္ပဲ ေရာင္းရတယ္။ သိန္း ၅ ရာ အခြန္ဆိုေတာ့ မတရားဘူးေပါ့။
ဒိေတာ့ အခြန္႐ံုးက ေမးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုအကူညီေပးရမလဲခင္ဗ်ာ ... ေပါ့။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ႀကိဳတင္အခြန္ေငြ သိန္း ၅၀ နဲ႔ပဲ ေစ်းတည့္သြားၿပီး လာဘ္ေပးလိုက္ရပါတယ္။
ကူညီပါရေစစကားလံုးက ျပည္သူ႕ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရဌာနေတြရဲ့ လက္သံုးစကား ျဖစ္ေနပါတယ္။
● အစိုးရကန္ထ႐ိုက္တာႀကီးမ်ား
အထူးသျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ လမ္းတံတား အပါအဝင္ စည္ပင္နဲ႔ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အစိုးရဘတ္ဂ်တ္ မ်ားစြာရထားတဲ့ ဌာန၊ အရာရွိႀကီးမ်ားကေတာ့ ကန္ထ႐ိုက္တာမ်ားကို ကူညီပါရေစ လုပ္စားေနၾကပါတယ္။ ဘတ္ဂ်တ္ ဇီးသီးဗန္းေမွာက္ျခင္း ကေတာ့ တားမရတဲ့အျပင္ တခ်ဳိ႕ကေျပာတယ္။ ပိုေတာင္ဆိုးလာေသးတယ္ .. တဲ့။ အရင္က တေယာက္ထဲေပးရတာ .. အခုဆို ဆယ္ေယာက္ေလာက္ကို ေပးေနရလို႔ လုပ္ရတာမကိုက္ေတာ့ဘူး ဆိုသူမ်ားလည္း ရွိလာတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ပါေစ အစိုးရဌာနမ်ားရဲ့ တင္ဒါ ရရွိေရးကေတာ့ ကန္ထရိုက္တာမ်ားရဲ့ အိပ္မက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တင္ဒါ ေအာင္ဖို႔ ကုမၸဏီပ႐ိုဖိုင္း ေကာင္းေကာင္းေရး၊ ကန္ထ႐ိုက္တန္ဖိုးရဲ့ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကို အစိုးရဘဏ္မွာ ႀကိဳတင္သြင္းထား၊ တင္ဒါဌာနရဲ့ အႀကီးဆံုး အာဏာအရွိဆံုးပုဂၢိဳလ္ႀကီးကို အပိုင္ကပ္။ အရင္ကေတာ့ ဝန္ႀကီးကိုအပိုင္ကပ္တဲ့စနစ္ အခုေတာ့ ဝန္ႀကီးက ေဘးေရွာင္ေနေတာ့ ဌာနဆိုင္ရာ ညြန္ခ်ဳပ္၊ ညႊန္မွဴး၊ တိုင္းဦးစီးမႈးေတြက တင္ဒါအဆံုးအျဖတ္လူႀကီးေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီ လူေတြကို အပိုင္ကပ္ထားေတာ့ တင္ဒါရမွာ ေသခ်ာတာေပါ့။ ထံုးစံအတိုင္း တင္ဒါေအာင္တာနဲ႔ တန္ဖိုးရဲ့ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကို ညေန ေနာက္ေဖးေပါက္က သြားပုိ႔၊ လက္မွတ္ရယူလိုက္၊ ေနာက္တေန႔ အစိုးရဘဏ္ကိုသြားၿပီး သြင္းထားတဲ့ ၅ ႏႈန္း ျပန္ ထုတ္၊ ၾကိဳတင္ေငြ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းလည္း အျမန္ထုတ္ၿပီး၊ လုပ္ငန္းစတင္႐ံုပါပဲ။
ဒါကေတာ့ လက္ရွိျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ တင္ဒါစနစ္ပါ။ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္အစိုးရ ဒါေတြကို သိေပမယ့္ ဘယ္လိုဟန္႔တားမလဲ ဆိုတာ စိတ္ဝင္စားစရာပါပဲ။ တင္ဒါေအာင္တဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္း အခြန္ေရွာင္မွာပဲ၊ အစိုးရအရာရွိႀကီးကေတာ့ ေငြမဲေတြ တပံုတပင္ႀကီးရထားေတာ့ .. သူက ေဆး႐ံု၊ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္း၊ ဟိုတယ္၊ စားေသာက္ဆိုင္၊ ဓါတ္ဆီဆိုင္၊ ရာဘာစိုက္၊ ငါးပုဇြန္ ေမြး၊ ၾကက္ေမြး ..စသျဖင့္ ေငြျဖဴျဖစ္ေအာင္ လုပ္ငန္းေတြေထာင္ျပီေလ။
● ေငြမဲကုမၸဏီႀကီးမ်ား
ေနာက္ဆံုး အခြန္ေရွာင္တဲ့ အစိုးရအရာရွိႀကီးေတြနဲ႔ အေပါင္းအသင္းေတြကေတာ့ မူးရစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္သူ၊ ေက်ာက္စိမ္း၊ သစ္လုပ္ငန္း၊ ေရႊတြင္း၊ သတၱဳတြင္း၊ အရက္ေဆးလိပ္စက္ရံုမ်ား၊ အခ်ိဳရည္လုပ္ငန္းေတြ ..စတဲ့ ေငြမဲကုမၸဏီႀကီးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က အလြန္အျမတ္မ်ားလြန္းေတာ့ အခြန္ရံုးကို ခါးပိုက္ထဲ ထည့္ထားႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႕ကို စာရင္းလာစစ္ မယ္ဆိုရင္ စာရင္းစစ္ေတြ ပက္လက္လန္သြားမယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က အမွန္အတိုင္း စာရင္း စစ္ေတာ့မယ္ ၾကိဳးစားခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လြန္းေမာင္ခမ်ာ စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရာထူးရၿပီး အလုပ္ကထုတ္ခံလိုက္ရရွာတယ္။
ႏိုင္ငံျခား စာရင္းစစ္ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာျပည္ကို အေျခခ်ခြင့္က မလြယ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ အစိုးရ စာရင္းစစ္အဖြဲ႕နဲ႔ပဲ စစ္ေဆးၿပီး၊ အခြန္ေကာက္ေနရေတာ့ ကုမၸဏီအေသးေလးေတြပဲ မခ်ိမဆန္႔ ခံစားေနရတယ္။ ေငြမဲကုမၸဏီႀကီးမ်ားနဲ႔ အႀကီးစားကုမၸ ဏီႀကီးမ်ားကေတာ့ စာရင္းစစ္အဖြဲ႕နဲ႔အခြန္အဖြဲ႕ေတြကို လွည့္စားေနဦးမွာပါ။
● အခြန္ဦးစီးမွဴးမ်ား
ေနာက္ဆံုး ေရးရမွာကေတာ့ ျမိဳ႕နယ္တိုင္းက အခြန္ဦးစီးမွဴးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရာထူးကို ရဖို႔ဆိုတာ ယခင္ စစ္အစိုးရတုန္းက စစ္မႈထမ္းေဟာင္းေတြထဲက ယံုၾကည္ရတဲ့ တနည္းအားျဖင့္ အကပ္ေကာင္းသူ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ားပဲ ရာထူးရေလ့ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးက အခြန္ေဆာင္ရမဲ့ကုမၸဏီ အငယ္စားေလးေတြကို ကူညီပါရေစ လုပ္စားေနၾကတယ္။
ၿမိဳ႕နယ္အခြန္ဦးစီးဌာနကို သြားၾကည့္ရင္ အားလံုးစနစ္မရွိပဲ ထင္သလိုလုပ္စားေနတာ ေတြ႕ရမွာပါ။ ၿမိဳ႕နယ္မွာ အိမ္ေဆာက္ တယ္၊ လုပ္ငန္းႀကီးတခုလုပ္တယ္ဆိုရင္ အခြန္ဦးစီးမွဴးကို ေျပးကပ္ထားရတယ္။ သူမကူညီရင္ လုပ္ငန္းေတာင္ ပ်က္သြားႏိုင္ တယ္ေလ။
● ျမန္မာႏိုင္ငံ အခြန္စနစ္ေျပာင္းလဲျခင္း (တ႐ုတ္ပံုစံ)
ဥပေဒသစ္ေတြ ထုတ္ၿပီး၊ အခြန္ေကာက္စနစ္သစ္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပံုစံအတုိင္း လုပ္ေဆာင္ေနပါၿပီ။ ဝက္ဆိုဒ္မွာ တရုပ္ျပည္ရဲ့ စီးပြားေရးအခ်က္လက္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ http://www.tradingeconomics.com/china/indicators
ပံုမွာ ျပထားတဲ့အတိုင္း China taxes အပိုင္းကို ၾကည့္ရင္ ...
Corporate Tax Rate 25%
Personal Income Tax Rate 45%
Sales Tax Rate 17%
Social Security Rate 48%
Social Security Rate For Companies 37%
Social Security Rate For Employees 11%
အထက္ပါအတုိင္း အခြန္ရေအာင္ အခြန္ေကာက္ေနတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ Corporate Tax 25% ဆိုတာ ဧရာမကုမၸဏီႀကီး မ်ားရဲ့ အျမတ္ေငြရဲ့ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းကို အခြန္ေကာက္ပါတယ္။ မျမတ္ဘူးဆိုၿပီး ညာလို႔မရပါဘူး။ စာရင္းစစ္အဖြဲ႕က လြတ္ လပ္စာ (လာဘ္မစားပဲ) စာရင္းစစ္ပါတယ္။ ကိုယ္သားသမီးေဆြမ်ဳိးေတြကို ကုမၸဏီအိမ္၊ ကား ေပးထား၊ လစာေတြအမ်ားႀကီး ေပးခန္႔ထားတာမ်ိဳး လုပ္လို႔မရပါဘူး။ Personal Income Tax 45% ဆိုတာ ဒုတိယပံုက Aung Myo Thu ေဖ့ဘုတ္မွာ ကြန္ပလိန္းလုပ္ထားတာတဲ့ စားသံုးကုန္ အခြန္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ မိုဘိုင္းဖုန္း ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေရႊဝယ္၊ ေျမဝယ္ အခြန္ရာႏႈန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ Sale Tax ဆိုတာကေတာ့ ကုန္တိုက္ေတြမွာ ပစၥည္းဝယ္ရင္ ေကာက္တဲ့ အခြန္ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာဆိုရင္ GST 8% အခြန္ေကာက္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး Social Security 48% (company 37%, Employee 11%) ဆိုတာ လူမႈဖူလံႈေရးေကာက္ခံျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာေတာ့ CPF, မေလးရွားမွာ EPF, အေမရိကန္မွာ Social Security (သို႔မဟုတ္) 401(c) ဆိုလား ..ဒီဆိုရွယ္စီကရူရတီ အခြန္ေငြကေတာ့ ျပည္သူလူထုတေယာက္ အျငိမ္းစားယူျခင္း၊ ေဆး႐ံုတက္ျခင္း၊ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ျခင္းေတြအတြက္ သံုးပါတယ္။ စင္ကာပူမွာဆိုရင္ အိမ္ဝယ္ျခင္း၊ သားသမီးပညာေရးနဲ႔ စေတာ့ရွယ္ယာဝယ္တာေတာင္ CPF သံုးခြင့္ေပးပါတယ္။
● နိဂံုးခ်ဳပ္
ဒါေၾကာင့္ အစိုးရေကာင္းရင္ သူေဌးႀကီးေတြကို အခြန္ေရွာင္မရေအာင္ စာရင္းစစ္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ အခြန္ေကာက္တယ္။ အခြန္ေရွာင္ရင္ ၂ဆ၊ ၃ဆ ဒဏ္ေငြေပးခိုင္းပါတယ္။ ျပည္သူလူထုနဲ႔ အေသးစားကုမၸဏီမ်ားကိုေတာ့ အခြန္ေပးစရာမလို တဲ့အျပင္ ပံ့ပိုးေပးတာမ်ိဳးေတြေတာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ SME လို႔ေခၚတဲ့ Small and mediun Enterprises အေသးစားနဲ႔ အလတ္စား ကုမၸဏီမ်ားကို အစိုးရကေထာက္ပံ့ေပး၊ အခြန္လႊတ္ေပးပါတယ္။ SME မ်ားက ႏိုင္ငံစီးပြားေရးရဲ့ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ပါဝင္ေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအခြန္စနစ္ကို ထိပ္ပိုင္းအရာရွိမ်ား ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ျပီ လုပ္သလို ေအာက္ပိုင္း ျမိဳ႕နယ္အခြန္ဦး စီးဌာနမွာလဲ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ျပီ လုပ္ရပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာမွာ E Payment ဆိုၿပီး အခြန္ကို ကြန္ျပဴတာနဲ႔ ေအာ္တိုမက္တစ္ တြက္ခ်က္ေပးၿပီး၊ ဘဏ္အေကာင့္မွာ တိုက္ရိုက္သြင္းရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေခါက္ရိုးက်ိဳးေနတဲ့ မ.စ.ဘ ဘဏ္ခ်လံစနစ္ပဲ သံုးၿပီး၊ လက္နဲ႔ေဖာင္ေတြ လက္ေညာင္းေအာင္ေရးေနတဲ့ Manual System ျဖစ္ေနဆဲပါ။ အခြန္ဌာ နက အရာရွိေတြကလည္း ကြန္ျပဴတာသံုးဖိုY အျပင္းအထန္ ဆန္Yက်င္ေနပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာမသံုးေလေလ လုပ္စားလို႔ ေကာင္းေလေလကိုး။ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးကလည္း GDP 8% အထက္ တိုးတက္ေနေတာ့ အခြန္ဝန္ထမ္းေတြ အလုပ္မ်ားမွာပါ။
ႏိုင္ငံတကာမွာ Tax per GDP အခြန္ရႏႈန္းက ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၄၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရွိပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ Tax per GDP က ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းေတာင္မရွိပါဘူး။ အခု တိုးတက္လာၿပီး ၂၀၁၆မွာ ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရွိလာတယ္လို႕ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ကိုးကားဝက္ဆိုက္
http://www.tradingeconomics.com/china/indicators
ဇာနီႀကီး
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၉၊ ၂၀၁၇