စိုးစံထိုက္ ● မ်က္မျမင္မ်ားကို ဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈေပးရန္ မသန္စြမ္းသူတို႔ေတာင္းဆို
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၂၅၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၂၅၊ ၂၀၁၇
ရန္ကုန္၊ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ အႏွိပ္အေၾကာျပင္ေဆးခန္းတစ္ခုမွ မ်က္မျမင္အေၾကာျပင္ပညာဆရာ ကိုေအာင္သန္းဦးသည္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္းက ပုဂၢလိကဘဏ္ခြဲတစ္ခုသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ရာတြင္ ဘဏ္ဝန္ထမ္းတစ္ဦးက ဝန္ေဆာင္မႈေပးရန္ ခါးခါးသီးသီးျငင္းဆန္မႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။
လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ဘဏ္ခဲြတြင္ ေငြစာရင္းဖြင့္ၿပီး လစာေငြတခ်ဳိ႕တဝက္ကို စုေဆာင္းေရး ရည္ရြယ္ခ်က္မွာလည္း အေကာင္အထည္ မေပၚခဲ့ေပ။
“မ်က္မျမင္ေတြဆိုရင္ ေငြစာရင္းဖြင့္လ႔ို မရဘူး။ အထပ္ထပ္ အခါခါေျပာေနတာ နားမလည္ဘူးလား ဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ကို လူေတြ အမ်ားၾကီးေရွ႕မွာ ေအာ္တယ္။ မသိရင္ သူတ႔ို ဘဏ္က ေငြေတာင္းေနတာ က်ေနတာပဲ။ ရုတ္တရက္ေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္ ရွက္သြားတယ္။ သိမ္ငယ္သလို ခံစားရတယ္” ဟု ၂၉ ႏွစ္ အရြယ္ရွိ ကိုေအာင္သန္းဦးက ရင္ဖြင့္သည္။
ရန္ကုန္၊ သဃၤန္းကၽြန္း အထက ၁ ေက်ာင္း၏
ဆရာကန္ေတာ့ပြဲက်င္းပေရး ဆိုင္ရာ အစည္းအေ၀းတစ္ခုတြင္ ေတြ႔ရေသာ အင္းစိန္
ခ၀ဲၿခံ မ်က္မျမင္ေက်ာင္းအုပ္ ဦးသိန္းလြင္
(ဓာတ္ပံု - ထက္ေခါင္လင္း/Myanmar
Now)
ကိုေအာင္သန္းဦးသည္ ညီျဖစ္သူကိုေခၚေဆာင္ကာ အဆိုပါ ဘဏ္ခြဲသို႔ သုံးႀကိမ္ သြားေရာက္ကာ ေငြစာရင္းဖြင့္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေသာ္လည္း အဆင္မေျပခဲ့ေပ။
“ပထမအႀကိမ္တုန္းက ကၽြန္ေတာ္က ညီေလးနဲ႔အတူသြားတာ တစ္ေယာက္တည္း ဖြင့္မရလို႔ိုျပန္လာရတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ကၽြန္ေတာ့္ညီမွတ္ပံုတင္ပါ ယူၿပီး သြားေတာ့ အဲဒီဝန္ထမ္းက အေပၚထပ္က မန္ေနဂ်ာကိုသြားေျပာတယ္။ ပူးတြဲ (စာရင္း) လည္း မရပါဘူးလို႔ ဆိုၿပီး အသည္းအသန္ ျငင္းလိုက္တယ္” ဟု ကိုေအာင္သန္းဦး မ်က္ႏွာကိုလက္ျဖင့္ပြတ္ရင္း ကတုန္ကယင္ႏွင့္ ေျပာျပသည္။
အဆိုပါဘဏ္၏ တာဝန္ခံ မန္ေနဂ်ာကို သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းရာတြင္ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူ ေငြစာရင္းဖြင့္လွစ္ျခင္းကို လက္ခံေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မျပဳရန္ ရံုးခ်ဳပ္က ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္း ေျဖဆိုခဲ့သည္။
”မ်က္မျမင္ေတြအတြက္ ေငြစာရင္းဖြင့္လွစ္တာကို လက္ခံေပးဖို႔ သတ္မွတ္ခ်က္ မရွိေသးပါဘူး။ တျခားသန္စြမ္းသူတစ္ဦးနဲ႔ ပူးတြဲ အေကာင့္ ဖြင့္လွစ္တာ ျဖစ္ျဖစ္ လက္မခံပါဘူး။ ကၽြန္မတို႔ ဘဏ္ခြဲတိုင္းကို ႐ုံးခ်ဳပ္က ညြန္ၾကားထားပါတယ္” ဟု ဘဏ္မန္ေနဂ်ာကေျပာသည္။
အေၾကာျပင္ပညာဆရာ ကိုေအာင္သန္းဦးက သူႏွင့္ဘဝတူမ်ားၾကား ဆက္သြယ္စံုစမ္း ေမးျမန္းၿပီး အျမင္အာရံု မသန္စြမ္းသူမ်ားကို လက္ခံေပးသည့္ ၾကည့္ျမင္တိုင္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ အျခားပုဂၢလိကဘဏ္တစ္ခုတြင္ သြားတြင္ေရာက္ၿပီး ေငြစာရင္း ဖြင့္လွစ္ခဲ့ရသည္။
● မတူသည့္ မူဝါဒ
မသန္စြမ္းမ်ားအတြက္ ဘဏ္စာရင္း ဖြင့္လွစ္ေပးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပုဂၢလိကဘဏ္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မူဝါဒမတူၾကေပ။ အခ်ဳိ႕ဘဏ္မ်ားက မ်က္မျမင္မ်ားကို ေငြစာရင္းဖြင့္လွစ္ခြင့္လုံးဝမျပဳဘဲ တခ်ဳိ႕ဘဏ္မ်ားက မူဝါဒတြင္ထည့္သြင္းေရးဆြဲ ထားသည့္တိုင္ ေအာက္ေျခဝန္ထမ္းမ်ားက သိရွိလိုက္နာမႈအားနည္းၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ အခြင့္အေရး ဥပေဒကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ ထိုဥပေဒ၏ ပုဒ္မ ၇၇ (က) တြင္ မသန္စြမ္းမ်ားအား မသန္စြမ္းမႈကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး သိလ်က္ႏွင့္တမင္ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္း၊ လ်စ္လ်ဴရႈျခင္း၊ ႏိွမ့္ခ်ျခင္း ျပဳသူကို တစ္ႏွစ္ထက္ မပိုေသာ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ က်ပ္ ၁၅ သိန္းထက္ မပိုေသာ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္စလံုး ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္ဟု ပါရွိသည္။
ကိုေအာင္သန္းဦးက မ်က္မျမင္တုိ႔သည္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာလံုျခံဳမူ မရွိသကဲ့သို႔ ခံစားေနရေၾကာင္း၊ မိမိပိုင္ေငြကို လံုၿခဳံစြာ ထိန္းသိမ္းထားျခင္း မရိွပါက မသမာသူတို႔ အသက္အႏၲရာယ္ျပဳသည့္ အေျခအေနႏွင့္ပင္ ႀကံဳလာရႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာျပသည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူေတြက အမ်ားသူငါေတြလို သြားခ်င္တိုင္း သြားလို႔မရဘူး။ အျပင္ကို သြားမယ္ဆိုရင္ လူတစ္ေယာက္ အကူအညီလို ပါတယ္။ ဘဏ္ကို သြားမယ္ဆိုရင္လည္း ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြ၊ စိတ္ခ်ရတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြကို အကူအညီေတာင္းရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ေနထိုင္တ ဲ့ေနရာနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ေနရာ၊ ဘဏ္မွာ ေငြစာရင္းဖြင့္ဖို ႀကိဳးစားတာပါ” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။
အမ်ားျပည္သူအတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးေသာ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားက မသန္စြမ္းသူတို႔အတြက္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားေပးသင့္ေၾကာင္း ျမန္မာနိုင္ငံ မသန္စြမ္းသူမ်ား ေရွ႕ေဆာင္အဖြဲ႕၏ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ဦးေနလင္းစိုးက ေျပာသည္။
“မသန္စြမ္းေတြကိုသန္စြမ္းသူေတြ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပါဆိုရင္ဘယ္ေတာ့မွျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကို မသန္စြမ္းသူေတြအတြက္ ျပင္ဆင္ေပးရမယ္။ အလြယ္တကူ သြားလာႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးရမယ္။ ဘဏ္ဝန္ေဆာင္မူေတြ၊ စနစ္ေတြက မသန္စြမ္းေတြအတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနတယ္၊ ဆိုရင္လည္း မသန္စြမ္းအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး နည္းလမ္းေတြရွာေဖြၿပီး ျပင္ဆင္ေပးရမယ္” ဟု ဦးေနလင္းစိုးက ေျပာသည္။
● အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း
ျမန္မာနိုင္ငံလူဦးေရ၏ ၄ ဒသမ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အေရအတြက္အားျဖင့္ ၂ ဒသမ ၃ သိန္းခန္႔သည္ မသန္စြမ္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူမ်ားက အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ျပည္လုံးကၽြတ္ သန္းေခါင္ စာရင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဝန္ၾကီးဌာန ကထုတ္ျပန္ေသာ စာရင္းအရ နိုင္ငံတြင္း မသန္စြမ္းလူဦးေရ၏ ၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူမ်ား၏ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းကို ရည္ညြန္းပါက အႏိွပ္ အေၾကာျပင္အလုပ္ကို ပူးတြဲ ျမင္ၾကသည္။ တျခားေသာ ပညာရပ္မ်ားျဖင္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳလုပ္သူမ်ား သူရွိေသာ္လည္း အလြန္နည္းပါးေနေသးသည္။
မီဒီယာတစ္ခုတြင္ အသံဖမ္းအင္ဂ်င္နီယာအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ကိုေစာမႏိုင္းက ေက်းလက္ေဒသရိွ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူ အမ်ားစုမွာ ပညာသင္ၾကားခြင္႔ မရရွိၾကျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင္အလမ္းမ်ားလည္း မရရွိၾကေၾကာင္း ေထာက္ျပသည္။
● မ်က္မျမင္မ်ား အဆင္ေျပေရး
မ်က္မျမင္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ အသံဘက္ဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္သူ ကိုေစာမႏိုင္းသည္လည္း ေန႔စဥ္ ရံုးဆင္း႐ုံးတက္ရန္ သြားလာရသည့္အခါ အျခားေသာ မ်က္မျမင္မ်ားကဲ့သို႔ အခက္အခဲမ်ား ႀကဳံေနရသည္။
ျမန္မာ နိုင္ငံမသန္စြမ္းသူမ်ား အသင္းခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ကိုျမင္႔က ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူတို႔ ျပင္ပတြင္ သြားလာရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ATM ေခၚ အလိုအေလ်ာက္ ေငြထုတ္စက္ကို သံုးစြဲရာတြင္ လည္းေကာင္း ယံုၾကည္ရသူ တစ္ဦး၏ အကူအညီကို မျဖစ္မေန ယူေနရသည္ဟု ရွင္းျပသည္။
အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူ ဦးေအာင္ကိုျမင္႔က ဂ်ပန္၊ စင္ကာပူ၊ ဖိလစ္ပိုင္ စသည့္ ခရီးစဥ္မ်ားအတြင္း ATM ေငြထုတ္စက္ အသံုးျပဳဖူးေၾကာင္း၊ ထိုႏိုင္ငံမ်ားရိွ ATM စက္မ်ားတြင္ မ်က္မျမင္တို႔ အဆင္ေျပေစရန္ အသံျဖင့္ ညႊန္ၾကားသည့္စနစ္ ပါရွိေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
ရန္ကုန္မွ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ မယမင္းဥမၼာကလည္း ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေနရာမ်ား၊ လမ္းမ်ား၊ မီးပိြဳင္႔မ်ားတြင္ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူတို႔ သြားလာရန္ အမွတ္အသားမ်ား ၊ အသံစနစ္မ်ား ျပဳလုပ္ေပးေစလိုေၾကာင္း ေျပာသည္။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဘတ္စ္ကားမ်ား မဆင္မျခင္ ေမာင္းႏွင္ျခင္း၊ မွတ္တိုင္မဟုတ္ေသာ ေနရာတြင္ ခရီးသည္ အတင္အခ် ျပဳလုပ္ျခင္းကလည္း မ်က္မျမင္တို႔အတြက္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း မယမင္းဥမၼာက ေထာက္ျပသည္။
၎အေနျဖင့္ အာဆီယံနိုင္ငံ အခ်ိဳႏွင့္ ဒိန္းမတ္နိုင္ငံတို႔တြင္ သြားေရာက္ ပညာ သင္ယူခဲ့ စဥ္က သြားလာဆက္သြယ္ရာတြင္ လြယ္ကူခဲ့သည္ဟု ေျပာသည္။
“အဲဒီနိုင္ငံေတြမွာက အမ်ားျပည္သူေတြ အသံုးျပဳတဲ့ လမ္းေတြမွာ အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းေတြ အတြက္ အမွတ္အသားေတြ ၊ အသံစနစ္ေတြပါဝင္ေနတဲ့အျပင္ ေစ်းဝယ္စင္တာေတြမွာ အကူဝန္ထမ္းေတြပါ ထားရွိအတြက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတယ္လို႔ ခံစားမိပါတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
ရန္ကုန္မွ မ်က္မျမင္အေၾကာျပင္ပညာဆရာ ကိုေအာင္သန္းဦးကလည္း အစိုးရအေနျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လူမူအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေသာ္လည္းေကာင္း အျမင္အာရံုမသန္စြမ္းသူမ်ားအတြက္ သင့္ေတာ္မည့္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ဖန္တီးေပးမည္ ဆိုပါက ကိုယ္တိုင္လည္း တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာမွ ကူညီႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ ။