ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ႀကီး ● မွန္ကင္းတလွည့္၊ ထင္းတလွည့္

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ႀကီး ● မွန္ကင္းတလွည့္၊ ထင္းတလွည့္

(မုိးမခ) ေအာက္တုိဘာ ၂၉၊ ၂၀၁၇

ျမန္မာမ်ားသည္ မွန္ကင္းတလွည့္၊ ထင္းတလွည့္ ဆိုေသာစကားပံုကို အတက္အက် သံေဝဂရစရာ ကိစၥမ်ားတြင္ သံုးေလ့ ရွိသည္။

စုဖုယားလတ္၏အမည္ကိုေတာ့ျမန္မာတိုင္းေလာက္ နည္းနည္းသိၾကပါလိမ့္မည္။ သီေပါမင္း၏ မေဟသီအျဖစ္၎၊ ဓါးထက္ လွ ေသာမိဖုယား ေခါင္ၾကီးအျဖစ္၎၊ ကမာၻေရးရာတုိ႔ကိုဘာမွမသိဘဲ ရတနာပုံနန္းေတာ္အတြင္း၌သာၾကီးျပင္းလာျပီး မိမိကိုယ္မိမ္ိ ကမာၻေပၚတြင္ တန္ခိုးအၾကီးဆံုးဘုရင္ဟု အထင္ေရာက္ကာ (ေအာက္ျမန္မာျပည္၊ ရခိုင္နွင့္တနသၤာရီတိုင္းတုိ႔  ကို အဂၤလိပ္သိမ္းထားသည္ကို လ်စ္လ်ဴျပဳထားျပီး) အဂၤလိိပ္ကို စစ္တိုက္ရန္ သီေပါမင္းက သေဘာမတူသည့္ၾကားမွ အတင္း လုပ္ကိုင္ေစခဲ့ျခင္းမ်ားေၾကာင့္၊ ေနာက္ဆံုးတြင္ အထက္ဗမာျပည္ကိုပင္ အဂၤလိပ္မ်ား သိမ္းပိုက္ျခင္းခံလိုက္ရျပီး ရတနာပုံ ေနျပည္ေတာ္လည္း ပ်က္စီးရေလေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အခ်ဳိ႕လူမ်ားက "မိန္းမဖ်က္၊ ျပည္ပ်က္" ဟူေသာစကားပံုကိုအသံုး ခ်ျပီး စုဖုယားလတ္အား၊ " ေနျပည္ေတာ္ဖ်က္စုစု" ဟု နံမည္ေျပာင္ေပးခဲ့ၾကသည္။ မွန္လည္း မွန္ပါသည္။  စုဖုယားလတ္သည္ ရတနာပုံ ေနျပည္ေတာ္ကုိ ဖ်က္ဆီးခဲ့သူမွန္ပါေသာ္လည္း၊ သူ ့ေခတ္ သူ ့အေျခအေနအရ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ေမာဟဂတိက ၎၏အျမင္ကို တိမ္သလႅာဖံုးသြားေစခဲ့ျခင္းလည္းျဖစ္နိုင္ပါသည္။  ထိုစဥ္ကသာသနာပိုင္ ဆီးဘန္နီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကမူ "ကိုယ္မွီရာကို၊ ကိုယ္သာဖ်က္ဆီး၊  ဖိကာစီးသည့္၊ မွဴးၾကီးမတ္ငယ္၊ မာေလာႏြယ္တို႔" အစခ်ီေသာကဗ်ာႏွင့္ မွဴးၾကီးမတ္ၾကီးတို႔ကိုေဝဖန္ခဲ့ျပီး အခ်ိဳ႕ရာဇဝင္ဆရာတို႔ကလည္း မင္းဆက္ျပတ္သည့္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္ကို "ဦးေကာင္းလိမ္ထုတ္၊ မင္းဆက္ျပဳတ္" ဟူေသာလကၤာျဖင့္မွတ္ထားျပီး ကင္းဝန္မင္းၾကီးဦးေကာင္းကို အျပစ္ပံုခ်ၾကပါသည္။

စုဖုယားလတ္ခ မ်ာ ၎၏မာနၾကီးမွဳ အတြက္ မ်ားစြာေပးဆပ္ခဲ့ရရွာပါသည္။ အဂၤလိပ္တုိ႔ ကသီေပါမင္းနွင့္စုဖုယားလတ္တို႔ ကို ဖမ္းဆီးျပီး ျပည္နွင္ဒဏ္ေပးရန္၊ ဘီရုိလွည္းျဖင့္ မႏၱေလး ေဂါဝိန္ဆိပ္ကမ္းသုိ႔ေခၚသြားရာတြင္ မိမိ၏ေကာင္းမႈျဖစ္ေသာ ျမေတာင္ေက ်ာင္းတိုက္ကိုပင္ ေရစက္ခ် လွဴခြင့္မရ၊ မဟာမုနိဘုရားကို ဖူးေမ်ွာ္ခ်င္ပါလ်ွက္နွင့္လည္း ဦးေတာ္ မတင္ခဲ့ၾကရရွာပါ။  ဆိပ္ကမ္းအေရာက္တြင္လည္း မိမိတို႔ကို တင္ေခၚသြားမည့္ သူရိယသေဘၤာေပၚ တက္ခါနီးတြင္ သီေပါမင္းသည္ တြန္႔ဆုတ္ တြန္ ့ဆုတ္ျဖစ္ေနျပီး၊ ၎စိုးစံခဲ့သည္ ့ရတနာပုံ ေရႊနန္းကို လွည္ ့ျပီးတၾကည္ ့ၾကည္ ့ျဖစ္ေနခိုက္တြင္ စုဖုယားလတ္သည္ အိေျႏၵာမပ ်က္ သေဘၤာကုန္းေဘာင္ေပၚသုိ႔လွမ္းတက္ျပီး သီေပါမင္းကို လက္ကမ္းေပးကာ ဆြဲတင္သြားျပီး သတၱိကို ျပ သြားနိုင္ခဲ့ပါသည္။ သီေပါမင္းကို မင္းသားငယ္အျဖစ္မွ ဘုရင္ျဖစ္လာေအာင္ နန္းတင္ေပးခဲ့သူမွာလည္း စုဖုယားလတ္နွင့္ မယ္ေတာ္ဆင္ျဖဴမရွင္ မိဘုရားၾကီးတုိ႔ျဖစ္သလို သီေပါမင္းနန္းက်ရာတြင္လည္း မိမိတို႔ကို အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ရာေနရာသုိ႔ ေခၚမည္ ့သေဘၤာေပၚသုိ႔အိေႁႏၵမပ ်က္ လက္တြဲေခၚသြားနိုင္ခဲ့သည္။ ရတနာဂီရိတြင္ အက ်ယ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ ေနရရာတြင္လည္း စုဖုယားလတ္ခမ်ာ ကံမေကာင္းရွာပါ။  သီေပါမင္းနွင့္ သူကိုယ္တိုင္ သေဘာတူေပးစားထားခဲ့ေသာ မိဖုရားငယ္ စုဖုယား ေလး မွာ အရင္ဆံုးကံေတာ္ကုန္သည္။ သီေပါမင္းနွင့္စုဖုယားလတ္တုိ႔ တြင္ သမီးေတာ္ေလးပါးရွိရာ အၾကီးဆံုးသမီးေတာ္မွာ အိမ္ေတာ္မွ အေစခံ ဘိြဳင္ကုလား၏ ေျခေတာ္တင္ျခင္းခံလိုက္ရသျဖင့္ လင္မရခင္က ဗိုက္ၾကီးေလေတာ့သည္။ ယခုထက္ တိုင္ ထိုမင္းသမီး၏ အဆက္အႏြယ္ သီေပါမင္း၏ ေျမးျမစ္ တီတြတ္ ကုလားမ်ား အိႏိၵယ နိုင္ငံတြင္ရွိေနေသးသည္။ သီေပါ မင္းခမ်ာ ရင္ကြဲနာက်ၿပီး ငယ္ငယ္နွင့္ နတ္ရြာစံရရွာသည္။ အခ်ိဳ  ့သူမ်ားကလည္း သီေပါမင္း၏ဘိုးေဘးဘီဘင္မ်ားသည္ မြန္နိုင္ငံ၊ ယိုးဒယားနိုင္ငံ၊ ရခိုင္နိုင္ငံ၊ တိုု ့ကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ၿပီး၊ ထိုနိုင္ငံမွ ဘုရင္မ်ားကို အင္းဝၿမိဳ႕ေတာ္ အမရပူရၿမိဳ႕ေတာ္တုိ႔သို႔အက်ယ္ခ်ဳပ္အျဖစ္ ေခၚလာခဲ့သည့္ဝဋ္ လည္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။  ထူးဆန္းသည္မွာ စုဖုရားလတ္ သည္ ကုလားနွင့္ရေသာ သမီးအၾကီး ကိုခြင့္လႊတ္နိုင္ျပီး ကုလားနွင့္စပ္ထားေသာ မိမိေျမးမ်ားကို ခ်စ္ခင္စြာလက္ခံေသာ္လည္း ျမန္မာလူမ်ိဳး အိမ္ေတာ္ဝန္ေဟာင္း ဦးေမာင္ေမာင္လတ္ႏွင့္ရေသာ ဒုတိယသမီးေတာ္နွင့္၎၏ သားသမီးမ်ားကိုမူ ဘာ ေၾကာင့္မွန္းမသိ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ မဆက္ဆံခဲ့ပါ။

သီေပါမင္းနတ္ရြာစံျပီးေသာအခါ အဂၤလိပ္အစိုးရက စုဖုရားလတ္ကို ျမန္မာျပည္သုိ႔ျပန္ခြင့္ေပးသည္။ သုိ႔ေသာ္ မႏၱေလးသို႔ ျပန္ခြင့္မရ ရန္ကုန္တြင္သာေနရသည္။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္းစေသာျမန္မာနိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေလးစားစြာ ခစား ၾကသည္။ မင္းတုန္းမင္းရွိစဥ္က ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား၏သားကို မိမိ၏ သားအရင္းသဖြယ္ ေမြးစားျပီး၊ ရတနာပုံ ေနျပည္ေတာ္၌ ေနေစသည္။ ၎က်မိုင္း (ေစာ္ဘြားေလာင္း) ၏ အမည္မွာ (Sao Mang) စဝ္ေမာန္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတုိ႔က ျမန္မာမွဳ ျပဳျပီး ေစာေမာင္ဟုေခၚၾကသည္။ ထိုသူေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားျဖစ္ခ်ိန္တြင္ အဂၤလိပ္ကို အမွဳထမ္းေကာင္းသျဖင့္၊ အဂၤလိပ္တုိ႔ က ဆာဘြဲ  ့ေပးေသာေၾကာင့္ ဆာေစာေမာင္ျဖစ္လာသည္။ အဂၤလိပ္တုိ႔ ၏ေသြးခြဲ အုပ္ခ်ုပ္ေရးဝါဒအရ ရွမ္းေစာ္ဘြားနယ္ ၃၃ နယ္နွင့္ ကယားေစာ ဖာ် နယ္၄ နယ္တုိ႔ ကို အေစာင့္အေရွာက္ခံနိုင္ငံ (Protectorate) အျဖစ္ထားျပီး ျမန္မာျပည္မၾကီးကို မူ တိုက္ရိုက္ကိုလိုနီအျဖစ္အုပ္ခ်ုပ္သည္။ ျမန္မာျပည္မၾကီးမွ ဗမာနွင့္ အျခားဗုဒၵဘာသာမ်ားကို ရွမ္းနွင္ ့ကယားနယ္မ်ားသုိ႔ လြတ္လပ္စြာသြားခြင့္မျပဳ။ သုိ႔ေသာ္ အိႏိၵယမွကုလားမ်ိဳးစံုကိုမူ ရွမ္းနွင့္ကယားနယ္မ်ားသုိ႔လြတ္လပ္စြာသြားခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ စုဖုရားလတ္ ရန္ကုန္သို႔ေရာက္ေသာအခါ မိမိနွင့္ငယ္စဥ္ကကစားဘက္ျဖစ္ခဲ့ျပီး ေမာင္နွမအရင္းသဖြယ္ေနခဲ့ဘူးေသာ စဝ္ေမာန္ကိုေတြ ့လို ပါသည္ဆို၍ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား ရန္ကုန္သုိ႔လာတိုင္း စုဖုရားလတ္နွင့္ေတြ ့သည္။ သုိ႔ေသာ္အေျခအေနကေျပာင္းခဲ့ေလျပီ။ စုဖုရားလတ္ခမ်ာမွာ နန္းက်မိဖုယားေခါင္ၾကီး၊ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားကေတာ့ အဂၤလိပ္အသိအမွတ္ျပဳ နယ္စားပယ္စား ျဖစ္ေနျပီး ဆာဘြဲ႕ရထားသူ "ဆာေစာေမာင္" လည္းျဖစ္ရကား စုဖုရားလတ္အား ငယ္စဥ္ကကဲ့သုိ႔ ခ်စ္ခ်စ္ ခင္ခင္ ေလးေလးစားစား မဆက္ဆံေတာ့ေပ။

စုဖုရားလတ္နတ္ရြာစံေသာအခါ သခင္ကိုယ္ေတာ္္မွိဳင္းစေသာျမန္မာမ်ားက ခမ္းခမ္းနားနားၾကီး ၾကီးက်ယ္က်ယ္သျဂႋဳလ္ လိုၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားၾကီးစဝ္ေမာန္ကို ေကာ္မတီဥကၠဌခန္႔လိုက္သည္။ ေစာ္ဘြား ၾကီးကလည္း အဂၤလိပ္အလိုေတာ္အတိုင္း စ်ာပနကို အျမန္ဆံုးက်င္းပလိုက္ေလသည္။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားက ထိုသုိ႔မလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ ၅ ရက္ တပတ္ခန္႔ထားျပီး ေရွးမင္းမိဖုရားမ်ားကို သျဂႋဳလ္သည့္နည္းအတိုင္း သျဂႋဳလ္သင့္ေၾကာင္း ေျပာေသာအခါ ေစာ္ဘြားၾကီးက အေလာင္းကို ေခြးစားမွာေၾကာက္ရသျဖင့္ အျမန္ဆံုးသျဂႋဳလ္လိုက္ရသည္ဟု ေျပာသည္။ ျမန္မာသတင္းစာအေပါင္းတုိ႔လည္း ေဒါသူပုန္ထျပီး ျမန္မာျပည္တြင္ လူေသအေလာင္းကို စားေသာေခြးမရွိပါ။ ရွမ္းျပည္မွာ ေတာ့ ရွိ/မရွိေစာ္ဘြားၾကီးသာသိပါလိမ္ ့မည္ ဟုေရးၾကေလသည္။ (အေၾကာင္းစံုကို ၁၉၇၀ ခုနွစ္ အတြင္းက ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ ေငြတာရီမဂၢဇင္းပါဆရာ ဦးျမင့္ေဆြ၏ မိဖုရားေခါင္ၾကီး၏ စ်ာပနေဆာင္းပါးတြင္ၾကည္ ့ပါ)။

ဒုတိယကမာၻစစ္ျဖစ္ေသာအခါ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားအသစ္မွာ စဝ္ေရႊသိုက္ျဖစ္သည္။  ဂ်ပန္မ်ားျမန္မာျပည္ကို ဝင္ေရာက္တိုက္ ခိုက္သျဖင့္ အဂၤလိပ္မ်ားသည္ ရန္ကုန္ကို စြန္႔ခြါျပိီး မႏၱေလး ေမျမိဳ႕တုိ႔၌ ရံုးစုိက္ထားရျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္သည္ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းေညာင္ေရႊျမိဳ  ့သုိ႔သြား၍ ေညာင္ေရႊ ေဟာ္နန္းတြင္ ေစာ္ဘြားမ်ားနွင့္ေတြ ့ဆံုသည္။ ၎ပြဲတြင္ ေညာင္ေရႊ မဟာေဒဝီ စဝ္ဟိန္ခမ္းက "ကြၽန္မတုိ႔ ရွမ္းေတြဟာ အဂၤလိပ္ေတြအေပၚမွာသစၥာရွိပါတယ္၊ ယိုးဒယား ေတြကေတာ့ သစၥာေဖါက္ျပီး ဂ်ပန္နွင့္ေပါင္းတယ္၊ ဒီစစ္ၾကီးမွာ အဂၤလိပ္ေတြနိုင္မယ္ဆိုတာ ကြၽန္မ ၾကိမ္းေသသိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ဒီစစ္ၾကီးျပီးသြားရင္ အျပစ္ရွိတဲ ့ယိုးဒယား ခ်ကၠရိ မင္းဆက္ကို ျဖဳတ္ခ်ျပီး ကြၽန္မတုိ႔ ကို ယိုးဒယားဘုရင္နွင့္မိဖုရားအျဖစ္တင္ေျမာက္ေပးပါ" ဟုေတာင္းဆိုေလသည္။ ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံလည္း အၾကပ္ရိုက္သြားျပီး "ဤကိစၥမွာ ကြၽန္ေတာ္ အေရးပိုင္ ေသာကိစၥ မဟုတ္ပါ။ အထက္သုိ႔ဆက္၍တင္ျပေပးပါမည္။ ကြၽန္ေတာ္၏အထင္တြင္ ျဗိတိသ်ွဝန္ၾကိီးခ်ဳပ္  ဆာ ဝင္စတန္ ခ်ာခ်ီပင္လ်ွင္ ဆံုးျဖတ္နိုင္မည္ ့ကိစၥမဟုတ္ပါ။ အေမရိကန္သမၼတ ၊ တရုတ္သမၼတ စေသာ မဟာမိတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အားလံုး စုေပါင္းဆံုးျဖတ္ရမည္ ကိစၥျဖစ္ပါသည္" ဟုသာ အေျဖေပးလိုက္ရေလေတာ့သည္။ (အေၾကာင္းစံုကို Maurice Collis,"The Last and the First in Burma" ေမာရစ္ေကာလစ္ေရး ျပီး ဦးစံဝင္းက "အဂၤလိပ္ျမန္မာ ေနာက္ဆံုးတိုက္ပြဲ"  ဟုဘာသာျပန္ခဲ့ေသာ စာအုပ္တြင္ဖတ္ပါ။)

မဟာေဒဝီသည္ ယိုးဒယားမ်ားကို ေလ ်ာ ့တြက္မိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယိုးဒယားမ်ားသူ ့ထက္ဉာဏ္သြားသည္ကို မသိရွာခဲ့။ ယိုး ဒယားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ပီဘြန္ဆြန္ကရမ္က ဂ ်ပန္နွင့္မဟာမိတ္ဖြဲ ့ ျပီး ၁၉၄၂ ခု ဇႏၷဝါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္အဂၤလိပ္ အေမရိကန္ကို စစ္ေၾကညာေသာ္လည္း ထိုစဥ္က အေမရိကန္ရွိယိုးဒယားသံအမတ္ ေဆနီ ပါရမို႔ခ ်္ Seni Pramoj ကမူ အေမရိကန္တြင္ နိုင္ငံေရးခိုလွံဳ ခြင့္ေတာင္းလိုက္ျပီး အေမရိကန္မဟာမိတ္အျဖစ္ဆက္ေနသည္။  အေမရိကန္ကလည္း  ေဆနီ ပါရမို႔ခ ်္ Seni Pramoj ကို အေဝးေရာက္ ယိုးဒယားဘုရင့္အစိုးရ၏သံအမတ္ အျဖစ္လက္ခံထားသည္။ ထိုစဥ္ကယိုးဒယားဘုရင္ အနႏၵာ မဟီေဒါလ္ Ananda Mahidol မွာ ငယ္ရြယ္ေသးသူျဖစ္ျပီး ၾကားေနႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံတြင္ ပညာသင္ေနခီုက္ျဖစ္၍ စစ္ျပီးသည္အထိ ဆြစ္ဇာလန္ ႏိုင္ငံတြင္ဆက္ေနသည္။  သို႔ေသာ္အဂၤလန္ရွိ ယိုးဒယားသံအမတ္ကမူ အဂၤလိပ္ကို စစ္ေၾက ညာျပီး  ယိုးဒယားသုိ႔ျပန္သြားသည္။  ထို႔ေၾကာင့္ ယိုးဒယားကို ျဗိတိသွ်ဓနသဟာယ အတြင္းရွိေတာင္အာဖရိက၊ ဩစေၾတလ်၊ နယူးဇီလန္ စေသာႏိုင္ငံတို႔ကစစ္ေၾကညာေသာ္လည္း အေမရိကန္တို႔ကမူ ယိုးဒယားကိုစစ္ေၾကညာ ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။

ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းက ယိုးဒယားသည္ ဂ ်ပန္နွင့္ မဟာမိတ္ျဖစ္သျဖင့္ ဂ ်ပန္တုိ႔ က ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းရွိ ေစာ္ဘြားနယ္ ၂ နယ္ကို ေဒါက္တာဗေမာ္အစိုးရကန္႔ကြက္ေနသည့္ၾကားမွ ယိုးဒယားသုိ႔လက္ေဆာင္ အျဖစ္ေပးပစ္သည္။ မေလးေျမာက္ ပိုင္းရွိ စုူလတန္နယ္  ၄ နယ္ကို လည္း ယိုးဒယားကို လက္ေဆာင္ေပးသည္။ စစ္ျပီးေသာအခါတြင္မွ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား ၎တုိ႔ ပိုင္နယ္ေျမ မ်ားကို ယိုးဒယားတုိ႔ ထံမွျပန္သိမ္းယူရသည္။ ယိုးဒယားတုိ႔ လည္ပတ္ပံုမွာ အေမရိကန္ကို အပိုင္ကပ္ထားျပီး ၾကိဳတင္ညို နွိုင္းထားခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး ယိုးဒယားတုိ႔ လက္နက္ခ်သည္ ့အခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္၏ မဟာမိတ္ျဖစ္ေနျပီး ျဗိတိသ ်ွတုိ႔ က ရွမ္းနယ္မ်ားနွင့္ မေလးနယ္မ်ားကို ျပန္သိမ္းသည္မွအပ ယိုးဒယားကို မထိရဲေတာ့ေပ။ ဆရာသစ္အေမရိကန္က လံုးဝကာကြယ္ထားလိုက္သျဖင့္ ေညာင္ေရႊ မဟာေဒဝီ၏ အိမ္မက္မွာလည္း အေကာင္အထည္ မေဖၚနိုင္ခဲ့ပါ။

သုိ႔ေသာ္ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားတုိ႔ မိသားစုကံ က တက္ျမဲ တက္လွ်က္ရွိပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အၾကံမွာ လြတ္လပ္ ေရးရျပီးေသာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက အစိုးရအဖြဲ ့ေခါင္းေဆာင္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္လုပ္ျပီး၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားၾကီး စဝ္စံထြန္းက နိုင္ငံေတာ္၏ဥေသ်ွာင္ သမၼတျဖစ္ရန္ ရည္ရြယ္ထားခဲ့ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနွင့္ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားၾကီးတုိ႔ အတူတကြ က ်ဆံုးသြားေသာအခါ သခင္နုက အစိုးရအဖြဲ႕ကို ေခါင္းေဆာင္ရျပီး ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား စဝ္ေရႊသိုက္ကို ယာယီ သမၼတ ျဖစ္ရန္ ေရြးခ်ယ္ထားရေလေတာ့သည္။ မဟာေဒဝီေစာဟိန္ခမ္းမွာလည္း ယိုးဒယားမိဖုရားမျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ၅ နွစ္ခန္႔ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ First Lady သမၼတကေတာ္ေတာ့ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ကေလးတြင္ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ နိုဝင္ဘာလတြင္ ျဗိတိသ်ွအိမ္ေရွ ့စံမင္းသမီး အဲလစ္ဇဘက္ မဂၤလာေဆာင္ေသာအခါ စဝ္ေရႊသိုက္နွင့္ မဟာေဒဝီသည္ ျဗိတိသ ်ွ ဓနသဟာယ အတြင္းရွိေနေသးေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဥေသ ်ွာင္ နွင့္ ဇနီးအျဖစ္ သြားတက္နိုင္ခဲ့ကာ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ မဂၤလာလက္ေဆာင္အျဖစ္ေပးေသာ ပတၱျမား လက္ဝတ္ရတနာမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ေပးအပ္နိုင္ခဲ့ၾကသည္။  မဟာေဒဝီ မွာ ထိုအခ်ိန္က ဟန္ေညာင္ေဝ  ကိုယ္ဝန္နွင့္ျဖစ္သည္။  ယခုအခါ ဟန္ေညာင္ေဝသည္ သမိုင္းလိမ္ညာ "ရုိဟင္ဂ်ာ" ဆိုသူမ်ား အတြက္ ေရွ႕ေနလိုလို ပြဲစားလိုလို လုပ္ေပးေနသူျဖစ္သည္။   လြန္ခဲ့ေသာ ရက္အနည္းငယ္အတြင္းက ဧရာဝတီမဂၢဇင္းႏွင့္ "ဗ်ဴး" ခဲ့ရာတြင္  ျမန္မာအစိုးရသည္ အၾကမ္းဖက္သမား ARSA ေခၚ "ကုလားဆိုး" အဖြဲ႕ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးသင့္သည္ဟု အသံေကာင္းဟစ္ခဲ့သူျဖစ္ပါသည္။  သီေပါမင္းႏွင့္ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္၏ အႏြယ္ေတာ္မ်ားကမူ ရခိုင္ႏွင့္အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ား ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ တတ္အားသမွ်အလွဴေငြထည့္ဝင္ၾကျပီး "အေရးၾကီးေတာ့ ေသြးနီး" ျပခဲ့ၾကပါ၏။

စဝ္ေရႊသိုက္ သမၼတသက္တမ္း ၅ နွစ္ျပည္ ့ေသာအခါ ၁၉၅၂ ခုနွစ္တြင္ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ နာယကၾကီးျဖစ္လာသည္။ ၅၉ ခုနွစ္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရေခတ္တြင္ ေစာ္ဘြားမ်ားအာဏစြန္႔ရသည္။ ၁၉၆၀ ခုနွစ္ေရြးေကာက္ပြဲနိင္ျပီး ဦးနုအစိုးရ အာဏာျပန္ ရေသာအခါ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားဘက္မွ ဖက္ဒရယ္မူကို တင္ျပလာသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္နွင့္ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေနဝင္းတို႔က ၎မူကို ခြဲထြက္ေရးမူဟုယူဆၾကသည္။ ဦးနုကိုယ္တိုင္ပင္ ၎၏ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ားအတြင္းက ေျပာေသာမိန္ ့ခြန္းတခု၌ "အခုလုပ္ေန တဲ ့ဖက္ဒရယ္မူဆိုတာကို ရွမ္းျပည္မွာ ေနလို လလိုထင္ရွားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးတေယာက္ ေခါင္းေဆာင္ေနပါတယ္" ဟု နာမည္မတတ္ယံု ကလြဲျပီး အတိအလင္းေထာက္ျပသြားခဲ့သည္။  အမ်ားသိၾကသည္ ့အတိုင္း ၁၉၆၂ ခု မတ္လ ၂ ရက္ေန႔ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက အာဏာသိမ္းသည္။  သမၼတ မန္းဝင္းေမာင္၊ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးႏုႏွင့္ ကက္ဘိနက္အဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ၾကီးမ်ား၊  တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးျမင့္သိန္းႏွင့္ တရားဝန္ၾကီးမ်ား၊ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားနွင့္ ကယားေစာဖ်ာမ်ား ကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းသည္။  ကရင္ျပည္နယ္ဝန္ၾကီး ေဒါက္တာေစာလွထြန္းမွာကံေကာင္းျပီး အဖမ္းမခံရရံုမွ်မက မိမိရာထူး ေဟာင္း၌ ကရင္ျပည္နယ္ဦးစီးအဖြဲ႕ဥကၠဌ ဆိုေသာ ရာထူးအမည္အသစ္ျဖင့္ျပန္လည္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရသည္။  စဝ္ေရႊ သိုက္အိမ္ကို ဝင္ဖမ္းရာတြင္ စဝ္မီမီသိုက္ဆိုေသာစဝ္ေရႊသိုက္၏သားအငယ္ ပစ္သတ္ခံရသည္။ စဝ္ေရႊသိုက္ကို ဖမ္းဆီး လိုက္သည္။ မဟာေဒဝီမွာမူ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ေနသျဖင့္ လြတ္သြားသည္။ ၆ လခန္ ့ၾကာေသာအခါ စဝ္ေရႊသိုက္ ေထာင္ထဲမွာ ေသဆံုးသည္။ မဟာေဒဝီ ကို ျမန္မာျပည္ျပန္လာျပီး အသုဘခ်ခြင့္ျပဳသည္ ။ မဖမ္းဆီးပါ။ ေနာက္ ၄ နွစ္ခန္ ့ၾကာေသာအခါ မဟာေဒဝီနွင့္ မိသားစု အားလံုး ယိုးဒယားသုိ႔ထြက္ေျပးျပီး ရွမ္းေတာ္လွန္ေရးလုပ္ရန္ၾကံသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယိုးဒယားမ်ားက မည္မည္ရရ အကူအညီမေပးပါ။ ၎တုိ႔ ယိုးဒယားထီးနန္းလုရန္ၾကံထားသည့္အခ်က္ကိုသိ၍လည္းျဖစ္နုိင္သည္။ ေနာက္ ပိုင္းတြင္ မဟာေဒဝီသည္ အေမရိကန္ စီအိုင္ေအအကူအညီျဖင့္ ေတာင္ဗီယက္နမ္ နိုင္ငံ ဆိုင္ဂံုျမိဳ  ့သုိ႔ေျပာင္းေရြ  ့သြားသည္။ ဆိုင္ဂံုမွတဆင့္မိသားစုဝင္မ်ား အေမရိကန္၊ ကေနဒါနိုင္ငံတုိ႔သုိ႔ ေရာက္ကုန္သည္။ ၎တုိ႔၏သားၾကီးမ်ားက ရွမ္းေစာ္ဘြား သားသမီးမ်ားအုပ္စု ဖြဲ႕၍ ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ပါ။ မဟာေဒဝီလည္း အသက္အရြယ္ၾကီးရင့္လာေသာ အခါ လူၾကိီးေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ေလေတာ့သည္။

ဤကား မာနၾကီးလွေသာ ေနျပည္ေတာ္ဖ်က္စုစု (စုဖုရားလတ္) ၏ ၾကမၼာ ၫွိဳးခ်ိန္တြင္ ခံခဲ့ရေသာ ဝဋ္ဒုကၡမ်ား၊  သူက မိမိေမာင္အရင္းသဖြယ္သေဘာထားခဲ့ေသာ ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား "ဆာေစာေမာင္" ကစုဖုရားလတ္အေပၚ လုပ္ရက္ခဲ့သည္ ့ဇာတ္ ေၾကာင္းနွင့္ ေညာင္ေရႊ မဟာေဒဝီက မိမိခင္ပြန္းစဝ္ေရႊသိုက္ကို ယိုးဒယားဘုရင္ျဖစ္ေစလိုပံု၊  ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြား စဝ္ေရႊ သိုက္နွင့္ မဟာေဒဝီတို႔၏သား၊ သမိုင္းလိမ္ညာ "ရုိဟင္ဂ်ာ" ဆိုသူမ်ားအတြက္ ေရွ႕ေန လိုလို ပြဲစားလိုလို လုပ္ေပးေနသူ စဝ္ဟန္ေညာင္ေဝတို႔၏ဇာတ္လမ္းမ်ားျဖစ္ေပသည္။  လူ႔ဘဝဆိုသည္မွာ  မွန္ကင္းတလွည့္၊ ထင္းတလွည့္  ဆိုေသာစကားပံု၊  "တက္ႂကြားႂကြႂကြ ျမင့္လြန္းကလည္း ေလွ်ာက်ေနာက္ဆံုးရွိေခ်၏" ဆိုေသာလကၤာ တုိ႔ အတုိင္းသာ ျဖစ္ေပေတာ့သည္တကား ဟုသာ သံေ၀ဂရမိပါသည္။