မိုက္ခဲစိန္ - အျဖစ္မရွိဘူး သို႔ေသာ္ အပ်က္ကေတာ့ ျဖစ္တယ္တဲ့ သမၼတၾကီး ေဒၚနယ္ထရန္႔

မိုက္ခဲစိန္ - အျဖစ္မရွိဘူး သို႔ေသာ္ အပ်က္ကေတာ့ ျဖစ္တယ္တဲ့ သမၼတၾကီး ေဒၚနယ္ထရန္႔
(မိုးမခ၊ ေအာက္တိုဘာ ၂၆၊ ၂၀၁၇)

ေဒၚနယ္ထရန္႔ အေမရိကန္မွာ မင္းလုပ္ေတာ့မွပဲ အေမရိကန္လည္း ျပည္ပ်က္ေတာ့တာပဲလို႔ ေျပာရမယ္။ သူလုပ္လိုက္သမွ်ေတြ အားလုံးဟာ တလြဲခ်ည္းပဲလို႔ ေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြက ဆိုၾကတယ္။ သူကလည္း ဒီလိုလုပ္မယ္လို႔ ၾကိဳေျပာခဲ့တာဆိုေတာ့ သူ႔ကတိေတြ တည္ပါတယ္။ သူ႔ကို ဘယ္လိုပဲ တားဆီးတားဆီး သူက ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ လုပ္ပစ္လိုက္တာခ်ည္းပါ။  ေရွ႔က သမၼတအိုဘားမားနဲ႔ ဒီမိုကရက္ေတြ လုပ္ခဲ့သမွ် သူက ျပင္လိုက္ ေျပာင္းလိုက္တာခ်ည္းပဲ။ သူျပင္လိုက္ ေျပာင္းလိုက္လို႔ ေကာင္းသြားတာထက္ ပ်က္သြားတာကေတာ့ အမွန္ပါ။ ဒါကလည္း သူ႔ ေအာင္ျမင္ခ်က္လို႔ ယူေသာ္ရ၏ေပါ့။

လူေတြက ေစာဒကတက္မယ္။ သူ အိုဘားမားက်န္းမာေရးဥပေဒကို မဖ်က္ပစ္လိုက္ႏိုင္ပါဘူးလို႔။ လႊတ္ေတာ္မွာ အယူခံတင္တာ ရႈံးခဲ့တာကိုး။ အေမရိကန္အခြန္ေတာ္ဥပေဒမွာ ေလ်ာ့ေပါ့မႈေတြ လုပ္မယ္ဆို ခုထိလည္း ျဖစ္မလာေသးပါလားေပါ့။ မူဆလင္ေတြကို တားျမစ္မယ္၊ လူ၀င္မႈကို ၾကီးၾကပ္မယ္ဆိုျပီးေတာ့လည္း အင္မီဂရင့္ေတြ ၀င္လာမစဲ တသဲသဲပါပဲလား။ သူေျပာသလို မကၠစီကိုက တံတိုင္းဘိုးေတြ စိုက္ျပီး ေဆာက္ေပးမွာလည္း ျဖစ္မလာေသးဘူးေလ။

ဒီလိုေတာ့ မေျပာနဲ႔ေလ။ သူက ျပင္တာ ေျပာင္းတာထက္ ပ်က္လိုက္ ဖ်က္လိုက္တာမွာ ခ်ံပီယံပါ။ တေလာက အိုဘားမားက်န္းမာေရးဥပေဒကို အရႈိက္တခ်က္ ထိုးလိုက္တယ္။ အစိုးရကေန ေထာက္ပံ့ေပးေနတဲ့ ေငြေၾကးေတြကို ျဖတ္ေတာက္လိုက္ႏိုင္တယ္။ သူက မီဒီယာေတြကို နာမည္ပ်က္ေအာင္ တိုးျပီး တိုက္ခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္မီးေသြးစြမ္းအင္ စက္ရုံေတြအေပၚ ကန္႔သတ္ထားတာေတြကို ဖယ္ရွားပစ္လိုက္တယ္။ NAFTA လို႔ေခၚတဲ့ ေျမာက္အေမရိကန္မဟာမိတ္ ကုန္သြယ္မႈစာခ်ဳပ္ကို ခ်ိနဲ႔ေအာင္ အၾကပ္ကိုင္လိုက္ႏိုင္တယ္။ အီရန္နဲ႔ ခ်ဳပ္ထားတဲ့ နယူလက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးစာခ်ဳပ္ကိုလည္း ဆက္ျပီး အတည္မယူဘူးလို႔လည္း ဆိုလိုက္ျပန္တယ္။ ကုလသမဂၢရဲ့ UNESCO ဆိုတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ကေနေတာင္ ထြက္ပစ္လိုက္ေသးဗ်ာ။ တခ်က္လႊတ္အမိန္႔ေတြနဲ႔ခ်ည္း ျဖစ္ေအာင္မလုပ္၊ ပ်က္ေအာင္လုပ္လိုက္ႏိုင္တယ္ မဟုတ္ပါလား။ ထရန္႔တို႔က အျဖစ္မရွိဘူး၊ အပ်က္ကေတာ့ ရတယ္၊ လာထား ခ်ည္းပဲေလ။

တိုင္းျပည္ကို ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ လုပ္ပစ္လိုက္မယ္ဆိုျပီး ၾကိမ္းထားတဲ့အတိုင္း ေျပာင္းပစ္ေနတာ ေျပာတဲ့အတိုင္း မဟုတ္ပါလားခင္ဗ်။ သူရဲ့ အစြန္းေရာက္တဲ့ အျမင္ေတြ သေဘာထားေတြကို ျပည္သူေတြၾကားထဲ ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေပးႏိုင္တာ သူ႔အစြမ္းျဖစ္ပါတယ္။ အတိုက္အခံေတြကို ေက်ာ္လြန္ျပီးေတာ့ ၀ါရွင္တန္ရဲ့ ျဗဴရိုကေရစီ ယႏၱရားၾကီးကို ဖီဆန္ျပီးေတာ့ သူ႔အေရးေတြ ေရွ႔ေရာက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္ မဟုတ္ဘူးလား ခင္ဗ်။

မီဒီယာေတြရဲ့ အခမ္းက႑ကို ေမးခြန္းထုတ္ စိန္ေခၚရင္းကပဲ NBC မီဒီယာလုပ္ငန္း လိုင္စင္ကိုေတာင္ သိမ္းပစ္လိုက္ရမလားလို႔ သူက ျခိန္းေျခာက္ပါတယ္။ လူမည္းအားကစားသမားေတြက အသားအေရာင္ ခြဲျခားမႈအတြက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ေနတာကို သူက မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္မရွိသူေတြ ဆိုျပီး ျပန္လွန္ စြပ္စြဲ လိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားက အာဏာရွင္ကိုေတာင္ သူက ရန္စ စိန္ေခၚျပီး လူေတြၾကားထဲ မျငိမ္မသက္ျဖစ္ကုန္ေအာင္ လႈံေဆာ္ပစ္လိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ သမၼတၾကီး ထရန္႔ရဲ့ သမာသမတ္က်တဲ့ လုပ္ပုံကိုင္ပုံေတြပါလို႔ ဘယ္သူကမွ ၀င္ျပီး ဖာေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့ သက္ေသေတြခ်ည္းပါပဲ။

အေမရိကန္ဒီမိုကေရစီမွာ အကန္႔အသတ္ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြ အေျခခံဥပေဒေတြ ဆိုတာ ရွိရဲ့သားနဲ႔ ထရန္႔တေယာက္ သမၼတအာဏာတခုတည္း ကိုင္ျပီးေတာ့ ထင္တိုင္းက်ဲႏိုင္တယ္ ဆိုတာ အေတာ္ ဆင္ျခင္ရ သုံးသပ္ရ ၾကပ္လွပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုခုံရုံးမွာ ထရန္႔အမိန္႔ေတြကို တန္ျပန္ တရားရင္ဆိုင္ေနရတာေတြ ရွိပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကလည္း သူခိုင္းတဲ့အတိုင္း မေထာက္ခံၾကပါဘူး။ သို႔ေသာ္ သူက သမၼတလုပ္ပိုင္ခြင့္ထဲကေန လုပ္လု႔ိရသေလာက္ အကုန္လုပ္ပစ္သူပါ။ အစုိးရရဲ့ (လႊတ္ေတာ္ျပင္ပက) လြတ္လပ္ေသာသီးျခားေအဂ်င္စီေတြျဖစ္တဲ့ FCC (ဆက္သြယ္ေရး ျပန္ၾကားေရး) EPA (ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး)ေတြကို အမိန္႔ေပးျပီးေတာ့ ကန္႔သတ္မႈေတြ တုန္႔ျပန္ တားဆီးမႈေတြ လုပ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ သူ႔ကို ေထာက္ခံေနတ့ဲ မ်ဳိးခ်စ္ေတြ ေရွးရိုးစြဲေတြအတြက္ကေတ့ာ အသည္းစြဲေစတဲ့ အကယ္ဒမီရိုက္ခ်က္ေတြလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဥပမာ EPA ကေနျပီးေတာ့ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ေတြကို အေရးမလုပ္ေတာ့တာမ်ဳိးဟာ အိုဘားမားလက္ထက္က လက္နဲ႔ေရးတာကို ေျခနဲ႔ ဖ်က္ပစ္တာပါ။

သူ႔အစြမ္းဟာ တကယ္ကို ထက္ျမက္တယ္ဆိုတာ အရင္ကေလ်ာ့တြက္ခဲ့ဖူးသူေတြေတာင္ အခု ၀န္ခံေနရပါတယ္။ တြစ္တာေပၚကေန ထရန္႔ေျပာလိုက္တာေတြဟာ မိုးၾကိဳးသြားေတြခ်ည္းပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ NFL ဆိုတဲ့ အေမရိကန္ေဘာလုံးပြဲရဲ့ ပရိသတ္အားဟာ မ်ဳိးခ်စ္ေတြ မ်ားပါတယ္။ အေမရိကန္စစ္စစ္ၾကီးေတြရဲ့ ဘာသာေရးဆန္ဆန္ ကိုးကြယ္ မီခိုၾကတဲ့ အားကစားပြဲပါ။ လူမည္းေတြဟာ ထင္ရွားတဲ့ စတားကစားသမားေတြ ပါ၀င္တယ္။ ပြဲတိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းနဲ႔ အေလးျပဳျပီး ဖြင့္ၾကရတယ္။ အဲသည္မွာ လူမည္းစတားကစားသမားေတြက သူတို႔လူမည္းေတြ တန္းတူညီမွ်မႈကို ဆႏၵထုတ္ေဖာ္တဲ့ အေနနဲ႔ အေလးမျပဳဘဲ ဒူးေထာက္ထိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါကို ထရန္႔က မ်ဳိးခ်စ္မရိွသူေတြ ႏိုင္ငံသားစိတ္ မရွိသူေတြလို႔ တြစ္တာကေန တြယ္ထည့္လိုက္တာနဲ႔တင္ NFL စီစဥ္သူေတြနဲ႔ ပရိသတ္ၾကား ကေမာက္ကမေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတာ ခုဆို လူမည္းစတားကစားသမားေတြဟာ မ်က္ႏွာငယ္ကုန္ၾကပါေလေရာဗ်ာ။ ဒါ သမၼတၾကီး ထရန္႔ အစြမ္းတခုပါ။ ေျပာခ်င္တာက ထရန္႔ဟာ သူျဖစ္ခ်င္တာ ျဖစ္ဖို႔ ပရိသတ္ကို သူလိုရာ ဆြဲျပီး ကစားပစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုခ်င္တာပါ။

ႏိုင္ငံေရးမွာလည္း သူနဲ႔မတူ သူူ႔ရန္သူအျဖစ္ သေဘာထားျပီး ထရန္႔က ပယ္ပယ္နယ္နယ္ အစိမ္းအက်က္မေရြး တြယ္ပါတယ္။ သူ႔ပါတီ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အမတ္ေတြကိုေတာင္ တြစ္တာကေန တြယ္လြန္းလို႔ အခု သူနဲ႔ သေဘာမတူတဲ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂ ဦးဟာ ထရန္႔ကို ေ၀ဖန္ ျပစ္တင္ၾကတာေတာင္ သူတို႔ ေနာက္ႏွစ္ သက္တမ္းကို မ၀င္ေတာ့ပါဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ စေတးပစ္ျပီး ထုတ္ေဖာ္ ေ၀ဖန္ေနၾကရတာပါ။ ထရန္႔ရဲ့ အစြမ္းဟာ အျဖစ္ထက္ အပ်က္ကို ပိုအားသန္ေနတယ္၊ ပိုျပီးလည္း အစြမ္းထက္လာတယ္၊ အတိုက္အခံေတြဘက္ကလည္း တန္ျပန္ႏိုင္ဖို႔ အားနည္းလာတယ္ဆိုရင္ ဒါက အေမရိကန္အတြက္ေကာ ကမာၻၾကီးအတြက္ေကာ ဘယ္ကို ဦးတည္ေနျပီလဲ ဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြ ျပန္ၾကည့္ရေအာင္။ လူျပိန္းၾကိဳက္ အာဏာရွင္ေတြ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေခါင္းေထာင္လာခဲ့ၾကတယ္။ ရုရွားမွာဆိုရင္ ပူတင္၊ တူရကီမွာ အီရာဒိုဂန္၊ ဟန္ေဂရီမွာ ဗစ္တာအိုဘန္ တို႔ အာဏာရလာခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္ပက ပညာရွိၾကီးေတြက ယုတၱိေဗဒနည္းေတြနဲ႔ စဥ္းစားျပီး ဒီလိုလူေတြက တိုင္းျပည္ရဲ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေအာင္ မလုပ္ႏိုင္စြမ္းပါဘူးလို႔ အထင္ေသး ေလ်ာ့တြက္ခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔တိုင္းျပည္က ျပည္တြင္းစေကာလားေတြကက်ျပန္ေတာ့  ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္က ေရွ႔ေနလိုက္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ဟာ ေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့ ေရွးရိုးစြဲေတြပါ၊ တိုင္းျပည္ကို အဆိုးထဲကေန အေကာင္းဘက္ကို ဆြဲတင္မွာပါလို႔ အကာအကြယ္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ျပန္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အကုန္လြဲတာပဲ မဟုတ္လား။ တိုင္းျပည္ရဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ အသက္ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာကို သူတို႔အာဏာရွင္ေတြက လူျပိန္းေတြရဲ့ မဲ ႏွာတျဖားအသာနဲ႔ ေမာင္ပိုင္စီးခဲ့ၾကျပီ။ သူတို႔ေတြရဲ့ အစြန္းေရာက္ တဖက္သတ္ အယူအဆေတြကို လူျပိန္းေတြေခါင္းထဲ အေရာက္ ေမာင္းသြင္းႏိုင္ခဲ့ၾကျပီေလ။

သည္လိုနည္းနဲ႔ပဲ ထရန္႔တေယာက္ဟာ အေမရိကန္လူျပိန္းေတြကို လုိရာဆြဲ တိုင္းျပည္ကို တြစ္တာနဲ႔ တြယ္ျပီး ေရွ႔က ေျပးေနျပီလို႔ မေတြးမိၾကေလဘူးလား။ လူပညာရွိေတြကေတာ့ သာမန္လူေတြဟာ အစြန္းေရာက္တဲ့ တဖက္သတ္ေရာက္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို ေယဘူယ်အားျဖင့္ ဆန္႔က်င္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ မဲတင္းခဲ့ၾကတာ အခု ဟုတ္ေသးရဲ့လားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ခ်င္စရာပါ။

ဟုတ္ပါတယ္။ သူတို႔ လုပ္ခ်င္တဲ့ အစြန္းေရာက္တဲ့ တဖက္သတ္ေရာက္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ (က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ဥပေဒဖ်က္ပစ္တာတို႔၊ မကၠစီကိုတံတိုင္းၾကီး ေဆာက္တာတို႔) ဟာ ခ်က္ျခင္းၾကီးေတာ့ ျဖစ္မလာပါ။ ဆန္႔က်င္မႈေတြနဲ႔ေတာ့ ရင္ဆိုင္ေနရတုန္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲသည္လို ေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ထရန္႔ဟာ လက္ရွိသမၼတသက္တမ္း ၁၀လ အတြင္းမွာ အေျခခံ အဖ်က္အေမွာက္လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ျပီး ေျခကုပ္ယူႏိုင္လိုက္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့ လက္ခံၾကရလိမ့္မယ္။

သက္ေသေတြကေတာ့ - က်န္းမာေရးဥပေဒကို ပ့ံပိုးတဲ့ အစိုးရဘတ္ဂ်က္ေတြ ျဖတ္ေတာက္လိုက္ႏိုင္တယ္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို အသိေပး ေ၀ဖန္တဲ့ ပင္မေရစီး မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြကို အပုတ္ခ်ပစ္တယ္။ အီရန္နဲ႔ နယူစာခ်ဳပ္ကိုလည္း ဖ်က္မလို ေျပာတယ္။ NAFTA ကုန္သြယ္ေရးကိုလည္း ေႏွာက္ယွက္ပစ္လိုက္တယ္။ လြတ္လပ္မႈေတြကို ျခိမ္းေျခာက္ျပီးေတာ့ သူ႔အစြန္းေရာက္ သေဘာထားေတြကို လူျပိန္းေတြေခါင္းထဲ ရိုက္သြင္းသလို တြင္တြင္ ၀ါဒျဖန္႔ဖို႔အတြက္ တြစ္တာကိုလည္း အသုံးခ်ႏိုင္ခဲ့တယ္ေလ။ ဒီအတိုင္း ထရန္႔သာ မွန္မွန္ၾကီး ခ်ီတက္ႏိုင္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ အာဏာရွင္လက္ေအာက္မွာ ေခါင္းငုံ႔ေနၾကရတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြလုိမ်ဳိး ဒီမုိကေရစီဆိုတာ ျပန္ေခါင္းေထာင္လာဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါေတာ့မလားလို႔ ၾကိဳတင္ စုိးရိမ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ကမာၻမွာကလည္း ငါနဲ႔ မတူ ငါ့တို႔ရန္သူဆိုတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြနဲ႔ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ အာဏာရွင္ေတြအျပင္ သူတို႔ကို ကာျပန္တဲ့ ေရွးရိုးစြဲ အရင္းရွင္ လက္ယာအစြန္းေရာက္ မ်ဳိးခ်စ္ အာဏာရွင္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အစုိးရေတြ ပါတီေတြကလည္း ေရွ႔တန္းေရာက္ေနတာက သာဓက ျဖစ္ေနျပီ မဟုတ္ပါလား။

နိဂုံးခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီ၊ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ တရားမွ်တျခင္း ဆိုတာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ အတိုက္အခိုက္ ခံေနရပါျပီ။ အႏိုင္က်င့္ခံေနရပါျပီ။ တဖက္သတ္ အစြန္းေရာက္ေတြရဲ့ ရိုင္းျပ ေစာ္ကားတဲ့ လက္တုန္႔ျပန္မႈကို ေၾကာက္ရြံ႔ျပီး မတြန္းလွန္ခဲ့ၾကရင္ျဖင့္ အေမရိကန္လည္း ေဒၚနယ္ထရန္႔ သမၼတၾကီးနဲ႔ ရာသက္ပန္ စခန္းသြားၾကရုံသာ ရွိေတာ့ေၾကာင္း ...

(ရည္ညႊန္း - အေမရိကန္ထုတ္ အြန္လိုင္းသတင္းေဆာင္းပါးေတြ သုံးသပ္ခ်က္ေတြကို ဖတ္ျပီး ကိုးကားျပီး သည္ေဆာင္းပါးကို ေရးပါတယ္။ ထရန္႔ေခတ္ ထရန္႔လက္ေအာက္မွာ စာမေရးဘဲ ေနခဲ့မိရင္ ေနာက္ ေရးခြင့္ေတာင္ ရပါေတာ့မလား စိုးရိမ္စိတ္နဲ႔ ေရးရတာပါ)