ေဇာ္ေအာင္ (မုံရြာ) ● တ႐ုတ္ျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ျမန္မာ - အပုိင္း (၄)

ေဇာ္ေအာင္ (မုံရြာ) ● တ႐ုတ္ျပည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ျမန္မာ - အပုိင္း (၄)
(မုိးမခ) မတ္လ ၂၈၊ ၂ဝ၁၈

● လွ်ပ္စစ္က႑
မိတ္ေဆြတစ္ဦး ေရးတဲ့စာေလးကို သတိရေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကလဲကြာ လွ်ပ္စစ္တယူနစ္ကို ၃ဝ က်ပ္ေလာက္ အစိုးရ က အ႐ႈံးခံတယ္။ တယူနစ္ ၃၅ က်ပ္နဲ႔ေရာင္းေတာ့ မ်ားမ်ားသံုးႏိုင္တဲ့လူ အစိုးရဆီက ေငြမ်ားမ်ားရေနသလိုပဲ။ မီတာခ တလ ၅ဝဝဝ ပဲ ကုန္တဲ့အိမ္ အစိုးရေထာက္ပံ့ေၾကး တလ ၅ဝဝဝ ရတယ္။ မီတာခ တစ္လ ၁ သိန္းသံုးေနတဲ့သူေဌးက အစိုးရဆီက တလ ၁ သိန္း ေထာက္ပံ့ေၾကးရေနတဲ့ စနစ္ႀကီးအေၾကာင္း ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးမွာ စနစ္နဲ႔လူအေၾကာင္း အ နည္းငယ္ သံုးသပ္ပါမယ္။

Three Gorges Dam ကမာၻေပၚမွာ အႀကီးဆံုးေရအားလွ်ပ္စစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ့ အရွည္ဆံုးျမစ္ ယန္ဇီျမစ္ေပၚက ဟူေပျပည္နယ္ ဆန္းတုန္ဖိန္႔ၿမိဳ႕အနီး၊ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ့အရွည္ဆံုး ယန္ဇီျမစ္ေပၚက ပိတ္ၿပီးေဆာက္ထားတဲ့ ေရကာတာလွ်ပ္ စစ္ဓါတ္အားစက္႐ံု ျဖစ္ပါတယ္။ ျမစ္က်ဥ္းသံုးသြယ္ေရကာတာလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ အျမင့္ေပ ၅၉၄ ေပ ျမင့္ပါတယ္။

အဂၤလိပ္၊ ဂ်ပန္အုပ္စိုးစဥ္ကတည္းက ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္ဖုိ႔တိုင္းတာ၊ စီမံကိန္းေတြ လုပ္ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၉ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္မ်ား အာဏာရလာခ်ိန္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေမာ္စီတုန္းက စိတ္ဝင္စားခဲ့ပါတယ္။ ယန္ဇီျမစ္ ႏွစ္စဥ္ေရလႊမ္းမိုးလို႔ လူနဲ႔သီးႏွံေတြ ပ်က္ စီးျခင္းကိုလည္း ကာကြယ္လိုပါတယ္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ Hundred Flowers Campaign ဆိုၿပီး အင္ဂ်င္နီယာႀကီးမ်ားအပါအ ဝင္ အႀကီးအက်ယ္ကန္႔ကြက္ၾကလို႔ ရပ္နားသြားခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၈ဝ ခုႏွစ္မွာ စီမံကိန္းျပန္ေပၚလာၿပီး ၁၉၉၂ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကြန္ကရက္မွာ ေဆြးေႏြးမဲခြဲေတာ့ ေထာက္ခံမဲ ၁၇၆၇ နဲ႔ ကန္႔ကြက္မဲ ၁၇၇၊ ၾကားေနမဲ ၆၆၄ နဲ႔ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ၁၉၉၄ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္း စတင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၂ . ၅ ဘီလ်ံကုန္မယ္ ခန္႔ မွန္းခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္မွာ ပထမဆံုး တာဘိုင္ ၆ လံုးကေန လွ်ပ္စစ္ 8.607 Twh ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ရင္း အဆင့္ဆင့္ ႏွစ္စဥ္ လွ်ပ္စစ္တာဘိုင္မ်ား တပ္ဆင္၊ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ခဲ့တာ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္မွာ စုစုေပါင္း တာဘိုင္အလံုးေရ ၃၂ခု အားလံုး တပ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ စုစုေပါင္းထုတ္လုပ္မႈ 98.100 TWh (98100 million KWh) ထုတ္လုပ္ျပႏိုင္တဲ့ ကမာၻေပၚ အႀကီးမားဆံုး ေရအားလွ်ပ္စစ္ျဖစ္ပါတယ္။

မူလက တႏိုင္ငံလံုးလိုအပ္ခ်က္ရဲ့ ၁ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းရည္မွန္းခဲ့ေပမဲ့လည္း တကယ္အေျခအေနက ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္မွာ ၁.၇ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလာက္ပဲ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေက်ာက္မီးေသြး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားစက္႐ံုေတြ အေျမာက္အမ်ားတည္ေဆာက္ၾကလို႔ ျဖစ္ပါ တယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ အလြန္မ်ားျပားလွတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးသိုက္ႀကီးမ်ားရွိလို႔ ေက်ာက္မီးေသြးဓါတ္အားစက္႐ံု အေျမာက္ အမ်ား တၿပိဳင္တည္း တည္ေဆာက္ရင္းနဲ႔ ေက်ာက္မီးေသြးလွ်ပ္စစ္က တႏိုင္ငံလံုးရဲ့ ၆၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ အသံုးျပဳေနပါတယ္။ ၂ဝ၁၆ တစ္ႏုိင္ငံလံုး လွ်ပ္စစ္သံုးစြဲမႈ 5930 TWh (installed 1646000 MW) မွာ ေက်ာက္မီးေသြးက ၆၄.၉ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ေရအား ၁၉.၆ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ေလရဟတ္၊ ေနေရာင္ျခည္၊ ဘိုင္အိုမက္စ္ စုစုေပါင္း ၆. ၂ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ႏ်ဴကလီယာ ၃.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဓါတ္ေငြ႕ ၃.၁ရာခုိင္ႏႈန္းထုတ္ယူသံုးစြဲၾကပါတယ္။ (ပံု)

● တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ လီပင္း (Li Peng)
Three Geoges Dam ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကို ဦးေဆာင္တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ Tiannamen Protest အေရးအခင္းႀကီးကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းဖုိ႔ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ လီပင္း (Li Peng) ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ လီပင္းဟာ ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး နာမည္ေက်ာ္္ေရအားလွ်ပ္စစ္ Three Geoges’ Dam (22,500 MW, hight 594ft) ကို ဦးေဆာင္တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၂ စီမံကိန္းစတင္ခ်ိန္ကတည္းက အဂတိျပႆနာနဲ႔၊ အျမတ္အစြန္းရရွိရန္နဲ႔ အဂတိျပႆနာတို႔ကို ကာကြယ္ဖုိ႔ပုဂၢလိက ကုမၸဏီအျဖစ္ China Three Georges Corporation ကို စတင္တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ေစပါတယ္။

● ယန္စီျမစ္ႀကီး ေရအားလွ်ပ္စစ္ကုမၸဏီ (China Three Georges Corporation)
လီပင္းဟာ ဒီစီမံကိန္းႀကီးကို အထူးအခ်ိန္ေပးေဆာင္ရြက္ၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ ယန္စီျမစ္ႀကီးအထက္ပိုင္း ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံ ကိန္း ၉ ခုကို ဒီကုမၸဏီက ဦးေဆာင္တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီအျဖစ္ေၾကျငာၿပီး ႏွစ္စဥ္ အျမတ္အစြန္းမ်ားစြာ ရရွိေနပါတယ္။ ကြန္ကရက္ဥကၠဌ ၁ဝ ႏွစ္လုပ္ကိုင္စဥ္ တ႐ုတ္ျပည္ႀကီးရဲ့ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္း ၇၂ ရာခုိင္ႏႈန္းကို သူ႕မိသားစုပံုစံ State Power Corp က အုပ္စီးခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ေဆြမ်ိဳးမ်ားရဲ့ ႀကီးစိုးမႈကို Li Power Company လုိ႔ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။ လီပင္း ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ စြမ္းအင္ေပၚလစီအတြက္ ၁၉၉၂ ေနာက္ပိုင္းမွာ အခ်ိန္မ်ားစြာေပးၿပီး ႀကိဳးစားေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကြန္ကရက္ဥကၠဌတာဝန္က အနားယူသြားၿပီးမွာ တ႐ုတ္အစိုးရက လီပင္းသားသမီး၊ ေဆြမ်ိဳးမ်ားႀကီးစိုးတဲ့ State Power Corp  ကို ပါဝါထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီႀကီး (၅) ခုနဲ႔ ပါဝါဂရစ္ ျဖန္႔ခ်ိေရးကုမၸဏီႀကီး ၂ ခု ခြဲထုတ္ၿပီး၊ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းႀကီး ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ပါတယ္။

● အရင္းေၾကသြားၿပီ
စုစုေပါင္းကုန္က်စရိတ္ေငြအားလံုး ေငြအတိုး၊ အရင္း အားလံုးကို ပုဂၢလိကကုမၸဏီအျဖစ္ China Three Georges Corporation ကို စတင္တည္ေထာင္ၿပီး တာဝန္ယူေဆာက္လုပ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရက ျပည္တြင္းျပည္ပ ဘဏ္မ်ားကေန ေခ်းယူသံုးစြဲခဲ့ၿပီး လွ်ပ္စစ္ေရာင္းခ်ေငြမ်ားလဲ ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံခဲ့ပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးစရိတ္က စုစုေပါင္းကုန္က်စရိတ္က ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖစ္ၿပီး၊ လူေပါင္း ၁.၂ သန္းကို ေရႊ႕ေျပာင္းစရိတ္က ၃၈ ရာခုိင္ႏႈန္း ကုန္က်ပါတယ္။ ဘဏ္တိုးနဲ႔စရိတ္က ၈ ရာခုိင္ႏႈန္းကုန္က်ၿပီး၊ ၂၈ ႏွစ္အၾကာမွာ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္မွာ စီမံကိန္းေခ်းေငြ အေႂကြးအားလံုးကို အၿပီးအပိုင္ေပးဆပ္ၿပီး ျဖစ္ပါ တယ္။ Three Geoges Corporation တိုးခ်ဲ႕ႀကီးထြားလာၿပီး ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္မွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ US$ 77.3 billion ျဖစ္လာၿပီး အျမတ္ ေငြ US$ 4 billion ခြဲေဝေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။.

● ဗိုလ္က်ႀကီးစိုး တ႐ုတ္အစိုးရပိုင္ေကာ္ပိုေရးရွင္း ရပ္တံ့ေစျခင္း
၁ဝႏွစ္ခန္႔ အခ်ိန္ယူရပါသည္။ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ လီပင္းအာဏာမရွိေတာ့ခ်ိန္ ၂ဝဝ၂ မွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ေကာ္ပိုေရးရွင္းကို အုပ္စုမ်ားအျဖစ္ခြဲပစ္လိုက္ၿပီး၊ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ယခုအခါ အစိုးရ လွ်ပ္စစ္ ထုတ္ေရာင္းသည့္ အႀကီးစားကုမၸဏီႀကီးမ်ား SOE (State Owned Enterprise), IPP (Independent Power Provider) အားလံုးဟာ အမ်ားပိုင္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ားမွာဝင္ထားၾကတဲ့ ပုဂၢလိကကုမၸဏီႀကီးမ်ားျဖစ္ေနပါတယ္။ အဂတိ အလြန္ခဲယဥ္း သြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ေငြစာရင္းနဲ႔ စီမံကိန္းမ်ားကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ လုပ္ကိုင္ေနၾကပါတယ္။

● လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္လုပ္ျခင္း
အုပ္စုမ်ား ၅ ခုကေတာ့ Datang Group, Guodian Group, Huadian Group, Huaneng Group နဲ႔ CPI Group တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္၊ ရွန္ဟိုင္း၊ ဥေရာပ၊ အေမရိက စေတာ့ေစ်းကြက္မ်ားအထိ တင္ထားၾကပါတယ္။ Datang Group, အဓိက China Datang Corporation ကို China Energy Investment Corporation လို႔ အမည္ေျပာင္းၿပီး ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီက တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့အုပ္စုမ်ား အစိုးရမပါဝင္ပဲ လက္ေအာက္ခံ Subsidiaries အမ်ားပိုင္၊ ကုမၸဏီ အေျမာက္အမ်ား ပါရွိၾကတယ္။ CPI Group ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံျမစ္ဆံု ေရအားလွ်ပ္စစ္ ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံတဲ့ကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။ Subsidiary ကုမၸဏီတစ္ခုဆို ေဒၚလာဘီလွ်ံ မ်ားစြာတန္ဖိုးရွိပါတယ္။

● လွ်ပ္စစ္ျဖန္႕ျဖဴးျခင္း
State Grid Corporation ဆိုတဲ့ ဧရာမ မဟာဓါတ္အားလိုင္းကုမၸဏီႀကီး ရွိပါတယ္။ ေနာက္ကုမၸဏီအငယ္တစ္ခုကေတာ့ China Southern Power Grid Company ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး အျမတ္အစြန္းရဖုိ႔ ၿပိဳင္ဆိုင္လုပ္ရေတာ့ အျမတ္အစြန္း ေသခ်ာတဲ့ ဘဏ္နဲ႔ေငြေၾကးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အာမခံလုပ္ငန္းမ်ားလည္း အႀကီးအက်ယ္လုပ္ကိုင္တဲ့အျပင္၊ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ား အထိ MNC ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကို အၿပိဳင္လုပ္ႏိုင္ဖုိ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအစိုးရ ေပၚလစီ၊ မဟာျဗဴဟာမ်ားနဲ႔ ပံ့ပိုးေပးလွ်က္ရွိပါတယ္။

ထုတ္လုပ္ၿပီး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားမ်ားကို ျဖန္႔ျဖဴးေရးကုမၸဏီႀကီးႏွစ္ခုထံ ေရာင္းခ်ပါတယ္။ ေရာင္းခ်တဲ့ေစ်းႏႈန္းကေတာ့ ျပည နယ္ ေပၚမူတည္ၿပီး US$ 32.6 - $57.2 per MWh စသျဖင့္ ေစ်းႏႈန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေရာင္းခ်ပါတယ္။ တယူနစ္ကို 3.2 - 5.7 cents ေစ်းနဲ႔ က်သင့္ပါတယ္။ တ႐ုတ္တႏိုင္ငံလံုးရဲ့ လွ်ပ္စစ္ေစ်းႏႈန္းကိုေတာ့ အစိုးရက သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ မွာ လွ်ပ္စစ္ကို အလြန္ေစ်းခ်ိဳစြာ (ကမၻာေပၚမွာ ေစ်းအခ်ိဳဆံုးေစ်းႏႈန္း) နဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ တယူနစ္ ပ်မ္းမွ် ေရာင္းေစ်းႏႈန္းက စီးပြားေရး Commercial 6.8 cents , အိမ္ residential 8.98 cents, စက္႐ံု Industrial 4.8 cents ျဖစ္ပါတယ္ (2017 rate)။ လိုအပ္လွ်င္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားကုမၸဏီမ်ားကို အခြန္အတုတ္ ေလွ်ာ့ေပါ့သတ္မွတ္ေပးေလ့ရွိပါ တယ္။

State Grid Corporation ဆိုတဲ့ ဧရာမ လွ်ပ္စစ္ျဖန္႔ျဖဴးေရး မဟာဓါတ္အားလိုင္း ကုမၸဏီႀကီး၊ . .၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္မွာ အစိုးရေကာ္ ပိုေရးရွင္းကေန သီးျခားခြဲထုတ္ရပ္တည္ေစပါတယ္။ ၂ဝ၁၇ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ China Top 500 Enterprises စာရင္းမွာေတာ့ အႀကီးဆံုး ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေဖာ္ကြၽန္းမဂၢဇင္းကထုတ္ျပန္တဲ့ 2017 Fortune Global 500 မွာလည္း Walmart ၿပီးရင္ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ကုမၸဏီျဖစ္ေနပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေပါင္း ၉ သိန္း ၂ ေသာင္းေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ revenue of $315.1986 billion ရွိၿပီး China, Philippines, Australia, Brazil, Italy, Portugal ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ဓါတ္အားျဖန္႕ျဖဴးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ ေနပါတယ္။ ဓါတ္အားျဖန္႔ျဖဴးေရး ဒီစီမဟာဓါတ္အားလုိင္ႀကီး ကမာၻ႔ပထမဆံုး ±800 kV UHVDC project ေအာင္ျမင္ၿပီးစီးခဲ့ တယ္လို႔ ေၾကျငာထားပါတယ္။

● ေရကာတာ ေကာင္းက်ိဳးမ်ား
အဓိက ျမစ္ေရႀကီးျခင္းနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ ေရနည္းခ်ိန္ ေရေလွာင္ကန္မွ ေရမ်ားလႊတ္ေပးျခင္းေၾကာင့္ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းက စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို မ်ားစြာအက်ိဳးေက်းဇူး ျဖစ္ေစပါတယ္။ ၁၉၉၈ နဲ႔ ၂ဝဝ၉ ေရအလြန္ႀကီးခ်ိန္မ်ားမွာ ေရေလွာင္ကန္ အားျဖင့္ ေရအေျမာက္အမ်ား ေအာက္ဖက္ကို စိးဆင္းမသြားေစလို႔ ေရလႊမ္းမႈ သက္သာရေစပါတယ္။ အသက္၊ အိုးအိမ္၊ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံ ဆံုးရံႈးမႈ နည္းပါးေစပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား စရိတ္သက္သာစြာထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့အျပင္၊ ေက်ာက္မီးေသြး သံုးရင္ပ်က္စီးမဲ့ ေလထုညစ္ညမ္းမႈမ်ား သက္သာေစပါတယ္။ ေဘးမွာတည္ေဆာက္ထားတဲ့ သေဘၤာသြားတဲ့ Ships Lock လမ္းေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ယန္ဇီျမစ္မွာ ကုန္စည္ ၆ ဆ ပိုၿပီးသယ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။

● ေရကာတာ ဆိုက်ိဳးမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံ ျမစ္ဆံုဆည္ ကန္႕ကြက္စဥ္ကအတိုင္းပါပဲ။ ယန္ဇီျမစ္ကမ္းေဘးတစ္ေလွ်ာက္က ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြ အႏွစ္မ်ား၊ လူေနကြက္သစ္မ်ား၊ ေရေအာက္နစ္ျမဳပ္ သြားခဲ့သလို လူဦးေရ ၁.၃ သန္းခန္႔ ဌာေနကိုစြန္႔ခြာၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းရပါ တယ္။ ေျမၿပိဳျခင္းလို ပတ္ဝန္းက်င္အေျပာင္းအလဲ အႏၱရာယ္ ပိုႀကီးမားလာေစပါတယ္။ ေရကာတာႀကီးေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈမ်ား၊ ပထဝီေျမအေနထား ထိခိုက္မႈမ်ား၊ စီးပြားေရးျပႆနာမ်ားရွိေနၾကာင္း တ႐ုတ္အစိုးရကလည္း ဝန္ခံ ထားပါတယ္။

ျမစ္ႏႈံးေျမမ်ား ဆက္မစီးဆင္းႏုိင္ပဲ ျမစ္အညာဖက္မွာ ကမ္းပါး ၈ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းၿပိဳက်ေနတယ္၊ အနယ္မ်ား စုပံုလာတဲ့ၿပီး၊ ေရစီးႏႈန္းလဲနည္းသြားလို႔ ျမစ္ေအာက္ဖက္ပိုင္းေတြမွာ ျမစ္ကမ္းပါးေတြ ေျမၿပိဳမႈပိုမိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ရွန္ဟိုင္းၿမိဳ႕ဟာ သဲႏႈန္း ေျမမ်ားေပၚရပ္တည္ေနတာ သဲႏႈန္းမ်ားေရာက္မလာရင္ ရွန္ဟိုင္းၿမိဳ႕ ေရႀကီးမႈျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရေလွာင္ ကန္ႀကီးရဲ့ ေရမ်က္ႏွာျပင္ျမင့္တက္လာမႈေၾကာင့္ ဧရာမေျမၿပိဳမႈႀကီးမ်ား ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္မွာ ဧရာမေျမျပိဳမႈ ၂ ႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေရေလွာင္တဲ့ေနရာက သစ္ေတာမ်ာ ၁ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းပိုၿပီး ေရျမႇဳတ္သြားျခင္းက ျမစ္ေရမထိမ္းႏိုင္ပဲ ေရႀကီး မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ျမစ္ညႇာဖက္မွာ ေရေလွာင္ကန္ေၾကာင့္ သစ္ေတာမ်ား ေရျမဳတ္ျခင္းေၾကာင့္ သဘာဝ ရွားပါးသစ္ပင္၊ ေတာေကာင္၊ ေက်းငွက္မ်ား မ်ဳိးသုဥ္းသြားမယ္လို႔ မေဆာက္ခင္ကတည္းက သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ သတိေပးခဲ့တဲ့အတိုင္း ရွားပါးအပင္၊ သတၱဝါမ်ိဳးႏြယ္မ်ားစြာ မ်ိဳးတုန္းသြားခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရိမ္ရဆံုးကေတာ့ ၅၉၄ ေပ (အထပ္ ၆ဝ တိုက္ေလာက္ ျမင့္တဲ့) ေရကာတာက်ိဳးေပါက္သြားျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးခံရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

● ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္ရွိႏွင့္အနာဂတ္ေရအားလွ်ပ္စစ္
ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းမႈအဖြဲ႕မ်ားကကန္႔ကြက္လို႔ ေရအားနဲ႔၊ ေက်ာက္မီးေသြးစီမံကိန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္းထားရပါတယ္။ အရင္ အစိုးရကခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေတာ့ လံုးဝ (လံုးဝ) မတရားတဲ့ တဖက္သတ္စာခ်ဳပ္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝ၁၂ ခု သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ လက္ထက္ရပ္ဆိုင္းထားပါတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္ႏွစ္ခု
၁။ ျမစ္ဆံု Myitsone စီမံကိန္း ၊ ဧရာဝတီျမစ္မွ 3600 MW ထုတ္လုပ္ရန္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသို႕ အားလံုးေရာင္းခ်ရန္၊
၂။ တာစန္ TaSang စီမံကိန္၊ သံလြင္ျမစ္မွ 7110 MW ထုတ္လုပ္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံသို႕ အားလံုးေရာင္းခ်ရန္ တို႕ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ျမန္မာတစ္ႏိုင္လံုး လွ်ပ္စစ္ထုတ္ႏိုင္စြမ္းက 7144 MW သာရွိၿပီး၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္က 3857 MW (၅၄ ရာခုိင္ႏႈန္း) ထုတ္လုပ္ေနပါတယ္။ က်န္တာေတာ့ ဓါတ္ေငြ႕စက္႐ံုသစ္မ်ားစြာရွိၿပီး ေက်ာက္မီးေသြး လွ်ပ္စစ္စက္႐ံုက စီမံ ကိန္းအဆင့္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အရင္းအျမစ္ စုစုေပါင္း 46,330 MW ရွိေတာ့ အားရစရာပါ။

ပညာရွင္မ်ားရဲ့အဆိုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၆ ႏွစ္အတြင္း မိမိဘာသာတည္ေဆာက္ႏိုင္တဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္မ်ားစြာကို တင္ျပထား ပါတယ္။ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားက အခက္အခဲပါ။ ဒါေၾကာင့္ NEP National Electric Plan မွာ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ + ဓါတ္ေငြ႔ ရည္ LNG၊ ေက်ာက္မီးေသြးနဲ႔ ေနေရာင္ျခည္၊ ေရအား စတဲ့ မီနီဂရစ္မ်ားကို မဟာဓါတ္အားလိုင္းျပင္ပ ထုတ္လုပ္ဖုိ႔အား ေပးေနပါတယ္။ ၂ဝ၁၆ က်မွ အစိုးရသစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံစြမ္းအင္ မဟာျဗဴဟာခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ အေကာင္းဆံုး ပုဂၢလိကလွ်ပ္စစ္ နည္းလမ္းယူၿပီး၊ ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံအားလံုး တ႐ုတ္၊ ထိုင္း၊ အိႏၵိယ မ်ားကလဲ သူတို႔ ပိုလွ်ံေရအားလွ်ပ္စစ္ေတြ ေရာင္းခ်င္ေနပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ လွ်ပ္စစ္က႑တိုးတက္ဖို႔ဦးေဆာင္ေနၿပီျဖစ္ေပမဲ့၊ အစိုးရပိုင္ ပြင့္လင္းမႈမရွိ ေသးတဲ့ ျမန္မာလွ်ပ္စစ္ဝန္ႀကီးဌာန အ႐ႈံခ်ည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ စနစ္နဲ႔လူေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရပါမယ္။ လူမွန္ေနရာမွန္ လိုအပ္ေနပါတယ္။ မလုိအပ္သူမ်ားကို အနားေပးရပါမယ္။ Three Geoges ေရအားလွ်ပ္စစ္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ လွ်ပ္စစ္ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ပုဂၢလိကနဲ႔ အစိုးရေပၚလစီမ်ား ထိမ္းေက်ာင္းပံုကို နမူနာယူရပါမယ္။ ေရအားလွ်ပ္စစ္ကို ယခင္စာခ်ဳပ္မ်ား ဖ်က္သိမ္းၿပီး တရားမွ်တတဲ့ စာခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ အျမန္ဆံုးျပန္လည္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။

(ေခါင္းေဆာင္ပ်ိဳးေထာင္ျခင္း) တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ျမန္မာ (၅) မွန္ကန္တဲ့ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ရွိသူမ်ား အလိုရွိသည္ ေဆာင္းပါးကို အဆံုးသပ္တင္ျပပါမယ္။

ေဇာ္ေအာင္
၁၆၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ၊ ၂ဝ၁၈