ေမာင္ရစ္ - လိမၼာတဲ့ ဖုန္း၊ လိမၼာတဲ့ အိမ္

ေမာင္ရစ္ - လိမၼာတဲ့ ဖုန္း၊ လိမၼာတဲ့ အိမ္
(အေတြးအျမင္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၁၉) မိုးမခ၊ ဇန္န၀ါရီ ၃၀၊ ၂၀၁၉
ေျပာခ်င္တာက smart phone တို႔ smart home တို႔ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၃၀ ေလာက္က အေနာက္ႏိုင္ငံက စစ္ေရးေတြမွာ smart bomb ေတြ စသုံးခဲ့တယ္။ ဒုံးလိမၼာ လို႔ ဘာသာျပန္ၾကတယ္။ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းသမား အခ်ဳိ႔က။ သူက guided bomb ပါ။ အေ၀းထိန္းနဲ႔ ဒုံးက်ည္ကုိ လႊတ္ျပီး ပစ္မွတ္ကို တိုက္ရိုက္ထိမွန္ေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းနဲ႔ ဗုံး ဆိုပါေတာ့။ ဗုံးလိမၼာ ဆိုလိုက္ေတာ့ သည္ဗုံးက လိမၼာတယ္ဆိုျပီး ဘယ္ႏွယ့္ လူေတြ သတ္ေနပါသလဲေပါ့။ ေမးခြန္းေတြ ေမးၾကတယ္။ စဥ္းစားစရာ။ သည္ေတာ့ smart ဆိုတာက လူဆိုရင္ ေတာ္ေသာ၊ ထက္ေသာ၊ လိမၼာေသာ၊ လည္၀ယ္ေသာ၊ သည္လို ဘာသာျပန္မယ္ ထင္တယ္။ smart ျဖစ္တဲ့ ပစၥည္းဆိုရင္ ဘယ္လိုလဲ - အစြမ္းထက္ေသာ အားကိုးရေသာ ကိရိယာမ်ားလို႔ ေျပာရမလားပဲ။

အခုေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ လူတိုင္းလက္ထဲ စမတ္ဖုန္းေတြ ရွိေနျပီ။ စမတ္လို႔ တိုက္ရိုက္ယူသုံးလိုက္ေတာ့ စမတ္က်ေသာဖုန္းမ်ားေပါ့။ စမတ္က်တဲ့ဖုန္းကိုင္ေနတဲ့ လူေတြကလည္း စမတ္ျဖစ္တဲ့လူေတြလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ရမလိုပါ။ smart phone with smart people လားေပါ့။ ပစၥည္းေတြ စမတ္ျဖစ္လာတာန႔ဲ လူေတြက တုံးတုံးလာတယ္ ေျပာၾကပါတယ္။ ဖုန္းက စမတ္ျဖစ္ေနေတာ့ ကိုယ့္ေခါင္းကို အားမကိုးေတာ့ဘူးေလ၊ ေနရာတကာ ဖုန္းပဲ ျပန္ၾကည့္ျပီး ေမးေမးေနေတာ့တာပဲ မဟုတ္လား။ တခုခုဆိုရင္ စမတ္ဖုန္းေလး ဖြင့္ျပီး ဂူးဂဲလိုက္ဦးမယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္ မဟုတ္လား။

စမတ္ဖုန္းက ဖုန္းေျပာႏိုင္တဲ့အျပင္ မတ္စိလည္း ပို႔ႏိုင္တယ္။ ျပကၡဒိန္ေတြ၊ လိပ္စာေတြ၊ အီးေမးေတြ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြ သုံးႏိုင္ သိမ္းႏိုင္တယ္။ ေျမပုံလည္း ရွာေပးတယ္၊ မသိတာေမးဖို႔ ဂူးဂဲရွိတယ္၊ ဂဏန္း တြက္စက္ရွိတယ္။ စာလည္း ဖတ္ႏိုင္တယ္။ တခုခုဆို သူမ်ားနဲ႔ ရွယ္ႏိုင္တယ္။ သည္ေတာ့ ဖုန္းေတြက စမတ္ျဖစ္တာေပါ့။ ဓာတ္ပုံေတြ မွတ္တမ္းေတြလည္း သူပဲ သိမ္းထားေတာ့ ထစ္ခနဲဆိုရင္ စမတ္ဖုန္းေလး ဖြင့္ျပီး အားကိုးေနရတာေပါ့။

တကိုယ္ေရသုံး အစြမ္းထက္ေသာ အားကိုးရေသာ ကိရိယာေတြ သုံးစြဲေနတဲ့လူေတြကေန လူေတြဟာ သူတို႔ေနတဲ့ ေနအိမ္ေတြကိုလည္း စမတ္အိမ္ smart home - လိမၼာေသာအိမ္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလာၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။ ပထမစကားလုံးကေတာ့ automation - အလိုအေလ်ာက္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ကိရိယာမ်ားနဲ႔ အိမ္ကို တပ္ဆင္ျခင္းပါ။

မီးေတြ အလိုအေလ်ာက္ပိတ္ႏိုင္ ဖြင့္ႏိုင္တာ၊ အလိုအေလ်ာက္ ဖုန္စုတ္စက္ကို တျမက္လွည္းခိုင္းတာ၊ အိမ္ကို ကင္မရာေတြ တပ္ျပီး လုံျခဳံေရးေစာင့္ၾကည့္တာ၊ ျပတင္း တခါးေတြမွာ ဆင္ဆာေတြ (အာရုံခံေတြ) တပ္ျပီး အဖြင့္အပိတ္ေစာင့္ၾကည့္တာ သည္လုိမ်ဳိးေတြ တပ္ဆင္လာၾကတာကို home automation လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေနာက္က်ေတာ့ အဲသည္ အိမ္သုံးကိရိယာေတြကို အခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ခိုင္းရာကေန ပိုင္ရွင္ရဲ့ ဖုန္းထဲအထိမွာ connectivity ဆက္သြယ္ျပီး အိမ္နဲ႔ အိမ္ရွင္တို႔ အျပန္အလွန္ ရွယ္ၾက ခိုင္းေစၾကတာေတြ လုပ္ႏိုင္လာေတာ့ သည္စနစ္ သည္ေခတ္ေျပာင္းမႈက smart home လုိ႔ ေျပာင္းေခၚလာၾကတယ္ ဆိုရမယ္။

ကိရိယာေတြက သူ႔ဖာသာသူ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အလုပ္လုပ္တာကို smart ျဖစ္တယ္ မေခၚဘူး။ သည္ကိရိယာေတြကို အင္တာနက္ကေန ခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ကို အရင္ ျဖတ္သန္းၾကရပါတယ္။ သည္ေတာ့ သည္ကိရိယာေတြကို IOT - internet of thing - အင္တာနက္အေကာင္ေတြေပါ့။ မီးခလုပ္ကို IoT ကိရိယာေလး ၾကားခံျပီး တတ္ထားတယ္။ IoT ေလးက အင္တာနက္ေပၚကေန လွမ္းခ်ိတ္လို႔ ရတယ္။ သည္ေတာ့ လူက ကိုယ့္စမတ္ဖုံး APP ကေန မီး ဖြင့္လိုက္ ပိတ္လိုက္ လုပ္တယ္၊ အမယ္ ... မီးခလုပ္ခံထားတဲ့ IoT ကလည္း သူမီးဖြင့္ထားတယ္ ပိတ္ထားတယ္ဆိုတဲ့ status ကို လူကို လွမ္းေျပာေသးသဗ်။ သည္ေတာ့ စမတ္ျဖစ္ကုန္ျပီဆိုျပီး ျဖစ္ၾကတာေပါ့။

လက္ရွိအိမ္သုံးကိရိယာေတြကို IoT ေတြ ၾကားခံျပီး ဆက္သြယ္ ခိုင္းေစ ညႊန္ၾကား သတင္းပို႔ခိုင္းတာေတြ တုိးျပီး လုပ္လာၾကေတာ့ အိမ္ေတြကို smart home ေတြလို႔ ဆိုလာၾကသေပါ့။ အဲသည္မွာ IoT ေတြက သူတို႔ရဲ့ smart home hub မွာ စုေ၀း ခ်ိ္တ္ဆက္ၾကတယ္၊ ျပီးမွ အင္တာနက္ေပၚ တက္ၾကတယ္။ သေဘာကေတာ့ အဲသည္ကိရိယာေလးေတြကို အိမ္တြင္းက ဆက္သြယ္ေရးစုရပ္တခုမွာ အရင္ဆုံး မွတ္ပုံတင္၊ သတင္းပုိ႔ျပီး စစ္ေဆးလက္ခံမႈ အရင္လုပ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ လုံျခဳံေရးအရ တစိမ္းေတြ ေဖာက္၀င္မွာ စိုးရတာကိုး။ IoT ေတြက home hub မွာ အရင္ဆုံး သန္းေကာင္စာရင္း၀င္ျပီးေတာ့မွ အိမ္ရွင္ေတြ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ အင္တာနက္ေပၚကို hub ကေန တဆင့္ တက္ျပီး အိမ္ရွင္ရဲ့ smart phone ထဲက သူမွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ application ကေန ဆက္သြယ္ ေျပာဆို ခ်ိတ္ဆက္တာေတြ လုပ္ၾကရပါတယ္။ သည္ေတာ့ ခ်ိတ္ဆက္မႈကလည္း smart ျဖစ္တယ္ ဆိုၾကပါစို႔။

smart TV ဆိုတာ အဲသလိုမ်ဴိးပါ။ တီဗီကို အင္တာနက္ခ်ိတ္ထားေတာ့ တီဗီကို ဖုန္းကေန ခိုင္းေစျပီး ခ်ယ္နယ္ေတြ ေျပာင္းတာ ပိတ္တာ ဖြင့္တာ လုပ္လို႔ရတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ေတာ့ smart hub ေတြကိုယ္တိုင္ကလည္း စမတ္ ျဖစ္သည္ထက္ ျဖစ္လာတယ္။ Amazon Google Samsung တို႔က Smart Home Hub ေတြက အင္တာနက္ခ်ိတ္ထားတာအျပင္ အိမ္ရွင္က ပါးစပ္နဲ႔ ေမးတာကိုပါ အမိန္႔နာခံ လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ အဆင့္ကိုပါ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဥပမာ - ဂူးဂဲေရ အိမ္သာထဲက ေရပိုက္ ပိတ္လိုက္ပါေဟ့။ နက္ျဖန္ မိုးရြာမလား ၾကည့္ေပးပါေဟ့ ဆိုရင္ ... အဲသည္ hub က အသံကို နားေထာင္၊ ဘာသာျပန္၊ ေရပိတ္ဆိုရင္ IoT ကို လွမ္း ေရပိတ္ဖို႔ အခ်က္ေပး၊ ေနာက္ေတာ့ Internet ေပၚတက္ျပီး လက္ရွိ ေျမပုံမွာေပၚေနတဲ့ အရပ္က မိုးေလ၀သကို သြားၾကည့္ျပီး စက္ကအသံနဲ႔ အိမ္ရွင္ကို ျပန္ေျဖပါတယ္။ အမေရ ... သည္ေန႔ မိုးရြာဖို႔ ၅၀% ဆိုပဲ ... ။ အဲသလို ျဖစ္ကုန္ပါျပီ။

ဗမာျပည္မွာေတာ့ ဗမာသံနဲ႔ မရေသးဘူး ထင္ပါတယ္။ သည္ေတာ့ ဘိုလိုေတာ့ ခိုင္းေစရတာေပါ့ဗ်ာ။ accessibility တို႔ voice recognition တို႔ဆိုတဲ့ နည္းပညာေတြက ကုိယ့္လက္ဖ်ား ပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရာက္လာတယ္ ဆိုရမယ္။ ေနာက္ဆိုရင္ smart car ေတြက လမ္းမွာ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ေမာင္းေနၾကေတာ့မွာလို႔ ဒါေၾကာင့္ ေဟာကိန္းထုတ္ေနၾကတာေပါ့။ နည္းပညာက မျဖစ္ႏိုင္ဘူး မရွိပါ။

လက္ရွိ အိုင္အိုတီေတြ ဘာေတြ ေစ်းကြက္ထဲ ေရာက္ေနျပီလဲ။ smart plug ေတြ၊ ပလပ္ေတြကလည္း စမတ္ျဖစ္တယ္ေပါ့။ စမတ္ကင္မရာေတြက လႈပ္ရွားမႈ ရွိတိုင္း မွတ္တမ္းတင္ျပီး အိမ္ရွင္ကို သတင္းပို႔တယ္၊ သိမ္းဆည္းထားတယ္။ စမတ္အိမ္ေသာ့ခေလာက္ေတြက အိမ္အဖြင့္အပိတ္ကို လုပ္ေပးတယ္၊ သတင္းလည္း ပို႔တယ္။ စမတ္အိမ္ေခါင္းေလာင္းကေတာ့ ဘဲလ္တီးရင္ ကင္မရာနဲ႔ ၾကည့္တယ္၊ အိမ္ရွင္စမတ္ဖုံးထဲကို လွမ္းခ်ိတ္တယ္။ ဧည့္သည္နဲ႔ စကားေျပာဖို႔ ခ်ိတ္ဆက္ေပးတယ္။ စမတ္အိမ္အပူခ်ိန္ထိန္းကိရိယာေတြက အိမ္က အပူေပးစက္ အေအးေပးစက္ေတြကို ထိန္းေပးတယ္။ ဖြင့္ပိတ္ေပးတယ္။ smart lighting ဆိုတာ မီးလုံးထဲမွာ IoT ထည့္ေပးထားတယ္၊ ကိုယ္က မီးလုံးကို လွမ္းျပီး ပိတ္ႏိုင္ ဖြင့္ႏိုင္ သတင္းပို႔ခိုင္းႏိုင္တယ္။ အို ... စုံလို႔ စုံလို႔ပါပဲ။ တျမက္စည္းလွည္းတာ၊ ေရေလာင္းတာ၊ ပန္းကန္ေဆးတာ၊ ဟင္းခ်က္တာ၊ ေရခဲေသတၱာထဲက ပစၥည္းေတြ စာရင္းလုပ္တာ ဒါေတြကို စမတ္ခ်ိတ္ဆက္မႈလုပ္ႏိုင္ပါျပီ။ တခုရွိတာက အိမ္ထဲမွာ wifi လို႔ ေခၚတဲ့ အတြင္းက စမတ္ေကာင္ေတြကို ခ််ိတ္ထားတဲ့ ၾကိဳးမဲ့ဆက္သြယ္တဲ့ စက္ခုံ hub ေတာ့ ရွိရမွာေပါ့ခင္ဗ်ာ။ သူကေနမွတဆင့္ ကိုယ္ခြင့္ျပဳတဲ့ အင္တာနက္ေပၚ တက္ျပီး ကိုယ့္ကို ဆက္ၾကမွာကိုး။

ကဲ သည္လိုဆိုေတာ့ျဖင့္ လူေတြဆီမွာ smart phone ေတြ smart home ေတြ ရွိလာၾကျပီေပါ့ေလ။ smart ျဖစ္ေအာင္ ပ့ံပိုးေပမယ့္ လူကိုယ္တိုင္က စမတ္မျဖစ္ရင္ေတာ့လည္း ဘာမွ ထူးမယ္ မထင္ပါဘူး။ သုံးမွ မသုံးတတ္တာ ဆိုရင္ စမတ္ျဖစ္ေပမယ့္ အလကားလို႔ ေျပာရမွာေပါ့ေလ။ သို႔ေသာ္ သည္ေနရာမွာ ေျပာခ်င္တာက smart ျဖစ္ေအာင္ လုပ္လာတဲ့ နည္းပညာေတြဟာ ဘယ္မွာ ေပၚထြန္းလာသလဲ ဆိုတာပါ။ ဒါက creativity နဲ႔ innovation ကိုး။ တီထြင္ျခင္း ဆန္းသစ္ျခင္းဆိုတာက ျငိမ္းခ်မ္းစည္ပင္သာယာတဲ့ အရပ္ေဒသေတြကေန ျဖစ္ထြန္းေလ့ ရိွတယ္ ဆိုတာပါ။ မျငိမ္းခ်မ္းတဲ့ မစည္ပင္ မသာယာတဲ့ အရပ္ေတြမွာကေတာ့ စမတ္ဖုန္းေတြ စမတ္ဟုန္းေတြ ဘယ္လို ေခတ္စားတယ္ေျပာေျပာ ... အမ်ားစုေသာ လူထုပရိသတ္ၾကီးက မခံစားႏိုင္ၾကပါ။ သူတို႔ေတြမွာကေတာ့ သစ္မရွိတဲ့ၾကား ၀ါးေပါင္းကြပ္ျပီး စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ရုန္းကန္လႈပ္ရွားေနၾကရတာမို႔ သူတို႔အတြက္ကေတာ့ အဓိပၸါယ္ရွိမယ္ မထင္ပါ။

ဥပမာ - smart home ဆိုမယ့္အစား သူတို႔ေတြအတြက္ အိမ္တြင္းမႈလုပ္သားေတြအျဖစ္ ထမင္းနပ္မွန္ဖို႔ အလုပ္အကိုင္က အေရးၾကီးပါတယ္။ စက္ရုံအလုပ္ရုံေတြက အလိုအေလ်ာက္ စက္ရုပ္ေတြအစား သူတို႔ ကာယအားေတြ ဥာဏအားေတြနဲ႔ အလုပ္အကိုင္ လုံျခဳံစိတ္ခ်ရဖို႔ လိုအပ္ေနဆဲပါပဲ။ smart phone ဆိုေပမယ့္ သူတုိ႔ေတြအတြက္ကေတာ့ မိဘေတြ သားသမီးေတြနဲ႔ ေရျခားေျမျခား ကမာၻာျခားေနတဲ့ၾကားက ဆက္သြယ္ႏိုင္ဖို႔ေလာက္မွ်သာပါ။ ေဖ့စ္ဘြတ္ေလးကေန စိတ္အပမ္းေျဖစရာ ရွာ၊ အေမာေျဖစရာ အာရုံလွည့္စား ယစ္မူးေနမႈ မွ်သာပါ။ ျငိ္မ္းခ်မ္းျခင္း စည္ပင္ျခင္း သာယာျခင္းေတြ ျဖစ္ေပၚဖို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔တေတြအားလုံးက က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ကို smart country ျဖစ္ေအာင္ အရင္လုပ္ၾကဖို႔ လိုမယ္ ထင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ သည္လိုဆိုေတာ့ လိမၼာတဲ့တုိင္းျပည္ လို႔ ဆိုလိုက္ရင္ သင့္ေတာ္မ်ားေနမလားလို႔ ေတြးမိပါတယ္။