ေမာင္ရစ္ - ေဖ့စ္ဘြတ္ပရိသတ္ၾကီး အဆင့္ျမင့္ၾကဖို႔အေရး



ေမာင္ရစ္ - ေဖ့စ္ဘြတ္ပရိသတ္ၾကီး အဆင့္ျမင့္ၾကဖို႔အေရး
(အေတြးအျမင္မဂၢဇင္း၊ ဇူလိုင္၊ ၂၀၁၈) မိုးမခ၊ ဇူလိုင္ ၂၀၁၈

မတ္ ၂၁ မွာ အင္တာနက္သတင္းေတြအရ Cambridge Analytica နည္းပညာဆက္ဆံေရးကုမၼဏီဟာ ၂၀၁၆ ဇြန္လကတည္းက ေဖ့စ္ဘြတ္ ပရိသတ္ရဲ့ သန္း ၅၀ရဲ့ ေဒတာေတြကို စုေဆာင္းခဲ့တယ္၊ အဲသည္ေဒတာမိုဒယ္နဲ႔ ထရန္႔သမၼတကင္ပိန္းအတြက္ အသုံးခ်ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္။ အဲသည္အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ႔ ပရိသတ္ၾကီးအားလုံး စိတ္ဆိုးၾကတယ္၊ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ရမယ္လို႔ ေတာင္းဆိုသူေတြ ေတာင္းဆိုေနၾကတာေၾကာင့္ အဲသည္အုံၾကြမႈကို တုန္႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္ထူေထာင္သူ ဇူကဘတ္က မီဒီယာေရွ႔ကိုထြက္ျပီး ရွင္းလင္းရာမွာ ‘အတိတ္ကို အတိတ္မွာပဲ ထားခဲ့ဖို႔’ နဲ႔ ေရွ႔ေလ်ာက္သင္ခန္းစာယူျပီး ျပဳျပင္သြားမယ္’ လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ အဲသည္ ေဖ့စ္ဘြတ္ရဲ့ ပရိသတ္ပရိုဖိုင္းေတြကို ေၾကာ္ျငာရွင္ေတြ ကင္ပိန္းသမားေတြ ေငြေၾကးေပး၀ယ္ယူသူေတြထံ ေရာင္းခ် စီးပြားရွာျခင္း၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚ ေၾကာ္ျငာျပန္ထည့္ျပီး ေငြျပန္ရွာျခင္း လုပ္ေနတဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္တီထြင္သူၾကီးဟာ ၂၀၁၆ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲ ကေမာက္ကမရလဒ္ (ထရန္႔ႏိုင္သြားျခင္း) ရဲ့ တရားခံတဦးအျဖစ္ သမိုင္းတြင္သြားပါေတာ့တယ္။

ဆင္ေျခတခုကေတာ့ အင္တာနက္လြတ္လပ္ခြင့္အရ လူျပိန္းတိုင္း လူသာမန္တိုင္း ကိုယ္ထင္ရာျမင္ရာကို လြတ္လပ္စြာ အင္တာနက္ေပၚ တင္ဆက္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲသည္အတြက္ တားဆီးလို႔ မရပါ။ သို႔ေသာ္ လူျပိန္းေတြရဲ့ ေနာက္ခံရာဇ၀င္ေတြကို အင္တာနက္ကုမၼဏီေတြက စုေဆာင္းျပီး ျပန္ေရာင္း စီးပြားရွာတာက်ျပန္ေတာ့ ပိတ္ပင္လို႔ မရျပန္ပါ။ သူတို႔ဆားဗစ္သုံးလို႔ ကိုယ့္အေၾကာင္း သူတို႔လက္ထဲ ထည့္ေပးရပါတယ္။ ဒါကို အင္တာနက္လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ျပဌာန္းထားျပန္ပါတယ္။ လူျပိန္းေတြ တင္တာအခ်င္းခ်င္း မွ်ေ၀ၾက လက္ဆင္ကမ္းၾကတာကိုလည္း တားဆီးလို႔မရျပန္ပါ။ ဒါကလည္း လြတ္လပ္ခြင့္ထဲ ပါေနျပန္ပါတယ္။ အဲသည္မွာ ျပသနာက လူျပိန္းေတြရဲ့ စရိုက္နဲ႔ အၾကိဳက္ေတြကို နည္းပညာဆက္ဆံေရးကုမၼဏီေတြ data miner ေတြကို စုေဆာင္း သုေတသနလုပ္ျပီး သူတို႔ေတြဆီကိုအေရာက္ ေၾကာ္ျငာေတြ မဲဆြယ္တာေတြကို တင္ပို႔ ဆြဲေဆာင္ စည္းရုံးမႈ နည္းလမ္းေတြ ပရိယာယ္ေတြ ဖန္တီးထုတ္လုပ္လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို စီးပြားေရး ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး တသီးပုဂၢလေတြထံ ေငြေၾကးနဲ႔ ေရာင္းခ်ၾကေတာ့ ဒါေတြကို ၀ယ္တဲ့သူက လူျပိန္းၾကိဳက္ လူစုံၾကိဳက္ content အေၾကာင္းအရာေတြကို တမင္ျပဳလုပ္ေရာင္းခ်မႈေတြ လုပ္လာၾကပါေတာ့တယ္။ လူျပိန္းအခ်င္းခ်င္း ၾကိဳက္လို႔ ေ၀မွ်တဲ့အထဲမွာ အဲသည္ တတိယအုပ္စုေတြက ဒီလူေတြစရိုက္အၾကိဳက္လိုက္တဲ့ တမင္ဖန္တီးထားတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အုိင္ဒီယာေတြ ေၾကာ္ျငာေတြ ျဖန္႔ခ်ိျပီး ၀ါဒျဖန္႔ လႊမ္းမိုးမႈ ျပဳလုပ္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

သည္နည္းန႔ဲ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚကေန ဆိုရွယ္မီဒီယာကေန ပရိသတ္ကို ကုိယ္လိုရာ ဆြဲၾကေတာ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲလည္း ေမးခြန္းထုတ္ခံရပါတယ္။ လူေတြက တကယ္ ကိုယ္ယုံတာနဲ႔ မဲေပးခဲ့တာလား၊ ဆိုရွယ္မီဒီယာေျပာတာကို ယုံျပီး မဲေပးခဲ့ၾကတာလားလုိ႔ ေမးခြန္းထုတ္ခံရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္လည္း မယ္ျမန္မာတို႔ အဆိုျပိဳင္ပြဲတို႔ အလွျပိဳင္ပြဲတို႔ေတြမွာ လူျပိန္းေတြက ကိုယ္သန္ရာ ကိုယ္ေျပာေနရင္းကေန မဲ၀င္ဆြယ္ ေၾကာ္ျငာထိုး ေဆးဆိုးတာေတြေနာက္ လိုက္ျပီး အုံလိုက္ က်င္းလိုက္ ထၾကြမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္း ထင္ရွားတဲ့ ထၾကြမႈေတြကို ေထာက္ျပရရင္ – ထမင္း၀ေအာင္စားထား ဆိုတာမ်ဳိး၊ ေပါကားေတြ ရပ္ဆိုတာမ်ဳိး၊ မ်ဳိးခ်စ္ေတြရဲ့ အမုန္းစကားေတြ၊ ကင္ဆာေပ်ာက္တယ္၊ လာဘ္ရႊင္တယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ၊ အစုိးရ ပါတီ လႊတ္ေတာ္ တိုင္းရင္းသား တပ္မေတာ္ၾကား အခ်စ္ျပိဳင္ အမုန္းျပိဳင္ သေရာ္ေမာ္ကားတဲ့ စကားျဖန္႔ခ်ိ အခ်ီအခ် ျဖစ္တာမ်ဳးိေတြကို သာဓက ျပလိုပါတယ္။

ဒါေတြဟာ တတိယအုပ္စုေတြရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေလွာ္ျခင္း ဆြယ္ျခင္း ေဆးထိုးျခင္း ေသြးထိုးျခင္းလို႔ တပိုင္းက ဘာလို႔ ေျပာရတာလဲ ဆိုေတာ့ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ေငြအနည္းငယ္သုံးလိုက္ရုံနဲ႔ မိမိ ေလွာ္ခ်င္တာေတြကို ပရိသတ္ ေထာင္ေသာင္းခ်ီ ျဖန္႔ႏိုင္ေအာင္ တကယ္လုပ္လို႔ ရတာ ျမင္ေနရတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္သုံး ပရိသတ္မွာ လူျပိန္းေတြအမ်ားစုဟာ အမွန္တကယ္ သုံးစြဲသူေတြ စြဲလန္းသူေတြ ျဖစ္ေနၾကျပီး သူတို႔ အသည္းထိေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ အေတာ္ကို ပြဲျပတ္ေၾကာင္း ျမန္မာျပည္က အက်ဳိးစီးပြားၾကည့္အုပ္စုေတြက သေဘာေပါက္ေနတာ အေတာ္ေတာင္ၾကာေနျပီ ျဖစ္လို႔ပါ။ သူတို႔ေတြ ဖန္တီး ျမဳတ္ႏွံထားတဲ့ တကိုယ္ရည္အေကာင့္ေတြ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပ့ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနျပီး အေတာ္ေလးကို လူျပိန္းေတြက စြဲလန္း ႏွစ္သက္ေနၾကတာကလည္း အထင္အရွား ျဖစ္လို႔ေနပါတယ္။

သည္ေတာ့ အဲသည္လို ကိုယ္လုိရာစြဲ အသုံးခ်သူေတြကို ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ ရႈတ္ခ် တိုက္ခိုက္ၾကရေတာ့မွာလား၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ကိုပဲ ျဖတ္ေတာက္ရေတာ့မွာလား၊ ျငိမ္းစုစီလိုမ်ဳိး ‘ေဖ့စုစီ’ ဆိုတဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္တားဆီးေရး ဥပေဒ လႊတ္ေတာ္မွာတင္ျပီး မဲခြဲရေတာ့မွာလား။ အဲသည္လိုမ်ဳိးေတာ့ မတိုက္တြန္းလိုပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ျမွင့္တင္လိုတာက ျမန္မာျပည္က လူျပိန္းပရိသတ္ၾကီးရ့ဲ တိမ္လွတဲ့ ဥာဏ္ရည္ကို ၀ိုင္း၀န္း ျမွင့္တင္ၾကဖို႔နဲ႔ ဆင္ျခင္တတ္တဲ့ ပရိသတ္ေတြကို ေရွ႔ေရာက္လာဖို႔ အားေပး အားေျမွာက္ ျပဳၾကေစခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္အေမွာင္ေခတ္ေအာက္မွာ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကစဥ္တုန္းက သတိနဲ႔ သတၱိရွိတဲ့ တကယ့္ပရိသတ္ၾကီးက ဒို႔အေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ သတင္းေတြ အသိဗဟုသုတေတြကို စြန္႔စားျပီး ျဖန္႔ေ၀ အားေပးခဲ့ၾကပုံကို ျပန္ျမင္ေယာင္ၾကည့္ၾကပါ။ အီးေမးေတြ ဘေလာက္ေတြ ပရင့္ေအာက္ေတြနဲ႔ လက္ဆင့္ကမ္းျပီး လႈပ္ရွားခဲ့ၾကလို႔ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ ေရရွည္ခံ အားခဲျပီး ဆက္ခ်ီတက္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာနက္အလင္းေအာက္ေရာက္လို႔ ျမန္မာျပည္ ‘ေဖ့စ္ဘြတ္ဒီမုိကေရစီေခတ္’ လည္း ေရာက္ေရာ တကယ့္ပရိသတ္၊ ဆင္ျခင္တဲ့ပရိသတ္ဟာ ေနာက္တန္းကို ေရာက္လို႔ လူျပိန္းပရိသတ္ၾကီးဟာ ေရွ႔တန္းမွာ ရဲရဲေတာက္ အေရာင္စုံ အားေကာင္းေမာင္းသန္ ျဖစ္လာခဲ့ရပါတယ္။ ဆင္ျခင္တဲ့ ပရိသတ္ၾကီးကလည္း အရင္တုန္းကလို အမုန္းခံ ေထာင္အက်ခံ အဆဲခံ အဆိုခံ ရင္ေဘာင္မတန္းေတာ့ပဲ အသာေလး ေနာက္လ်ဳိေနလိုက္ၾကတာေၾကာင့္ လူျပိန္းအား နဲ႔ လူျပိန္းစကားေတြ တမိုးလုံး ေဖ်ာက္ဆိပ္ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။

ေလ့လာသုံးသပ္သူေတြက နည္းပညာေတြ ၊အသုံးခ်ကိရိယာေတြ၊ ေနာက္ကြယ္က လက္မည္းေတြကို ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္ေနခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္ေပါင္ကိုယ္လွန္ေထာင္းသင့္တာက၊ လက္ညိဳးထိုး ဆင္ျခင္သင့္တာတခုကေတာ့ မဟုတ္တဲ့သူေတြက ေျမွာက္ပင့္ေပးေနလို႔ အတင္းအားတက္ အုံၾကြေနတဲ့ လူျပိန္းပရိသတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ပရိသတ္အတြင္းမွာ အခ်င္းခ်င္း ဟန္႔ႏိုင္ ေျဖာင့္ျဖႏိုင္တဲ့ ဆင္ျခင္တဲ့ပရိသတ္ကိုလည္း ျပန္လည္ ေျမေတာင္ေျမွာက္ အားေပးဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။ ေပါကားေတြခ်ည္း ျပလို႔ ေပါကားပဲ ၾကိဳက္မိတဲ့ လူျပိန္းပရိသတ္ကို ဆင္ျခင္ပရိသတ္ကပဲ ရွားကားေလးေတြ ၾကည့္ဖို႔ တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္ ေျပာဆို နားခ်ေပးရပါမယ္။ ေရငုံေနၾကလို႔ မျဖစ္ေပဘူး။

သာဓက တခုကေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကာလတုန္းက မဲဆႏၵရွင္ေတြမွာ သံသယပင္လယ္ေ၀ေနတုန္း စင္ကာပူ၊ ဂ်ပန္စတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြက ျမန္မာမဲဆႏၵရွင္ေတြ အေ၀းေရာက္မဲေတြ သတၱိေျပာင္ေျပာင္နဲ႔ ၾကိဳးစား ရုန္းကန္ျပီး ေပးၾက၊ သံရုံးေတြကို ေမးခြန္းထုတ္ၾက၊ တရားမွ်တမႈကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာကို ျမန္မာျပည္တြင္း မဲဆႏၵရွင္ေတြၾကားထဲ အသည္းေပါက္ခဲ့ၾကတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲၾကီးမွာ ျပည္သူေတြ သတိတခ်က္ မလစ္ဟင္း မေပါ့ဆခဲ့ၾက သတၱိေတြ ျပခဲ့ၾကလို႔ အင္န္အယ္ဒီ ေအာင္ပြဲရခဲ့တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အေမစုခ်ည္း စြမ္းခဲ့တာ မဟုတ္ပါ။ မဲဆႏၵရွင္ေတြရဲ့ မေပါ့ဆတဲ့ ဆင္ျခင္မႈ ရပ္တည္မႈလည္း အေရးပါခဲ့ပါတယ္။ မဲေပးရုံေပးျပီး အိမ္ျပန္အိပ္ၾကတဲ့ ပရိသတ္မဟုတ္ခဲ့ပါ။ မဲရုံပိတ္ မဲေရတြက္ခ်ိန္ မဲရလဒ္ေၾကျငာခ်ိန္ေတြအထိ မိုးလင္းမိုးခ်ဳပ္ ပရိသတ္ၾကီးက ထိုင္ေစာင့္ျပီး ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚကေန သတင္းမွန္ေတြ ေပး၊ ျဖန္႔၊ ေကာလဟာလေတြကို ဖိႏွ္ိပ္ တားဆီး လုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ ပရိသတ္ၾကီးဆိုတာ ျပန္ေျပာင္းသတိရေစလိုပါတယ္။ အဲသည္ပရိသတ္ၾကီးက ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ရုံနဲ႔ အိိမ္မျပန္ခဲ့ၾကပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ အစုိးရ ေအာင္ျမင္စြာ ဖြဲ႔ႏိုင္သည္အထိ စိတ္ရွည္ ဇြဲသန္ သည္းညည္းခံျပီး လက္တြဲ ၀န္းယံ ေစာင့္ဆိုင္းျပီးမွ ေအာင္ပြဲခံခဲ့ၾကတာလည္း မေမ့ၾကေစခ်င္ပါ။

သည္ေတာ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ၾကီးကို ျပစ္တင္၊ သမၼတၾကီးကို ျပစ္တင္၊ ရုရွားကို ျပစ္တင္ (အေမရိကားကို ေျပာတာပါ) ဒါနဲ႔တင္ ျပသနာက မေျပလည္ပါ။ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚက အျမင္တိမ္တဲ့ လူျပိန္းပရိသတ္ၾကီးေတြကို အဆင့္ျမွင့္တင္ေပးဖို႔လည္း လုိအပ္ေနေၾကာင္းပါ။ သူမ်ားေတြ လုိရာဆြဲ အသုံးခ်ခံေနရတဲ့ လူျပိန္းပရိသတ္ၾကီးကို ဆင္ျခင္တဲ့ပရိသတ္ အစဥ္အလာသမုိင္းကို သိတ့ဲ ပရိသတ္ၾကီးကလည္း ေရွ႔ထြက္ျပီး ျပန္လည္ စည္းရုံး နားခ် ဆြဲေဆာင္ေပးၾကဖို႔ လိုအပ္ေနေၾကာင္းပါ။ လူျပိန္းေတြ တမိုးလုံး ေျဖာက္ဆိပ္ျဖစ္ေနတာကို ေနာက္ဆုတ္ျပီး ေက်ာခိုင္းေနမယ့္အစား ဆင္ျခင္ေသာ သိတတ္ေသာ ပရိသတ္ၾကီးကလည္း ေရွ႔ထြက္ျပီး မိမိ္သေဘာထားေတြ အျမင္ေတြ ေ၀ဖန္ဆင္ျခင္မႈေတြ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုျခင္း မွ်ေ၀ျခင္း အသိပညာေပးျခင္းေတြ တြင္တြင္ၾကီး ျပန္လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။ အင္တာနက္အေမွာင္ေခတ္တုန္းကေတာင္ အလင္းေရာင္ေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ဆင္ျခင္တဲ့ပရိသတ္ၾကီးမ်ား ခင္ဗ်ား … အင္တာနက္အလင္းေအာက္မွာ မ်က္စိေတြ မေမွာက္မွားၾကေစဖို႔ သင္တို႔ကို အလိုရွိပါေၾကာင္း အက်ဳိးေမွ်ာ္၍ ႏိုးေဆာ္အပ္ပါတယ္။

Comments